PROGRAM TASARISININ TEMEL ELEMANLARI: İÇERİK Haz: Arş. Gör. Ceyhun OZAN Atatürk Ünİ., Eğitim programları ve öğretim

 İÇERİK Öğretim programının bu boyutunda hedeflere ulaşabilmek için öğretilmesi gereken konuların düzenlenmesi yapılır.  İçerik; “ne öğretelim?”  sorusuna cevap verir. İçeriğin belirlenmesinde en önemli nokta; hedef-davranışlarla içeriğin tutarlılığının sağlanmasıdır” Yani içerik hedef ve hedef davranışlara göre seçilir ve düzenlenir. Hedeflerin gerçekleşmesi için içerik hazırlanır. Diğer bir deyişle içerik; hedeflerin gerçekleşmesi için seçilen ve düzenlenen konulardır.

İçerİğİn Düzenlenmesİnde KullanIlan Temel İlkeler Somuttan-soyuta Basitten-karmaşığa Kolaydan-zora Bugünden-geçmişe İçerİğİn Düzenlenmesİnde KullanIlan Temel İlkeler Yakından-uzağa Anlamlılık Yaşama yakınlık Öğrenilebilirlilik ve öğretilebilirlilik Ekonomiklik

İÇERİK DÜZENLEME YAKLAŞIMLARI Doğrusal Yaklaşım Sarmal (Helezonik) Yaklaşım Modüler Yaklaşım Piramitsel Yaklaşım Çekirdek Yaklaşım Konu Ağı – Proje Merkezli Yaklaşım Sorgulama Yaklaşımı

DOĞRUSAL YAKLAŞIM Tyler tarafından geliştirilmiştir. Bloom`un Tam Öğrenme ve Skinner`in Programlı Öğretim Modeli’nde kullanılmıştır. Birbiri ile ardışık sıralı, aşamalı, yakın ilişkili ya da önkoşul öğrenmelerin ağırlıklı olduğu derslerin içeriğinin düzenlenmesinde kullanılır. Konular kolaydan zora, basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta, genelden özele ve yakından uzağa doğru düzenlenir ve konular arasında dikey ilişki(dikey kaynaşıklık) vardır. Yeni bilginin etkili öğrenilmesi ön öğrenmelerin yeterince öğrenilip öğrenilemediğine bağlıdır.

SARMAL YAKLAŞIM Bruner tarafından önerilmiştir. Konuların yeri ve zamanı geldikçe tekrar tekrar öğretilmesi söz konusudur. Önceki öğrenilenler tekrar edilirken konuların kapsamı genişletilir. Genişleyen kapsam bu tekrarın üstüne kurulur. Temelinde yeni öğrenilenlerin ön öğrenmeler üzerine inşa edilmesi düşüncesi vardır. Özellikle dil öğretim ve matematik programlarının içeriğini düzenlerken bu yaklaşım kullanılır.

MODÜLER YAKLAŞIM Vygostky tarafından önerilmiştir. Öğrenme üniteleri öbeklere (modüllere) ayrılır. Her modül kendi içinde anlamı bir bütündür. Modüller arasında aşamalı, ardışık ve ön koşullu bir ilişki olması beklenmez; önemli olan her modülün kendi içinde anlamlı bir bütün oluşturmasıdır. Modüller kendi içlerinde doğrusal, sarmal ya da çekirdek yaklaşımlar kullanılarak düzenlenebilir. Bu programlar modüllerin işleniş tarzı ve işleniş sırası bakımından esneklik özelliğine sahiptir. Beden eğitimi dersinde üniteler “koşma”, “atlama”, “voleybol”, “basketbol”, “futbol” gibi modüller şeklinde düzenlenir ve bu modüllerinden hiç biri bir diğerinin ön koşulu değildir. Modüllerin işleniş sırasındaki değişiklik öğrenme problemlerine yol açmaz.

İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI Kadın Hakları Çocuk Hakları Yurttaşlık Hakları Eğitim Hakkı

Biyoloji (Zooloji, Botanik…) Fen Bilgisi (Fizik,Kimya, Biyoloji) PİRAMİTSEL YAKLAŞIM Geniş ve genel bir içerikten dar ve özel bir içeriğe doğru ünite ve konuların düzenlemesi yapılır. İlk yıllarda geniş tabanlı konular yer alır, süreç içerisinde konular uzmanlaşmaya doğru daralır ve kapsam özelleşir. Programlar esnek değildir. Programı tamamlayanlar, o alanın uzmanı olurlar. Botanik Biyoloji (Zooloji, Botanik…) Fen Bilgisi (Fizik,Kimya, Biyoloji)

ÇEKİRDEK YAKLAŞIM Sosyal Alanlar Dewey tarafından önerilmiştir. Tarih Sosyal Alanlar Coğrafya Kültür Vatandaşlık Dewey tarafından önerilmiştir. Öğretimin merkezine çekirdek (ortak ve zorunlu) konular yerleştirilir. Bu konuları her öğrenci almak zorundadır. Bu çekirdeğin etrafında her öğrenci ilgi duyduğu alanlarda ders alabilir. Piramitsel yaklaşımdan farkı, öğrenciye birden çok alanda uzmanlaşma seçeneği sunması ve toplumsal sorunların temel alınmasıdır.

KONU AĞI – PROJE MERKEZLİ YAKLAŞIM Dewey tarafından önerilmiştir. Konuların ağı bir harita gibi çıkartılıp öğrencilere verilir. (Konu haritası) Belirli zamanlarda nerelerde bulunmaları gerektiği konusunda öğrencilere rehberlik edilir. (Zaman planı) Öğrenciler, birbiri ile ilişkilendirilmiş konular çerçevesinde projeler üzerinde çalışır. İçerikte öğrencilerin bireysel ya da grup halinde karar verebilme olanakları vardır.

SORGULAMA MERKEZLİ YAKLAŞIM Dewey tarafından önerilmiştir İçerik önceden saptanamaz. İçerik düzenlemesi öğrencilerin sorularına, ilgi ve ihtiyaçlarına göre oluşturulur. Öğrencilerin sorularına ve gereksinimlerine yanıt verme gerekliliğini benimseyen felsefi görüşe göre temellendirilir. İçerik yaşamsal konular temelinde oluşturulur. İlköğretim programlarında kullanılmaya daha uygundur. En esnek içerik düzenleme yaklaşımıdır.

Konular X BİLGİ Düzeyi UYGULAMA Düzeyi DEĞERLEN-DİRME Düzeyi ANALİZ Düzeyi Dış ölçütlerle değerlendirebilme X DEĞERLEN-DİRME Düzeyi İç ölçütlerle değerlendirebilme Bir öğrenme durumundaki öğeler arasındaki ilişkileri görebilme Karmaşık bir öğrenme durumunu ya da öğrenmeye ilişkin bir bilgi bütününü öğelerine ayırabilme UYGULAMA Düzeyi İlke ve genellemeleri özel durumlara uygulayabilme Özel bir durumu ya da bir bilgi bütününü yorumlayabilme KAVRAMA Düzeyi Öğrenmeye ilişkin bilgi, ilke ve genellemeleri bir formdan başka bir forma çevirebilme Öğrenme kuramlarının bilgisi Öğrenmeye ilişkin ilke ve genellemelerin bilgisi Öğrenme yöntemlerinin bilgisi Önemli olguların bilgisi BİLGİ Düzeyi Temel kavramların bilgisi Konular Yeterlikler Öğrenme Öğrenme Kuramları Öğrenme Yolları Güdülenme ve Öğrenme Transfer Hatırlama ve Unutma Etkili Öğrenmede Öğretmen Faktörü Başarının Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi