SİVİL SAVUNMA UZMANLIĞI HATAY DEFTEDARLIĞI SİVİL SAVUNMA UZMANLIĞI

Felaket Başa Gelmeden Evvel Önleyici Tedbirler Düşünmek Lazımdır. Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur.                                                                                                   Mustafa Kemal ATATÜRK

SİVİL SAVUNMA 'Düşman taarruzlarına, tabii afetlere ve büyük yangınlara karşı, Halkın can ve mal kaybının asgari hadde indirilmesi, hayati ehemmiyeti haiz her türlü resmi ve hususi tesis ve teşekküllerin korunması ve faaliyetlerinin idamesi için acil tamir ve ıslahı, Savunma gayetlerinin sivil halk tarafından azami surete desteklenmesi ve cephe gerisi maneviyatının muhafazası maksadı ile alınacak her türlü silahsız , koruyucu ve kurtarıcı tedbir ve faaliyetleri ihtiva eder.'

DEPREM Ne yazıkki dünyamızın acı gerçeği Bilinmez önceden ne zaman geleceği Soldurur bir anda nice narin çiçeği İnsanlığın korkulu rüyası deprem İniltiyle gelir gürültüyle gelir Güçlü olursa her şeyi devirir Kurtulan kurtulur kurtulamıyan ölür İnsanlığın korkulu rüyası deprem Geleceği bilinir vakti bilinmez Ansızın gelir gelmeden görünmez Bıraktığı izler yıllarca silinmez İnsanlığın korkulu rüyası deprem Denizlerde olursa dalgalar yaratır Karada olursa kaçacak yer aratır Canlar alır evsiz barksız bırakır İnsanlığın korkulu rüyası deprem Fayların fayzonların kırılmasıyla bilinir Birikmiş enerjinin boşalmasıda denir Olmaya görsün ne büyük felâkettir İnsanlığın korkulu rüyası deprem

DEPREM NEDİR

Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına "DEPREM" denir.

Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve güvenle ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapılarında hasar görüp,

Can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir doğa olayıdır.

DEPREMİ İNCELEYEN BİLİM DALI Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini,

kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına "SİSMOLOJİ" denir.           

DEPREMİN PARAMETRELERİ

ODAK NOKTASI: Yer içerisinde deprem enerjisinin ortaya çıktığı odak noktadır. Aynı zamanda iç merkez olarak da adlandırılır.

DIŞ MERKEZ Odak noktasına en yakın durumda olan yeryüzü noktasıdır. Aynı zamanda depremden en çok zarar gören ve depremi en kuvvetli hisseden bölgedir.

ODAK DERİNLİĞİ Deprem enerjisinin açığa çıktığı noktanın en kısa uzaklığıdır.

ODAK DERİNLİĞİNE GÖRE DEPREMLER KAÇA AYRILIR?

3’e Ayrılır * Derinliği 60 Km’ye kadar olan depremlere sığ depremler.

Derinliği 60 ile 300 Km arasında olanlara orta derinlikte depremler.

Derinliği 300-700 Km arasında olanlara da derin depremler denir.

DEPREM ÇEŞİTLERİ

1. Tektonik Depremler: İç kuvvetlerin neden olduğu gerilimlerin boşalması ile meydana gelen yer kabuğu hareketlerinin yol açtığı sarsıntılara Tektonik Depremler adı verilir.

Gerek şiddet gerekse etki alanı bakımından en önemli ve en yıkıcı olan depremlerdir. Yeryüzünde olan depremlerin % 90'ı bu gruba girer.

Türkiye'de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik depremlerdir

İNGİLTERE YAPILAN HESAPLAMALAR ŞU SONUCU ORTAYA ÇIKARMIŞTIR

•   Her yıl 3,7 veya daha büyük bir deprem •   Her 10 yılda bir 4,7 veya daha büyük bir deprem •   Her yüz yılda bir 5,6 veya daha büyük bir deprem

Dünyadaki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise yaklaşık %80'i Pasifik Bölgesi'nde meydana gelmektedir.

2-VOLKANİK DEPREMLER Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar.

Yerin derinliklerinde ergimiş maddenin yeryüzüne çıkışı sırasındaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları

patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldiği bilinmektedir

Bunlar da yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler ve önemli zarara neden olmazlar.

