İnternet Programcılığı II OĞUZ İNAL

PHP kurulumu Php’nin işletim sistemine kurum sırasında Apache,Php ve Mysql olarak üç ayrı bölümde kurulur. Windows kullanıcıları için kolay kurulum paketleri vardır. Bu kolay kurulum paketlerinin setup’ı çalıştırılarak Apache,Php ve Mysql üçlüsü aynı anda kurulur. WampServer, EasyPHP, PHPTriad bunlardan bazılarıdır.

Wamp Server kurulumu Biz derslerimizde WampServer kullanacağız. WampServer internetten indirilip kurulabilir. Windows’da görev çubuğu üzerinde Wampserver bir ikon olarak gözükür. Kurulum bittiğinde C:/Wamp klasörünü açıp bakabilirsiniz. klasör içinde C:/Wamp/www klasörü bizim web sayfamızı temsil eden klasör olacaktır. Yaptığınız Php dosyalarını denemek için buraya atmanız yeterli.

HTML nasıl çalışır? Kullanıcı tarayıcı programını açıp adres satırına html uzantılı bir web adresi girdiğinde önce belirtilen URL’yi arar ve bulur. Daha sonra belirtilen URL’nin sonundaki dosyayı bağlandığı sunucuda bulur ve tarayıcıya aktarır.

PHP nasıl çalışır? Öncelikle PHP dosyalarının web server’da çalışabilmesi için server’in PHP desteğinin olması gerekir. Browser’da php uzantılı bir dosya çalıştırılmak istenirse, kullanılan web server (apache) bu dosyayı PHP yorumlayıcısına gönderir. PHP yorumlayıcısı belirtilen dosya içerisinde PHP kodlarını yorumlayarak saf HTML koduna çevirip kullanıcının tarayıcısına gönderir. Her ne kadar dosyanın uzantısı php olsa da kullanıcının bilgisayarına saf HTML komutları gelir.

PHP’nin Yazılışı PHP’de genelde şu iki takı arasında takı geliştirilir. <? ………?> <?php ……?>

PHP’de Değişken Tanımlama Diğer programlama dillerinin aksine PHP’de değişken oluşturmak için herhangi bir komut gerekmeden $ işareti kullanılarak değişken oluşturulur. Değişkenler asla rakamla başlamazlar. Ekrana bir değişken ya da bir yazı yazdırmak için echo ya da print komutu kullanılır. Echo bir fonksiyon gibi çalışmadığından print komutuna nazaran daha hızlıdır. PHP’de komut sonlandırmak için ; kullanılır.

PHP kodlarını HTML İçine Gömmek

Değişkenler

Bir değişkenin sonuna değer eklemek mümkün Bir değişkenin sonuna değer eklemek mümkün. Bunun için nokta işareti kullanılır

PHP’de İşlem Sırası

PHP’de Yorum Satırları // tek satırlık koruma için kullanılır. # tek satırlık koruma için kullanılır. /* */ arasında birden fazla satır için koruma yapılır.

Bazı Önemli String Fonksiyonları 1-strlen fonksiyonu: Herhangi bir ifadede bulunan karakterlerin sayısını verir. Kullanışı strlen(string ifade)

2- trim fonksiyonu trim fonksiyonu stringin başındaki ve sonundaki boşlukları kırpar.

3- substr Fonksiyonu substr() fonksiyonu bir karakter dizisi içinde belirli bölümünü almak için kullanılır. substr($değişken, başlangıç, sayı)

PHP’de Matematiksel İşlemler + Toplama - Çıkarma * Çarpma / Bölme == Eşittir != Eşit değil > Büyük < Küçük >= Büyük eşit <= Küçük eşit && Ve || Veya

Değişken Öldürme - unset() Oluşturulan tüm değişkenler bilgisayarın Ram’inde saklanır, bu da sunucu kaynaklarının tükenmesine sebep olur. Kullanılmayacak tanımlı değişkenler unset() fonksiyonu ile serbest bırakılabilir.

Uzun Metinleri Ekrana Basmak Uzun metinleri ekrana basmak için özel bir yöntem kullanılır. Uzun metinler kullanılırken <<<(üç tane küçüktür) işaretinden sonra bir adet tanımlayıcı kullanılmalı.

Atama Operatörleri Atama operatörleri ile değişkenlere değer atarız. Temel atama operatörü eşittir(=). Bir değişkendeki sayısal değeri bir arttırmak için çift artı (++) operatörünü, bir değer eksiltmek için de çift eksi (--) operatörünü kullanırız. Birleşik atama operatörlerini tabloda inceleyelim.

Array (Dizi) Değişkenleri Dizi değişkenleri kapsamlı olarak hazırlanmış fonksiyonlardır ve çok değişik kullanımları vardır. En çok kullanılan yöntemi aşağıdaki gibidir.

