REHBERLİK ANLAYIŞI KAZANDIRMA SEMİNERİ TurkPDR.com
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ TurkPDR.com
OKUL DÖNEMİ (6-12 YAŞ) ÇOCUĞUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Bu dönem fiziksel, sosyal, zihinsel ve duygusal yönden gelişimi kapsamaktadır. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun genel özellikleri Bu dönemde ev dışı oyunlarının büyük bir önemi vardır. Çocuk, özellikle, hareket ve etkinliği gerektiren oyun ve eğlencelerden hoşlanır. Yeni beden becerileri kazanmaya çalışır. Ağaca tırmanmaktan, ip atlamaktan; top, seksek ve bilye oynamaktan; kar ve buz üzerinde kaymaktan zevk alır. Çeşitli alanlarda arkadaşları ile yarışır. Koşmak, atlamak ve zıplamak, oyun zamanının büyük bir kısmını alır. Başlangıçta uyku ihtiyacı ortalama 11 saat iken, bu dönemin sonuna doğru 10 saate düşer. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda zihinsel gelişim özellikleri Bu çağda, çocuğu zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. O, dikkatini daha uzun süre aynı konu üzerinde tutabilir. Çocukta henüz somut düşünme tarzı hâkimdir. Çocuk, duyuları ile düşünür; ancak gözlemler ve deneyler sonunda birtakım hükümlere varır. Bundan ötürü ilk dönemde sınıf çalışmaları, çocuğun duyularını harekete geçirmeli, okulda yaparak ve yaşayarak öğrenme ilkesine yer verilmelidir. Bunun için o, bilimsel mantığa göre sınıflandırılmış konuları kavrayamaz. Özellikle bu dönemde doğru öğretim, en uygun bir öğretim sistemidir. Bu çağın başlangıcında zaman kavramı çok sınırlıdır. Çocuklar, ilerisi için plan yapamaz, zamanlarını ayarlayamazlar. İkinci sınıfta zaman kavramı gelişmeye başlar. Dönemin sonuna doğru da yemek zamanını, ders yılının başını ve sonunu, haftanın günlerini kavrar duruma girerler. Tarihi fikri gelişir. Öğrenciler çok eski çağlardaki insanların yaşayış tarzlarını merak etmeye başlarlar. . TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda zihinsel gelişim özellikleri Bu dönemin başında çocuğun yaptığı resimler varlıkların kendilerine benzemeye başlar. Artık çocukların, neyin resmini yaptıkları anlaşılır. Ancak, bu dönemde çocuk resimlerinin önemli bir niteliği, bunların görüldüğü gibi değil, bilindiği gibi çizilmesidir. Mesela, bir kumbara içindeki paralar resimde görünür. Yapılan resimlerin oranları gerçeğe uymaz, çizilen adam resmi evden daha büyük olabilir. Bu dönemin sonuna doğru resimlerde daha çok ayrıntılara yer verilebilir ve bunlar gerçeği daha iyi yansıtır. Çocuk,bu çağın başında, sayıları kavramaya başlar, yüze kadar sayabilir. . TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun psikolojik özellikleri Bu yaşlarda çocuklar oyun çağının birçok özelliklerini gösterir, 6 yaş zihni ve duygusal gelişmeler bakımından okula devam edebilecek kadar olgun olunan bir yaştır. Bu çağda çocuğun zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. Çocukta somut düşünce tarzı hakimdir. TurkPDR.com
6 yaş grubunun psikolojik özellikleri Duyguları ile düşünür. Gözlemler ve deneyler sonucu bir takım hükümler verebilir. Çocuk çevresini toptan algılar. Soyut ve mantıklı düşünemezler Toplu öğretim en uygun öğretme sistemidir. His ve heyecanlarının etkisinde kalarak yargılara varır. Olayları objektif olarak eleştiremez. Sık sık kendini över .Bu dönemin sonunda kendi kusurlarını görmeye başlar Ve eleştirir. Zaman ayarlayamaz. îlersi için plan yapamaz. Sayılan kavramaya başlar. Basit toplama, çıkarma hesaplan yapar. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda duygusal ve sosyal gelişim Çocukların en önemli duygusal ihtiyaçları sevilmek, beğenilmek, benimsenmek ve değer verilmektir. Anneleri, öğretmenleri ve başka yetişkinler tarafından ne kadar ilgi ve şefkatle muamele görürlerse, ruh sağlıkları o kadar yerinde olur. Evde olsun, okulda olsun, çocukta ilgi merkezi olmak istediği kuvvetlidir. Evde, ana babanın, okulda öğretmenin sevgisini paylaşmak ona zor gelir. