Göç deneyimi boyunca sağlığın geliştirilmesi Kadın ve Göç: Göç deneyimi boyunca sağlığın geliştirilmesi Ladies and gentlemen, Good morning. As Profesor… kindly introduced me, I work for the International Organization for Migration in Geneva. IOM is the leading inter-governmental institution with the mandate to work with its partners in the international community to: assist in meeting the operational challenges of migration, advance understanding of migration issues, encourage social and economic development through migration, and work towards effective respect of the human dignity and well-being of migrants. Blandine Mollard – Proje Görevlisi, Toplumsal Cinsiyet Konuları Koordinasyonu, Uluslar arası Göç Organizasyonu Hacettepe Üniversitesi Sempozyum 11 Mart 2010

Ana hatlar Günümüzde kadın göçünün incelenmesi Kadınların göçünden dolayı ortaya çıkan sağlık sorunları ve olanakları İleriki eylemler için Uluslararası Göç Organizasyonu’nun tepkileri ve fikirleri Here is an overview of the topics I will touch upon in this presentation. Basically, the objectives I would like to achieve this morning with you are the following: 1. Take stock of the extent of women’s migration– We’ll go through some of the figures of the participation of women in migration flows globally and by region. We’’ll also see among which types of migrant women are more commonly found. 2. Understand gender as social determinants of health throughout the migration cycle. We’ll try to see how gender influences migration, and how it operates as a social determinant of health for women before migration, en route and also once in the country of destination. Therefore, we’ll examine the main health issues migrant women can face. 3. Lastly my third objective for today is to present IOM’s strategy in response to those health challenges and some of the actions that could be undertaken to further protect women’s health all through the migration experience.

Küresel açıdan: neredeyse eşit sayılar: 2010’da, kayıt altındaki göçmenlerin % 49’u kadındır. Geçen 50 yıldır göç eden kadınlar neredeyse erkekler kadar. 1960’da, kadınlar göç edenlerin % 47’sini oluşturuyordu. The notion of feminization of migration an expression used very frequently in the public debate on migration. But what does it mean concretely? First it implies an increase in the number of women migrating. But if you look at this graph, you will see that as early as the 1960`s, women have represented half of the migrants population. Therefore the phenomenon of feminization of migration is to be qualified region by region as it is not a globally unified phenomenon. The major evolution is more qualitative than quantitative. Up to recently, women migrants were only considered and registered as secondary migrants, as dependant of a male migrant. This is due to the fact that most women were migrating as part of a family and within family reunification mechanisms. The migration of women is far from being a new phenomenon. From the 1960s’, women have constituted approximately 47% of the migrants. However, those women were invisible first because data was not disaggregated by sex and second because most of those migrant women were not considered as workers but as dependant, therefore not considered in any migration policy from both sending and receiving countries. The concept of feminization of migration does not imply a dramatic change in numbers but a more qualitative change. The “how” and the “why” of women’s migration have changed: women now tend to migrate as “primary migrants” which is to say autonomous actors and not only as dependants (wife, daughter or partner). Today, the UNDP Human Development Report 2009 mentions that 48% of all international migrants are women. The importance of women’s migration varies according to regions and times: in Europe, incoming migrants are predominantly women.

Bölgesel açıdan: büyük farklılıklar Gidilen bölgeler: Afrika (46.8%): kadın göçünde daimi artış Asya (44.6%): bazı ülkelerde kadın göçü hakim. Avrupa (52.3%): 2010’da kadın göçmenler bütün göçmenleri temsil edecek Kuzey ve Latin Amerika ve Karayipler: % 50 Arap Bölgesi: Erkek göçmenler kadınları fazlasıyla geçmekte Türkiye: 2010’da, göçmenlerin % 52’si kadın olacak Why such disparities? Gender segregated labour markets. Irregular migration flows into Turkey are characterized by three main trends (Içduygu, 2001). The first involves mainly migrants from Eastern European countries, such as Romania and Moldova, who come to Turkey in search of work. Some Turkish farmers and construction companies in the western regions of the country have come to rely heavily on East European labour migrants, while many middle- and upper-class families employ mainly Moldovan women as maids. Many of these entered Turkey legally but subsequently overstayed their visa or failed to get them renewed. The second form of irregular migration to Turkey concerns the transit migrants who came to Turkey mainly from the Middle East (predominantly Iranians and Iraqis) and from various Asian 18 (e.g. Bangladesh, Pakistan and Sri Lanka) and African (e.g. Congo, Nigeria and Somalia) countries. These migrants often target Turkey as a transit zone as they attempt to reach and enter West European countries. Most of them fall within the illegal entry and departure category, while others drift into illegality as they overstay their tourist visas. The third group of irregular migrants includes rejected asylum seekers who are reluctant to return home and are in search of illegal jobs and/or opportunities to migrate illegally to another country. The ten principal countries of origin are Iraq (19%), Afghanistan (10%), Moldova (9%), Iran (9%), Pakistan (5%), Romania (5%), Russian Federation (5%), Ukraine (5%), Georgia (3%) and Bangladesh (3%).