Dizi Fonksiyonları

Foreach döngüsü Bu döngü diğer döngülerin aksine dizi değişkenlerinin verilerini listelemede kullanılır. Yukarıda $dizi değişkenindeki değerleri as değişkenini kullanarak teker teker $deger değişkenine aktarıyoruz ve echo komutu ile de bunları yazdırıyoruz.

Foreach kullanmadan dizi elemanlarını yazdırmak

Bu örnekte foreach döngüsünü kullanarak dizi elemanlarının Sıra numarasını ve dizi elemanının değerini yanyana yazdırıyoruz.

Dizi içerisindeki herhangi bir elemanı arattırma.

Boolean Fonksiyonlar Boolean (mantıksal) fonksiyon sonucu true ya da false olan fonksiyonlardır.

Kontrol Yapıları (if-elseif-else)

While Döngüsü Döngülerde dikkate edilmesi gereken nokta sayi değişkenin değeri her seferinde artırılmalıdır. Eğer artırılmazsa döngü sürekli dönecek ve koşul Hiçbir zaman gerçekleşmeyeceğinden tarayıcı ve PHP yorumlayıcısı kilitlenecektir

1’den 6’ya kadar olan sayıların çarpımını bulan programı yazınız.

For Döngüsü

1’den 7’ye kadar olan tek sayıların toplamı, çift sayıların toplamı, tüm sayıların toplamı bulan programı yazın.

Yandaki kodun çıktısı ne olur? 1’den 10’a kadar olan sayıların hepsinin ayrı ayrı faktöriyelini bulan kodu yazın.

1 ile 100 arasındaki asal sayıları alt alta listeleyen kodu yazınız.

rand foksiyonu kullanarak seçilecek 1’den 10’a kadar olan bir sayının faktöriyelini bulan php programını yazınız. Not: rand(1,10) ifadesi 1 ile 10 arasında rastgele bir sayı seçer.

Break ve Continue Deyimleri Break ve continue deyimi döngülerle birlikte çok sık kullanılır. Eğer döngü bir koşula denk geldiğinde işlem yapmadan bir sonraki değere atlaması gerekirse continue deyimi kullanılır. Döngüden çıkması gerekirse ise break deyimi kullanılır.

Fonksiyonlar

Fonksiyon kullanarak belirleyeceğimiz belirli bir aralıktaki sayıların toplamını bulan fonksiyonu yazalım.

Dışarıdan Bir Fonksiyon Çağırmak Modüler programlarda, ortak fonksiyonlar bir dosyada birleştirilip diğer program parçaları tarafından kullanılır. Bu teknikle program daha kısa olur ve modülerlik sağlanır. PHP’de dışarıdan bir fonksiyon ya da değişken çağrılırken include ve require ifadeleri kullanılır. Bu ifadelerin ikisi de string parametre olarak dosya adını kabul ederler.

Form İşlemleri (Post Metodu) Bu metodda formlara girilen bilgiler gönderilirken görünmemektedir. Bundan dolayı daha güvenlir. Ayrıca büyük miktardaki veriler de bu yöntemle gönderilmektedir. Örneğin dosya yüklemede kullanılan ve fazla miktarda verilerin bulunduğu formlarda POST metodu kullanılmaktadır.

form.php aşağıdaki gibi olacak yazdir.php aşağıdaki gibi olacak formlara girilen bilgiler gönderilirken Adres satırında gözükmemektedir.

Form İşlemleri (Get Metodu) GET metodunda formlara girilen bilgiler adres çubuğunda gönderilirken görünürler. Formlara girilen bilgiler, sayfa adresinin sonuna şu şekilde eklenir. Gönderilen bilgiler adres çubuğunda göründüğü için güvenlik düşüktür. Özellikle şifre girişlerinde kullanılmamalıdır. Adres çubuğundan gönderilebilecek veri miktarı sınırlı olduğunda fazla miktardaki veriler gönderilemez.

form.html yazdir.php Yukarıda görüldüğü gibi formlara girilen bilgiler gönderilirken adres satırında gözükmemektedir.

form1.html dortislem.php

form.html

form2.php isset($degisken) komutu bir değişkenin içinde değer bulunup bulunmadığını sınar. Eğer değişkenin içinde değer bulunuyorsa isset() doğru, yani True sonucunu verecektir. Değer atanmamış ise False sonucunu verecektir.

form3.html ortalama.php

form4.html form4.php

PHP Dosya ve Dizin İşlemleri PHP’de dosya-dizin işlemleri öylesine geliştirmiştir ki dosya oluşturma, dizin içindeki dosya ve dizinleri listelemeye kadar birçok işlemi PHP ile yapabilmek mümkün.

Bu komut çalışan php dosyamızın sistem üzerinde hangi dizinde olduğunu gösterir. Belirttiğimiz path’de bir dosyanın var olup olmadığını anlamak için “file_exits” komutunu kullanabiliriz Bir değişken atayarak da dosyanın varlığını test edebiliriz.

