CASE FAIR OSTER Prepared by: Fernando Quijano & Shelly Tefft

Dürüstlük çok kıymetli bir erdemdir Dürüstlük çok kıymetli bir erdemdir. Ucuz insanlardan dürüstlük beklemeyin. Warren Buffet

4 Talep ve Arz Uygulamaları BÖLÜM İÇERİĞİ Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Fiyat Tayınlaması Piyasa Kısıtları ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları Fiyatlar ve Kaynakların Tahsisi Taban Fiyat Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Tüketici Fazlası Üretici Fazlası Rekabetçi Piyasaların Üretici ve Tüketici Fazlalarını En Üst Düzeye Çıkarması Eksik Üretim veya Fazla Üretimden Kaynaklanan Dara Kaybının Potansiyel Sonuçları İleriye Bakış

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi fiyat tayınlama Talep edilen miktar arz edilen miktardan daha büyük olduğunda, piyasa sisteminin mal ve hizmetleri tüketicilere tahsisi sürecidir.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Fiyat Tayınlaması  ŞEKİL 4.1 Istakoz Piyasası 2008 yılında ıstakoz avlanan 15.000 mil karelik Maine sahillerinin avlanmaya kapatıldığı kabul edilsin. Bu durumda arz eğrisi sola kayar. Bu alanın kapatılmadan önce ıstakoz piyasasında denge fiyatı 11.50$ ve denge miktarı 81 milyon adettir. Arzın azalması fiyatların yükselmesine yol açar ve yeni denge 16.10$ ve 6 milyon adettir (B noktası).

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Fiyat Tayınlaması  FIGURE 4.2 Nadir Resim Piyasası Arz tamamen sınırlı olsa bile piyasayı temizleyen bazı fiyatlar vardır. Eşsiz bir resmin müzayedesinde fiyat (teklif) talep fazlası ortadan kalkıncaya kadar yükselecektir. Bazı kişiler Mona Lisa’nın bir müzayede de 600 milyon dolara satılabileceğini düşünmektedir..

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Piyasadaki Kısıtlar ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları Hükümetler ve özel firmalar bazen mevcut fiyatlardan talep fazlası oluşan ürünlerde tayınlama yapmak için piyasa sisteminden başka mekanizmalar uygularlar. Mantıksal temeli ihmal edilmek kaydıyla aşağıdaki örnek iki olguyu açıklığa kavuşturacaktır: Piyasadaki fiyat tayınlamasını devre dışı bırakarak alternatif metotlar kullanmak ilk bakışta gözüktüğünden daha zor ve maliyetli olabilir. 2. Maliyet ve faydaları hanehalkları arasında dağıtmaya kalkışmak çok fazla denenmiş bir yol değildir.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Piyasadaki Kısıtlar ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları Petrol, Benzin ve OPEC tavan fiyat Genellikle hükümet tarafından belirlenen ve satıcıların bir malı satabilecekleri en yüksek fiyattır.  ŞEKİL 4.3 Tavan Fiyat Uygulanması Nedeniyle Ortaya Çıkan Talep Fazlası (Kıtlık) 1974 yılında normal benzinin galonuna 0.57 $’lık bir tavan fiyat uygulandı. Eğer fiyat arz ve talebin etkileşimi sonucunda belirlenmiş olsaydı benzinin fiyatı galon başına 1.50 $ olacaktı ve talep edilen miktar arz edilen miktarı aşacaktı. Fiyat sisteminin serbestçe işlemesine izin verilmediğinden mevcut benzin arzının paylaşımı için alternatif bir tayınlama mekanizması uygulanmalıydı.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Piyasadaki Kısıtlar ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları kuyruk Mal ve hizmetlerden satın alabilmek için sırada beklemek: fiyat dışı tayınlama sistemidir. seçkin müşteriler Talep fazlası olduğunda satıcılardan özel ilgi gören müşterilerdir. karne Bir ay içerisinde belirli bir üründen sınırlı bir miktarda alınmasını sağlayan kişiye verilen özel belge. karaborsa Piyasa tarafından belirlenmiş fiyatlarda yasal olmayan ticaretin yapıldığı piyasadır.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Piyasadaki Kısıtlar ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları Konser ve Maç Biletlerinde Tayınlama Mekanizması  ŞEKİL 4.4 Supply of and Demand for a Concert at the Staples Center 16 Eylül 2007’de Los Angeles’daki Staples Center’da gerçekleşen Justin Timerlake konserinin biletleri 50 $’dı. Staples Center’ın kapasitesi 20.000’di. Arz eğrisi 20.000’den dik çıkan bir doğru şeklindeydi. Fiyat 50 $ olduğunda arz edilen miktar talep edilen miktarın altındaydı. Çizelgeye göre talep edilen ve arz edilen miktar 300 $’lık bilet fiyatında eşit olmaktadır. Web üzerinden bazı biletlerin 16.000 $ satıldığı bilinmektedir.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Piyasadaki Kısıtlar ve Alternatif Tayınlama Mekanizmaları Özel kurumlar veya devletlerin bakış açısı nasıl olursa olsun piyasa sisteminin işleyişini ve insanların ödemeye razı oldukları fiyatları kendi başlarına belirlemelerini engellemek çok zordur. Sessizce bekleyen bir yapıda olan fiyat sisteminde her zaman bir alternatif vardır. Fakat seçkin müşteri veya karaborsa gibi yöntemler ile nihai dağılım basit fiyat tayınlama sisteminden daha adaletsiz olabilir.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Fiyatlar ve Kaynak Tahsisi Çıktı piyasasında talebin kaymasına bağlı olarak oluşan fiyat artışı karları arttırabilir veya azaltabilir. Kar sermayeyi teşvik ederken zarar yatırımları azaltır. Yükselen ücretler emeği teşvik eder ve işçilerin becerilerini geliştirmek için cesaretlendirir. Arz ve talebin girdi ve çıktı piyasalarındaki fiyatların, kaynakların tahsisi ile mal ve hizmetleri nihai bileşimini belirlemesi bu sistemin özünü oluşturmaktadır.

