Modül 2: Su Bütçesi, Baskılar ve Etkiler, Önemli Su Yönetimi Konuları, İzleme, Karakterizasyon Raporu Türkiye’deki Yüzey ve Yeraltı Su Kaynakları Dengesi ve Su Bütçeleri Kaan Tunçok Antalya, 2015

Toplam Kullanılabilir Su Kaynakları: 112 km3 Su Kaynakları : Miktar 501 km3 274 km3 Kullanılabilir: 98 km3 Toplam: 186 km3 Toplam Kullanılabilir Su Kaynakları: 112 km3 41 km3 Emniyetli Rezerv: 14 km3

Sektörel Su Tüketimleri   1990 2012 2030 billion m3 % Sulama 22 72 32 73 64 Kullanma 5,1 17 7 16 18 Endüstri 3,4 11 5 20 TOPLAM 30,5 100 44 112

Sulama Belediyeler Endüstri HES ve Göletler Çevresel Akım Su Kullanıcıları Sulama Belediyeler Endüstri HES ve Göletler Çevresel Akım Maden ve Turizm

Su Kaynakları: Kalite Yüzey: kentsel ve endüstriyel atık suyun deşarjı, ve tarımsal arazinin korunması Yeraltı: kentsel ve endüstriyel atık ve tarımsal kimyasal ve gübre Kıyı Ekosistem Özel Sucul Ortamlar: Sulak Alan

Yönetmelik No. 28681 (Resmi Gazete 18 Haziran 2013) Amaç Kurumsal arası koordinasyon kapsamında su tahsisinin gözlemlenmesi ve regülasyonu. Kurumsal Yapı Havza Yönetim Heyeti, havza yönetim planlarının oluşturulmasından ve havza ölçeğinde gözlem/değerlendirme yapılmasından sorumlu Su Tahsisi Havza ölçekli makro seviyedeki sektörel tahsisin, yerel seviyede ilgili sektörlerce uygulanarak desteklenmesi.

Başbakanlık Genelge No. 2012/7 “Su Yönetim Koordinasyon Kurulu” Su kaynaklarının bütüncül havza yönetimi anlayışı çerçevesinde korunması için gereken tedbirleri belirlemek, Etkili bir su yönetimi için sektörler arası koordinasyonu, işbirliğini ve su yatırımlarının hızlandırılmasını sağlamak, Ulusal ve uluslararası belgelerde yer alan hedeflerin gerçekleştirilmesi için strateji, plan ve politika geliştirmek, Havza planlarında kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilmesi gereken hususların uygulanmasını değerlendirmek, Üst düzeyde koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak üzere kurulmuştur.

Taslak Su Kanunu Su kaynaklarının, Havza ölçeğinde sektörel su tahsisinin gerçekleştirilmesinde SYGM’nin Koordinasyon ve İdari rolü 6200 No. lu kanun gereği Su kaynaklarının tahsisi DSİ’nin kontrolünde gerçekleşmektedir. DSİ’nin bu önemli rolü devam edecek ve ilgili koordinasyonu SYGM ile birlikte yapması hedeflenmektedir (645 No. lu kanun) 3202 No. lu kanun ile İl Özel İdare’ler Kasaba ve Askeri bölgelere yaptıkları tahsisi de daha etkin bir koordinasyon içerisinde yapması beklenmektedir

Su Yönetim Koordinasyon Kurulu Orman ve Su İşleri Bakanı Avrupa Birliği Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İçişleri Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürü Su Yönetimi Genel Müdürü Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Doğal Hayatı Koruma ve Milli Parklar Meteoroloji Genel Müdürü Türkiye Su Enstitüsü Başkanı

Yeraltısuyu Rezerv Miktarı Ülkemizde belirlenen yeraltısuyu rezervi 21,54 milyar m3 olup emniyetli işletme rezervi 16,95 milyar m3 ‘ tür (2013).

İşletme Rezervi ve Tahsisi İşletme Rezervi : 16,95 milyar m3 Yeraltısuyu Tahsisleri : 13,56 milyar m3

Yeraltısuyu Sulamaları Ünite sayısı Kuyu sayısı Sulanan alan (ha) SULAMA KOOPERATİFİ : 1390 11.466 459.000 YAS TAKVİYE SULAMALARI : 28 1.692 85.000 KAMU SULAMALARI : 25 342 16.000 Toplam : 13.500 560.000

Yeraltısuyundan Sulanan Alanlar

Su Bütçesi Araçları Stratejik Kurumsal Çerçeve 3. İdari Yönetim 1. Organizasyon Yapısı 2. Teknik 3. İdari Yönetim 4. Ekonomik Su Bütçesi Araçları Planlama Araçları Eğitim ve Bilinçlendirme Araçları

Su Bütçesi Planlaması 1 2 3 4 5 11 Değerlendirme Senaryo geliştirme 3 Farklı senaryoların değerlendirilmesi 11 4 Karar ve Onaylama 5 Plan ve Uygulama

Temel Belirleyici Faktörler Sosyal ve Çevresel prosesler Kısıtlı su kaynakları kapsamında mücadele. Karar destek sistemine entegre edilmesi İdari prosesler Havza Komitesi ve Organizasyonu Kanun ve Yönetmeliklerin stratejik entegrasyonu Kanunların birbirini destekler nitelikte uygulanması Ekonomik prosesler “Kullanan Öder” ve “Kirleten Öder” prensipleri Yatırım ve İşletme&Bakım maliyetlerinin geri dönüşü Teknik Prosesler İklim Değişikliği, Atmosferik, Hidrolojik, Sosyal, Çevresel ve Ekonomik koşulların havza ölçeğinde yansıtıldığı Su Kaynakları Modelleme çalışmaları Verimlilik Hedefleri: Hem sulamada, Hem de ürün deseninde

Su Bütçesi Mekanizmaları Su bütçeleri suyun hem Miktarını hem de Kalitesini dikkate almalıdır. Sürdürülebilir ve Stratehik Gözlem Ağı ve Kontrol Sistemi (Yerel işbirlikleri. İzleme kriterleri. Kayıt sistemi.) Suyun Eşit ve Sürdürülebilir bir şekilde tahsisinin yapılabilmesi için suyun rejimi ve hidrolojik koşullar da dikkate alınmalıdır. Su Talep Yönetimi Paydaşların katılımı (Sulama Birlik, Belediye, STK gibi)