FİNANSAL ANALİZ VE KONTROL, FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER BÖLÜM 3 FİNANSAL ANALİZ VE KONTROL, FİNANSAL YAPIYI GÜÇLENDİRİCİ ÖNLEMLER
İÇİNDEKİLER Finansal Analizde Kullanılan Teknikler Oran Analizi Oranların Sınıflandırılması Likidite Oranları Finandal Kaldirac Oranları Devir Hizi Oranları Karsilama Oranlari Karlılık Oranları Piyasa Performansını Değerlendirmede kullanılan Oranlar
İÇİNDEKİLER Dupont Analizi İçsel ve sürdürülebilir Büyüme Karşılaştırmalı Analiz Yüzde Yöntemiyle Analiz Trend Analizi
FİNANSAL TABLO ANALİZİ KULLANANLAR 1.ORTAKLAR 2.YATIRIMCILAR 3.KREDİTÖRLER 4.DİĞER MESLEK SAHİPLERİ
Finansal Analizde Kullanılan Teknikler Analizde Kullanılan başlıca teknikler: Oran Analizi Yüzde Yöntemiyle Analiz Karşılaştırmalı Analiz Trend Analizi
Oranların Sınıflandırılması: 1) Likidite Oranları 2) Finansal Kaldıraç oranları 3) Devir Hizi Oranlari (Aktivite Oranlari) 4) Karsilama Oranlari(Sabit Yukumluluk Oranlari) 5)Karlılık Oranları 6) Buyume, Pazar Degeri Oranlari
LİKİDİTE ORANLARI Bir işletmenin kısa vadeli borçlarını karşılayabilme yeteneğinin ölçülmesinde kullanılır. Bu oranlardan işletmenin ne kadar kolaylıkla nakit elde edebilmesine ve işlerin kötüye gitmesi halinde likiditesini koruyabilmesine yönelik bilgiler sağlanır. Likidite oranları olarak cari oran, asit test oranı ve nakit oranı olarak 3 önemli oranın yanında Net İşletme (Çalışma) Sermayesi Oranı da vardır.
1.Cari Oran Cari Oran = Cari Aktifler Cari Pasifler Cari Oran cok yaygin olarak kullanilir. Firmanin toplam likidetesini olcer. Cari oran, firmanin cari aktiflerinin cari pasiflerinin kac kati oldugunu kapsar. Ne olcude buyukse, firmanin vadesi gelen cari borclarini odeme gucu o derece yuksektir. Sezgisel olarak cari oranin 2/1 olmasinin uygun oldugu soylenir. Cari Oran = Cari Aktifler Cari Pasifler
2. Likidite (Asit Test) Orani Stoklari likid hale getirmek zaman alacak ve finansal kayiplara sebep olabilecektir. Yaygin olarak kabul edilen likidite oraninin 1.0`den buyuk olmasidir. Likidite Orani = Cari Aktifler-Stoklar Cari Pasifler
3.Nakit ORANI Nakit Orani = Nakit ve Nakit Benzerleri Cari Pasifler En likit degerler olan para ve pazarlanabilir menkul degerler ile dovizlerin cari borclara bolunmesi ile hesaplanir. Sirketin alacaklarini tahsil edememe , stoklarini nakde cerivememe durumunda ne olcude kisa vadeli borclarini odeyebilecegini gosterir. Nakit Orani = Nakit ve Nakit Benzerleri Cari Pasifler
4. NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİ ORANI Net Isletme sermayesinin satislara bolunmesi ile hesaplanir. Likiditednin satislara ne oranda oldugunu gosterir. Oran yukseldikce likiditenin yukseldigi gorunmektedir. Net Isletme Sermayesi= Cari Aktifler-Cari Pasifler Satislar
AKTIVITE ORANLARI (DEVIR HIZI ORANLARI) Faaliyet oranları, işletmelerin varlık ya da varlık gruplarına, bu varlıkların sağladığı gelirlere oranla ne kadar fazla yatırım yaptığını, varlıklarını ne derecede verimli kullandığını değerlendirmede kullanılan oranlardır. Faaliyet oranları olarak şu oranlar hesaplanabilir: Alacakların devir hızı Stok devir hızı Toplam varlıkların (Aktif) devir hızı - Sabit varlıkların devir hızı
1.ALACAK DEVIR HIZI Firmanin alacaklarini hangi olcude etkin yonetildigini, yilda kac defa tahsil edildiklerini gosterir. Alacak Devir Hizi = Kredili Satislar Ticari Alacaklari Alacak Devir Suresi(ATS)= 365/ Alacak Devir Hizi
