14. Yatay ve dikey bütünleşme (vertical and horizontal integration)

Sağlıkta rekabet ? Sağlık sektöründe rekabetin toplumsal yansıması nedir ? Rekabet yerine işbirliği olabilir mi ?

Toplum ne bekliyor ? Toplum, sağlık kurumlarından kendi aralarında işbirliğine yönelik düzenlemeler yapmalarını; bu yolla hem sağlık gereksinmelerini karşılamalarını hem de hizmet duplikasyonlarını önlemelerini beklemektedir.

Neden işbirliği ? Kurumsal çevrenin yönetimi Büyüme stratejilerinin uygulanması

Çevrenin kuruma iki etkisi Belirsizlik Çevresel faktörlerle İlgili Karar verirken yöneticilerin yeterli bilgiye sahip olamaması. Kaynak bağımlılığı Kurumun faaliyetlerine devam edebilmesi için gereksinim duyduğu etkili biçimde denetleyememesidir.

Büyüme ve pazarlama stratejisi Sağlık kurumları yeni pazarlara girme, hizmet sunum kanallarını genişletme çalışmalarında diğer kurumlarla işbirliği yapmaktadırlar.

Kurumlararası işbirliğinin içeriği Kurumlararası işbirliği (yatay ve dikey bütünleşme), kurumlararası centilmenlik anlaşmalarından, diğer kurumu satın almaya kadar değişik biçimlerde ortaya çıkmaktadır.

Kurumlararası işbirliği boyutları Yatay Bütünleşme Dikey Bütünleşme

Yatay Bütünleşme Benzer sağlık kurumları arasında yapılan işbirliğidir. Aynı bölgede bulunan iki veya daha fazla hastanenin kendi aralarında işbirliği yapması, yatay bütünleşmeye örnek verilebilir. Yatay bütünleşmenin amacı, rekabetin olumsuz etkilerinden korunmaktır.

Dikey bütünleşme Farklı hizmetler sunan sağlık kurumları arasındaki işbirliğidir. Dikey bütünleşmenin temel amacı, hasta ve kaynak akışı üzerinde denetim sağlamaktır.

Dikey bütünleşme türleri Yukarıya doğru bütünleşme Sağlık kurumunun, primer işlevlerini yürütmek için gereksinim duyduğu kaynakları sağlayan kurumlara doğru ilerlemesidir Aşağıya doğru bütünleşme Sağlık kurumunun üretim hacmini ve hizmet sunum kanallarını genişletme amacıyla kendi çıktılarını kullanan kurumlara doğru ilerlemesidir.

Hemşirelik Bakım Merkezi YUKARI DİKEY BÜTÜNLEŞME Medikal şirketler Eczacılık hizmetleri Kan Bankası Özel muayenehaneler Semt Poliklinikleri Ürün Farklılaştırma YATAY BÜTÜNLEŞME HASTANE A HASTANE B HASTANE C Yeni Ürünler AŞAĞIYA DİKEY BÜTÜNLEŞME Ayaktan Bakım Merkezi. Hemşirelik Bakım Merkezi Terminal Dönem Hasta Bakım Merkezleri

Kurumlararası işbirliği stratejileri Karşılıklı işbirliği (cooperation) Kooptasyon Koalisyon Ortak girişim (joint venture) Satınalma (purchasing) Ele geçirme (acquasiton) Birleşme (Evlenme) Lisans hakkı satın alma

Kooptasyon Bir sağlık kurumunun üst yöneticisinin, diğer sağlık kurumunun yönetim organlarında görev alması şeklinde ortaya çıkar. Kooptasyon türü işbirliğinde kurumlar tüzel kişiliklerini korumaktadır.

Kooptasyon Her iki sağlık kurumunun yönetim organlarında görev alan yöneticiler, kurumlar arasında iletişim ajanı rolü üstlenmekte ve iki kurumun politika, strateji ve kararlarını uyumlu hale getirmektedir. Esnek ve kolay gerçekleştirildiği için en çok tercih edilen işbirliği stratejisidir.

