MADDE BAĞIMLILIĞI Bağımlılığa Yatkınlıkta Genlerin Rolü Begüm ERDOĞAN1 , Şükriye YILMAZ1,2 1 İstanbul Üniversitesi, Tıbbi Biyolojik Bilimler Bölümü 2 İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji AD

Madde Bağımlılığı; Psikotrop bir madde ile santral sinir sistemi (SSS) arasındaki etkileşmeden doğan ve ilacın keyif arttırıcı psişik tesirlerini duyumsamak ve bazen de yokluğunun vereceği huzursuzluktan sakınmak için, ilacı devamlı ya da periyodik olarak alma dürtüsü başta olmak üzere çeşitli davranışların eşlik ettiği psişik ve bazen de somatik nitelikli bir durumdur.

BAĞIMLILIĞA YOL AÇAN ETKENLER İlacın pekiştiri yapması Çevresel etkenler Kullananın kişisel özellikleri

GENLER BAĞIMLILIĞA YATKINLIKTA ÖNEMLİ BİR ROLE SAHİPTİR. Aile, ikiz ve evlat edinme çalışmalarından elde edilen somut kanıtlar, tüm bağımlılık sorunlarında altta yatan genetik komponentler olduğunu göstermektedir.

Bağımlılıktan Hangi Gen Sorumlu? Aday Gen Yaklaşımı Bağlantı Analizi İlişkilendirme Çalışmaları

ADAY GEN YAKLAŞIMI İlgili genlerin allelik varyantlarını analiz etmek ve sıklığın vakalarda yüksek olup olmadığını kontrol gruplarıyla karşılaştırarak ortaya çıkartmaktır.

Aday Gen Yaklaşımı DRD2 DRD3

Aday Gen Yaklaşımı DRD3 SLC6A3 DβH OPRM1

Aday Gen Yaklaşımı Doğru aday geni seçme güçlüğü Uygun örnek sayısına ulaşma zorunluluğu Farklı popülasyonlardaki etnik farklılıklar

BAĞLANTI ANALİZİ Ailesel bir fenotipe yol açan gen lokuslarının bağımsız olarak dağıldığını ya da mayoz sırasında bağlantılı kaldığını kanıtlamak için kullanılan istatistiksel metodtur.

Bağlantı Analizi Ortak allel metodu ile; kromozom 1,4 ve 7’de pozitif lokuslar belirtilmiştir. Kromozom 4p13-12’teki bağlantı piki GABAA gen kümesini çevrelemektedir.

İLİŞKİLENDİRME ÇALIŞMALARI Tüm genom; ilişkilendirme çalışmalarıyla taranarak vaka ve kontrol grupları arasındaki allelik sıklık farklılıkları gözden geçirilmektedir.

İlişkilendirme Çalışmaları 1494 SNP  38 SNP Bu lokuslar; ADH ve ALDH gen bölgelerini, Hücre içi sinyalizasyonla alakalı gen bölgelerini, Gen regülasyonu, gelişim ve hücre adezyonu ile ilgili gen bölgelerini işaret etmektedir.

Bağımlılığa yatkınlıkta rol oynayan genetik faktörleri ortaya çıkarmak; Bağımlılığın moleküler patogenezini ve nörofizyolojisini anlamamıza yardım edecek, Yeni tedavi yaklaşımları oluşturacaktır.

Dinlediğiniz için teşekkür ederim…