Japonya ve İtalya'da oluşan depremlerin bir kısmı bu gruba girmektedir.

Türkiye'de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremler olmamaktadır.

ÇÖKÜNTÜ DEPREMLERi: Bir başka tip depremler de "ÇÖKÜNTÜ DEPREMLER"dir.

Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ve maden ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukları tavan blokunun çökmesi ile oluşurlar

Hissedilme alanları yerel olup enerjileri azdır fazla zarar getirmezler. Büyük heyelanlar ve gökten düşen meteorların da küçük sarsıntılara neden olduğu bilinmektedir.

Hissedilme alanları yerel olup enerjileri azdır fazla zarar getirmezler. Özellikle karstik sahalarda görülürler.

Ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesindeki karstik mağaraların tavan kısımlarının çökmesi ile meydana gelirler.

TSUNAMİ NE DEMEKTİR? Deprem sırasında denizde meydana gelen dev dalgalara TSUNAMİ denir.

Bu dalgaların yükseklikleri depremin büyüklüğüne ve suyun derinliğine bağlı olarak değişir. Özellikle kıyı kesimlerinde yerleşim yerleri zarar görür.

DEPREMLER ÖNLENEBİLİRMİ DEPREMLER ÖNLENEBİLİRMİ? Deprem, önceden tespit edilip önlenmesi mümkün olmayan doğal bir olaydır.

Depremin nerede, ne zaman meydana geleceği, hangi şiddet ve büyüklükte olacağı henüz kesin olarak bilinememektedir.

DEPREMİN DİĞER ÖZELLİKLERİ Bazen büyük bir deprem olmadan önce küçük sarsıntılar olur. Bu küçük sarsıntılara "ÖNCÜ DEPREMLER" denilmektedir.         

Büyük bir depremin oluşundan sonra da belki birkaç yüz adet küçük deprem olmaya devam etmektedir. Bu küçük depremler "ARTÇI DEPREMLER" olarak isimlendirilir.         

Büyük depremin oluş anına göre bunların şiddetinde ve sayısında azalım görülür.

DEPREMİN ETKİLERİ

•   Camlar kırılabilir •   Binalar çökebilir •   Yangınlar çıkabilir •   Tsunamiler görülebilir •   Heyelanlar görülebilir •   Salgın hastalıklar görülebilir •   Temel gıda maddelerinin ve temel ihtiyaçların temininde zorluklar yaşanabilir Ruhsal ve psikojik zarar görebilir

DEPREM ŞİDDET CETVELİ Şiddet cetvellerinin açıklamasına geçmeden önce, burada kullanılacak terimlerin belirtilmesine çalışılacaktır. 

Özel bir şekilde depreme dayanıklı olarak projelendirilmemiş yapılar üç tipe ayrılmaktadır:

A TİPİ YAPILAR Kırsal konutlar, kerpiç yapılar, kireç ya da çamur harçlı moloz taş yapılar.

B TİPİ YAPILAR: Tuğla yapılar, yarım kagir yapılar, kesme taş yapılar, beton birket ve hafif prefabrike yapılar.

C TİPİ YAPILAR Tipi : Betonarme yapılar, iyi yapılmış ahşap yapılar.

Şiddet derecelerinin açıklanmasında kullanılan az, çok ve pek çok deyimleri ortalama bir değer olarak sırasıyla, %5, %50 ve %75 oranlarını belirlemektedir.

YAPILARDAKİ HASAR İSE BEŞ GRUBA AYRILMIŞTIR

HAFİF HASAR : İnce sıva çatlaklarının meydana gelmesi ve küçük sıva parçalarının dökülmesiyle tanımlanır.

ORTA HASAR : Duvarlarda küçük çatlakların meydana gelmesi, oldukça büyük sıva parçalarının dökülmesi, kiremitlerin kayması, bacalarda çatlakların oluşması ve bazı baca parçalarının aşağıya düşmesiyle tanımlanır

AĞIR HASAR Duvarlarda büyük çatlakların meydana gelmesi ve bacaların yıkılmasıyla tanımlanır.

YIKINTI : Duvarların yarılması, binaların bazı kısımlarının yıkılması ve derzlerle ayrılmış kısımlarının bağlantısını kaybetmesiyle tanımlanır.

Yapıların tüm olarak yıkılmasıyla tanımlanır FAZLA YIKINTI Yapıların tüm olarak yıkılmasıyla tanımlanır

Şiddet çizelgelerinin açıklanmasında her şiddet derecesi üç bölüme ayrılmıştır. Bunlardan;

a)Depremin kişi ve çevre üzerindeki etkileri, b)Depremin her tipteki yapılar üzerindeki etkileri, c) Depremin arazi üzerindeki etkileri belirtilmiştir.

MAGNİTÜD Deprem sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır.

Enerjinin doğrudan doğruya ölçülmesi olanağı olmadığından, Amerika Birleşik Devletleri'nden Prof.C.Richter tarafından 1930 yıllarında bulunan bir yöntemle depremlerin aletsel bir ölçüsü olan "Magnitüd" tanımlanmıştır.

MŞK ŞİDDET CETVELİ   I- Duyulmayan (a) : Titreşimler insanlar tarafından hissedilmeyip, yalnız sismograflarca kaydedilirler.  

II- Çok Hafif (a) : Sarsıntılar yapıların en üst katlarında ,dinlenme bulunan az kişi tarafından hissedilir.

III- Hafif (a) : Deprem ev içerisinde az kişi, dışarıda ise sadece uygun şartlar altındaki kişiler tarafından hissedilir. Sarsıntı, yoldan geçen hafif bir kamyonetin meydana getirdiği sallantı gibidir.  

Dikkatli kişiler, üst katlarda daha belirli olan asılmış eşyalardaki hafif sallantıyı izleyebilirler.  

IV- ORTA ŞİDDETLİ (a) : Deprem ev içerisinde çok, dışarıda ise az kişi tarafından hissedilir. Sarsıntı, yoldan geçen ağır yüklü bir kamyonun oluşturduğu sallantı gibidir.

Kapı, pencere ve mutfak eşyaları v. s Kapı, pencere ve mutfak eşyaları v.s. titrer, asılı eşyalar biraz sallanır. Ağzı açık kaplarda olan sıvılar biraz dökülür. Araç içerisindeki kişiler sallantıyı hissetmezler.

V- ŞİDDETLİ (a) : Deprem, yapı içerisinde herkes, dışarıda ise çok kişi tarafından hissedilir. Uyumakta olan çok kişi uyanır, az sayıda dışarı kaçan olur. Hayvanlar huysuzlanmaya başlar.

Yapılar baştan aşağıya titrerler, asılmış eşyalar ve duvarlara asılmış resimler önemli derecede sarsılır. Sarkaçlı saatler durur. Az miktarda sabit olmayan eşyalar yerlerini değiştirebilirler ya da devrilebilirler

Açık kapı ve pencereler şiddetle itilip kapanırlar, iyi kilitlenmemiş kapalı kapılar açılabilir. İyice dolu, ağzı açık kaplardaki sıvılar dökülür. Sarsıntı yapı içerisine ağır bir eşyanın düşmesi gibi hissedilir.

(b) : A tipi yapılarda hafif hasar olabilir. (c) : Bazen kaynak sularının debisi değişebilir.

VI- ÇOK ŞİDDETLİ  (a) : Deprem ev içerisinde ve dışarıda hemen hemen herkes tarafından hissedilir. Ev içerisindeki birçok kişi korkar ve dışarı kaçarlar, bazı kişiler dengelerini kaybederler.

Evcil hayvanlar ağıllarından dışarı kaçarlar Evcil hayvanlar ağıllarından dışarı kaçarlar. Bazı hallerde tabak, bardak v.s.gibi cam eşyalar kırılabilir, kitaplar raflardan aşağıya düşerler. Ağır mobilyalar yerlerini değiştirirler.

(b) : A tipi çok ve B tipi az yapılarda hafif hasar ve A tipi az yapıda orta hasar görülür.

(c) : Bazı durumlarda nemli zeminlerde 1 cm (c) : Bazı durumlarda nemli zeminlerde 1 cm.genişliğin de çatlaklar olabilir. Dağlarda rastgele yer kaymaları, pınar sularında ve yeraltı su düzeylerinde değişiklikler görülebilir.