Fiyat Sistemi: Tayınlama ve Kaynakların Tahsisi Taban Fiyat taban fiyat Alış-verişin altında yapılmasının yasak olduğu en düşük fiyat. asgari ücret Emeğin fiyatı için oluşturulan taban fiyat.

Ne olacak bu üreticinin hali? U Y G U L A M A D A İ K T İ S A T Ne olacak bu üreticinin hali? Narenciye, patates, süt ve tahıl paraları ödenmeyen üreticinin beli büküldü. Kaynak: http://haberkibris.com/n.php?n=ne-olacak-bu-ureticinin-hali-2012-08-11 Üretici kesimler 13 Ağustos’ta Lefkoşa’da eyleme hazırlanıyor. Üretici, devletten alacağını beklerken, bankalara olan borcuna da faiz işlemeye devam ediyor HEPSİ ALACAKLI: Tüm üretim kesimleri devlete sattığı ürünün parasını bekliyor. Devlet, Patates üreticilerine 1 milyon TL, narenciye üreticilerine 9 milyon TL, hayvan Üreticilerine 18 milyon 500 TL, çiftçilere ise 35 milyon TL borçlu ZAMAN VEREMİYOR: Hükümet, bazı sektörleri bayramdan önce ödemekte kararlı. Toprak Ürünleri Kurumu, patates üreticileri ve tahıl alımları için ödeme takvimi açıkladı. Patates bedelleri için 13 Ağustos tarihi verildi. Ancak ihracat primleri için “Ramazan sonrası” dendi. Tahıl ödemeleri içinde “Yüzde 50’si 15 Ağustos’ta” dendi. Yüzde 50 ödeme, çiftçinin borcunu kapamaya yetmiyor FAİZ MAHVEDİYOR: 2012 sezonuna hazırlanmak için banka ve kooperatiflere borçlanan üretici ise, mütemadiyen faiz ödemeye devam ediyor. Suni gübre, tohumluk buğday,tohumluk tiritikale,tohumluk vigo alımının ardından oluşlan banka borçlarına çiftçi %25 faiz ödüyor. Üreticinin yoğun olarak kullandığı mazot ise bir yılda %70 e zamlandı Patatesin fiyatinin serbestce belirlendigi piyasa durumunu cizin ve ne dar TL lik patates satildigini gosterin. Devletin patatesi almaya soz verdigi fiyat duzeyini ve ne kadar patates aldigini gosterin. Devletin stoklarinda ne kadar TL lik patates kalacagini hesaplayin Ihracat primi ne amacla verilir?