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda duygusal ve sosyal gelişim Başarılı olmak ihtiyacı kuvvetlidir. Bu yaştaki çocukların, gerçek başarılar elde edemedikleri zaman, hayali başarılarla övündükleri görülebilir. Bu dönemde çocuklar çeşitli duyguların etkisi altındadır. Korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi birçok duygular birbiri ardına çocuğun günlük hayatını doldurur; duygusal halleri çabuk değişir. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun dil gelişimi Ortalama olarak 6 ve 7 yaşındaki çocuk okuma ve yazma öğrenmeye hazır duruma girer. Birinci sınıfta okuma ve yazmayı öğrenmeyen çocukların büyük bir kısmı, ikinci sınıfta bunu başarabilirler. Dil çok zenginleşir. Çocuk çok fazla kelime öğrenir. Sessiz okuması, sesli okumasına nazaran daha hızlıdır. Bu çağın sonuna doğru yabancı dil öğrenmeye hazır hale gelir. TurkPDR.com
6-8 yaş grubununda ilgiler • Temsil oyunlarına ilgi, hayvanlarla ilgili temsiller, şarkılı temsillere ilgi devam eder. • Kızlar; büyükler gibi giyinmeye, evcilik oynamaya, Erkekler; Şoförlük, Pilotluk, Askerlik gibi oyunlar oynamaya yönelirler. • Böceklere ve diğer hayvanlara ilgi görülür. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun moral gelişimi İyilik ve kötülük kavramları, ana-babanın beğendiği ve beğenmediği davranışları ile ilgili olarak değişir. Davranışlarının büyükler tarafından beğenilmesine önem verirler, Kusurlu görünmek onları endişelendirir. "Başkalarına zarar vermek kötüdür" gibi genel değer yargılarına varabilirler. Bu dönemde çocuklara hangi davranışların iyi veya kötü olduğunu tanıtmak faydalıdır. En önemli duygusal ihtiyaçları sevilmek, beğenilmek, değer verilmektir. Anne, baba, öğretmen tarafından ne kadar ilgi ve sevgi görürlerse, ruh sağlıkları o kadar yerinde olur. İlgi merkezi olma isteği kuvvetlidir. Başarılı olma ihtiyacı kuvvetlidir. Gerçek başarılar elde edemezlerse hayali başarılarla övündükleri görülür. Bu dönemde korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi duygular bir çocuğun gününü birbiri ardına doldurabilir. Duygusal halleri çabuk değildir. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun arkadaş ilişkileri • Bu yaşta grup halinde oyun oynayabilirler. • Arkadaşlık kısa sürelidir. • Genellikle yakın arkadaşlarının kendi cinslerinden seçerler. • Fakir-zengin ayrılığı gözetmezler. Fakat başka sınıf, okul ve çocuklara karşı cephe alırlar. • Giyim, konuşma, zevk bakımından çocuk, arkadaşlarını taklit eder. Rekabete girer. Sosyal yönden prestij kazanmak amacıyla güç gösterilerine girerler. Eşya ve aileleriyle övündükleri görülür. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun öğretmene karşı tutumu Çocuk öğretmenine büyük ilgi ve hayranlık duyar. Kendini beğendirmek için elinden geleni yapar. Çok görülen şikayet olayı, çok kere öğretmenin ilgisini çekmek için yapılır. Tenkitler çocuklarda çok büyük etki yapar. Alay ve şakalarda alınır TurkPDR.com
6-8 yaş grubunun aile ilişkileri Aile büyüklerine karşı tavır takınır, yaramazlık eder. Çoğu zaman kişiliğini gösterme, bağımsız olabilme çabasıyla inatçılık, dik başlılık, itaatsızlık olabilir. Büyüklerinin her şeyi daha iyi bildikleri ve yaptıklarını düşünürler. Ebeveynlerini kendine örnek seçer. Okulda günün önemli bir kısmını geçirmesine rağmen ana-baba sevgi ve ilgisine ihtiyacı çok kuvvetlidir. TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda kazandırılması gereken davranışlar 1- Eşyalarını temiz ve düzenli kullanma, 2- Yatağını düzeltme, 3- Kıyafetlerinin kendisinin giymesi ve çıkarttıklarını katlayıp yerine koyması, 4- Sabah temizliğine dikkat etmesi, dişlerini fırçalaması, 5- Oyuncaklarını toplaması, 6- Kardeşleriyle iyi ilişkiler içinde olması, 7- Büyüklerine karşı saygılı olması, 8- Annesine yapabileceği ev işlerinde yardımcı olması, 9- Verilen ödevi zamanında yapması, 10 -Eve gelen misafîr çocuklarına iyi davranması, 11- Oyuncaklarını paylaşması, 12- Vaktinde yatma ve uyuma, TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda kazandırılması gereken davranışlar 13 - Tuvalet temizliğine dikkat etme, 14 - Problemlerini rahatlıkla söylemesi, 15 - Okula uyum sağlama, 16 - Evini, okulunu, yakın çevresini tanıma, 17 - Temel insan ilişkilerinde nasıl davranacağını bilme, 18 - Toplumsal değerlere karşı olumlu bir tutum geliştirme, 19 - Sağlık kuruluşlarını bilme, 20 - Trafîk kurallarını bilme, 21 - Toplu yaşama kurallarını bilme, 22 - Doğayı sevme, 23 - Boş zamanlarını iyi değerlendirme, 24 - Zaman kavramını bilme, 25 - Okuma ve dinlenme becerisi kazanma, 26 - Türkçe'yi doğru kullanma, TurkPDR.com