Koalisyon İki veya daha fazla sağlık kurumunun mevcut kaynaklarını ortak kullanmalarıdır. Koalisyon türü işbirliğinde, kurumlar özerkliklerini ve mevcut çalışma düzenlerini önemli ölçüde korumaktadırlar

Koalisyon gerekceleri Yeterli finansal kaynağın bulunmaması Finansal kısıtlılıklar Hizmet üretiminde kul- lanılan tüm ekipmanın Temin edilememesi Teknik kısıtlılıklar Halkın sağlık eğitimi, reklam, tanıtım işlerinin birlikte yürütülmesi Bilgisel kısıtlılıklar Yöresel kısıtlılıklar Bir bölgedeki sağlık Kuruluşunun o bölgenin sağlık gereksinmelerini tam karşılayamaması

Ortak girişim (joint venture) Ortak girişim stratejik amaçlara hizmet eden işbirliğidir. Kooptasyon ve koalisyon operasyonel niteliklidir. Ortak girişim sağlık kurumunun kendi başlarına gerçekleştiremeyecekleri proje veya işleri, diğer sağlık kurumlarının ortak katkıları ile gerçekleştirmesidir.

Ortak girişim türleri Hekim-hastane organizasyonları (PHO), Sağlık yönetim sistemi planı (managed care) (sağlık kurumu + sigorta kurumu + düzenleyici mekanizmalar), Ortak evde bakım merkezi kurmak, Ortak girişim, farklı kurumlar arasında da yapılabilir (otel + hastane)

Ortak girişimin yararları Kazanç sağlamak Riski paylaşmak Yeni pazarlara girmek Topluma hizmet Yaşamını sürdürme

Ele geçirme Bir sağlık kurumunun diğer sağlık kurumunun hisselerinin tümünü veya çoğunluğunu satın olarak yönetimini üstlenmesidir. Bir sağlık kurumunun kendine doğrudan rakip kurumu ele geçirmesi, yatay bütünleşmedir.

Ele geçirme sorunları Fazla fiinansal kaynak gereksinimi Yönetimin karmaşıklaşması Farklı kurumsal kültürlerin çatışması Rekabeti önleyici mevzuat

Birleşme İki sağlık kurumunun hukuken aynı tüzel kişilik içinde yer almasıdır. Birleşmede bir sağlık kurumu ya kendi tüzel kişiliğini yitirip, diğer sağlık kurumuna dahil edilmekte, ya da iki kurum yeni bir isim altında birleşmektedir.

Lisans hakkını satın alma Sağlık kurumunun gereksinim duyduğu bir bir ürün veya yöntemin kullanım hakkını satın almasıdır. Bilgi sisteminin temel unsuru olan yazılımların genellikle lisans hakkı satın alınmaktadır.

Ekonomik Personel yönetim Yarar Düzeyleri Kurumsal Toplumsal Ölçek ekonomisi nedeniyle maliyetlerin düşürülmesi Üretim avantajları Verimliliğin artması Üretim kapasitesinin kullanım düzeyinin yükseltilmesi Personel sayısının azaltılması Birim maliyetlerin düşürülmesi Sermaye piyasalarına kolay girebilme, kredi bulma imkanı Düşük ücret Hizmet ikilemlerinin ve gereksiz (fazla) kapasitesinin azaltılması Kaynak tahsisinin arttırılması Ekonomik Tıp ve yönetsel personelin kolay sağlanması. Tıp ve yönetim personelinin elde tutulması Klinik ve yönetsel becerilerin geliştirilmesi Hizmet kalitesinin yükseltilmesi Hizmete kolay ulaşma Sağlık personelinin dengeli dağılımı Eşitlik Personel Kurumsal büyüme Yaşamını devam ettirme Daha fazla politik güç yönetim Hizmeti kolay kullanma Hizmet kapsamının geliştirilmesi