Nikotin Bağımlılığının Biyolojik Temelleri Doç. Dr. Oğuz Kılınç Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD.

Sigara içindeki kimyasal maddeler Sigara dumanında 4,000’den fazla kimyasal madde vardır. NİKOTİN: Bağımlılık yapar. KARBONMONOKSİT:Kanda oksijenin yerini alır. KANSER YAPICI MADDELER (bazıları) Arsenik Kurşun Polonium 210 Benzen Nitrozamin Formaldehit Krom Nikel Vinil klorür Asetaldehit Benzopiren DDT İRRİTANLAR VE ZEHİRLER Siyanür Laktik asit Formik asit Azotoksit Amonyak Aseton Akrolein Bizmut Uçucu aminler

Nikotin Bağımlılık yapıcı, psikoaktif bir ilaç Norepinefrin ve beyin dopamin düzeylerini direkt olarak yükseltir. Stimülan ve öforik etki oluştururlar.

SSS- Nikotin ilişkisi N. Accumbens ( Dopamin) Locus coeruleus (Noradrenalin) . Beyindeki ‘ödüllendirme’ yolu (mesolimbic system) ‘yoksunluk semptomları’ yolu (locus coeruleus)

Tekrarlanan nikotin alımlarının Nucleus accumbens’deki dopamin salgısına etkisi Core Shell 50 50 Nicotine Saline 40 40 Nicotine Saline 30 30 (pg/20 m) (pg/20 m) 20 20 Dopamin Dopamin 10 10 30 60 90 120 150 30 60 90 120 150 Zaman (dk) Zaman (dk) Serum fizyolojik Nikotin

Sigara içiminin beyinde nikotin bağlanmasına etkisi 400 350 ** Sigara içmeyen 300 Sigara içen 250 Reseptör yoğunluğu (fmoles/mg protein) 200 * ** 150 * ** 100 50 Gyrus Rectus Median Raphe Nucleus Cerebellar Cortex Medulla Oblongata Formation Hippocampal Neocortex Hippocampal

Nikotinin fizyolojik ve davranış üzerine etkileri Norepinefrin ve dopamin salgısını, Enerjiyi, Konsantrasyonu, El- göz koordinasyonunu artırır. Öfori İştahı azaltır.

Nikotinin fizyolojik ve davranış üzerine etkileri Fizyolojik ve psikolojik bağımlılık Yoksunluk belirtileri

Nikotin yoksunluk belirtileri Huzursuzluk Anksiyete Uykuda bozukluk Konsantrasyon güçlüğü Göz- el koordinasyonunda bozulma İştahda artış Depresyon Halsizlik Aşırı sigara içme isteği

Fizyolojik bağımlılık Psikolojik bağımlılık Kanser KOAH Konsantrasyonda artış Öfori İştah azalması Enerjide artış Fizyolojik bağımlılık Psikolojik bağımlılık Kanser KOAH KVS hastalıkları Yaşam süresinde kısalma

Sensitised Mesolimbic Nikotin bağımlılığının oluşması DENEME Experimentation Mezolimbik sistemde dopamin yanıtının duyarlılaşması Sensitised Mesolimbic DA Responses Hafif içiciler Ağır içiciler

Nikotin bağımlılığının doğal seyri Nikotin yanetkilerine karşı tolerans Nikotin kan düzeyinin sürdürülmesi için 2-3 sigaradan- 15- 50 sigaraya Alışkanlığın 20- 30 yıl sürmesi Sigaraya bağlı bir hastalık gelişmesi ve ölüm

Bağımlılık üçgeni Nörokimyasal alışkanlık Psikolojik