Shakespeare’ın Oyunun için Fiyat Mekanizması U Y G U L A M A D A İ K T İ S A T Shakespeare’ın Oyunun için Fiyat Mekanizması Her yaz New York şehrindeki Park ‘ta Ücretsiz Shakespeare oyunları sahneye konulmaktadır. Bir biletin gerçek maliyeti 0 $ artı kuyrukta beklemenin fırsat maliyetidir. Öğrenciler kuyrukta bekleyerek biletleri nispeten daha ucuza üretmektedir. Daha sonra biletleri daha yüksek gelirli Shakespeare hayranların satarlar.

Arz ve Talep Analizleri: Petrole Uygulanan Gümrük Vergisi  ŞEKİL 4.5 ABD 1989 Ham Petrol Piyasası Hükümet ithalata % 33 oranında vergi uygulasın. Bu durumda petrolün varil fiyatı 24 $’a çıkar. Talep edilen miktar ise günlük 12.2 milyon varile düşer. Aynı zamanda ulusal üreticiler tarafından arz edilen miktar günlük 9.0 milyon varile yükselirken ithalat günlük 3.2 milyon varile düşmüştür. Dünya fiyatları 18 $ olduğunda ulusal üretim günlük 7.7 milyon varil ve toplam talep günlük 13.6 milyon varildir. Toplam ithalat ise bu ikisi arasındaki fark olan günlük 5.9 milyon varildir.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Tüketici Fazlası tüketici fazlası Bir kişinin bir mala ödemeye razı olduğu tutar ile mevcut piyasa fiyatı arasındaki farktır.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Tüketici Fazlası  ŞEKİL 4.6 Piyasa Talebi ve Tüketici Fazlası Grafik 4.6(a)’da gösterildiği gibi bazı tüketiciler (A noktasına bakınız) her bir hamburgere 5.00 $ ödemeye razıdır. 2.50 $’lık piyasa fiyatında bu tüketiciler tükettikleri her bir hamburgerden 2.50 $’lık bir tüketici fazlası elde etmektedirler. Diğer tüketiciler (B noktasına bakınız) hamburgerin tanesine 5.00 $’dan daha az ödeme razıdır ve daha az tüketici fazlası elde etmektedirler. Piyasa fiyatı 2.50 $olduğundan elde edilen toplam tüketici fazlası Grafik 4.6(b)’de taralı üçgenin alanına eşittir.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Üretici Fazlası üretici fazlası Mevcut piyasa fiyatı ile firmanın bütün maliyetleri arasındaki farktır.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Üretici Fazlası  ŞEKİL 4.7 Piyasa Arzı ve Üretici Fazlası Grafik 4.7(a)’da görüldüğü gibi bazı üreticiler bazı üreticiler hamburgeri 0.75 $’lık fiyattan üretmeye razıdır. Onlara birim başına 2.50 $ ödendiğinden üreticiler 1.75 $’lık bir üretici fazlası elde etmektedirler. Diğer üreticiler ise hamburgeri 1.00 $’lık fiyatla arz etmeye razıdır. Bu üreticiler ise 1.50 $’lık üretici fazlası elde edeceklerdir. Hamburgerin fiyatı 2.50 $ olduğu için toplam üretici fazlası Grafik 4.7(b)’de taralı üçgenin alanına eşittir.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Rekabetçi Piyasalar Üretici ve Tüketici Fazlalarının Toplamını En Üst Düzeye Çıkarır  ŞEKİL 4.8 Toplam Üretici ve Tüketici Fazlası Toplam üretici ve tüketici fazlası arz ve talep eğrilerinin kesiştiği denge noktasında en yüksek düzeye ulaşmaktadır.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Rekabetçi Piyasalar Üretici ve Tüketici Fazlalarının Toplamını En Üst Düzeye Çıkarır dara kaybı Üretici ve tüketici fazlasında, eksik üretim veya aşırı üretimden kaynaklanan toplam kayıptır.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği  ŞEKİL 4.9 Dara Kaybı Grafik 4.9 (a) aylık 7 milyon hamburger üretmek yerine 4 milyon hamburger üretmenin sonuçlarını göstermektedir. Toplam üretici ve tüketici fazlası sarıyla taranmış ABC üçgeninin alanına eşittir. Bu, eksik üretimden kaynaklanan refah kaybı olarak adlandırılmaktadır. Grafik 4.9(b) ise aylık 7 milyon hamburger yerine 10 milyon hamburger üretmenin sonuçlarını göstermektedir. Üretim 7 milyon hamburgerden 10 milyon hamburgere çıktığından toplam üretim maliyeti tüketicilerin ödemeye razı olduğu tutarı aşmaktadır. Sonuç olarak dara kaybı ABC üçgeninin alanına eşittir.

