Pankreas Patolojisi
Pankreas 1. Ekzokrin 2. Endokrin
Üst abdomende,posterior lokalizasyon 15cm uzunluk,60-140 gr ağırlık Baş, gövde,kuyruk Duedonuma bitişiktir. 2/3 kişide pankreas kanalı direkt duedonuma açılmaz. Ampulla wateri proksimalinde safra kanalına açılır. Çoğunda pankratik ve biliyer drenaj için ortak kanal
Ekzokrin ve endokrin glandları var Küçük asinilerden oluşur. Zimojen granüller içerir. Asinus anastamoz yaparak duktal sistemi m.g. 2-2.5lt bikarbonattan zengin sindirim enzimi proenzim içeren sıvı salgılar.
Humoral faktörleri sekresyonu kontrol eder Sekretin ve kolesistokinin. Sekretin; Duktus hücrelerinin su ve bikarbonat sekresyonunu uyarır. Kolesistokinin; sindirim enz salınmasını kontrol eder.
Sindirim Enzimleri Tripsin Kimotripsin Aminopeptidaz Elastaz Amilaz Lipaz vb.
Konjenital Anomalileri 1. Agenezi 2. Anüler Pankreas Pankreas başı duedonumu sarar. 3. Ektopik Pankreas
İnflamasyonları Asiner hücre zedelenmesi ile ilişkili pankreas iltihabı 1.Akut 2. Kronik İltihap
Akut Pankreatit Hafif Kendini sınırlayabilen Ağır tablo oluşturabilen(Hemorajik ) Kronik Pankreatit Sürekli veya relapslı İrreversibl morfolojik hasar Kalıcı fonksiyon bozukluğu
Akut Pankreatit Batı toplumunda daha sık Akut, abdominal ağrı Pankreasın inflamasyonu ve nekrozu Nedenleri; %80 biliyer sistem hastalığı Alkolizm %35-40 safra kesesi taşı var.
Amilazı arttıran ilaçlar Hiperlipoproteinemi Daha nadir nedenleri Kabakulak,Myc pnöm Vasküler tromboz Amilazı arttıran ilaçlar Hiperlipoproteinemi Askaris vb org’nın tıkanma yapması
Morfoloji Aktive olan pankreas enzimlerine bağlı 1. Mikrovasküler sızıntı ödeme no. 2.Lipolitik enzimle olan yağ nekrozu 3.Akut inflamatuar reaksiyon 4.Pankraetik yapının proteolitik destrüksüyonu 5. Damar destrüksüyonu ile hemoraji
Yağ nekrozu yağ hücrelerinin enzimatik destrüksüyonu ile olur. Salınan yağ asitleri kalsiyum ile birleşerek çözünmeyen tuz oluşturup presipite olurlar. Ağır formlarda nekrotizan pankreatit olur.
Makroskopi Mavi siyah hemoraji alanları arasına dağılan sarı beyaz tebeşir görünümünde yağ nekrozu alanları
Patogenez 1. Temel patoloji; Asiner hücrelerden salınan proteolitik enzimlerin proteoliz,lipoliz ve kanama oluşturmasıdır. Pankreas enzimleri nasıl aktive oluyor?
1. Duktus obstrüksüyonu Alkol alımı Proteinden zengin sekresyon artışı ,protein plakları şeklinde çöküntülere ve kalsifikasyona no. Protein tıkaçları duktus obstrüksüyonuna no 2. Asiner hücre zararı Alkol,virus,ilaçlar,iskemi nedeni ile olur. 3. Pankreas enzimlerinin intraselüler transportunda bozulma
Klinik Karın ağrısı Akut pankreatit acil tedavi gerektirir. Toksik enzimleri dolaşıma çıkmasına bağlı, Lökositoz DIC,ARDS,vasküler kollaps vb. İlk 24 saat serum amilazı 72-96 saat sonra lipaz yükselir.
Kronik Pankreatit Tekrarlayan asemptomatik veya hafif semptomlu akut pankreatit ataklarıyla destrüksüyona uğrayan pankreas dokusunda gelişir. En sık orta yaşta,alkolik erkeklerde gör. Hiperkalsemi, hiperlipidemi predispozan faktörlerdir.
Patogenez 1. Duktus obstrüksüyonu 2. Oksidatif stres 3.Protein kalori malnütrüsyonu 4.İnterstisiyel yağ nekrozu ve hemoraji (Nekroz-fibrozis hipotezi)
2.Asinusların sayı ve boyutunda azalma Morfoloji 1.İrregüler fibrozis 2.Asinusların sayı ve boyutunda azalma 3.Pankreas duktuslarında tıkanma
Persistan karın ağrısı Klinik Persistan karın ağrısı Stteatore Hipoalbüminemi Psödokistler Kalsifikasyon Splenik ven trombozu
Psödokistler Pankreas iltihaplarını takiben gelişen pankreas sekresyon larının lokalize toplantısıdır. Döşeyici epiteli yok.
TÜMÖRLER 1.Kistik Tümörler %5’den az Gövde veya kuyrukta olur. Kistik yapı müsinöz sekresyonla doludur. Müsinöz veya seröz kistik tm de denir. Benign malign ayırılmalı. Psödökist de görülebilir.
II. Pankreas kanserleri 1.Duktal AdenoCa USA’da en sık ölüme no 5. tm Patogenez? Sigara Kronik alkolizm Yağdan zengin yüksek enerjili diyet Ailesel yığılım bildiriliyor.
% 90’dan fazlasında Kras mutasyonu %60’da p53 mutasyonu bildiriliyor Morfoloji, %60 başta lokalize %15 gövde %5 kuyruk Hemen hepsi duktal epitel kaynaklı Adenoca. Yoğun fibroz stroma vardır.(Demoplazi)
Başta lokalize ise ampulla etkilenir.safra akımı etkilenir. Gövde ve kuyruktakiler sessiz kalır. Mikroskopi; Adenokarsinomdur. Yoğun stromal fibrozis olur.
Ağrı özellikle kuşak tarzında Sarılık Tromboflebit CEA C19-9 artar. Klinik Ağrı özellikle kuşak tarzında Sarılık Tromboflebit CEA C19-9 artar. Ayırıcı Tanı: Kronik Pankreatit
Pankreas Duktal Ca’nın nadir varyantları; Adenoskuamöz Ca Müsinöz Ca Papiller Ca
2. Asinik hücreli Ca Sadece asiner hücrelerden olmalı. En çok başta lokalize İyi sınırlı,kısmen kapsüllü. Asiner yapıyı ortaya koymak için zimojen granüllerini PAS tekniği ile göstermek gerek.
3. Anaplastik Ca Ekzokrin veya endokrin kökeni belli değil. Her yerde ob. 4. Small cell Ca