VI. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi, Antalya Sağlık Net Dr. Nihal Dizdar Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Bilişimi Derneği VI. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi, Antalya 2009

Sağlık Net Gereksinim ve Amaçlananlar Planlanan ve Hedeflenen Dönüşüm Salgını Planlanan ve Hedeflenen Zaman Planı Yapılanlar ve Sorunlar Gelecek… Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Dönüşüm Salgını* Makroekonomik unsurlar İdeolojik dönüşümler 1980-1990 , Dünya Bankası, WHO, OECD, Avrupa Birliği (Sosyal Politika Entegrasyonu) “Epistemolojik Cemaatler” Sağlık Krizi Makroekonomik unsurlar Sermaye piyasaları bütünleşti Sermaye hareketliliği ve üretim piyasalarında rekabet arttı Genel olarak liberalleşme arttı İdeolojik dönüşümler Kamu hizmetleri verimsiz ve kalitesiz Hekimlerin gözden düşmesi Hasta / Müşteri hakları Sağlık sistemine özgü faktörler Sağlık ve sosyal güvenlik sistemi sorunları Demografik dönüşümler Enfeksiyon-kronik birlikte Kırsal yoksulluk ve kente göç Teknolojik ilerlemeler *Reform salgını : Klein 1993 Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Politika Değişiklikleri Harcamaların azaltılması Verimliliğin arttırılması Devletin sağlık sorumluluğunun yeniden tanımlanması Avrupada ve Dünyada Sağlık Politikaları, Reformlar,Sorunlar, Tartışmalar; Çağşar Keyder, ark. Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Küresel Reform Paketi Sosyal güvenlik sistemlerinin yeniden yapılandırılması Hizmet sunumu ile finansmanın birbirinden ayrılması Kamu dışı kurum ve aktörlerin teşviki Yerinden yönetim (desentralizasyon) (Hastane Birlikleri) Katkı payı alma stratejisi Sevk mekanizmaları 1. basamak hizmetlerin yeniden yapılandırılması Hizmet sunucu – finansor arası ilişkinin yeniden düzenlenmesi (Performans) Klinik özerkliğin denetlenmesi ve kısıtlanması Devlet hizmet sunumundan geri çekilmesi Özel sektör ya da sözleşmeli kesimler Düzenleme ve denetleme görevi Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sağlık Net Gereksinim ve Amaçlananlar Planlanan ve Hedeflenen Dönüşüm Salgını Planlanan ve Hedeflenen Zaman Planı Yapılanlar Sorunlar Gelecek… Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Nihal Dizdar Tıp Bilişimi ’09 nihaldizdar@gmail.com Nihat Akpınar, Sağlıkta e-Dönüşüm, e-sağlık ‘08 Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Nihal Dizdar Tıp Bilişimi ’09 nihaldizdar@gmail.com Metin Gürel Sağlık Bakanlığı Danışmanı 2008 e-sağlık Kongresi Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sağlık Net Gereksinim ve Amaçlananlar Planlanan ve Hedeflenen Dönüşüm Salgını Planlanan ve Hedeflenen Zaman Planı Yapılanlar ve Sorunlar Gelecek… Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Zaman Planına Göre Neredeyiz? 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Elle girmek ve tekrar tekrar girmek gerekiyor Sağlık Veri Setleri Revizyonu Kullanıcı (Dr.) ve hasta ihtiyaçları, tedavi ve bakım ihtiyaçları ile örtüşmüyor Mali ve İdari Veri Setlerin revizyonu Saha tarafından anlaşılmış sahiplenilmiş bilgi edinmesi desteklenmiş değil 2010 Merkezi Hastane Randevu Sistemi Mantık ve kurumsal sorunları var bu haliyle işlerliği zor görünüyor Sonrası Online Sağlık-NET Erişim Kıyaslama Bilimsel Yayın Performans esası Kullanıcı dostu Kamu Hastane Birlikleri Akıllı Kart, ????????? e-Reçete, Kaynak tasarrufu sağlayacağı öngörülmektedir… Mobil İmza == > zorunluluk , e-reçete ile eşzamanlı veya öncesinde hallolmalı Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Öyle oldu mu? Önce Sonra Nihal Dizdar Tıp Bilişimi ’09 nihaldizdar@gmail.com

SKRS • Tanı Sınıflama Sistemi (ICD–10) • Tanı Sınıflama Sistemi (ICPC2) • İlaç ve İlaç Sınıfları Kodlama Sistemi (ATC) • Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) Kodları • Klinik Kodları • Branş Kodları • Sağlık Kurumu Kodları • Adres Kodları • Aşı Listesi • Aşı Takvimi Değerleri Listesi • Meslek Grupları Listesi • Parametreler Listesi • Bebek İzlem Listesi • Gebe İzlem Listesi • Çocuk İzlem Listesi • Persentil Değerleri Listesi • Olası Tanı Kriterleri • Enfeksiyon Etkenleri Tanı Kriterleri • Tümör Yerleri • Kesin Tanı Kriterleri • Histoloji Kodları • Doktor Bilgi Bankası • Sözlük Veri Kapsamı Alan Kodları Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Yapılanlar USVS SKRS MSVS HL7 Bize uygunluğu, Paylaşılmışlığı Anlaşılmışlığı Sahiplenilmişliği Tartışmalı Revizyon planı ? Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

