HAZIRLAYAN MİNE HATİPOĞLU NÜKLEİK ASİTLER HAZIRLAYAN MİNE HATİPOĞLU

NÜKLEİK ASİTLER • Bu moleküller ilk defa Friderich Miescher tarafından balık spermi ve akyuvar çekirdeğindetespit edilmiştir. En çok çekirdekte bulundukları için nükleik asitler(çekirdek asitleri) diye isimlendirilmiştir. • Asidik özelliğe sahiptirler.Hücre yönetiminden sorumludurlar. • DNA ve RNA olmak üzere 2 tiptir. Bunlar hücrenin en büyük dev moleküllerdir. • Nükleotitlerden oluşmuştur.Onun için DNA ve RNA birer polinükleotidtir.

NÜKLEOTİD Nükleotid denilen birimlerden meydana gelmişlerdir. 1. Fosfat(H3PO4),  2. 5 C lu şeker  3. Azotlu organik bazdan oluşur. Nükleotidler isimlerini taşıdıkları organik baza göre alırlar.

DNA-RNA YAPISAL FARKLILIKLARI NÜKLEİK ASİT PENTOZ (5 C’LU ŞEKER) N’LU ORGANİK BAZ FOSFORİK ASİT PÜRİN PRİMİDİN DNA DEOKSİRİBOZ ADENİN GUANİN CİTOZİN TİMİN H3PO4 RNA RİBOZ URASİL

1) DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT(DNA) • Çift zincirlidir ve sarmal yapıdadır. • Deoksiriboz şekeri bulunur. • Nükleotitleri A,T,G,S’dir. • Adenin sayısı Timin sayısına,Guanin sayısı Sitozin sayısına eşittir. • Adenin ile Timin arasında iki,Guanin ile Sitozin arasında ise üç tane zayıf hidrojen bağı vardır.

DNA • Kendini tek taraflı olarak eşleyebilir. • Genlerdeki değişmeye mutasyon denir. • Mitokondri ,kloroplast ,çekirdek ,çekirdek yoksa sitoplazmada bulunabilir. Ancak kloroplast ve mitokondrideki DNA’lar kalıtım materyali sayılmazlar,bunlar eşlenirken çekirdek DNA’sına bağımlıdırlar. • DNA tabiatta kendini eşleyerek benzerini yapabilen tek moleküldür. • DNA sentezi sırasında açığa çıkan su sayısı (n;nükleotit sayısı olmak üzere) 3n-2 tanedir.

DNA’nın Eşlenmesi (Replikasyon) • DNA kendini yarı korunumlu olarak eşler. • Bu olaylar hücre bölünmesinin interfaz safhasında meydana gelir. • Replikasyonda görev alan enzim DNA polimeraz enzimidir.(Şekil-1) • DNA’nın kendini bu şekilde yarı korunumlu olarak eşlemesine seminkonservatif eşlenme denir.

DNA • Bir hücrede DNA’nın eşlenmeye başlaması hücrenin mutlaka bölüneceği anlamına gelir. • Eğer DNA bir ucundan değil de orta kısımlarından açılırsa protein sentezi için şifre verecek demektir.

DNA’nın Görevleri • Sonuçta; oluşan DNA’lar aynı genetik bilgiyi taşır,hücre sayısı artar,canlılarda büyüme ve üreme olur, üremeyle karakterler yavrulara aktarılır. • DNA’nın görevi canlılar arasındaki çeşitliliği sağlamak ,hücreyi yönetmek ,replikasyon ile canlılarda büyüme ve kalıtsal karakterlerin aktarılmasını sağlamak,trankripsiyon ile de RNA sentezini yapmaktır

(RNA) RİBONÜKLEİK ASİT • Tek zincirlidir. • Riboz şekeri bulunur. • Nükleotitleri A,U,G,S’dir. • Kendini eşleyemez.DNA’dan sentezlenir. • Mitokondri,kloroplast,çekirdek ve sitoplazmada bulunabilir.

RNA • 3 çeşittir ve hepsi de protein sentezinde görevlidir.çekirdekte üretilir ve tekrar tekrar kullanılabilirler. • Riboz şekeri bulunduran Adenin nükleotidi RNA’dan başka ATP,NAD,NADP ve FAD gibi moleküllerinde bulunur. • Bazı virüslerde sadece RNA bulunduğu için bunlarda RNA kalıtsal görevi üstlenmiştir,yani kendini eşleyebilir.

RNA • RNA’nın yapısında protein yoktur. • RNA’ların DNA üzerinden sentezine transkripsiyon (yazılma) denir. • Bu olay DNA’nın tek zincirinden olur. • Bu olayda görevli enzim RNA polimeraz enzimidir. • RNA’ya şifre veren DNA parçasına gen denir.

A) mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA) • DNA’dan aldığı bilgiyi ribozoma taşır. • Ribozom birimlerini aktifleştirir ve protein sentezine kalıplık yapar. • Her protein çeşidi için ayrı bir mRNA sentezlenir. • Bir mRNA aynı proteinin sentezinde çok defa kullanılabilir. • Yeterli protein sentezlendikten sonra mRNA yıkılır. • mRNA düz bir zincir biçiminde olup hücredeki RNA’ların en az oranda bulunanıdır.

A) mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA) • mRNA’ daki üçlü nükleotit grubuna kodon denir. • Her kodon bir tRNA ve bir aminoasiti belirler. • 43=64 çeşit kodon vardır.Bunlardan biri başlama kodonu (AUG); üç tanesi de (UAG-UGA-UAA) bitiş kodonudur. Bitiş kodonlarının aminoasiti yoktur.

B) tRNA (Taşıyıcı RNA) • Sitoplazmadaki aminoasitleri mRNA’ daki şifreye göre ribozoma götürür. • tRNA’ daki üçlü nükleotit grubuna antikodon denir.Maksimum 64 çeşit antikodon olması gerekirken 61 çeşit antikodon vardır.Bunun sebebi ise bitiş kodonlarının aminoasitlerinin olmamasıdır. • Düz zincirli değildir.Belli bölgelerinde çiftler oluşmuştur.

C) rRNA (Ribozomal RNA) • Proteinlerle birlikte ribozomun yapısını oluşturur. • Düz zincirlidir. • Hücredeki RNA’ların çoğu rRNA’dır.

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER