Levent Kamacık’a Saygıyla

Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Sağlık ve İlaç Harcamaları Dr. Ali Rıza Üçer Tıp Kurumu Genel Sekreteri

Sağlıkta Küresel Rota Seksenlerden Günümüze Sağlık Reformu’ndan Sağlıkta Dönüşüm’e

Sosyal Güvenlik Reformu Sağlıkta Dönüşüm Programı SSK Hastanelerinin Devri KYTK ile Tüm Kamu Hastanelerinin Yerel Yönetimlere Devri Aile Hekimliği Yasası Genel Sağlık Sigortası Bireysel Sigortacılığın Yaygınlaştırılması

Sağlıkta Dönüşüm’ün Temel Referansı: Neo Liberalizm -IMF -Dünya Bankası -Dünya Ticaret Örgütü -ABD, AB gibi Küresel Güçler -Ulus ötesi Şirketler (Medikal Kartel)

Genel Sağlık Sigortasının (GSS) Açmazları İşsizlik Artıyor Sanayii Geriliyor ve Az İşgücü Kullanıyor Kentlerde Yaşayanların % 20’si, Kentlerdeki Genç Nüfusun % 30’u İşsiz

Kriz Teğet Geçmiyor Ekim 2008’den Nisan 2009’a kadar 1 milyon yurttaşımız daha işsiz kaldı. Mart 2009: Aktif Sigortalı (Prim Ödeyen): 14.7 Milyon Pasif Sigortalı(Emekli) : 8.2 Aktif/Pasif Oranı : 1.8 (2002’de 2.3) Kaynak: SGK 2002, 2008, 2009 Verileri

Derinleşen Yoksulluk Gelir Uçurumu Artıyor Gerçek Ücretler Geriliyor Kayıt Dışı Ekonomi ve İstihdam % 50’yi Aşıyor 11-12 Milyon Kişi Kayıt Dışı Çalışıyor Vergi Yükü Yoksulların Üzerinde (% 70’i Dolaylı Vergi)

Sosyal Güvenlik Kapsamı Aralık 2008 Türkiye Nüfusu : 70.5 Milyon Sosyal Güvenlik Kapsamı: 57.2 (% 81.0) Yeşil Kart : 9.3 (%13.3) Kapsam Dışı : 4.0 (% 5.7) Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu Ocak 2009 Verileri

GSS Kumaşından Elbise Dikmek Olanaksız 2007 yılında Türkiye; Nüfus: 70 milyon Yeşil Kartlı Nüfus: 14.5 milyon (% 20) Bağ-Kur Kapsamı: 15 milyon (% 21) Bağ-Kur Sağlık Karnesi İptal Edilen: 5 Milyon (Bağ-Kur Kapsamının % 33’ü, Nüfusun %7’si) Kaynak: TÜİK 2007 Verileri, Sağlık Bakanlığı 2007 Verileri, SGK 2007 Verileri

2 Milyon Bağ-Kur’lu Prim Borçlusu (%60) Toplam Borç: 30 Milyar YTL Ağustos 2008 1479 Kapsamındakilerin: % 60’ı % 41’i primini düzensiz ödeyebilmiş % 19’u hiç ödeyememiş 2926 Kapsamındakilerin: % 60’ı % 39’u düzensiz prim ödeyebilmiş % 22’si hiç ödeyememiş Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu 2008 Verileri

GSS Açmazı Yeşil Kartlı 9 GSS Açmazı Yeşil Kartlı 9.5 Milyon Kapsam Dışı 4 Milyon ve 5 Milyon Karnesiz Bağ-Kur’lu Yurttaş Nereden Fonlanacak? (18.5 Milyon Kişi, Nüfusun % 26’sı) 33 Milyon Yurttaşı Kapsayan SSK’nın % 99’u Özel Sektör ve Yerel Yönetimlerden Kaynaklanan Prim Alacağı: 12 Milyar YTL

GSS Kumaşından Elbise Dikilemez GSS ile Dimyat’a Pirince Giderken Evdeki Bulgurdan Olmak Kaçınılmazdır

Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Sağlık Harcamaları Hızla Arttı Sağlıkta Dönüşüm Programında (SDP): Koruyucu ve önleyici sağlık hizmeti anlayışı yerine dışa bağımlı olduğumuz ilaç ve tıbbi teknoloji tüketimine dayalı tedavi edici hizmetleri ön planda

Sağlıkta Dönüşümün Kaçınılmaz Sonucu Toplam Sağlık Harcaması: 2002 Yılında: 13 Milyar $ (20 Milyar TL) 2007 Yılında: 37 Milyar $ (48 Milyar TL) Kaynak: Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde Sağlık Harcamalarında Artış, Tıp Kurumu Raporu, Eylül 2008. Ferhat Emil, H. Hakan Yılmaz 2002, 2006, 2007, 2008.

Toplam Sağlık Harcamalarının Ulusal Gelire Oranı Az Değildir! Toplam Sağlık Harcaması / Ulusal Gelir (%) 1999 2005 2007 2008 (Tahmini) Eski Seri 6.0 7.4 8.0 8.5 Yeni Seri 4.5 6.2 6.5

Toplam Sağlık Harcamaları ile Birlikte Kamu Sağlık Harcamalarında da Artış Var Kamu Sağlık Harcaması Cari Fiyatlar (Milyar TL) Sabit Fiyatlar Milyar TL 2006=100) ABD $ (Milyar $) 2002 13.7 28 9.1 2007 35.3 32.7 27.2

Kamu Sağlık Harcamalarının Ulusal Gelire Oranı 2007 Yılında: Kamu Sağlık Harcamaları / GSYİH: % 4.1 Kamu Sağlık Harcamaları / Toplam S.H.: % 75 KSH artışındaki başat Faktör SGK ve Yeşil Kart harcamalarıdır

Kamu Sağlık Harcamaları SGK ve Yeşil Kart Ağırlıklı 2007 Yılında Kamu Sağlık Harcamaları: SGK : % 58.5 Yeşil Kart : % 11.5 SGK+YK : % 70.0 Sağlık Bakanlığı: % 18.0 (YK Hariç) Kaynak: TEPAV Mali İzleme Raporu, Şubat 2008

Sağlık Bakanlığı Harcamalarının ve Koruyucu Sağlık Harcamalarının TSH İçindeki Payı Düşüyor 2008 Yılında: SB Harcamaları / GSYİH : % 1.46 (%1.12) SB Harcamaları (Yeşil Kart Hariç) / GSYİH : % 0.92 (% 0.71) MB Halk Sağlığı Harcamaları / GSYİH : % 0.04 MB Halk Sağlığı Harcamaları / TSH : % 1.1 Kaynak: H. Hakan Yılmaz 2007

OECD Verilerine Göre Halk Sağlığı Harcamalarının En Düşük Olduğu Ülke Türkiye Kişi Başı ABD $ 1999 2003 ABD 174 216 Kanada 133 202 Almanya 123 151 Hollanda 107 160 İsviçre 95 108 Japonya 77 58 Fransa 59 73 Finlandiya 57 85 Türkiye 5

Kamu Sağlık Harcamalarının Yönü Özel Sektöre Kayıyor 2007 yılında: Özel sağlık kuruluşlarına aktarılan kaynak: 2.5 milyar $ 2007 Yılında TSH’nın % 9’u, TTH’nın % 21’i 2002 Yılında TSH’nın % 3.8’i, TTH’nın % 14’ü Kaynak: TEPAV Mali İzleme Raporu Şubat 2008

SDP Sürecinde Özel Sağlık Harcamalarında Baş Döndürücü Artış SGK’nın Özel Sağlık Kuruluşlarına Aktardığı Kaynak: 2002 Yılında : 0.40 Milyar YTL 2007 Yılında : 2.35 Milyar YTL 2008 Yılında : 4.40 Milyar YTL (11 Kat ) Kaynak: SGK 2002-2008 Verileri

SDP Sürecinde Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Harcamaları Hızla Artıyor Sosyal Güvenlik Kurumu (SSK-Bağ-Kur ES)Toplam Sağlık Harcaması: 2002 Yılında : 7.5 Milyar YTL 2007 Yılında : 20.0 Milyar YTL 2008 Yılında : 25.0 Milyar YTL SGK Borçlarıyla : 30.0 Milyar YTL Kaynak: SGK 2002-2008 Verileri