Kadınlar nasıl göç eder? İstekli göç: İş göçmenleri (usule uygun/usulsüz), uzun süreli, mevsimlik/kısa süreli Aile birleşmesi içinde ikincil göçmenler Zorunlu göç: Mülteciler ya da sığınak arayanlar İnsan ticareti kurbanları Daha bağımsız göç ederler Zorunlu göçler, kadınlar için cinsiyete özel riskler taşır

Göç nedenleri Kadınlar da erkekler gibi bazı belirleyici faktörlerden etkilenirler: Yoksulluk Kargaşa İş pazarı talebi Ücret farklılıkları Yurt dışı bağlantıları Cinsiyet, göç sürecinin koşullarını ve sonuçlarını güçlü bir şekilde etkiler.

Göçmenlerin sağlık statülerinde toplumsal cinsiyetin belirleyiciliği Göçten önce: Toplumsal cinsiyet, eğitim fırsatlarını,bilgiye ulaşmayı, sağlık bilgisini ve statüsünü, aile sorumluluklarını ve şiddet/ayrımcılık deneyimlerini etkiler. Göç kanallarının seçimi–kaçakçılara öncelik, sığınak olanaklarında bilgi yokluğu,… An IOM Research on health outcomes of human trafficking carried out in Europe and interviewed women from Ukraine and Moldova, showed that a significant proportion of women trafficked had already experienced physical assault in their societies of origin. İnsan ticaretinin savunmasızlığı, ailede ya da yakın partnerde ihanet. Göç deneyimlerinde, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin aşamaları.

Göçmenlerin sağlık statülerinde toplumsal cinsiyetin belirleyiciliği Yolculukta: Yolculuk yaparken, özellikle zorunlu/yasadışı göç durumlarında: Kadınlar ve göçmenler olarak çifte zayıflık Kaçakçılar, diğer göçmenler, polisler ve sınır idare görevlileri tarafından yüksek riskli fiziksel ve cinsel taciz… Hijyen olanaklarına sınırlı erişim. Üreme ya da gebelik önleyici sağlık hizmetlerine ulaşamama. HIV/AIDS ve cinsel yolla bulaşan hastalıklarda yüksek risk. Alıkonma ya da sınır dışı etme durumunda, yüksek oranda tecavüz tehlikesi ve hamile kadınlar için artış gösteren hassasiyet.

Göçmenlerin sağlık statülerinde toplumsal cinsiyetin belirleyiciliği Gidilecek ülkelerde: Toplumsal cinsiyet göçmen kadınların sahip olacağı yasal statüyü ve iş piyasasına girme olanaklarını etkiler. Bağımlılık ve ev içi şiddeti bildirme isteksizliği yaratarak, göçmen kadınların göç statüleri, çoğunlukla eşlerine, babalarına ya da iş verenlerine bağlıdır. Yasadışı göçmenler, sınır dışı edilme korkusuyla sağlık hizmetlerine erişim için isteksizdir. Labour market opportunities: Migrant women from developing countries are highly concentrated in care activities, paid domestic work, manufacturing and informal sector. , low access to social security, Lack of access to RHS. Italy and Geneva Recent studies in some European countries have shown that a lack of legal status, while increasing irregular migrant women’s risk to violence and sexual assault, also reduces their access to pre-natal care. This is particularly worrying given that irregular migrant women are more likely to experience unwanted pregnancies than other women due to a lack of access to family planning services and education as well as the result of sexual violence. Göçmen kadınlar, düşük kaliteli, sağlık ve yaralanma risklerinin yüksek olduğu ve psikolojik, fiziksel ve cinsel sömürüye açık işlerde yoğunlaşırlar.

Göçmenlerin sağlık statülerinde toplumsal cinsiyetin belirleyiciliği Gidilecek ülkelerde: Toplumsal cinsiyet ev sahibi olan toplumda, kadınların sosyal açıdan kaynaşacakları fırsatları etkiler. Dil yetkinliği ve kültürel engeller, sağlık bilgileri ve hizmetlerine erişimi etkiler. Göçmen yanlısı sağlık hizmetlerinin eksikliği, kadınların üzerinde ölçülemeyecek bir etkiye sahiptir. Aile planlaması hizmetlerinin eksikliği, istenmeyen gebelik oranlarını artırır.

