Prof.Dr.Şenol ERTÜRKOĞLU SİNDİRİM SİSTEMİ Prof.Dr.Şenol ERTÜRKOĞLU

Sindirim Tüpü Ağız boşluğundan sonra 4 ana organa ayrılır; Yemek borusu Mide İnce barsak Kalın barsak

Ağız Boşluğu Dişler ve dil yardımı ile mekanik sindirim gerçekleşir. Pişmiş nişastanın kimyasal sindirime başladığı yerdir. 5 kısımdan oluşur; Dişler ve dişetleri Dudaklar Dil Tükürük bezleri Damak

Dudaklar:Besinlerin alınması nı sağlarlar. 3bölgesi vardır; Deri bölgesi Kırmızı bölge Ağız mukoza bölgesi Dişler: Besinlerin alınmasını, parçalanmasını sağlayan yapılardır. Dişler 2 kısımdan oluşur; Taç kısmı: Dişlerin görülen, beyaz renkli parlak kısmına denir. Kök kısmı: Dişlerin çene kemiğinin içinde kalan kısmına denir

Diş minesi: Taç kısmın üzerini örten, dişe parlak ve beyaz görünüş kazandıran kısmına denir. Diş minesi arka arkaya aşırı sıcak veya soğuk yiyecekler alındığında çatlayabilir. Dentin: Mine tabakasının altındaki kemik ; kısma denir. Diş özü: Dişin en iç kısmında sinirler, kan damarları ; ve yumuşak bağ dokudan oluşmuş kısımdır.

Görevlerine göre; Kesici dişler: Besinleri koparmaya yarar. Üst ve alt çenede ön tarafta bulunan dişlerdir. Köpek dişleri: Besinlerin tutulmasını, kırılmasını sağlar. Kesici dişlerin yan taraflarında bulunurlar. Küçük ve büyük azı dişleri: Köpek dişlerinden sonra gelen, taç kısımları geniş olan dişlerdir. Besinlerin öğütülmesini sağlarlar.

Diş Gelişimi Ektoderm ; ameloblastlar Kraniyal nöral krest ; odontoblastlar Mezenşim ; sementositler 1 - ameloblasts 2 - enamel 3 - dentine (predentine) 4 - odontoblasts 5 - dental pulp

Dil Çizgili kaslardan yapılmıştır. Parçalanmış besinlerin tükürük ile karıştırılmasına, lokma oluşturulmasına, yutmaya, konuşmaya yardımcı olur. Üzerindeki tat tomurcukları (ömürleri 10-14gün) ile besinlerin tadını almayı sağlar. Bir tat tomurcuğunda 3çeşit hücresel yapı; Tat reseptör hüc. Destek hüc. Bazal hüc.

P.filiformis P.fungiformis P.vallata Filiformis:İplik şeklindedir.Kertinizedirler.Uç-yan bölgelerdedir.Fungiformis:Mantar şeklindedir.Uç ve yandadırlar.Sekonder papillaları çok yüksektir.Tads cisişmcikleri yoktur.Foliata:Yapraksıdır.Ortaddırlar.Tad cisimcikleri vardır.Uzun sekonder papilladırlar.Vallata-Circum Vallata:Olukludurlar.Ortada V yaparlar.Yüzeyel sekonder papillalar vardır.Tad cisimcikleri vardır.Albümünöz Ebner guddeleri buralara açılır. P.vallata

3 tiptir; Submandibular Sublingual Parotis

Parotis bezleri Saf albümünöz-seröz dürler.Hücreler yüksek pramidaldir.N,veler yuvarlak bazaldedir.

Submandibular bez Karışık.Albümünöz-seröz hakimdir.Seröz Giannüzü yarımaylıdır.

Sublingual bez Karışık.Müköz hakimdir.Albümünöz-seröz Giannüzü yaraımaylıdır.

ÖZOFAGUS 1 - tunica mucosa 2 - tunica submucosa 3 - tunica muscularis propria 4 - tunica adventitia 5 - epithelium of the mucosa 6 - lamina propria of the mucosa 7 - muscularis mucosae 8 - glands in the lamina propria 1 - tunica mucosa 2 - tunica submucosa 5 - epithelium of the mucosa 6 - lamina propria of the mucosa 7 - muscularis mucosae 8 - glands in the lamina propria

2 sfinkteri vardır; Üst sfinkter: (krikofarinks sf.) yutkunmanın başlatılmasına katılır. Alt sfinkter: (mide-yemek borusu sf.) mide içeriğinin yemek borusuna dönmesini engeller.

Mide-yemek borusu geçişinde, epitel ÇKYE’den basit prizmatik epitele değişir. Yemek borusunun muscularis mukozası mideninki ile devam eder. Submukozanın açık bir çizgisi yoktur. Mide bezleri, yemek borusu bezleriyle kontakt kurabilirer.

Midede 4 bölge tanımlanır Kardiya; yemek borusunun başlangıcını saran 2-3cm genişliğindeki bölge Fundus; yemek borusu başlangıcının soluna uzanır Korpus (body); geniş merkezi bölge Pilor; midenin duodenuma açıldığı yerde son bulur.

Mide Bezi (Fundus-Korpus bölgesi) Mide bezi 3 kısımdır; Yüzeyi müköz hücreler ile döşeli çukur-çukurcuk Müköz boyun hücreleri, mitotik olarak aktif kök hücreler ve pariyetal hücreleri içeren boyun Büyük uzun bezlerle temsil edilen, korpus

Mide bezleri 5 büyük hücre bulunur; Müköz boyun hücreleri Şef hücreler (kardiya bezlerinde yoktur) Pariyetal hücreler (öz.üst kısımda) Kök hücreler Enteroendokrin hücreler (öz.alt kısımda)

Salgı Hücreleri 1) Mukus salgılayan: Yüzey mukus hücresi – Musinojen granulleri – Muköz boyun hücresi – Daha az musinojen 2) Parietal hücre =PINK 3) Şef (zimogen) hücre

Mide Fundus Pilor Fundus:Basit-tubuler-heterokrin guddelerdir.Boyun-Esas-Kenar Hücreleri.Pylor:Basit-tubuler-homokrim guddelerdir.

TEŞEKKÜRLER..