VII- HASAR YAPICI (a) : Herkes korkar ve dışarı kaçar, pek çok kişi oturdukları yerden kalkmakta güçlük çekerler. Sarsıntı, araç kullanan kişiler tarafından önemli olarak hissedilir.

(b) : C tipi çok binada hafif hasar, B tipi çok binada orta hasar, A tipi çok binada ağır hasar, A tipi az binada yıkıntı görülür.

(c) : Sular çalkalanır ve bulanır (c) : Sular çalkalanır ve bulanır. Kaynak suyu debisi ve yeraltı su düzeyi değişebilir. Bazı durumlarda kaynak suları kesilir ya da kuru kaynaklar yeniden akmaya başlar.

Bir kısım kum çakıl birikintilerinde kaymalar olur Bir kısım kum çakıl birikintilerinde kaymalar olur. Yollarda heyelan ve çatlama olabilir. Yeraltı boruları ek yerlerinden hasara uğrayabilir. Taş duvarlarda çatlak ve yarıklar oluşur.

VIII- YIKICI  a) : Korku ve panik meydana gelir. Araç kullanan kişiler rahatsız olur. Ağaç dalları kırılıp, düşer. En ağır mobilyalar bile hareket eder ya da yer değiştirerek devrilir. Asılı lambalar zarar görür.

(b) : C tipi çok yapıda orta hasar, C tipi az yapıda ağır hasar, B tipi çok yapıda ağır hasar, A tipi çok yapıda yıkıntı görülür.

Boruların ek yerleri kırılır Boruların ek yerleri kırılır. Abide ve heykeller hareket eder ya da burkulur. Mezar taşları devrilir. Taş duvarlar yıkılır.

XI - ÇOK AĞIR YIKICI   (b) : İyi yapılmış yapılarda, köprülerde, su bentleri, barajlar ve tren yolu raylarında tehlikeli hasarlar olur.

c) : Dik şevli yol kenarlarında ve vadi içlerinde küçük yer kaymaları olabilir. Zeminde farklı genişliklerde cm.ölçüsünde çatlaklar oluşabilir.

Göl suları bulanır, yeni kaynaklar meydana çıkabilir Göl suları bulanır, yeni kaynaklar meydana çıkabilir. Kuru kaynak sularının akıntıları ve yeraltı su düzeyleri değişir.

IX- ÇOK YIKICI  (a) : Genel panik. Mobilyalarda önemli hasar olur. Hayvanlar rastgele öte beriye kaçışır ve bağrışırlar.

Heykel ve sütunlar düşer. Bentlerde önemli hasarlar olur.

Toprak altındaki borular kırılır Toprak altındaki borular kırılır. Demiryolu rayları eğrilip, bükülür yollar bozulur.

(b) : C tipi çok yapıda ağır hasar, C tipi az yapıda yıkıntı, B tipi çok yapıda yıkıntı, B tipi az yapıda fazla yıkıntı olur.

A tipi çok yapıda fazla yıkıntı görülür.

(c) : Düzlük yerlerde çokça su, kum ve çamur tasmaları görülür (c) : Düzlük yerlerde çokça su, kum ve çamur tasmaları görülür. Zeminde 10 cm. genişliğine dek çatlaklar oluşur.

Eğimli yerlerde ve nehir teraslarında bu çatlaklar 10 cm Eğimli yerlerde ve nehir teraslarında bu çatlaklar 10 cm.den daha büyüktür.  

Bunların dışında, çok sayıda hafif çatlaklar görülür Bunların dışında, çok sayıda hafif çatlaklar görülür. Kaya düşmeleri, birçok yer kaymaları ve dağ kaymaları olur.  

Sularda büyük dalgalanmalar meydana gelebilir Sularda büyük dalgalanmalar meydana gelebilir. Kuru kayalar yeniden sulanır, sulu olanlar kurur. 

X- AĞIR YIKICI   (b) : C tipi çok yapıda yıkıntı, C tipi az yapıda yıkıntı, B tipi çok yapıda fazla yıkıntı, A tipi pek çok yapıda fazla yıkıntı görülür.