Göçmenlerin sağlık statülerinde toplumsal cinsiyetin belirleyiciliği Gidilecek ülkelerde: Kaynaşmanın zor olduğu durumlarda, göçmen kadınlar, ev içi şiddete ya da sağlıklarına önemli etkileri olacak zarar verici geleneksel uygulamalara maruz kalabilirler: Zorunlu ve erken evlilikler Namus suçları Çeyizle ilgili şiddet Kadın sünneti Bu tür sağlık sonuçları, onların kaynaşmasına ciddi bir şekilde engel olur.

Göç sağlık için fırsatlar sağlar Göç, toplumsal cinsiyet ilişkilerini ya eşitsizlikleri sürdürmek ya da eşitsizliklere karşı çıkmak olarak etkileyebilir. Göçmenlerin geride kalanlara gönderdikleri para, onların sağlık, yemek ve eğitim masraflarını destekleyebilir ve böylece refah düzeylerini arttırır. Geride kalan aileler ya da göçmenler için yeni roller ve davranışlar: Geliri sağlama, toplumda karar verme aşamasında etkin katılım; Göç, göçmen ailelerde yeni normları tetikler: Daha büyük yaşta evlilik, daha az doğurganlık, kızlar için daha fazla eğitim umudu, daha fazla iş gücüne katılım. İnsan Gelişim Raporu 2009 Kadının ev içindeki statüsünün değişimi, kendisine ve çocuklarına daha iyi sağlık olanakları sağlayabilir fakat toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti de tetikleyebilir. Migrant women endorse new roles and behaviours (income provider for the family) Women left behind enjoy greater participation in community decision-making; By migrating, young men may also be empowered from patriarchal structures within community. Migration triggers new norms in migrants’ families: Higher age of marriage, lower fertility, greater educational expectation for girls, greater labour force participation. UNDP Human Development Report 2009 The health outcomes of people who do not move may be affected by migration, through effects on nutrition, living conditions, higher incomes and the transmission of knowledge and practices. There is evidence that the higher incomes and better health knowledge associated with migration have a positive influence on infant and child mortality rates.36 However, in Mexico at least, it was found that longer term health outcomes may be adversely affected, because levels of preventive health care (e.g. breast feeding and vaccinations) were lower when at least one parent had migrated.37 This may be associated with the higher work burden and/ or reduced levels of knowledge associated with single parenting or families with fewer adults. Moreover, when infectious diseases can be contracted in destination places, return travel can bring significant health risks to families at home. The risks of HIV and other sexually transmitted diseases can be especially high.38

Göçmen kadının sağlık engelleri Pek çok hükümetin sağlık gözetimi, göçmenlerin sağlık statüleriyle uyuşmaz (veri eksikliği) Göçmenler politika ve programlara dahil edilmezler Sektörlerle koordinasyon eksikliği (sağlık, göç, iş vs.) İnsan ticareti kurbanları çoğunlukla belirlenemez ve uygun sağlık servislerine ulaşamaz

Uluslar arası Göç Organizasyonunun Önerileri Araştırma ve poliçe rehberliği Göçmenler için sağlık desteği HIV/AIDS Üreme sağlığı Toplumsal cinsiyet ve cinsel dayanaklı şiddetin engellenmesi İnsan ticaretini engellemek için bilgi kampanyaları Sağlık hizmeti sağlayan kişilerin eğitilmesi İstismar kurbanı olan göçmenlere doğrudan yardım Research and Policy guidance on migrants health Health promotion for migrants before departure HIV/AIDS Reproductive health Prevention of SGBV Information campaigns to prevent trafficking Training of health providers. Direct assistance to migrants victims of exploitation through shelters’ management, psychosocial, legal and medical counseling.

Anahtar Projeler Araştırma: Uluslararası Göç Organizasyonu: “Çalınan Gülümsemeler: Avrupa’da İnsan Ticareti Mağduru Olan Kadınlar ve Gençlerin Fiziksel ve Ruhsal Sağlık Sorunları” 15-45 yaşları arasında insan ticareti mağduru kadınlar Gelenlerin % 92’si seks işçiliğine zorlanmış %76’sı kaçakçılar tarafından fiziksel saldırıya maruz kalmış %90’ı cinsel şiddet yaşamış Şiddeti tahmin edebilmekten yoksunluk Eşzamanlı ve ciddi fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarının belirtileri %44’üne cinsel yolla bulaşan hastalıklardan teşhis konulmuş %17’si bu zaman sürecinde en az bir kürtaj yaptırmış %95’i depresyon belirtileri göstermiş %56’sı travma sonrası yayılan stres bozukluğunun belirtilerini göstermiş.