SGK Açıkları Hızla Büyüyor 2002 Yılında; Gelir : 20 Milyar TL Gider: 28 Milyar TL (Sağlık: 7.5 / % 27) Açık : 8 Milyar TL 2008 Yılında; Gelir : 67 Milyar TL Gider : 93 Milyar TL (Sağlık 25+5 / % 27-31) Açık : 26 Milyar TL Kaynak: SGK 2002-2008 Verileri

SGK İlaç Harcamaları da Hızla Artıyor 2002 Yılında: 4.3 Milyar YTL 2007 Yılında: 8.6 Milyar YTL 2008 Yılında: 10.7 Milyar YTL Kaynak: SGK Verileri 2002-2008

SGK İlaç Harcamalarındaki Artışın Temel Nedeni SSK’nın Tasfiyesi SSK İlaç Harcaması: 2004 Yılında : 2.7 Milyar YTL (Tasfiye Öncesi) 2008 Yılında : 8.0 Milyar YTL (Hastane İlaç Harcamalarıyla Birlikte 10 Milyar YTL) SGK Verileri 2004-2008

SGK Sağlık Harcamalarında Aslan Payı Medikal Kartele Gidiyor En büyük alıcısının SGK olduğu ilaç ve medikal ürün pazarında (2008) : İthalat : 7.5 Milyar $ (İlaç 4.5 Milyar $) Dış Ticaret Açığı: 6.5 - 7 Milyar $ İhracatın İthalatı Karşılama Oranı: % 10’un altında Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı Verileri, İthalatta İlk 20 Fasıl 2008 ve Medist 2008

Sağlıkta Dönüşüm Sürecinin İlaç Sektörüne Etkileri İlaçtaki Ur: Dışa Bağımlılık

Gelişmiş Ülkeler İlaç Pazarına Hakim 2008 yılında üretici fiyatlarıyla dünya ilaç pazarı 773 milyar $. ABD ve Kanada (Kuzey Amerika pazarı) toplam pazarın % 40’ını oluşturmuştur (312 milyar $). Avrupa pazarın % 32’sini (247.5 milyar $) Japonya ise % 10’unu (76.5 milyar $) oluşturmuştur. Asya, Afrika ve Avustralya pazarın %12’sini (91 milyar $) Latin Amerika ise % 6’sını (46.5 milyar $) oluşturmuştur. Kaynak:IMS Health Market Prognosis March 2009

Dünya İlaç Pazarı Sektörel Dağılım Aslan Payı: Patentli (Orijinal) İlaçlarda World Pharmaceutical Market, Published: April 2004, Analyst: Meghna Mehta

Dünya İlaç Pazarındaki Büyüme Yavaşlıyor (IMS 2009) 2002 2004 2006 2008 Dünya İlaç Pazarı 430 Milyar $ 560 Milyar $ 650 775 Milyar $ Yıllık Büyüme (%) 9 8 7 5

Türkiye İlaç Pazarı Parlak Bir Gelecek Vaat Ediyor IMS Tahminlerine Göre 2009 Yılında; Dünya ilaç pazarında % 5 büyüme bekleniyor (820 Milyar $) Pazarın lideri ABD’de % 1-2 büyüme bekleniyor (292-302 Milyar $) AB’nin 5 Büyük Pazarında (Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, İngiltere) % 3-4 büyüme bekleniyor (162-172 Milyar $) Japonya’da % 4-5 büyüme bekleniyor (84-88 Milyar $) Hızlı Büyüyen İlaç Pazarları: Çin, Brezilya, Hindistan, Güney Kore, Meksika Türkiye ve Rusya % 14-15 Büyüme Bekleniyor (115-125 Milyar $) Kaynak: IMS Global Pharmaceutical and Therapy Forecast™ November 2008

Dünya İlaç Devleri 1-Pfizer 2-Glaxo Smith Kline (GSK) 3-Astra Zeneca 4-Novartis 5-Sanofi Aventis Kaynak: IMS Verileri Ocak 2009

Dünya İlaç Pazarı Tekellerin Hakimiyetinde Pfizer 44 Milyar $ GlaxoSmithKline 39 Milyar $ SanofiAventis 39 Milyar $ AstraZeneca 29 Milyar $ Merck 27 Milyar $ Novartis 26 Milyar $ Johnson & Johnson 25 Milyar $ Roche 22 Milyar $ Eli Lilly &Co. 18 Milyar $ Wyeth 17 Milyar $ Toplam: 284 Milyar $ ( % 37) Kaynak:Contract Pharma July/August 2008