Baraj, bent ve köprülerde önemli hasarlar olur Baraj, bent ve köprülerde önemli hasarlar olur. Tren yolu rayları eğrilir.

Yeraltındaki borular kırılır ya da eğrilir Yeraltındaki borular kırılır ya da eğrilir. Asfalt ve parke yollarda kasisler oluşur.

c) : Zeminde birkaç desimetre ölçüsünde çatlaklar oluşabilir. Bazen 1 m. genişliğinde çatlaklar da olabilir.

Nehir teraslarında ve dik meyilli yerlerde büyük heyelanlar olur.

Büyük kaya düşmeleri meydana gelir. Yeraltı su seviyesi değişir.

Kanal, göl ve nehir suları karalar üzerine taşar Kanal, göl ve nehir suları karalar üzerine taşar. Yeni göller oluşabilir.

Yol ve caddeler kullanılmaz hale gelir. Yeraltındaki borular kırılır.

(c) : Yer, yatay ve düşey doğrultudaki hareketler nedeniyle geniş yarık ve çatlaklar tarafından önemli biçimde bozulur.

Çok sayıda yer kayması ve kaya düşmesi meydana gelir Çok sayıda yer kayması ve kaya düşmesi meydana gelir. Kum ve çamur fışkırmaları görülür.

XII- YOK EDİCİ (Manzara Değişir)  (b) : Pratik olarak toprağın altında ve üstündeki tüm yapılar baştanbaşa yıkıntıya uğrar.

(c) : Yer yüzeyi büsbütün değişir (c) : Yer yüzeyi büsbütün değişir. Geniş ölçüde çatlak ve yarıklarda, yatay ve düşey hareketlerin yön miktarları izlenebilir.

Kaya düşmeleri ve nehir versanlarındaki göçmeler çok geniş bir bölgeyi kaplarlar. Yeni göller ve çağlayanlar oluşur

ŞİDDET, ZEMİN İVMESİ, HIZ VE YAPI TİPLERİNDEKİ HASAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER  

Şiddet Zemin İvmesi (gal) (0.1-0.5 sn periyod aralığı için) Yer Titresiminin (0.5-2 sn periyod hızı cm/sn aralığı için) YAPI TİPLERİ Ax Bx Cx V 12-15 1.0-2.0 %5 Hafif hasar - VI 25-50 2.1-4.0 % 5 Orta Hasar % 50 Hafif Hasar VII 50-100 4.1-8.0 % 5 Yıkıntı % 50 Agır Hasar %5 Orta hasar % 5 Hafif hasar VIII 100-200 8.1-16.0 % 5 Fazla Yıkıntı % 50 Yıkıntı %5 Yıkıntı % 5 Agır hasar % 50 Orta Hasar IX 200-400 16.1-32.0 % 50 Fazla Yıkıntı %50 Yıkıntı X 400-800 32.1-64.0 % 75 Fazla Yıkıntı %50 Fazla Yıkıntı

HATAYDA OLMUŞ DEPREMLER İlki 115 yılında olmak üzere tarih boyunca 10’a yakın büyük deprem yaşanan ve bu depremlerde 1 milyon civarında can kaybı olan Hatay’da, en son 137 yıl önce yıkıcı deprem oldu.

Ortalama 110 yılda bir deprem olduğuna dikkat çekilerek, uzmanlar tarafından yeni yıkıcı bir deprem beklendiği sık sık dile getiriliyor.

TARİHTE HATAY DEPREMLERİ: M.Ö. 69’da Antakya ve bazı Arap kentlerinde 170 bin kişi öldü. Kıbrıs ve Mısır da etkilendi.

- 29 Mayıs 526’de 250 - 300 bin ölü. - 29 Kasım 528’de Antakya, Samandağ ve Lazkiye’de 5 bin ölü. - 31 Ekim 588’de 60 bin ölü. - 847’de 20 bin ölü.

8 Mart 1053’de 10 bin ölü. 20 Haziran 1170’de 80 bin ölü. 13 Ağustos 1822’de Gaziantep, Antakya, İslahiye ve Halep arasındaki alan bütünüyle tahrip olup yıkıldı. Tsunami oldu, 30 ile 60 bin arasında ölü.