Dosya Yazma/Okuma Parametreleri PHP ile bir veri tabanına bağlanmak için fopen komutunu kullanıyoruz Bu komuta önce 1-Dosyanın yolunu 2-Dosyaya yapmak istediğimiz işlevin parametresini giriyoruz. Herhangi bir hata numarasıyla karşılaşmamak için komutun başına @ işaretini kullanıyoruz.

Dosyaya yazdırmak (fputs ve fwrite); fputs(bağlantı değişkeni,metin) fputs ile fwrite aynı işlevi görür. Dosyayla işimiz bittikten sonra fclose ile dosyayı kapatmalıyız. fclose(bağlantı)

dosyayayazdirmak.php Header fonkisyonu ile mesaj görüntülendikten 5 saniye sonra sayfayı dosyayayazdirmak.php ‘ye yönlendiriyoruz.

form4.html

form4.php

Dosyadan Okuma oku.php

MYSQL MySql’de PHP gibi açık kaynak kodlu olup ücretsiz temin edilebilmektedir. Bu nedenle çokça tercih edilmektedir. Mysql’deki veritabanlarını görüntülemek için SHOW DATABASES; komutu çalıştırılır. MySQL’de herhangi bir komut vermek için, komutu girdikten sonra noktalı virgül (;) konulur. create database veritabanı_adı; komut ile bir veritabanı oluşturulur.

Herhangi bir veritabanında işlem yapabilmek için önce o veritabanının içine girmemiz gerekmektedir. Bu işlem için use veritabanı_adı kullanılır

PHPMyAdmin Bu program ile Mysql ile istenilen tüm işlemleri herhangi bir kod yazmadan yapmak mümkündür.

Yukarıdaki tabloyu SQL sorgusu ile de oluşturabiliriz. Fakat PHPMyAdmin ve benzeri programlarla oluşturmak çok daha kolay.

Temel SQL Sorgulamaları Select Komutu: Tablo içerisinde listelenecek field’leri göstereceğimiz kısımdır. From Komutu: Hangi tabloda listeleme yapacağımızı belirteceğimiz kısımdır. En basit SQL sorgusudur. Tablodaki tüm alanları getirir. Sadece ad,soyad,maas alanlarını getirir.

ORDER BY: Listelenecek bilgilerin belli bir alan adına göre artan ya da azalan olarak listelemesi için bu sözcük kullanılır. Artan sırada listelemek için ORDER BY ile birlikte ASC, azalan sırada listelemek için DESC kullanılır.

KOŞULA BAĞLI OLARAK LİSTELEME (WHERE)

Personel tablomuza 3 tane yeni alan ekliyoruz Personel tablomuza 3 tane yeni alan ekliyoruz. Bunlar bölüm adı, bölüm numarası, cinsiyet.

Bölümü satış ya da muhasebe olan erkek personeli listeleyen SQL sorgusunu yazalım. Maaşı 1500-2000 arasında olan personellerin ad,soyad ve maaşını buldurun.

İşletmede çalışan tüm personelin maaşları toplamı ne kadardır? Muhasebe bölümünde çalışan tüm personelin maaşları toplamı ne kadardır? Tüm personelin ortalama maaşı ne kadardır? İşletmede ödenen en yüksek maaş ne kadardır? Muhasebe bölümünde ödenen en yüksek maaş ne kadardır?

İşletmede toplam kaç çalışan vardır? İşletmede maaşı 1500 ‘den fazla olan toplam kaç çalışan vardır? İşletmede çalışanların ortalama maaşları ne kadardır? Her bölümdeki ortalama maaş ne kadardır?

Tablo Satırlarında Güncelleme Yapma (UPDATE) İşlemi Sene sonunda tüm personelin maaşlarında %15 artış olduğuna göre, tüm personelin maaşlarındaki güncellemeyi tabloya uygulayınız. Sicil numarası 2718 olan personel yılın elemanı seçilmiş olup maaşına %10 oranında zam yapılacak ve çalıştığı bölüm satış olarak değiştirilecek .

Mysql’e Bağlanmak mysql_connect(“host”,”kullanıcıadı”,”şifre”); Eğer bu komutu kendi bilgisayarımızda çalıştıracaksak host kısmına localhost dememiz gerekiyor. mysql_connect(“localhost”,”root”,””);

Ziyaretçi Defteri Oluşturmak

ayar.php form.php

mesajekle.php

mesajoku.php

Veri tabanını tablo şeklinde listeleyen mesaj listeleme yöntemi mesajoku1.php

Eğer mysql’den veri çekerken türkçe karakter problemi yaşanıyorsa ‘ayar.php’ dosyası aşağıdaki gibi değiştirilebilinir.

2. Örnek ayar1.php ziyaretcidefteri adında bir veritabanı oluşturuyoruz ayar1.php

Yorumlar isimli 3 alandan oluşan bir tablo oluşturuyoruz

ziyaretciform.php

ekle.php

listele.php