Arz, Talep ve Piyasa Etkinliği Eksik ve Aşırı Üretimden Kaynaklanan Dara Kaybının Potansiyel Sonuçları Arz ve talep serbestçe etkileşim içerisinde oldukça insanların istedikleri en ucuz maliyetle üretilir. Bu durumda etkinlik sağlanır. Bir kısım doğal olarak oluşan piyasa başarısızlığının kaynakları bulunmaktadır. Tekelci güç firmaların eksik üretim yapmasını ve aşırı fiyat uygulamasını teşvik ederken, vergiler ve sübvansiyonlar ise tüketici tercihlerinin yönünü saptırmaktadır. Yapay olarak oluşturulan taban fiyat ve tavan fiyat da benzer etkiler oluşturmaktadır.

İleriye Bakış Bundan sonra arz ve talebin temel güçleri incelenecek ve piyasa/fiyat sistemi tartışılacaktır. Bu temel kavramlar daha sonraki konuların altyapısını oluşturacaktır. İlerleyen bölümlerde hem mikro ekonomik hem de makroekonomik konular incelenirken piyasaların fonksiyonları ve piyasa katılımcılarının davranışları daha ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

R E V I E W T E R M S A N D C O N C E P T S karaborsa tüketici fazlası dara kaybı seçkin müşteri asgari ücret tavan fiyat taban fiyat fiyat tayınlaması üretici fazlası kuyruk kupon