3 Nisan 1872’de Antakya ve Samandağ’ındaki evlerin yüzde 70’i yıkıldı 3 Nisan 1872’de Antakya ve Samandağ’ındaki evlerin yüzde 70’i yıkıldı. Yaklaşık 1000 ölü.

25 Aralık 1996’da merkezi Samandağ olan Hatay’daki deprem 5 25 Aralık 1996’da merkezi Samandağ olan Hatay’daki deprem 5.5 büyüklüğünde oldu. Çevre illeri de salladı. Sonraki 36 saatte bazıları 4 büyüklüğünde 200 hafif deprem daha kaydedildi.

- Hatay’da 1997 yılında 22 Ocak’ta 5. 5, 5. 0 ve 4 - Hatay’da 1997 yılında 22 Ocak’ta 5.5, 5.0 ve 4.8 büyüklüklerinde 3 büyük depremin ardından 24 saatte 400’ün üzerinde artçı deprem kaydı oldu.

DEPREM ÖNCESİ ALINACAK ÖNLEMLER

Yerleşim bölgelerini titizlikle belirlemeliyiz Yerleşim bölgelerini titizlikle belirlemeliyiz. Kaygan ve dere kenarlarını iskana açmamalıyız. Evimizi gevşek toprağa sahip meyilli yerlere yapmamalıyız.

Yapıları deprem etkilerine karşı dayanıklı yapmalıyız Yapıları deprem etkilerine karşı dayanıklı yapmalıyız. (Yapı Tekniğine ve İnşaat Yönetmeliğine uygun, sağlam olarak)

İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır. Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır.

Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır Mevcut binaların dayanıklılıklarını arttırmalıyız.

Sigorta sistemine dahil olmalıyız. ( 2010 yılı birinci deprem bölgesinde yer alan 100 metrekarelik bir konutun senelik sigorta bedeli 130 TL.= bir dairenin bedeli 150.000 TL)

Bu önlemlerin yanı sıra, günlük kullandığımız eşyalarımızın ev içerisine yerleştirilmesinde aşağıda sayılan önlemleri almalıyız.

Dolap üzerine konulan eşya ve büro malzemelerinin kayarak düşmesini önlemek için plastik tutucu malzeme kullanmalıyız.

Soba ve diğer ısıtıcıları sağlam malzemelerle duvara veya yere sabitlemeliyiz. Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyaları birbirine ve duvara tespit etmeliyiz.

Duvar bölmeleri ve panoları zikzak düzende yerleştirip, yere tespit etmeliyiz. - Tavan ve duvara asılan avize, klima vb. cihazları bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde tespit etmeliyiz.

Zehirli, patlayıcı, yanıcı maddeleri düşmeyecek bir konumda sabitlemeli ve kırılmayacak bir şekilde depolamalıyız. Bu maddelerin üzerlerine fosforlu, belirleyici etiketler koymalıyız.

- Gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortalarını otomatik hale getirmeliyiz.

- Binadan acilen kaçmak için kullanılacak yollardaki tehlikeleri ortadan kaldırmalı, bu yolları işaretlemeli, buralara gereksiz eşya ve malzeme koymamalıyız.

- Bir deprem planı hazırlayıp, bu plana göre nasıl davranmamız gerektiğinin tatbikatını zaman zaman yapmalıyız.

- Bina yönetimince önceden belirlenen, mesken veya işyerinin özelliği ve büyüklüğüne göre uygun yangın söndürme cihazını mutlaka bulundurmalı ve periyodik bakımlarını da yaptırmalıyız.

Asansörlerin kapı yanlarına "DEPREM SIRASINDA KULLANILMAZ" levhası asmalıyız.

ACİL YARDIM ÇANTASI Gerekli İlk yardım malzemesi, yedek pil ve pilli radyo, el feneri, temizlik malzemeleri, sinyal düdüğü, mum, kibrit, kuru gıda ve bisküvi gibi malzemeleri bir çanta içerisinde her an hazır bir şekilde bulundurmalıyız.

DEPREM ÇANSINDA BULUNAN MALZEMELERİN FİYATI 300 Tl'dir. HAYAT KURTARIR

- Aile bireyleri ile topluca deprem sırasında nasıl korunacağımız hususunda sohbet ve alıştırmalar yapmalıyız.

