ÜNİTE 5: PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ Ünitenin Hedefleri Tyler Modeli’ni kavrayabilme Taba Modeli’ni kavrayabilme Tyler-Taba Modeli’ni açıklayabilme Türkiye’de kullanılan program geliştirme modellerini kavrayabilme
KONULAR Tyler Modeli Taba Modeli Taba-Tyler Modeli Türkiye’de kullanılan program geliştirme modeli
KAYNAKLAR Birey: bireyin ihtiyaçları göz önünde tutulmalıdır. Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor vb. Konu alanı: bilimsel gerçeklikle ne derece uyumludur. O alanla ilgili en önemli davranışları içine almalıdır. Toplum: kültürel gerçek önemlidir. Toplumun siyasal, ekonomik ve toplumsal sistemleri incelenmelidir. SÜZGEÇLER Eğitim felsefesi: temele alınan felsefeye göre saptanan hedefler, yine aynı felsefenin savunduğu mantığa göre süzgeçten geçirilir. Öğrenme Psikolojisi: öğrencinin gelişim düzeyine uygun mu? öğrenilebilir mi? Aynı zamanda öğretilebilir mi?
ÜNİTE 6: PROGRAM GELİŞTİRMENİN PLANLANMASI Ünitenin hedefleri Program geliştirme çalışmasındaki aşamalar bilgisi Progam geliştirme gruplarını açıklayabilme Program geliştirme gruplarının görevlerini açıklayabilme Program geliştirme çalışmalarında planlama işlemlerini kavrayabilme Program geliştirme çalışmalarında ihtiyaç belirlemenin önemini açıklayabilme Program geliştirme çalışmalarında ihtiyaç belirlemenin yöntemlerini kavrayabilme
KONULAR Program Geliştirme Aşamaları Program Geliştirme Grupları ve Görevleri Program Geliştirme Çalışmalarının Planlanması İhtiyaç Analizi
Bir program geliştirme çalışmasında genel olarak şu yol izlenir Grupların oluşturulması Çalışma planının yapılması İhtiyaç analizi ve değerlendirme Kesinleşmiş hedeflere ulaşılması ile birlikte program tasarısı hazırlama, içerik seçme ve düzenleme Programın denenmesi ve düzeltilmesi Ülke geneline yaygınlaştırılması
Program Geliştirme Grupları Program karar ve koordinasyon grubu Program çalışma grubu Program danışma grubu
Program Karar ve Koordinasyon Grubu Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü temsilcileri Program Geliştirme Alan Uzmanı (Üniversiteden) Öğretmen örgütlerinin temsilcisi Konu alanı uzman ve temsilcisi ( Bakanlık ve Üniv.) Kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri İşçi ve işveren temsilcileri Meslek odası ve birliğinin temsilcileri Veli temsilcileri Öğrenci temsilcileri
Program Karar ve Koordinasyon Grubunun Görevi Ülkede hangi alanlarda program geliştirme çalışmaları yapılacağına karar vermek, Ülkede başat olan eğitim felsefesinin programlara yansıtılmasını sağlamak, Hazırlanan programları kabul etmek ya da değiştirilmesine karar vermek, Tüm program geliştirme çalışmalarını koordine etmektir.
Program Çalışma Grubu Program Çalışma Grubu Görevi: Program geliştirme uzmanı Ölçme değerlendirme uzmanı Konu alanı uzmanı ( Üniversiteden) Branj ( Alan ) öğretmeni / uygulayıcı Program Çalışma Grubu Görevi: Eğitim programının hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi çalışmalarında sürekli ve tam zamanlı olarak görev yapmaktır
Program Danışma Grubu Eğitim psikoloğu Eğitim felsefecisi Eğitim sosyoloğu Eğitim ekonomisti Eğitim denetçisi (müfettiş) Eğitim teknoloğu Okul yöneticisi İletişim uzmanı Konu alanı uzmanları
Program Danışma Grubu Görevi Eğitim programlarının hedef, içerik, eğitim durumları ve değerlendirme öğelerinin belirlenmesinde çalışma grubuna danışmanlık hizmeti vermektir. Program geliştirme çalışmalarında sürekli olarak bulunmazlar. ihtiyaç duyulduğu durumlarda fikirleri alınır.
