SÖZCÜKTE ANLAM

1.Soru: “acı” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Duyduğu acı haberle sarsıldı. B) Yediği acı biber midesine dokundu. C) Dışarıda acı bir soğuk vardı. D) Yaşadığı acı olay onu çok hırpaladı.

ÇÖZÜM: “Acı” sözcüğü A ve D seçeneklerinde hoşa gitmeyen üzücü;C seçeneğinde şiddetli , sert;mecaz anlamda kullanılmıştır.B seçeneğinde ise acı sözcüğü tadı hoş olmayan yakıcı , tatlının karşıtı anlamında,gerçek anlamda kullanılmıştır. Doğru yanıt :B seçeneği

2.Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “AĞIR” sözcüğü gerçek anlamda kullanılmıştır? A) Ettiği ağır hareketler içime oturdu. B) Bu dediklerim ona ağır geldi. C) Bu ağır sözler karşısında donakaldım. D) Taşıdığı paketler çok ağırdı.

ÇÖZÜM: ”Ağır” sözcüğü A, B ve C seçeneklerinde kırıcı dokunaklı anlamında, mecaz anlamda kullanılmıştır. D seçeneğinde ise ağır sözcüğü hareket ettirilmesi güç, tartıda ağır gelen anlamında, gerçek anlamında kullanılmıştır. Doğru yanıt: D seçeneğidir.

A) Öğretmenler yarınlarımızı aydınlatmakla yükümlü kişilerdir. 3.Soru: “Aydınlatmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) Öğretmenler yarınlarımızı aydınlatmakla yükümlü kişilerdir. B) Karanlık odayı aydınlatmak için mum kullanıyorlardı. C) Lambanın aydınlatmak gibi görevi olduğunu unuttun mu? D) Gece lambasının aydınlattığı ortam son derece sessizdi.

ÇÖZÜM: B,C VE D seçeneklerinde “aydınlatmak” sözcüğü gerçek anlamda “karanlık bir yeri ışıklandırmak” anlamında kullanılmıştır.A seçeneğinde ise bu anlamdan tamamen uzaklaşarak bilgilendirmek ,bilgi vermek anlamında mecaz anlamda kullanılmıştır. Doğru yanıt: A seçeneğidir.

4. Soru: Altı çizili sözcüklerden hangisi mecaz anlamda kullanılmamıştır? A) Kapıyı hızla kapatıp bakmadan gitti. B) Artık bu kirli işleri bırakmanın zamanı gelmişti. C) O güzel gözleri galiba beni ömür boyu yakacak. D)Kardeşimin sözleri üzerine o kadar kırıldım ki anlatamam.

ÇÖZÜM: B seçeneğinde altı çizili “kirli” sözcüğü kötü, kanun dışı; C seçeneğinde altı çizili “yakacak” sözcüğü birisine çok büyük sevgiyle bağlanmak, D seçeneğinde altı çizili “kırıldım” sözcüğü darılmak, küsmek anlamında kullanılmıştır. A seçeneğinde altı çizili “kapatıp” sözcüğü açık olan herhangi bir nesneyi kapalı duruma getirmek anlamında kullanılmıştır. Yani, anlam sözcüğün ilk anlamı olduğu için bu sözcük gerçek anlamlıdır. Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

5. Soru: 1. Bu sabah Ankara’ya gitti. 2. Bu yolun sonu nereye gidiyor? 3. Bu önlük sana üç yıl gider. 4. Bu kadar para nereye gidiyor anlamıyorum. “Gitmek” sözcüğü yukarıdaki cümlelerde kaç değişik anlamda kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

ÇÖZÜM: “Gitmek” sözcüğü 1. cümlede “bir yere yol almak” anlamında, 2 ÇÖZÜM: “Gitmek” sözcüğü 1. cümlede “bir yere yol almak” anlamında, 2. cümlede “varmak, ulaşmak” anlamında, 3. cümlede “ belli bir süre kullanmak” anlamında, 4. cümlede “harcamak, kullanmak” anlamında kullanılmıştır. Doğru yanıt ” D” seçeneğidir.

6.soru: “tutsak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir şeye çok bağlı” anlamında kullanılmıştır? A) Tutsakları dün gece serbest bırakmışlar. B) Ben artık gözlerinin tutsağı oldum bir tanem. C) Birinci dünya savaşı tutsakları o zamanlar çeşitli olumsuzluklara maruz kalmışlar. D) Annem hafta sonu beni resmen tutsak etti eve.

ÇÖZÜM: “tutsak” sözcüğü A,C seçeneğinde esir anlamında, D seçeneğinde ise “gitmesine engel olunan “anlamında kullanılmıştır. B seçeneğinde bir şeye veya bir kimseye çok bağlı anlamında kullanılmıştır. Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

7.soru: “Çıkmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde açıklamasına uygun kullanılmamıştır? A) Yerinden oynamak: Kadının topuğu kaldırıma takılarak çıkmış. B) Araştırmanın sonucuna varmak: Kanında alkol çıktığı için suçlu bulundu şoför. C) Oluşmak, olmak: Büyük ikramiyenin kime çıktığını öğrenemedik. D) Geçmek: Hazirana çıkmadan havalar ısınmayacak galiba.