2.STOK DEVIR HIZI Satilan malin maliyetinin, stoklara bolunmesiyle buunur ve bize stoklarin yilda kac kez yenilendigini gosterir ve stoklarin etkin yonetim olcusudur. SDH artikca firmanin karliligi da artmakta ve stoklara gereksiz yatirim yapilmadigi gibi likiditenin de arttigi gorulmektedir. Stok Devir Hizi = Satilan Malin Maliyeti Ortalama Stoklar * Stok Devir Suresi = 365/Stok Devir Hizi
3. AKTIF DEVIR HIZI Aktif Toplami Toplam aktiflerin yilda kac kez dondugunu gosterir ve firmada yapilan yatirimlarin etkin kullaniminin bir olcusudur. Aktif Devir Hizi= Satislar Aktif Toplami
4.SABIT VARLIKLARIN DEVIR HIZI Firmanin sabit aktiflerine asiri yatirim yapilip yapilmadigini , isletmede atil yatirim bulunup bulunmadigini ve sabit aktiflerin hangi olcude etkin kullanildigini gosterir. Sabit Aktif Devir Hizi= Satislar Toplam Sabit Aktifler
5.TICARI BORCLAR DEVIR HIZI Yilda kac kez borclarin odendigini gosterir ve kredili alimlarin , ticari borclara bolunmesiyle buunur. Ticari Borc Devir Hizi(TBDH) = Kredili Alislar Tutari Ticari Borclar
FINANSAL KALDIRAÇ ORANLARI İşletmenin mali yapısını ortaya koyarak uzun vadeli borç ödeme gücünü gösteren oranlardır. Finansal Kaldıraç Oranları: Borç Oranı Borç-öz sermaye oranı( kaldırac derecesi) Kısa Vadeli Borçların Agırlıgı Oranı Ozsermaye çarpanı Oranı
Borc Orani = Toplam Borclar/Toplam Aktifler Borç Öz Sermaye Oranı = Toplam Borçlar / Toplam Öz Sermaye Kisa Vadeli Borçlarin Agirligi= Kisa Vadeli Borclar/ Toplam Borçlar Kisa Vadeli Borclar Orani=KVB/UVB *KVB Aktifi Karsilama Orani=KVB/Aktif Toplami Ozsermaye Carpani =Aktif Toplami/Ozsermaye
Karlılık Oranları 1.Brüt Kar Marjı 2.Net Kar Marjı (Net Satışlar – Satışların Maliyeti) / Net Satışlar 2.Net Kar Marjı Net Kar / Net Satışlar 3.Aktif Karlılık Oranı Net Kar/Aktif Toplam 4.Öz Sermaye Karlılık Oranı Net Kar / Öz Sermaye Toplamı 5.Hisse Senedi Basına Kar HBK=Net Kar/Hisse Senedi Sayısı
Finansal Oranlar Arasındaki İlişkiler (DuPont Analizi)
Karşılaştırmalı Analiz (Yatay Analiz) Karşılaştırmalı analiz, bir işletmenin farklı tarihlerde düzenlenmiş mali tablolarında yer alan kalemlerde görülen değişikliklerin incelenmesi ve bu değişikliklerin değerlendirilmesidir.
Karşılaştırmalı Analiz (Yatay Analiz) 2005 2006 2007 2005-2006 2005-2007 2006-2007 Mutlak % Kasa 300 400 500 100 33,3 200 66,7 25 Alacaklar 160 40 -40 -20 Stoklar 600 -100 20 50 Dönen Varlıklar 960 1.000 1.060 4,1 31,2 260 26
Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) Dikey analiz, ortak esasa indirgenmiş tablolar analizi olarak da isimlendirilen bu analiz yönteminde, mali tablolarda yer alan her bir kalemin toplam içerisindeki payı yüzde olarak ifade edilir.
Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) A İşletmesi Endüstri Ortalaması 2007 2006 2005 Net Satışlar 100,0 (-)Satışların Maliyeti 75,6 68,2 70,5 72,6 73,0 Brüt Satış Karı 24,3 31,8 29,3 27,4 27,0 (-)Faaliyet Giderleri 14,1 23,8 23,4 22,0 21,4 21,2 Faaliyet Karı 10,2 8,0 6,1 5,4 5,6 6,2 (-)Faiz 2,8 2,0 2,1 1,4 1,3 1,2 Olağan Kar 7,4 6,0 4,0 4,3 5,0 (-)Vergi 3,5 2,6 1,8 1,9 Dönem Net Karı 3,8 3,4 2,2 2,5 3,1
Trend Analizi Trend analizi, bir işletmenin uzun bir zaman dönemi içindeki (5-10 yıl gibi) değişimlerinin, endüstrideki diğer işletmelere oranla ya da o işletmenin baz olarak alınan yılına oranla ne yönde olduğunu belirlemek için yapılır.
FİRMANIN SEKTÖRE VE RAKİPLERE GÖRE MUKAYESESİ Firmanin ticari alacaklar, stoklar, sabit aktiflere yaptigi yatirimlar ile borc hesaplarinin yonetiminin ve satislara gore giderlerinin sektor ortalamasina ve rakiplere göre mukayesesi önemli bilgileri ortaya koyar.2ws