DEPREM ESNASINDA BİNA İÇERİSİNDE ALINACAK ÖNLEMLER

Kesinlikle panik yapmamalıyız. Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb Kesinlikle panik yapmamalıyız. Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durmalıyız.

Varsa sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelmeli veya uzanmalıyız.

Başımızı iki elimizin arasında alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korumalıyız. Sarsıntı geçene dek beklemeliyiz.

Tekerlekli sandalyede isek tekerlekleri kilitleyerek başımızı ve boynumuzu korumaya almalıyız.

Mutfak, imalathane, laboratuar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazları kapatmalıyız.

Dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşmalıyız Dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşmalıyız. Birinci maddede belirtildiği şekilde kendimizi korumalıyız

Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatmalıyız Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatmalıyız. Soba ve ısıtıcıları söndürmeliyiz. Diğer güvenlik önlemlerini almalıyız.

Daha önceden hazırlanmış acil durum çantası ile gerekli olan eşya ve malzemeyi yanımıza alarak derhal binayı daha önce tespit ettiğimiz yoldan terk edip toplanma bölgesine gitmeliyiz.

Merdiven, balkon, koridor ve geniş sahanlı yerlerden, kolonlardan ve pencerelerden uzaklaşmalıyız.

Okulda isek sınıfta kalarak sağlamsa sıra altlarına ya da sıra yanına birinci maddede belirtildiği şekilde başımızı korumalıyız.

Kesinlikle asansör kullanmamalıyız Kesinlikle asansör kullanmamalıyız. Asansörde isek kat çıkış düğmesine basarak asansörü terk etmeliyiz.

DEPREM ESNASINDA BİNA ***DIŞINDA*** ALINACAK ÖNLEMLER

1- Enerji hatlarından, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşmalıyız. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olmalıyız.

2- Deniz kıyısından uzaklaşmalıyız.

3- Toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmamalıyız. Böyle bir ortamda isek en seri şekilde güvenli bir ortama geçmeliyiz.

4- Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olmalıyız. 5- Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olmalıyız

***ARAÇ KULLANIRKEN*** DEPREM ANINDA ***ARAÇ KULLANIRKEN*** YAPILMASI GEREKENLER

1- Bulunduğumuz yer güvenli ise durmalı ve araç içinde kalmalıyız 1- Bulunduğumuz yer güvenli ise durmalı ve araç içinde kalmalıyız. Araç karayolunda seyir halinde ise; yolu kapatmadan sağa yanaşıp durmalıyız.

Kontak anahtarını yerinde bırakıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklemeliyiz. Ancak sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gitmeliyiz.

2- Normal trafikten, ağaçlardan, direklerden ve enerji nakil hatlarından mümkün olduğu kadar uzaklaşmalıyız. 3- Araç meskun mahallerde ise ya da güvenli bir yerde değilse; aracı durdurmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak aracı terk etmeli ve açık alanlara gitmeliyiz.

4- Araç meskun mahallerde ise ya da güvenli bir yerde değilse; aracı durdurmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak aracı terk etmeli ve açık alanlara gitmeliyiz.

DEPREM ANINDA /// METRO VE DİĞER /// TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDA YAPILMASI GEREKENLER

1- Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inmemeliyiz 1- Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inmemeliyiz. Elektriğe kapılabilir veya diğer bir tren çarpabilir.

2- Trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalıyız.

3- Metro veya tren personeli tarafından verilen talimatları izlemeliyiz.

DEPREMDEN SONRA NE YAPMALIYIZ? * Ülkemizde her an deprem olabilir. Her birey “Depremle Yaşamayı Öğrenmek” zorundadır.

1. Kesinlikle panik yapmamalıyız. 2 1. Kesinlikle panik yapmamalıyız. 2. Tüp, elektrik, su ve varsa doğalgazı kontrol etmeliyiz. Elektrik fişlerini prizden çekmeli veya şalteri kapatmalıyız. Su ve doğalgaz ana vanalarını kapatmalıyız.

Öncelikle, hayatı tehdit eden durumları dikkate alın Öncelikle, hayatı tehdit eden durumları dikkate alın. Unutmayın ki, 72 saatten daha uzun bir süre yalnız başınıza kalabilirsiniz. • Evinizde hasar olup olmadığını kontrol edin.