BOLUM I "PARMAK PATATES"NE KAZANDIRACAK? NE KAYBETTİRECEK? OKUMA KAYNAK: http://www.demokratbakis.net/yazdir.php?no=490&type=Manset&proccess=yazdir BOLUM I "PARMAK PATATES"NE KAZANDIRACAK? NE KAYBETTİRECEK? "Spunta" cinsi patatesten elde edilecek verim, üretim tarihine göre % 40-50 arasında olacak. Stokta olan tüketim fazlası patates en az 6000 ton. 2-2,5 kg ham patatesten 1 kg parmak patates elde edilecek. Patatesin alım fiyatı kilosu 50, torbalama maliyeti 5, önceki yazılarımda belirttiğim sebeplerle fabrikaya taşınması 30, fabrikadan getirilme maliyeti 20 kuruş. Fason üretim maliyeti 50 Kuruş civarında. Bu sebeple 1 kg parmak patatesin gerçek ülkesel maliyeti 2 lira ile 2 lira 20 kuruş arasında olacak. Hem TC de, Hem KKTC de Peşin KDV, KKTC de stopaj, TC de analiz, KKTC de tarımsal denetim, hamaliye, görülmeyen giderler vs. ücretleri de var. Bu sebeple maliyeti 2,30 Lira kabul edelim. Zaten Toprak Ürünleri de depo teslim 2,30 Lira kilosu fiyatla satıyor. Ancak ülke ihtiyacı parmak patates üretimi, hariçte işleme mantığıyla yapılmadığı için ihracat primini Kurum alabilecek. Patatese tonunda 45 dolar ihracat primi var. Bu para kuruma kalacakmış gibi görünse de kalmayacak. Çünkü depolama ve işçilik maliyetleri de büyük meblağlar tutuyor. Bir sezondaki patates paketleme ve depolama işçiliği yaklaşık 500 bin YTL. Ayni sebeple parmak patates doğrudan ithal ediliyor göründüğü için peşin %16 KDV ödeniyor. Şu anda bu standartta parmak patatesin Türkiye'deki Fabrika teslim toptan piyasa fiyatı 1 lira 30 kuruş. Ülkeye 1,70 YTL fiyatla mal edilebiliyor. Market satış fiyatı ise %20 toptancı, %20 market karı ve %16 KDV ile Kuzeyde 2,80 YTL civarında satılabilirdi. Güneyde ise yaklaşık ayni fiyata satılıyor. Fiyatlar 1 CYP civarında. Ancak KKTC de parmak patatesin market satış fiyatı şu anda kilosu 3,80 YTL, 2,5 kilosu 9.8 YTL civarında. Yani tüketiciye satış fiyatı yükseltilmiş. Bu sebeple de parmak patates kaçak olarak Güneyden yoğun bir şekilde gelmeye başladı. Toplamda parmak patates satışları da düştü. Vatandaş hesap yapıyor. 2 kilodan 1 kilo elde edildiğine göre, patatesin perakende satış fiyatının iki katına mal edilebiliyor. Bu mantıkla 1,3-1,4 YTL ye mal edebiliyor. O zaman niye 4 YTL ödesin? Bu sebeple profesyonel iş yerleri de personel istihdam ederek, kendi ihtiyacını kendi karşılayacak.

BOLUM II "PARMAK PATATES"NE KAZANDIRACAK? NE KAYBETTİRECEK? OKUMA BOLUM II "PARMAK PATATES"NE KAZANDIRACAK? NE KAYBETTİRECEK? Normal şartlarda aylık ülkesel tüketim ortalama 60 Ton. Yani 1 yıllık toplam tüketim yaklaşık 720 ton. Bu yaklaşık 1500 ton ham patatese tekabül ediyor. İki yıllık yaptırıp depoda bekletseniz 3000 ton ham patates kullanacaksınız. Bu maksimum işlenecek miktar. "Spunta" cinsi patatesin maksimum ham olarak depoda bekleme süresi 4 ay. Demek ki 3000 ton patates en fazla ekim ayına kadar işlenmeli. Ama 2 yılda satılacak "parmak patates" en az 1,5 yıl soğuk havada bekletilecek Bu ise depolamada yüksek maliyet anlamı taşıyor. Ayrıca Kasım-Aralık ayında sonbahar üretimi patates hasat edilecek. 10,000 ton hasat yapıldı. Şu ana kadar dış satış olarak 1000 Ton "Hermes" dışında, Dubaili bir firmaya 500 Ton, Türkiyeli bir firmaya ise 300 ton. Demek ki maksimum 2000 ton dış satış yapılabildi. Tüm fırsatlar kaçırıldıktan sonra 280 YTL fiyatla mecburen satıldı patates. Çünkü bırakın Kurumun soğuk hava depolarının "FULL-UP" olmasını, Mersin'den de depo kiralanmış ve 1000 Ton patates konmuş, ayrıca koridorda da patatesler bekletiliyordu. Koridordaki patates daha fazla dayanamayacağı için fiyat kırıp vermek zorunda kalındı. Ama 6 tır patates de Mersin'den "LİDA" (Patates Kurçuğu) olduğu gerekçesiyle geri gönderildi. Ayni şekilde Dubai firması da patatesten şikayetçi. Patates Dubai'ye varıncaya kadar çürüme başlamış. Bu da büyük bir olasılıkla "Su Vurgunu" sebebiyledir. Yani tüm uğraşlara rağmen depolar halen patates dolu ve mal bozuşmaya başlamış. Bu operasyonla parmak patatese pahalılık getirilmiş. Bu patatesteki yanlış politikanın veya politikasızlığın bedelinin, halka ödettirilmesi anlamını taşıyor. Bu bedelden kaçınmak isteyenler Güneye yönlenmiş. Kaçakçılık hortlamış. Bu şekilde zarar ortadan kalkacak mı? Hayır kalkmayacak. Ne yazık ki ne belirtmişsem hepsi gerçekleşti veya bir bir gerçekleşiyor. Kurum Yönetimi veya Bakanlık doğru politikaları belirleyecek duruma geldi mi? Hayır gelmedi. İnat devam ediyor. Silahlı Kuvvetlerin ihalesi yine alınamadı. Endüstriye 540 YTL/ton fiyattan patates satılmaya devam ediliyor. Parmak patates fiyatı, piyasa fiyatının üzerinde belirlenmiş. Şu anda ne olacağı belirsiz 3000 ton daha patates var. Bu şekilde "patatesi düşük fiyatla değerlendirmek yerine, çöpe göndermenin daha çok tercih edildiği" sonucuna varıyorum. Bu düşüncelere geçmişte de tanık olduk. Devlet Büyük! Ülke Zengin! Üretici memnun. Ürün heba olmuş kime ne? Yaşasın; patates üretimini arttırdık!