Türkiye’de Pazarlamada İlk 5 Firma (2008) Toplam Pazar (Depocu Fiyatları): 12.7 Milyar TL 1-Abdi İbrahim : 0.900 Milyar TL 2-Novartis : 0.830 Milyar TL 3-Sanofi-Aventis: 0.650 Milyar TL 4-Bilim İlaç : 0.575 Milyar TL 5-Pfizer : 0.570 Milyar TL İlk 5 Firma Toplam Pazarın % 27’5’u (3.5 Milyar TL) Kaynak: IMS Türkiye Verileri Ocak 2009

Dünyada En Çok Satılan 5 İlaç 1-Lipitor (Pfizer) : 13.7 Milyar $ 2-Plavix (Bristol Meyer Squibb,Sanofi Aventis): 8.6 Milyar $ 3-Nexium (Astra Zeneca): 7.8 Milyar $ 4-Seredite /Advair (GSK) : 7.7 Milyar $ 5-Enbrel (Wyeth): 5.7 Toplam: 43.5 Milyar $ (% 6) Kaynak: IMS Verileri Ocak 2009

Dünyada En Çok Satış Yapan Tedavi Grupları 1-kanser ilaçları : 48.2 Milyar $ 2-lipid düzenleyiciler : 33.8 Milyar $ 3-solunum sistemi ilaçları: 31.3 Milyar $ 4-antidiyabetik ilaçlar : 27.3 Milyar $ 5-asit pompa inhibitörleri : 26.5 Milyar $ Toplam (% 23) : 167.1 Milyar $ Kaynak: IMS Verileri Ocak 2009

Türkiye’de En Çok Satış Yapan Tedavi Grupları ( 2008) 1- antibiyotikler (% 15) 2- kalp-damar ilaçları (% 13) 3- anti-romatizmal ilaçlar ( % 8) 4- sinir sistemi ilaçları (% 7) 5- onkolojik ilaçlar ( % 7) (% 50) Kaynak: IMS Türkiye Verileri, Ocak 2009

Avrupa Ülkeleri İlaç Tüketiminde İkinci Sırada EFPIA üyesi ülkeler 2007: Üretici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması :140.5 milyar € Tüketici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması : 205 milyar € Türkiye 2007: Üretici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması : 6.5 milyar € Tüketici fiyatlarıyla toplam ilaç harcaması:9.0 milyar € Türkiye İlaç tüketimi EFPIA üyesi ülkelerin ilaç tüketiminin % 4.5’udur. Kaynak: EFPIA The Pharmaceutical Industry in Figures 2008 Edition Key Slides, IMS Türkiye 2008 Verileri, TCMB Euro/Dolar Pariteleri 2007

Kişi Başına İlaç Tüketiminde de ABD ve Japonya Önde Ülkeler Üretici Fiyatlarıyla Kişi Başına İlaç Tüketimi $ (2005) ABD 670 Japonya* 479 Fransa 372 Kanada 363 Almanya 327 İngiltere 253 İspanya 253 İtalya 250 Türkiye 93 Meksika 70 Arjantin 50 Brezilya 37 *Japonya ilaç harcamalarına hastane ilaç harcamaları da dahil Kaynak: IMS Health Data 2006, OECD 2006 Data, Eurostat 2006 Data

Türkiye İlaç Tüketiminin Ulusal Gelire Oranında Dünya Lideri Kaynak: World Bank Data&Statistics 2007/IMS Retail Drug Monitor, December 2006 / Ülkeler (2006 Yılı) Ulusal Gelir (Cari Fiyatlarla Milyar $) İlaç Tüketimi (Üretici Fiyatlarıyla Milyar $) İlaç Tüketiminin Ulusal Gelire Oranı (%) ABD 13.200 198.00 1.50 Fransa 2.230 25.60 1.15 Almanya 2.900 27.70 0.95 İtalya 1.845 15.00 0.80 İngiltere 2.345 15.70 0.65 Meksika 840 8.00 Türkiye 400 7.00 1.75