Anahtar Projeler: İnsan Ticaretini Engelleme: Programı aracılığıyla, Uluslararası Göç Organizasyonu insan ticareti kurbanlarının üçte birinin anneler olduğunu ortaya koymaktadır. Uluslararası Göç Organizasyonu, insan ticaretinin çocuklar ve aileler üzerindeki etkisinin farkındalığını arttırmak için yurt çapında halkı bilgilendirme kampanyası başlattı.  ”Annemi Gördün mü?” diye adlandırılan bir reklam Türkiye’nin her yerinde televizyon kanallarında ve sinemalarda yayınlandı. “Uluslararası Göç Organizasyonu Türkiye” 2005 Mayıstan beri insan ticareti mağdurları için hükümetin sahip olduğu 157 tane yardım ağını organize etti ve onlara yardımcı oldu. 2010 Şubat ayı itibariyle, 157 yardım ağı Türkiye’de 165 insan kaçakçılığına mağdur olan kişinin kurtarılmasını organize etti.

Anahtar Projeler: Araştırma ve Rehberlik: İnsan Ticareti Mağdurları İçin Bakım: Sağlık Hizmeti sağlayanlar İçin Rehberlik Mağdurlara sağlık hizmetlerinin yaklaşımını güçlendirmek Sağlık hizmeti sağlayanlar için kanıtlara dayalı araçlar sağlamak Pratik ve klinik dışı tavsiyeler sağlamak Karşılaşılabilecek bazı sağlık sorunlarını önceden fark etmek İnsan ticareti mağdurlarına sağlık hizmeti sağlamak için güvenli ve düzgün yaklaşımları belirlemek.

Anahtar Projeler: Sağlık hizmeti sağlayanları eğitme Kadın sünnetini ele alma Ceneva’da dört milyon topluluk arasında kadın sünnetini ele alan bir projenin parçası olarak, Uluslararası Göç Organizasyonu sağlık uzmanlarını bilgilendiriyor ve duyarlılaştırıyor. Kadın sünnetinin kadınların ve kızların üreme, cinsel ve ruhsal sağlıkları üzerindeki sonuçları hakkında onları bilgilendirmek, En iyi tıbbi bakım ve psikolojik destek sağlamak için en iyi uygulamaların yapılmasına teşvik etmek, Kızların korunması için ağlar oluşturmak gibi amaçlardan dolayı bir sempozyum düzenlendi.

Anahtar Tavsiyeler: Bilgi toplamasını arttırmak Göçmen kadınların programlarda ve politikalarda var olmasını desteklemek Göçmen kadınların kendilerinin derecelendirme yaptığı sağlık servislerindeki engelleri kaldırmak (göçmen statüsüne bakılmaksızın) En savunmasız göçmenler (şiddet kurbanı olan kadın göçmenler) için sağlık yardımı imkanını arttırmak Kadınların ve kızların sömürülmesinin ve kaçakçılığın temel nedeni olarak kadınlara karşı şiddet kültürünü yok etmek için adımlar geliştirmek Göçmenler arasında cinsiyete dayalı şiddete tepki toplamak için sağlık hizmeti sağlayan kişileri eğitmek Herkesin yararı için normal göçe teşvik etmek Improve data collection as the lack of data keeps the phenomenon invisible. Advocate for the inclusion of migrant women in policies and programs, such as the national plan of action on gender equality, the policy on domestic violence, public health,… Remove barriers to SRH services for migrant women – regardless of immigration status Improve health response for the most vulnerable migrants (women migrants who are victims of violence) Develop initiatives to eradicate the culture of violence against women, as a root cause of trafficking and exploitation of women and girls. Train health providers to respond to GBV among migrants Promote regular migration for the benefit of all

Anahtar Mesajlar: Kadın göçmenler göçün her aşamasında toplumsal cinsiyete dayalı şiddetten acı çekmekte ve çeşitli sorunlarla karşılaşabilmektedir. Göç bir sağlık riski değildir fakat göç sürecinde oluşan koşullar artan sorunlara yol açabilir. Kapsamlı üreme sağlığı servislerine ulaşmalarında ortaya çıkan problemler göçmen kadınların sağlığını etkilemektedir.

Teşekkür Ederim ! Teşekkür Ederim !