KAYNAK: http://www. kibrisgazetesi. com/popup OKUMA KKTC piyasasının neredeyse tüm domatesini üreten Çamlıbel ve Tepebaşılı üreticiler isyan noktasına geldi. Ülkemizde hayvancı, narenciyeci ve patates üreticisinden sonra, Çamlıbel–Tepebaşı bölgesindeki domates ve üzüm üreticileri de kan ağlıyor. KIBRIS, Girne kazasına bağlı Çamlıbel ve Tepebaşılı üreticilerle konuştu ve sorunlarını dinledi. Üreticiler, tüccarların “domatesin fiyatını artırırsanız, Türkiye kapısını açarız” diye tehdit ettiğinden yakınırken, yaptıkları harcamaların karşılığını alamadıklarını dile getirdi. Bir üretici, “Devlet rehberlik görevini yapmıyor. Üretici kendi yağıyla kendi ciğerini kavurmaya çalışıyor. Devletin, hükümetin ilgisine muhtacız” derken, bir diğeri, “Durum, kötüden kötüdür. Kötü olsa dayanacağız” diye feryat etti. Hükümeti eleştiren üreticilerden biri, “Bir tane mutlu üretici gösterin, size köyü veririm. Sadece köyde değil, adada tek mutlu üretici kalmadı. Hükümet uçmuş olabilir… Ama konacak havaalanı bulamayacak” diye konuştu. Mustafa Çakır (Tepebaşı)    “Üreticiyim. En büyük sıkıntılardan biri, devlet memurlarının da maaşlı olarak bizim işimizi yapmasıdır. Onların 4 –5 bin TL maaşı var… Bu vergi kaçakçılığıdır aynı zamanda ve haksız rekabettir… Her yerde, Koruçam’da, Tepebaşı’nda, Çamlıbel’de, Geçitköy’de de memur üretici var… Kim kime dum duma git… İlgilenen yok… Memur, hayvancı da olur, Çoban da olur… Ekmeğine ortak olur.” Alim Duman (Çamlıbel)    “Bu bölge çok önemlidir. Domates üretiyoruz, çok berbat… Sebebi, aşırı girdiler ve düşük fiyatlarla kaçak üretim… Kaçak üretimin önüne geçilmesi lazım. Devlet memurunun kuyusu, tarlası var… Çalışma izniyle birine ortak veriyor… Adam işçi; üretim yapıyor… Domates bir buçuk TL olmadan (kilosu) tüccar tehdide başladı. Kapıları açacağız! Dedim ki; açın… Biz batarken, biz giderken, zirai malzeme satanlar, gübre satanlar, tarımla ilgili herkes gitmek zorunda… İki çekim geri döndü. Borcum korkunç oldu. Kaçak işçiyi devlet kontrol altına almaya çalışıyorsa, kaçak üretimi de almalı; devletin bir tarım politkası olmalı. Pek umudumuz yok… hükümetin politkasından hiç umudum yok…”