ÇÖZÜM: A, B ve D seçeneklerinde “çıkmak” sözcüğü verilen açıklamasına uygun olarak kullanılmıştır. C seçeneğinde ise oluşmak, olmak anlamında değil; ödülün birine verilmesi anlamında kullanılmıştır. Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

A) Hece ölçüsünü bulmayı daha dün öğrenebildik. 8.soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlı bir sözcük yoktur? A) Hece ölçüsünü bulmayı daha dün öğrenebildik. B) Kızım oyunun üçüncü perdesine kadar dayanamamış. C) Bu aralar havalar ne kadar kötü gidiyor. D) Hakem yine penaltımızı vermedi.

ÇÖZÜM: Bilim, sanat, spor veya herhangi bir meslek anlamında kullanılan özel anlamlı cümlelere terim anlamlı cümleler diyoruz. A seçeneğinde edebiyatla ilgili “hece ölçüsü, “ B seçeneğinde tiyatro ile ilgili “perde,” D seçeneğinde ise futbolla ilgili “hakem” ve “penaltı” sözcükleri terim anlamlı sözcüklerdir. C seçeneğinde terim anlamlı bir sözcük yoktur. Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

9. soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut anlamlı bir sözcük vardır? A) Vapur birinci iskeleden kalkacak. B) Öğrencimin telefonunu arkadaşları almış. C) Bu sıkıntılı dönemimde bana yardım etti. D) Kantinde hamburger ve kola aldı.

ÇÖZÜM: A, B ve D seçeneklerinde soyut anlamlı sözcükler yoktur ÇÖZÜM: A, B ve D seçeneklerinde soyut anlamlı sözcükler yoktur. Bu seçeneklerin hepsi somut anlamlıdır. C seçeneğinde ise “sıkıntılı “ sözcüğü soyut anlamlıdır. Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

10. soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma bir sözcük kullanılmamıştır? A) Gözlerindeki pırıltı ne kadar zevkli bir çocuk olduğunu gösteriyordu. B) Şırıl şırıl akan derenin suyu berraktı. C) Adamın horultusundan diğer odaya taşınmaya karar verdik. D) Göğsündeki hırıltı neredeyse hiç dinmedi.

ÇÖZÜM: B seçeneğindeki “şırıl şırıl”, C seçeneğindeki “horultu”, D seçeneğindeki “hırıltı” sözcükleri yansıma sözcüklerdir. A seçeneğindeki “pırıltı” sözcüğü ise yansıma değildir. Çünkü pırıltı sözcüğü ses taklidi değildir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

11.soru: Hangi seçenekteki sözcükler, aralarındaki anlam ilişkisi yönünden diğerlerinden farklıdır? A) Geçmiş-mazi B) yaşam-hayat C)sene-yıl D) güçlü-saf

ÇÖZÜM: A, B ve C seçeneklerindeki sözcükler arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır. Çünkü bu sözcüklerin yazılışları farklı, anlamları aynıdır. Fakat D seçeneğindeki sözcükler birbirini karşılamayan sözcüklerdendir. Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

12.soru: 1. Ne olursa olsun o bileziği alacağım. 2. Ne yapıp yap çocuğu o okula kaydettir. 3. Ne derseniz deyin, bu olay tam bir sorumsuzluk örneği. Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde altı çizili sözcük grupları, aynı anlamda kullanılmıştır? A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 C) 3 ve 4 D) 2 ve 4

ÇÖZÜM: Numaralandırılmış cümlelerden 1. ve 2 ÇÖZÜM: Numaralandırılmış cümlelerden 1. ve 2. cümledeki altı çizili sözcük gruplarını birbirinin yerine getirdiğimizde cümlelerin anlamlarının değişmediğini görüyoruz. Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

13.SORU: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zıt anlamlı sözcükler yoktur? A) Böyle aydınlık günlerde karanlık düşüncelere yer yok. B) Birden yere düşünce kimsenin gülmesine izin vermeden yerden kalktı. C) Genç ve tecrübesiz bir öğretmen sınırlı olanaklarda ne yapabilir? D)Bir yazar yanlış sözlük seçmesine rağmen nasıl doğru bir anlatım yakalatabilir?

ÇÖZÜM: A seçeneğinde aydınlık- karanlık, B seçeneğinde düşmek – kalkmak, D seçeneğinde doğru –yanlış sözcükleri zıt anlamlı sözcüklerdir. C seçeneğinde ise zıt anlamlı bir sözcük çifti yoktur. Doğru yanıt ”C” seçeneğidir.

14.SORU: Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözlüğün sesteşi yoktur? A)Alçak tavanlı bir evde oturuyorlar? B)Benimle alay etmeye utanmıyor musun? C)Ayakkabısının bağı çözülmüş. D) Ağacı budarken iki dal kırmış.

ÇÖZÜM: B seçeneğindeki “alay” sözcüğü hem biri ile dalga geçmek anlamında hem de ordunun bir birimi C seçeneğinde ”bağ” sözcüğü hem üzüm yetiştirilen yer hem de değişik şeyleri birbirine bağlamak amacıyla kullanılan nesne anlamında, D seçeneğinde “dal” sözcüğü hem dalmak eylemi hem de ağacın kolu anlamında kullanılarak eş seslilik kazanmışlardır. A seçeneğindeki “alçak “ sözcüğü eş sesli değildir. Doğru yanıt ”A” seçeneğidir.

15.SORU: Aşağıdakilerin hangisi diğerlerine göre genel kapsamlıdır? A)Papatya B)Canlı C)Çiçek D)Bitki

ÇÖZÜM: Seçeneklerde verilen sözcükleri genelden özele sıralayalım: Canlı Bitki Çiçek Papatya Böylece en genel anlamlı sözcüğün “Canlı” olduğunu görüyoruz. Doğru yanıt ”B” seçeneğidir.