Sağlık Harcamamız İçinde İlaç Harcamamız Başat Konumda Danimarka %9 İrlanda %9,5 İsviçre %11 ABD %12 Hollanda Almanya %13,5 Belçika %15 Finlandiya %15,5 Yunanistan %18 Fransa %20 İtalya %23 Çek Cumhuriyeti %25 Türkiye %32 Üretici fiyatlarıyla ilaç tüketiminin toplam sağlık harcamalarına oranı (2000 yılı) Kaynak: OECD Health Data 2002, EFPIA 2002, İEİS 2002, DPT 2002

Ulusal Pazarımızın Cazibesi İlaç tüketimimizin son on yılda yaklaşık 4 kat artış göstermesi, ulusötesi ilaç tekellerinin dikkatini çekmektedir. Türkiye ilaç pazarının büyüme eğilimi 1960’lı ve 70’li yılların Amerikan ilaç pazarıyla benzerlik göstermektedir. Türkiye ilaç pazarı ulusötesi şirketler için parlak bir gelecek vaat etmektedir.

İlaçta Küresel Fikri Mülkiyet Hakları mı Ulusal Çıkarlar mı? AB, ABD ve Dünya Ticaret Örgütü gibi küresel güç odakları Türkiye’nin de arasında olduğu ülkelere patent, veri imtiyazı-veri koruması gibi konularda ağır baskı uyguluyor 1 Ocak 2005'ten itibaren geçerli olan küresel mevzuat gereği 20 yıllık patent koruması olan ilaçların jenerikleri (eşdeğerleri) 6 yıl daha üretilemeyecek Türkiye'nin ilaç harcamaları yakın gelecekte daha da artacak Zaten gerileyen yerli ilaç sektörü küresel rekabete dayanamayarak yok olacak

Referans İlaç Zırhı Koruma her zaman tedaviye getirilen bir yeniliğin karşılığında olmamaktadır. Fikri mülkiyet haklarını kullanan tekeller bu hakkı suiistimal etmekte ve sınırlarını genişletmektedir. Eşdeğer ilaçların pazara girişleri engellenmekte ya da geciktirilmektedir. (Devam Patentleri / Evergreening).

AB Ülkeleri İlaç Ticaretinde Kazançlı 1990-2007 döneminde EFPIA üyesi ülkelerde ilaç ihracatı 23 milyar €’dan 190 milyar €’ya çıkmıştır. (8 katına). 1990 yılında Avrupa ülkelerinin ilaç ticaret fazlası 7 milyar € iken, 2007 yılında 49 milyar €’ya ulaşmıştır (7 katına). Kaynak: EFPIA The Pharmaceutical Industry in Figures 2008 Edition

Serbest Ticaret Dönemi ve Sonuçları Hizmet sektörünün liberasyonuna ilişkin Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) çerçevesindeki TRIPS Anlaşması; AB ile Gümrük Birliği çerçevesinde malların serbest dolaşımının teşviki yönündeki gelişmelerle; İthalata getirilen sınırlamalar gevşemiştir. İthal ilaçlar için fiyatlar güncel olarak belirlenmiştir. Türkiye’de pazarlama şirketi kuran ulusötesi şirket sayısı artmıştır. Mamul ilaç ithalatında artış olmuştur. Kaynak: Türk İlaç Sanayiinin AB Çerçevesinde SWOT Analizi, Prof. Dr. İlker Kanzık, İEİS Aylık Rapor Dergisi, Nisan 2001

İthal İlaçlar Ulusal Pazarımıza Hakim Oluyor 1990 yılında Türkiye’de ithal ilaçların payı toplam pazarın % 6’sıydı. 2008 yılında ithal ilaçların payı toplam pazarın % 50’si oldu (kutu bazında yalnızca % 20’si ithal, % 80’i yerli) 2005 yılında yerli ilaçların % 29’u orijinal (patentli), % 71’i eşdeğer (jenerik) 2005 yılında ithal ilaçların % 68’i orijinal (patentli), % 32’si eşdeğer (jenerik) Kaynak: İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası 1990, 2005 ve 2008 Yılı Verileri, IMS Türkiye 2008 Verileri

