MAKALE NASIL YAZILMALI ve NASIL OKUNMALI? Prof. Dr. Nazmi Bilir Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü Md. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Torkas Derneği Mesleki Eğitim Kursu 5 Mart 2004

if he had only to observe, and never to write Charles Darwin A naturalist’s life would be a happy one if he had only to observe, and never to write Charles Darwin

Neden makale okunur? Konuya hakim olmak-güncel olmak maintain competence Yeni yaklaşımları öğrenmek yeni tedavi yöntemleri yeni hastalıklarda tanı-tedavi Bilimsel ilgi ve merak tez, araştırma, makale yazma ...

MAKALE NASIL OKUNUR? “seçerek” (!) 20000 biyomedikal dergi 25 saniyede bir makale günde 3000 makale (+ ulusal yayınlar)

Nasıl seçmeli? Genel dergiler BMJ CMAJ JAMA Lancet NEJM Uzmanlık alanı İç hastalıkları Cerrahi Göz Göğüs hast. KBB Yayın türü Makale Olgu sunumu Araştırma Derleme İzleme araşt. “Clinical trial”

MAKALE NASIL OKUNUR? Ne okuyacağına karar ver hangi konu – ne tür makale Elindeki makaleyi okuyup okumayacağına karar ver * başlık – ilgini çekiyor mu? * yazar – tanınmış birisi mi? * konu - ilgini çekiyor mu?

MAKALE NASIL OKUNUR? “BAŞLIK” SMOKING and the BRAIN No good evidence exists that smoking protects against dementia BMJ (2000) 320: 1087

MAKALE NASIL OKUNUR? “YAZAR” Smoking and dementia in British doctors Richard Doll Richard Peto Jillian Boreham Isabelle Sutherland BMJ (2000) 320: 1097-1102

MAKALE NASIL OKUNUR? “KONU” Cigarette smoking and cognitive decline in midlife: Evidence from a prospective birth cohort study Amer. J. Publ. Health (2003) 93: 994-998

MAKALE NASIL OKUNUR? BAŞLIK – KONU –YAZAR TOBACCO and CANCER Recent Epidemiological Evidence ............. Richard Peto Richard Doll J. Natl. Cancer Inst.; Jan. 2004, vol. 96: 99-106

MAKALE NASIL OKUNUR? - genel kavramları anlamaya çalış 3. Nasıl okuyacağına karar ver - genel kavramları anlamaya çalış - kuşkucu ol - “perfect” araştırma olmaz (!) - araştırma tipini kavra - yöntemi değerlendir

“yöntem” iyi açıklanmış mı? Vaka ve kontrol gruplarının seçimi Kohort/araştırma gruplarının oluşumu Örnek büyüklüğü Örnek alma yöntemi Değişkenler ve tanımları Veri toplama yöntemi “randomizasyon” Veri analiz yöntemi

Writing a report Survey Methods in Community Medicine J.H. Abramson The title should clearly explain what the report is about The summary should be informative ------ “your advertisement” The report should be easily intelligable should be no longer than is necessary

A scientist’s aim in a discussion with his colleagues is not to persuade but to clarify Leo Szilard

“IMRAD” Yöntemi Bradford Hill questions (1965) Introduction: why did they start? Methods : what did they do? Results : what did they find? Discussion: what do the results mean?

A – Z of Medical Writing Tim Albert BMJ Books, 2000 “the first principle is KISS” (Keep It Short and Simple) “construct your argument clearly”

Yeni bir hastalık (vaka raporları) Kimlerde görülüyor / kimlerde görülmüyor? yaş-cinsiyet-eğitim-meslek- ..... Klinik özellikleri neler? ateş-ağrı-kanama- ..... Seyri nasıl? iyileşiyor / öldürücü Tedavisi var mı?