• Kendinizin ve yanınızdaki diğer insanların yaralanma durumlarını kontrol edin; hızlı ve dikkatli bir şekilde ilk yardım uygulayın.

5. Yangın kontrolü yapmalıyız, varsa sobaları söndürmeliyiz. 4 5. Yangın kontrolü yapmalıyız, varsa sobaları söndürmeliyiz. 4. Sarsıntı kesilince önceden hazırladığımız afet çantası ile acil ihtiyaç duyulacak diğer malzemeleri (giysi, battaniye, su ve gıda gibi) yanımıza alarak derhal bulunduğumuz yeri önceden belirlediğimiz yollardan terk etmeli ve toplanma yerine gitmeliyiz.

6- Bulunduğunuz yerden ayrılıyorsanız yerinizi bildirin, acil durum çantanızı yanınıza alın.

8. Yollarda hasta ve yaralı nakli yapılacağı için trafiği engellememeliyiz. 9. Deprem hakkında söylenti ve dedikodulara inanmamalıyız. 10. Aile içinde birbirimizle dayanışma halinde olmalıyız. Özellikle çocukları olayın etkisinden uzaklaştırmalıyız.

11. Yıkılan binalarda yardıma ihtiyacı olanlara kurtarma, ilkyardım ve enkaz kaldırma çalışmalarında yardımcı olmalıyız. 12. İkinci sarsıntı ihtimaline karşı tedbirli olmalıyız. 13. Telefon hatlarını meşgul etmemeliyiz.

• Elektrik, su ve havagazını kontrol etmek için bir cep feneri kullanın.Hasar yoksa hiçbirini kapatmayın. Sızan havagazı koku verecektir.

• Mevsim kış ise veya depremden kalma yıkıntılar, özellikle cam kırıkları varsa, sağlam, dayanıklı ayakkabı, eldiven ve giyecekler giyin.

• Kendi ailenizle ilgilendikten sonra komşularınızı kontrol edin • Kendi ailenizle ilgilendikten sonra komşularınızı kontrol edin. Deprem sonrası ilk yardım aile ve arkadaşlardan gelir.

• Acil yardıma ihtiyaç duyarsanız camlara bir yardım işareti not edin. • Ürkmüş evcil hayvanları sakinleştirin ve korumanıza alın.

• Size yakın mesafedeki lağım borularının kırıldığından şüphe ediyorsanız sifonu kullanmayın. • Davetsiz misafirlere karşı evinizi güvenlikte tutun.

• Pilli radyonuzu (veya araba radyosunu) açın ve acil durum talimatlarını dinleyin.

• Yıkılmış elektrik hatlarından en az on (10) metre uzak durun. Deniz kenarı yerleşimlerinde, dev dalgalar oluşması olasılığına karşı deniz kenarına yaklaşmaktan kaçının.

. Deniz kenarı yerleşimlerinde, dev dalgaların oluşması olasılığına karşı deniz kenarından uzaklaşmalıyız. . Toplu iskan bölgelerindeki kurallara ve yöneticilerin talimatına mutlaka uymalı, kargaşa, dedikodu ve huzursuzluğa izin vermemeliyiz.

Özellikle iskan bölgelerinde halkın sağlığı için temizlik kurallarına uymalı ve uymayanları uyarmalıyız. Başkalarının da ihtiyacı olabileceğini düşünerek ihtiyacımızdan fazla yardım malzemesi talebinde bulunmamalıyız.

Kurulan Kriz Merkezlerine giderek, içinde bulunduğumuz durum hakkında bilgi vermeliyiz.

YIKINTI ALTINDA MAHSUR KALDIYSANIZ 1. Paniklemeden durumunuzu kontrol ediniz. 2. Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayınız.

3. Biliniz ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir. 4. Enerjinizi en tasarruflu şekilde kullanmak için hareketlerinizi kontrol altında tutunuz.

5. El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışınız.

6. Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız. Ancak enerjinizi kontrollü kullanınız.

Raziye KARAKUZU Sivil Savunma Uzmanı  Hatay Valiliği B Blok 3. Kat. HATAY   Tlf :( 0326) 214 96 20-21 Faks :(0326) 214 96 19