Biyotek İlaçta da Dışa Bağımlıyız! Biyotek ilaçlar modern biyoteknolojiye dayanan yeni ilaçlardır. Dünyada ve Türkiye’de biyotek ilaç pazarı hızla büyümektedir. Türkiye’de 2008 yılında biyotek ilaç pazarı 500 milyon Euro’yu geçmiştir. Kaynak: IMS Türkiye Biyotek İlaç Verileri 2009

Eşdeğer (Jenerik) / Referans (Patentli) İlaç Eşdeğer ilaç referans (orijinal) ilaçla aynı özelliklere sahiptir, hasta üzerinde sağladığı tedavi edici etkisi, etkinliği kalitesi ve güvenilirliği aynıdır. Eşdeğer ilacın kalite ve güvenilirliği (terapötik eşdeğerliği) biyoeşdeğerlilik testleriyle de kanıtlanmıştır.

Biyoeşdeğerlik Aynı etkin maddeyi, aynı miktarda, aynı ya da benzer farmasötik formda içeren, uygulandığı vücut bölgesinden kana geçiş hızı ve miktarı belli sınırlar içinde aynı olan iki ilaç birbiriyle biyolojikeşdeğerdir. Eşdeğer ilaçlar İyi Üretim Koşullarına (GMP) uygun biçimde üretilir.

Eşdeğer İlaç Önemli Boyutlarda Kamusal Tasarruf Sağlar Sağlık Uygulama Tebliğine (SUT) göre geri ödeme kurumları eşdeğer ilaçlar arasından en ucuz olanın % 22 fazlasına kadar öder. Hasta ya da hekimin pahalı ilaçla ilgili bir ısrarı varsa çıkan farkı hasta ödemek zorundadır. Eşdeğer ilaç kullanımıyla Türkiye’de 2008 yılında 0.9 Milyar TL kamusal tasarruf sağlanmıştır. Kaynak: İEİS Türkiye’de Eşdeğer İlaç 2009

Türkiye İlaç Pazarında Referans (Orjinal) İlaçlar Hakim 2007 Yılında: Eşdeğer ilaçlar kutu bazında : % 52 Referans ilaçlar kutu bazında: % 48 Eşdeğer ilaçlar ciro bazında : % 33.5 Referans ilaçlar ciro bazında: % 66.5 Kaynak: İEİS Eşdeğer İlaç Raporu 2008

Türkiye’de Eşdeğer İlaç Sorunu Eşdeğer ilaçların ruhsatlandırılma süreleri hızlandırılmalı Geri ödeme listelerine girmeleri geciktirilmemeli Hekimler, eczacılar ve hastalara yönelik özendirmeler yapılmalı

Hammadde ve Mamul İlaç İthalatımız Sürekli Artıyor 1988 yılında Türkiye’de hammadde ve mamul ilaç ithalatı: 293 milyon $. 2008 yılında Türkiye’de hammadde ve mamul ilaç ithalatı: 4.5 milyar $. (15 katına) 2008 Yılında Türkiye’de hammadde ve mamul ilaç ihracatı 420 milyon dolar, İhracatın ithalatı karşılama oranı yalnızca % 9.5 Kaynak: İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası İstatistikleri (1988-2008); Dış Ticaret Müsteşarlığı Verileri 2009

Sağlıkta Dönüşüm Sürecinde İlaç Harcamalarımız Hızla Arttı Üretici Fiyatlarıyla: 2002 Yılında İlaç Harcamamız : 3.3 milyar € (4.8 Milyar TL) 2008 Yılında İlaç Harcamamız: 6.6 milyar € (12.7 Milyar TL) Sosyal güvenlik kurumlarının sağlık harcamalarının yarıya yakını ilaç harcamalarıdır

SSK Sağlık ve İlaç Harcamalarında Avantajlıydı 2004 Yılında: SSK 38 Milyon Kişiyi Kapsıyordu (Nüfusun % 52’si) SSK Sağlık Karnesi Sahibi: 27 Milyon Kişi SSK İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 38 Bağ-Kur 16 Milyon Kişiyi Kapsıyordu (Nüfusun % 22’si) Bağ-Kur Karne Sahibi: 9,8 Milyon Kişi Bağ-Kur İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 36 Emekli Sandığı 2,5 Milyon Kişiyi Kapsıyor du (Nüfusun % 3,5’u) Emekli Sandığı İlaç Harcaması / SGK İlaç Harcaması: % 25 Kaynak: SGK 2004 Verileri