Olgu sunumu – ilginç vaka Senkron Primer Akciğer Kanseri (Ender görülür; 1931-1982 arasında toplam 382 olgu) 56 y. Erkek Öksürük – hemoptizi Sol hiler kitle – küçük hücreli kanser Sağ paratrakeal kitle – epidermoid kanser Beyinde çok sayıda metastaz Palyatif XRT (beyin) ve 3 kür kemoterapi 7 ay sonra öldü (Toraks Dergisi; Nisan 2001, sayfa 53-55)

Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları (Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo I. Grupların demografik özellikleri Grup n Yaş Çalışma süresi Sigara içme (%) Ocak 42 35,57±9,10 16,38±6,62 28 (66,7) Atölye 54 27,10±9,56 9,14±6,88 34 (63) Fabrika 140 32,24±8,88 9,05±7,39 88 (62,9) Kontrol 102 27,54±7,39 8,21±5,93 64 (62,7)

No investigation can be called “true science” without passing through mathematical tests. Leonardo da Vinci, 1452-1519

Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları (Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo I. Grupların demografik özellikleri Grup Sayı Yaş (yıl) Çalışma süresi (yıl) Sigara içme (%) Ocak 42 35,57±9,10 16,38±6,62 28 (66,7) Atölye 54 27,10±9,56 9,14±6,88 34 (63,0) Fabrika 140 32,24±8,88 9,05±7,39 88 (62,9) Kontrol 102 27,54±7,39 8,21±5,93 64 (62,7) SD / SE hangisi?

Mermer İşçilerinde SFT, Solunum Semptomları ve Akciğer Grafisi Bulguları (Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 188-193) Tablo II. Gruplarda sigara paket-yıl Grup Paket-Yılı Ocak 8,76 ±9,9 Atölye 7,03 ±10,04 Fabrika 8,35 ±13,08 Memur, teknisyen 7,35 ±11,0 Gruplardaki sayılar verilmemiş Sigara içmeyenler hesaplamaya dahil edildi mi?

ÖZET “amaç, yöntem, sonuç, yorum” konularından kısaca söz edilmeli 250 kelimeyi aşmamalı

Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1 Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1 STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288 I. Basamakta Çalışanlarda A. B. I. Basamakta A. B. Saptanması – “yöntem” (Toplumda A.B. Sıklığı – tarama) I. Basamakta A.B. Tanı ve tedavisi I. Basamakta A.B. izlenmesi

Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1 Birinci Basamakta Anksiyete Bozuklukları-1 STED; Ağustos 2003, sayfa 286-288 Kısa bir giriş 1- Agorafobili ya da Agorafobisiz Panik Bozukluğu Ayırıcı Tanı Tedavi Yaklaşımı Bilişsel Davranışçı Tedavi İlaç Tedavisi 2 tablo – belirtiler, ilaçlar 1 resim (Sonraki sayılarda 2 – 3 ve 4 No.lu başlıklar)

A Prospective Study of Fatal Occupational Accidents, Relations to Sleeping Difficulties (166 ölümcül kaza) J. Sleep Res.; (2002) 11: 69-71 TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Aralık 2002

Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi Tedavi Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi Tedavi Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137 Metastatik AC tümörü – 27 hasta 38 kez ameliyat ediliyor Primer tümör tanıları – çoğu osteosarkom, Uygulanan ameliyat türleri – lobektomi, wedge rezeksiyon 1 hasta ameliyat sırasında ölüyor 6 hasta izlem sırasında ölüyor 5 hasta “takip dışı” kalıyor – (lost to follow-up) 15 hasta hayatta 1 yıllık sağkalım %88.2 5 yıllık sağkalım %31.5 Buraya kadar iyi, bir araştırma sonuçları değerlendiriliyor Ama sonrası ...

Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi Tedavi Metastatik Akciğer Tümörlerinde Cerrahi Tedavi Toraks Dergisi; Ağustos 2002, sayfa 132-137 Metastaz sayısı bakımından BT – cerrahi karşılaştırılması BT ile 1 – 12 metastaz saptanıyor (ort. 2.12) Cerrahide 1 –67 metastaz bulunuyor (ort 5.27) 38 ameliyatın 18’inde BT metastaz sayısını doğru buluyor Duyarlılık – seçicilik hesaplanabilir Başlıkta böyle bir karşılaştırmada söz edilmiyor Bu değerlendirme ayrı bir araştırma ve yayın konusu – “salamizasyon” bu değil

Bütünü parçalayarak yayın yapma “salamizasyon” Metastatik akciğer kanseri olan 27 hastanın Demografik özellikleri Primer tümör tanıları Metastaz sayıları Uygulanan ameliyat türleri Sağkalım oranları

One picture is worth more than ten thousand words Ancient Chineese Proverb

“Greenpeace” elemanı