6-8 yaş grubunda kazandırılması gereken davranışlar 27 - Okuma alışkanlığı kazanma, 28 - Günlük hayatta kullanılan toplama ve çıkarma yapma, 29 - Zihinden hesaplar yapma, 30- Seviyeye uygun problem çözme, 31- Varlıklar arasındaki ilişkiyi kavrama, 32- Sesini doğru kullanma, 33- Duygu ve düşüncelerini resimle ifade etme, 34- Artık malzemeleri kullanarak resim yapma, 35- Günlük işlerim yürütecek kuvvet, Çeviklik ve dayanıklılık kazanma, 36- Sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilgili kuralları öğrenme, 37- Oyunları kuralarına göre oynama, TurkPDR.com
Öğretmen ve diğer büyüklerle ilişkiler Bu dönemin başında, çocuk öğretmenine büyük bir hayranlık duyar ve kendini beğendirmek için elinden geleni yapar. Çocukların hemen hepsi, güler yüzlü, kendilerini koruyan öğretmen tipini tercih ederler. Onlar için öğretmen, okulda ana babanın yerini tutan kişidir. Bu yaştaki çocuklar arasında sık görülen “müzevirlik” ve arkadaşlarını şikayet etme halleri, çok kere öğretmenin ve yetişkinlerin ilgisini çekmek veya onların değerler sistemini benimsediklerini ispatlamak gayreti ile yapılır. Yetişkinlerin tenkitleri çocuklara çok dokunur. Alay ve aşırı şakalara alındıkları görülür. TurkPDR.com
Eğitimde dikkat edilmesi gereken noktalar: Okula yeni adımını atan çocuk, ev ve aile hayatından farlı yeni bir çevreye uyma sorunu ile karşılaşır. Çocuk, yaşıtlarından meydana gelmiş bir grup içine katılmak, bu değişik ortamda öğretmen ve arkadaşlarına kendisini beğendirmek zorundadır. Bu dönemin başında, büyük ve küçük kasları hala gelişmekte olan çocuğun hareket ve etkinliğe ihtiyacı vardır. Özellikle göz ve el arasındaki işbirliği henüz gelişme halindedir. El Hareketleri, çocuğun konuşması kadar düşünme güçlerini de geliştirir. Öğretimde el işlerine ve beden etkinliğine yer verilmesi; sınıf çalışmalarında oyun ve iş ahenkli bir şekilde birbirini kovalamalıdır. TurkPDR.com
Eğitimde dikkat edilmesi gereken noktalar: Çocuklara çeşitli deneyler yaptırmalı, tecrübeler sağlamalıdır. Başlarından geçenleri arkadaşlarına anlatma, tecrübelerini söz ve yazı ile ifade etme fırsatları verilmelidir. Bu günkü tecrübelerini eskilerine bağlatma, hayalini işletme, ileriyi tahmin etme alıştırmaları yaptırılmalıdır. Çocuklara verilecek ödevler, onların çalışma güçlerine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olmalıdır. Öyle ki, yavaş öğrenen çocuklar da kendilerine uygun işlerde çalışıp bir şeyler becererek başarı kıvancını dymalı ve zevkle çalışma alışkanlığını kazanmalıdır. TurkPDR.com
Eğitimde dikkat edilmesi gereken noktalar: Yaramazlık yapan, veya kusurlu bir iş gören çocuklara “haylaz”, “beceriksiz”, “aptal” gibi küçük düşürücü sözler söylenmemelidir. Çünkü, çocuk kendisine pek sık söylenen bu gibi sıfatları zamanla benliğine mal eder ve onda gerçekten “haylaz” ve “beceriksiz” olma eğilimi belirir. Önemli bir kural işi yapanı değil; yapılan işi eleştirmektir. Ara sıra yaramazlık ettiği zaman bile çocukta sevildiği ve benimsendiği duygusu uyandırılmalıdır. TurkPDR.com
Eğitimde dikkat edilmesi gereken noktalar: Çocuğa, her fırsatta yakınlık göstermek; sabahları “günaydın” demek, gözler karşılaştığı zaman gülümsemek, dersten sonra onunla konuşmak, tenefüste yanına gitmek, kişisel problemleri ile ilgilenmek gibi davranışlar öğretmen ve öğrenci arasındaki olumlu bağları kuvvetlendirir. Şaka veya ciddi hiçbir zaman ailesi, sosyal durumu, soyu veya mezhebi söz konusu edilip çocuk küçük düşürülmemelidir. Bu bakımdan alay ve istihzaya uğrayan çocuklar sempatik bir anlayışla dinlenmelidir. Azınlık gruplarından gelen çocukların değişik aksan ve telaffuzları düzeltilmeli, fakat bundan dolayı küçük düşürülmelerine fırsat verilmemelidir. TurkPDR.com