SSK’nın Tasfiyesinin Bedeli Yıl Toplam Sağlık Harcaması (Milyar TL) İlaç Harcaması (Milyar TL) 2004 6.5 2.5 2008 18 8+2

SSK İlaç Alım Modeli Çok Avantajlıydı 2004 Yılında; SSK Kapsamı (38 Milyon) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Kapsamının (19 Milyon) 2 Katı SSK Sağlık Kapsamı (27 Milyon), Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Sağlık Kapsamının (13 milyon) 2 Katı SSK İlaç Harcaması (1,7 Milyar $) Bağ-Kur ve Emekli Sandığı İlaç Harcamasının (2,7 Milyar $) Neredeyse Yarısıydı

SSK İlaçta Neden Avantajlıydı? SSK toplu alım gücünü kullanıyordu. İmalatçı-İthalatçı-Depocu fiyatı üzerinden kıran kırana pazarlık yapılarak büyük oranlı indirimler sağlanabiliyordu. Yargıya intikal eden SSK ihale skandalında bile SSK, NeoRocormon adlı biyotek ilacı “0” iskonto ile 230 milyon liraya alırken, aynı tarihte Emekli Sandığı ve Bağ-Kur serbest eczanelerden bu ilacı 330 milyon liraya almaktaydı.

Unakıtan Kıyak Dedi Kazık Çıktı İlacın Adı SSK Modeli Eylül 2004 YTL Kıyak Protokol 2005 Fark % Methotrexat Ebewe 50 1.50 4.30 178 Carboplatin Ebewe 450 31 217 597 Normopres 5 mg 0.43 6.35 1386 Flubest 2.5 mg 0.31 3.80 1137 Fludex SR 1.5 mg 1.97 11.29 473 Sinopryl 20 mg 1.64 6.76 312 Cozaar 50 mg 34.87 86.42 148 Calcium Leucoverin DBL 3.74 15.70 320 Libalaks Lavman 1.03 3.31 220

Ruhsatlandırılmamış İthal İlaçlarda SSK-TEB Farkı Prolastin 1000 mg 210 $ 525 € Natulan kapsül 9 € 49 € Lysodren 500 mg tb 215 € 434 € Esidrex 25 mg tb 9 € 27 € Myocholin 11 € 20 € Resonium Powder 32 € 71 € Efudix pomad 7 € 67 €

Kamu İlaç Alım Protokolü İle SSK Gümüş Tepsi İçinde Piyasaya Sunuldu Neyin karşılığında? Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'u da kapsayan sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak % 7-14 arası indirim karşılığında. SSK ve Bağ-Kur eski rejimde zaten % 2,5 iskonto (eczacılardan) alıyordu. Dolayısıyla sağlanan gerçek iskonto oranı % 4,5 ile % 11,5 arasında, pazarlama ruhsatı 6 yaşından küçük olan pahalı, bu nedenle de pazar payı yüksek ithal ilaçlarda yalnızca % 4,5. Oysa ki Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'un da tıpkı SSK gibi toplu alım gücü var, SSK modelini gümüş tepsi içinde sunmadan da bu kurumlar için pazarlık yapılabilirdi, neden yapılmadı?

Kıyak Protokole Ulusötesi Şirketlerin Teşekkürü

SSK’nın Tasfiyesiyle Neler Olacak SSK’nın Tasfiyesiyle Neler Olacak? (Aralık 2004 Tıp Kurumu Projeksiyonu) SSK'nın 1,7 milyar dolar olan ilaç harcaması iyimser tahminle 2 katına çıkacak. Yeşil kart faktörü de göz önüne alındığında Türkiye'nin 6 milyar dolar (2004) olan harcaması kutu bazında ilaç tüketiminin sabit kalacağını varsayan iyimser senaryoya göre 9-10 milyar dolara çıkacak Her geçen yıl  Türkiye ilaç harcaması daha da artacak.  