PROGRAM GELİŞTİRME ÇALIŞMALARININ PLANLANMASI Program geliştirme çalışmalarına başlamadan önce bu çalışmaların planlanması gereklidir. Bu planın ise bir kart üzerinde gösterilmesinde yarar vardır. Bu çalışmaları; İşlem – zaman ya da PERT- işlem ağı şeklinde göstermek mümkün olabilir
PROGRAM GELİŞTİRME İŞLEM – ZAMAN ÇİZELGESİ AYLAR MART NİSAN MAYIS HAFTALAR 1 2 3 4 İşlem-Basamakları Planlama İhtiyaç Analizi Hedef Yazımı Davranış Yazımı İçerik Analizi Belirtke Tablosu Eğitim Durumu Düzey Belirleme Testi İzleme Testleri Uygulama Kılavuzu Raporlaştırma
PERT İŞLEM AĞI ŞEMASI
İHTİYAÇ SAPTAMADA TEMEL SORUNLAR Genel Durum nedir? Öğrencilerle ilgili veriler nelerdir? Ders kitaplarının içeriği nasıldır?
İHTİYAÇ ANALİZİ YAKLAŞIMLARI Farklar Yaklaşımı Var olan başarı durumu İle beklenen başarı durumu arasındaki farkı ortaya çıkarır. Demokratik Yaklaşım İhtiyaç, toplumdaki baskı gruplarının isteklerinden hareketle ortaya çıkar. Toplumdaki çoğunluk ne isterse o alanda çalışma yapılır. Analitik Yaklaşım Gelecekte ortaya çıkması muhtemel durumlardan yola çıkarak ihtiyacın belirlenmesidir. Betimsel Yaklaşım Bir nesnenin yokluğu ile ortaya çıkacak zararlar ve o nesnenin varlığının ortaya koyacağı yararlardan hareketle ihtiyaç belirlenir.
İhtiyaç değerlendirmesinde kullanılan başlıca teknikler şunlardır: 1. Delphi ( Anket ) Tekniği 2. Progel / Dacum Tekniği 3. Gözlem Tekniği 4. Meslek İş Analizi 5. Ölçme Araçları-Testler 6. Görüşme-Grup Toplantıları 7. Kaynak Tarama
1. Delphi Tekniği ( Anket Tekniği ) : Konu ile ilgili seçilmiş uzmanların ( en az 100 ) görüşlerinin alınması ve ortak görüş sağlanmasıdır. Konu ile ilgili uzman kişilere mektup veya e-mail gönderilir ve görüşleri alınır. Alınan cevaplarda bir gruplama yapılır. Daha çok geleceğe yönelik tahminlerde bulunma için yapılır
2. Progel - Dacum Tekniği Bir işin yapılabilmesi için bireylerin hangi özelliklere sahip olması gerektiğini ortaya çıkaran bir tekniktir. Uzmanları tarafından işin gerekleri çıkarılır. Daha kısa zamanda sonuçları alınır.
3. Gözlem Kişileri gözleyerek bilgi toplama yoludur. Okul merkezlidir. Gözlem yaparken doğal gözlem tercih edilmelidir. Özellikle psikomotor becerilerin belirlenmesinde kullanılır. Gözlemler gözlem formuna işlenir
4.Meslek ( İş ) Analizi Söz konusu mesleğe ait iş ve işlem basamaklarını belirlemek için yapılır. İş alt basamaklara ayrılır. Alt basamaklar bilişsel, duyuşsal ve devinişsel basamaklardan oluşur.
5. Testler / Ölçme Araçları Eğitimde test, bireyde aranan özelliklerin ne miktarda var olduğunu belirlemek üzere yapılan işlemlerdir. Programın girişinde ya da sonunda öğrenciye uygulanan (Başarı Testi) veya program sürecinde uygulanan (İzleme Testleri) sayesinde öğrenme ihtiyaçlarını belirlemek mümkündür.
6. Görüşme / Grup Toplantıları Görüşme yoluyla öğrenenlerin ve programla ilgili olabilecek tüm katılımcıların program hakkındaki görüş ve tepkileri belirlenir. Görüşme, yüz yüze olabileceği gibi anket formları, tele konferans ya da internet aracılığı ile de olabilir.
7. Kaynak / Literatür Tarama Son yıllarda yurt içi ve yurt dışındaki eğilimler, bilimsel çalışmalar, mevcut programa ilişkin verilen raporlar değerlendirilerek mevcut program incelenmektedir.
Raporların değerlendirilmesi İhtiyaç değerlendirme çalışmalarında en etkin yollardan biriside denetçilerin hazırladıkları raporların değerlendirilmesidir. Sağlıklı bir değerlendirme gerçek ihtiyaçların ortaya çıkmasını sağlayabilir.