23 paket Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Veri Gönderen Merkezler İstanbul 49 / 56 Ağız diş sağlığı 4 / 4 Devlet 17 / 21 Egitim ve Araştırma 22 / 25 Dal hastanesi 6 / 6 İzmir 29 Ankara 33 Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Entegrasyon Raporları Muayene Gönderim Sayısı : 262452 Kanser Gönderim Sayısı : 1978 Yatan Hasta Gönderim Sayısı : 7269 Diyabet Gönderim Sayısı : 752 Doğum Bildirim Gönderim Sayısı : 1068 Gebe İzlem Gönderim Sayısı : 3806 Bebek Çocuk İzlem Gönderim : 3 Hasta Özlük Bilgisi Gönderim : 82363 Hasta Kayıt Bilgisi Gönderim :160349 Ağız Diş Gönderim Sayısı : Bulaşıcı Hastalık Olası Vaka : Bulaşıcı Hastalık Kesin Vaka : Ası Gönderim Sayısı : Gebelik Sonucu Gönderim Sayısı : Bebek Çocuk Beslenme : Lohusa İzlem Gönderim Sayısı : Ölüm Bildirim Gönderim Sayısı : Bebek Çocuk Psik. İzlem : 15-49 Yas Kadın İzlem Gönderim : Gebe Psik. İzlem Gönderim Sayısı : Tetkik Sonucu Gönderim Sayısı : Diyaliz Bildirim Gönderim Sayısı : Diyaliz İzlem Gönderim Sayısı : http://www.sagliknet.saglik.gov.tr/portal_pages/notlogin/bilisimciler/entegrapor.htm Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sorunlar Kurumlar-arası ortak çalışabilirlik Veri tekrarları Sistem tekrarları Kullanıcı dostu sistem ve ara-yüz tasarımları Kullanıcı uyumu sağlama, bilgilendirme ve yüreklendirme Verilere erişim Geribildirim ve bilgilendirme Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sorunlar… Veriyi üretmesi beklenen kurumlar birlikte çalışılması gereken kurumlar listesinde öngörülmemiş… Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sonuç Kullanıcılar / Doktorlar / Veri üreticileri Katılımları, Eğitimleri Yüreklendirmeleri yeterince sağlanamadı. Anlaşılması, sahiplenmesi, hasta tedavi ve bakım gereklerine uygun revizyonların yapılması, saha çalışanlarının katılımları ile gerçekleştirilmedi. Sağlık Müdürlükleri çevrim dışı bırakılmış durumda. Kendi verilerini ayrıca toplamaya çalışıyorlar Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Sonuç Diyabet Polikliniğinde konulan Diyabet tanısı yok H1N1 Bildirimi için ayrı bir web sayfası ve düzenleme yapılmış durumda Bizdeki ölüm oranı 1/20 H1N1’den ölen / H1N1 tanılı hasta Herhangi bir kurum kendi gönderdiği verileri dahi göremiyor değiştiremiyor. Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Neden? Metin Gürel Sağlık Bakanlığı Danışmanı 2008 e-sağlık Kongresi Birim bazında toplamadığımız bilgileri ulusal planda üretmeye çalışıyoruz… Klinik doküman üretmeden öngörü yönetimi ve kaynak planlama yapmak istiyoruz... Lokal tanımlar ve sözlüklerimiz olmadan uluslararası terminolojiye geçmeye çalışıyoruz… Terminolojimizi kullananlar ile paylaşmadan, danışmadan belirliyor ve birlikte çalışabilir modeller yaratmayı bekliyoruz.. Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Veri Kalitesinin Nedenleri Veri değil bilgi istenmesi, dolayısı ile hesaplama hatalarının oluşması Verinin içerik ve format açısından tanımlı olmaması Verinin çok kısa süre içinde istenmesi (hazırlanması) Aynı verinin kısa sürelerde tekraren istenmesi Bilgi sisteminde gönderilen bir verinin kağıt ortamında tekrar istenmesi Verinin birden fazla bilgi sistemince ve/veya birden fazla birim tarafından istenmesi Gönderilen verinin, veriyi gönderen kişinin işine yaramaması Tekrar kullanılmayacak veri istenmesi OLMAYAN VERİNİN İSTENMESİ ! Sağlık Net Paneli NİHAT YURT, MAHİR ÜLGÜ SONER KIRICI M. MURAT GÜREL YAKUP ARSLAN HAKAN ÖZER ERDİNÇ SABUR 2008 e-sağlık Kongresi Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com 23 23

Devam etmekte olan projeler Elektronik Reçete Bulaşıcı Hastalıklar için Erken Uyarı Sistemi E-Kimlik, e-İmza, m-İmza ve Portal Entegrasyonu. Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com

GÜLHAN YOKAT 092002009 TIB.DÖK.SEK. BÖL Hangi yolda koşarsan o yolda düşersin…. Atasözü Teşekkürler… nihaldizdar@gmail.com Tıp Bilişimi ’09 Nihal Dizdar nihaldizdar@gmail.com