Veriler Tıp Kurumu’nun Tahminlerini Doğruladı SSK İlaç Harcaması 2004 Yılında 2.5 Katrilyon Liraydı 2008’de 8+2 Katrilyon Liraya Sıçradı

AKP Hükümetinin bu uygulaması doğrudur Yeşil Kartlı Ayaktan Hastalar 2005 Yılında Eczanelerden İlaçlarını Almaya Başladı. (Mayıs 2005 Tıp Kurumu Projeksiyonu) AKP Hükümetinin bu uygulaması doğrudur Ancak 2005 Yılında Türkiye İlaç Harcamalarının Artışında Yeşil Kart Ayaktan İlaç Ödemesinin de Katkısı Olacaktır.

SSK İlaç Alım Modelinin Tasfiyesi İlaç Harcamalarımızı Önemli Ölçüde Artırdı KUTU (Milyon) *YTL *$ 2004 955 6.1 4.2 2008 1379 12.7 9.8 *Depocu Fiyatlarıyla Kaynak: IMS 2004-2008 Verileri

İlaç Harcamalarımız Savunma Harcamalarımıza Yaklaştı 2008 yılında; Üretici Fiyatlarıyla İlaç Harcamalarımız (Hastaneler Dahil) : 10-11 Milyar $ Tüketici Fiyatlarıyla İlaç Harcamalarımız (Hastaneler Dahil) :14-15 Milyar $ Kaynak IMS Türkiye Ocak 2009 Verileri, Tıp Kurumu İlaç Raporu Şubat 2009

İlaç Senaryosu Finali-1 Sosyal güvenlik kurumları ödemelerini aksatacak, geciktirecek veya durduracak Eczanelerin Kar Marjı Daraltılacak Depolardan kısa vadeli ilaç alımı yapan eczaneler krize girip batacak Değişen eczacılık mevzuatı nedeniyle özellikle metropollerde büyük alış veriş merkezlerinde ilaç satışı uygulaması yaygınlaşacak Batan eczanelerin boşluğu gross marketlerde oluşturulacak olan dağıtım tekelleriyle doldurulacak.  

Eczaneler / Drugstore İkilemi Sizin İçin (?)

İlaç Senaryosu Finali-2 İlaç harcamaları patlayacak Sigortalılar ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri için artan katkı payları gelecek Sağlık hakkı aşama aşama yitirilecek Kamusal nitelikli sağlık hizmetleri gücü olanın gücü oranında satın alacağı bir metaya dönüştürülecek  

İlaç Senaryosu Finali-3 İlaç harcamalarımızın patlamasıyla oluşan kara delikler ödeyeceğimiz vergilerle ya da alacağımız yüksek faizli borçlarla yamanmaya çalışılacak

Aslolan Kıt Ulusal Kaynaklarımızın Etkili ve Verimli Kullanımıdır! Kafkasya/Orta Asya/Avrupa Coğrafyasındaki 53 Ülkenin Sağlık Ölçütlerinde Türkiye Gerilerde Nüfus Artış Hızında : 6.Sırada Yaşam Beklentisinde : 43.Sırada Bebek Ölümlerinde : 8. Sırada Perinatal Ölüm Sıralamasında : 2. Sırada Yeni Verem Olgularında : 22. Sırada Yeni Hepatit B Olgularında : 4. Sırada Sigara Tüketiminde : 8. Sırada İş Kazalarından Ölümde : 8. Sırada Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Sağlık Atlası, 2. Bası, Eylül 2008

Çıkış Yolu Bağımsız ulusal politikaların yaşama geçirilmesi gerekmektedir. Çözüm için uzun soluklu ulusal ilaç politika ve stratejileri oluşturulmalıdır. Bu politika ve stratejiler; Ulusal çıkarlarımızı gözetmelidir. İlaç üretimimizi teşvik etmelidir. Teknolojik yatırımları ve araştırma geliştirme etkinliklerini desteklemelidir.

Çözüm Önerileri İlaçta etkili bir denetim mekanizması oluşturulmalıdır. (üretim-kalite-fiyat-pazarlama) Ulusal ilaç pazarımız yabancı tekellerin güdümünden kurtarılmalıdır. İlaca ayırdığımız kaynakların toplum sağlımızın geliştirilmesinde akılcı bir biçimde yönlendirilebilmesi için etkin ve verimli kullanımı temel hedef olmalıdır.