ÜST DÜZEY HENTBOLCULARDA BACAK, SIÇRAMA VE KOORDİNASYON ÇALIŞMALARI Prof. Dr. Yaşar SEVİM

GİRİŞ Günümüz hentbolunun artan performans beklentileri, hentbolcuların oyun içerisindeki kondisyonel, teknik-taktik becerilerini daha çabuk, etkin ve amacına uygun olarak uygulama zorunluluğunu da beraberinde getirmektedir. Hentbol

Üst düzey hentbolcuların hareket becerileri ve uygulamalardaki amaca uygun kalite ise; büyük ölçüde sinir-kas (nöro-muscular) işbirliğinin mükemmel derecedeki uyum sürecine bağlıdır. Hentbol

Ayrıca oyuncuların bireysel becerilerini, takım oyunuyla birleştirmesi; günümüz hentbolunun artan oyun temposu içinde bir zorunluluk haline gelmiştir. Hentbol

Bu durum hentbolcuların kondisyonel, teknik ve taktik becerilerini daha akıcı ve yaratıcı bir biçimde uygulamalarıyla, basketbol oyununun akışını ve izlenmesini daha keyifli bir hale getirmiştir. Hentbol

Dolayısıyla oyuncuların kondisyonel, teknik ve taktik özelliklerini geliştirmek antrenörler açısından çok önemli ve vazgeçilmez bir zorunluluk haline gelmiştir. Hentbol

KOORDİNASYON ÇALIŞMALARI Bugünkü konumuz kondisyonel özelliklerden; BACAK ÇALIŞMALARI SIÇRAMA ÇALIŞMALARI KOORDİNASYON ÇALIŞMALARI Üst düzeydeki hentbolcuların performansları üzerine olan önemini, etkinliğini vurgulamak ve temel çalışma örneklerini sizlere sunmaktır. Hentbol

KOORDİNASYON Koordinasyon; Kısa bir süre içerisinde zor hareketleri öğrenebilme ve değişik durumlarda amaca uygun çabuk bir şekilde tepki gösterebilme özelliği olup vücut ve vücut bireylerinin uyumlu işbirliğidir. Hentbol

HENTBOL OYUNU AÇISINDAN KOORDİNASYON Hentbola özgü hareketleri kısa süre içerisinde öğrenebilme ve değişik durumlarda amaca uygun çabuk bir şekilde uygulayabilme yeteneğidir. Hentbol

HENTBOLCU AÇISINDAN ÖNEMİ Hentbolcunun koordinasyon özelliği ne kadar iyi gelişmiş ise, hareketlerini o kadar ritmik, akıcı, dinamik ve ekonomik olarak uygulayabilir. Hentbol

KOORDİNASYONUN OLUŞUMU Hareketler kasların kasılması sonucu meydana gelir. Koordineli (becerili) hareket ise; merkezi sinir sisteminin kaslara doğru uyarıları gerektiği zamanda iletmesi (sinir-kas işbirliği) ile oluşur. Hentbol

KOORDİNASYON VE PERFORMANS Hentbolcunun gelişmiş koordinasyon özelliği, performansını daha az güçle daha etkin ve verimli uygulamasını sağlar. Çok zor bir hareketin kolaylıkla yapılabilmesi koordinasyonun olumlu sonucudur. Hentbol

KOORDİNASYONUN SINIFLANDIRILMASI Genel Koordinasyon Spora Özgü Özel Koordinasyon Branşa Özgü Hentbol

KOORDİNASYONU OLUŞTURAN FAKTÖRLER Motorik uyum ve yer değiştirm e yeteneği Sevk ve idare yeteneği Saha, yer kavrama yeteneği Denge yeteneği Beceriklili k Hareket hissi Hareket akıcılığı Hareket yumuşakl ığı Esneklik yeteneği Ritim Varyasyo n (çok yönlülük) yeteneği Hentbol

Özetle; Koordinasyon üç temel özellik kapsamında değerlendirilir. Motorik öğrenme yeteneği Motorik sevk ve idare yeteneği Motorik uyum ve yer değiştirme yeteneği KOORDİNASYON Hentbol

KOORDİNASYONU ETKİLEYEN FAKTÖRLER Zamanlama Yaş Hareket sürati Vücut Ağırlığı Görerek nişanlama Boy Hareket dakikliği Kötü teknikle hareket öğrenimi Denge Sakatlıklar Reaksiyon zamanı Kondisyonel yeteneklerin yetersizliği Hareketin yönü ve uzaklığı Kassal tansiyon Hentbol

KOORDİNASYONUN DİĞER KONDİSYONEL ÖZELLİKLERLE İLİŞKİSİ HAREKETLİLİK KUVVET SÜRAT DAYANIKLILIK Hentbol

KOORDİNASYON ANTRENMANININ METODİK İLKELERİ Kaba (basit) Hareketler Kombine Hareketler Hentbola Özgü Hareketler Hentbol

NASIL GELİŞTİRECEĞİZ? Hareket Uygulamalarının Çeşitlenmesi . Hareket Uygulamalarının Çeşitlenmesi . Dış Koşulların Değiştirilmesi . Hareket Kombinasyonlarının Birleştirilmesi . Değişik Taktik Uygulamaları . Zaman Baskısı Altında Çalışma . Oyun Kurallarının Değiştirilmesi . Alınan Bilgilerde Değişiklik Yapılması ve Uyum Hentbol

KOORDİNASYON ÇALIŞMALARINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR Zaman zaman hentbolcuların koordinasyonunu ölçen testler yapılmalıdır. Günlük antrenman programında koordinasyon çalışmaları her zaman yer almalıdır. Yorgunluk meydana geldiğinde dinlenme verilmelidir. Hareketlerin uygulanması sırasında şekil değişikliği yapılmalıdır. Koordinasyon çalışmalarında tam dinlenme ilkesi uygulanır. Direktif ve komut değiştirme çalışmaları uygulanabilir (Gözler açık veya kapalı, ayna önünde duyarlık çalışması gibi). Çalışmalar zamana karşı yapılabilir. Reaksiyon geliştirici çalışmalar kombine olarak uygulanmalıdır. Koordinasyon kombinasyonları birleştirilebilir. (Oyunların birleştirilmesi, teknik karakterdeki birkaç hareketin bağlantılı olarak uygulanması gibi) Dış koşullar değiştirilmelidir. Değişik alanlarda, değişik alet ve yardımcılarla hareketler uygulanabilir. Alıştırmaların temposu değişken olmalıdır. Antrenmanlar kombine şekilde uygulanmalıdır. Öğrenilecek yeni hareketlerin seçiminde sporcunun yeteneği göz önünde bulundurulmalıdır. Yeni hareketler öğretilirken çok sayıda değil, yeterli sayıda öğretilmelidir. Yeni hareketler öğretilmelidir. Yüklenmenin dozu kademeli olarak arttırılmalıdır. Hentbol

SONUÇ Günümüz tempolu ve hızlı hentbol oyunu içerisinde, oyuncuların algılama, daha hızlı karar verebilme ve uygulayabilme yeteneğine sahip olmaları zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle hentbolcuların kondisyonel, teknik-taktik becerilerini artıracak koordinasyon çalışmalarına antrenmanlarda gereken önem verilmelidir. Hentbol

SIÇRAMA Hentbol oyunu içerisinde oyuncuların bir çok farklı hareketi maksimum kapasite ile uygulamaları için iyi bir sıçrama özelliğine sahip olmaları gerekir. Hentbol

Hentbolda sıçrama yeteneği özellikle sıçrayarak atış, pas ve blok gibi hareketlerin başarılı bir şekilde uygulanmasını önemli ölçüde etkilemektedir. Hentbol

SIÇRAMA Sıçrama genel anlamda, sporcunun kendi ağırlığına karşı uyguladığı kuvvettir. Sıçrama kuvveti; kasın fizyolojik yapısına, maksimal kuvvete, vücut yapısına, sürat özelliğine, kas esnekliğine ve önemli derecede koordinasyon gibi özelliklere bağlıdır. Hentbol

SIÇRAMA ÇALIŞMALARININ FAYDALARI Yapılan sıçrama çalışmaları ile bacağın yeri itiş kuvvetinde, maksimal hız ve dayanıklılıkta, adım uzunluğu ve frekansında artış sağlanır. Ayrıca sıçrama çalışmaları ile koordinasyon yeteneğini de önemli oranda geliştirilir. Hentbol

SIÇRAMA NE KADAR GELİŞTİRİLEBİLİR Hentbolcuların sıçrama özelliği genetik ve fizyolojik kas yapısına göre bilinçli, amacına uygun antrenmanlarla önemli ölçüde geliştirilebilir... Hentbol

İYİ BİR SIÇRAMA ÖZELLİĞİ NELERE BAĞLIDIR? Sporcunun sıçramada gerektiği an olabildiğince çok kas lifini kullanabilme yeteneğine bağlıdır. (Sinir –Kas İşbirliği) Sıçrama için harekete geçirilen kas liflerinin kuvvetine bağlıdır. Hentbol

SIÇRAMA ÇALIŞMA TÜRLERİ Durarak Dikey Sıçramalar Gereken yoğunlukta arka arkaya yapılan durarak dikey sıçramaların amacı, amortizasyon zamanını kısaltmaktır. Durarak Yatay Sıçramalar 20-30m mesafelerde, kasa çalışmalarına hazırlık olarak yapılabilir. Karışık Sıçramalar ve Sekmeler Bu tür çalışmalar sıçrama özelliği ile beraber koordinasyonu da geliştirir. Yan Sıçramalar Yan sıçramalar ise sporcuların yön değiştirme ve havada kalma sürelerini geliştiren sıçrama çalışmalarıdır. Kasa Çalışmaları Genelde kasa çalışmaları üst düzey sporcularda sıçrama kuvvetini en iyi biçimde geliştiren uygulamalardır. Hentbola Özgü Kombine Sıçramalar Bu çalışmaların amacı hentbol tekniğine özgü sıçrama kuvvetini geliştirmektir. Hentbol

SONUÇ Özetle; sıçrama çalışmaları iyi bir hentbolcunun başarısındaki en önemli kondisyonel özelliklerden birisidir… Hentbol

KAYNAKLAR Sevim, Yaşar ; Antrenman Bilgisi, 2007 Ankara, 8. Baskı, Nobel Yayınevi Sevim, Yaşar ; Basketbol Teknik ve Taktik, 2006 Ankara, 7. Baskı Nobel Yayınevi. Oltmans, K. ; Athletik Training, Schnelligkeit und Krafttraining und die Koordinative umsetzung, DVD format, Ravin, D., Schreiner, P. ; Koordination training für Schule und Verein, Steinhöfer, D. ; Grundlagen Des Athletiktrainings, Philippka Sportverlag 2003, Münster Weineck, J. ; Optimales Trainings, 2004, Erlangen Hentbol

Gazi University Basketball Team Players Katkıda Bulunanlar Erhan TÜGEN (Gazi Univerisity) Harun KOÇ (Gazi Univerisity) A.Kaan EROĞLU (Gazi Univerisity) Gökmen GÜNER (Gazi University Basketball Team Coach) Fatih ADALI (Gazi University Basketball Team Coach) Ergun CEREN (Gazi University Media and Information) Gazi University Basketball Team Players Hentbol