İRLANDA EĞİTİM SİSTEMİ HAZIRLAYAN MEHMET YILMAZ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ İRLANDA EĞİTİM SİSTEMİ
İrlanda 6 Aralık 1921' de İngiltere' den bağımsızlığını almıştır İrlanda 6 Aralık 1921' de İngiltere' den bağımsızlığını almıştır. 29 Aralık 1937' de yürürlüğe giren anayasasında çok partili parlamenter rejimle yönetilen bir Cumhuriyet olarak tanımlanmaktadır.
İrlanda'da 4 eyalet vardır : Leinstet, Munster, Connact ve Ulster başkent Dublin' dir. İrlanda Cumhuriyeti bugün idari açıdan 27 bölge konseyine bölünmüştür. İrlanda adasının Katolik ve Protestan şeklinde ikiye bölünmesi İrlanda'nın siyasi yaşamını etkileyen en önemli faktördür.
Nüfus Ülkenin nüfusu 1996 sayımlarına göre yaklaşık 3.620.000'dir. İrlanda'da km kare başına 56 kişi düşmektedir. Ülke, 19.yy'ın başından itibaren önemli bir dış göç olayıyla karşı karşıyadır.
Geçen yüzyıl başında yaşanan kıtlık bu dış göç sürecini daha da hızlandırdı. Günümüzde İrlanda'nın yarısından fazlasının yaşadığı ABD'nin ve Büyük Britanya'nın batısına doğru göçler yaşandı. Hala sürmekte olan bu göçlerden en fazla İngiltere nasibini aldı. Limerick, Cork ve nüfusun dörtte birini barındıran Dublin dışında İrlanda şehirleri nüfus yoğunlugu oldukça küçük merkezlerdir
Dini hayat ve dil Roman Katolik %93; Anglikan %3; Diğer %4 Nüfusun ancak %5'i günlük yaşamda İrlanda' nın resmi dili olan Galce' yi birinci dil olarak kullanmaktadır, %95'i ise günlük yaşamda sürekli İngilizce kullanir. Toplam nüfus içerisinde % 10' luk bir oranın her iki dilide kullandığı söylenebilir.
Eğitim Sistemi Yetişkin nüfusun %95'inin okur-yazar olduğu İrlanda'da devletin finanse ettiği fakat değişik dini toplulukların yönettiği okullarda 6-15 yaş arasında parasız ve zorunlu ilköğretim hizmeti verilmektedir. Eğitim 5 yaş (Kuzey İrlanda’da 4 yaş) ile 16 yaş arasındaki kişiler için zorunludur.
İrlanda’da 5-14 yaş arası olanların okula kayıt ve devam oranı yüzde 100’dür. 15 yaşındakilerin yüzde 96’sı, 16 yaşındakilerin ise yüzde 92’si okula devam etmektedir.
İrlanda’da zorunlu eğitim 4 yaşında başlar, 16 yaşına kadar sürer ve ücretsizdir. 4-12 yaş arasını kapsayan ilkokul 8 yıldır. Bunun ardından öğrenciler 4 yıllık Junior Secondary School’a (Küçükler Orta Okulu) devam ederler. Buradan mezun olan Junior Certificate (Teastas Sóisearach) adı verilen diplomayı alırlar. Böylece zorunlu eğitim tamamlanmış olur.
Bunun ardından öğrenciler ya iki yıllık Senior Secondary School (Büyükler Orta Okulu) ya da yine iki yıllık Vocational Secondary School (Mesleki Orta Okul) öğrenimi görürler.
Okul öncesi eğitim Ulusal okullarda ( ilköğretimde ) 6 yaşın altındaki çocukların okula devam etmesi bir gelenek halini almıştır. 2001 yılında, dört yaşındaki çocukların % 60’ı, 5 yaşındaki çocukların da yaklaşık % 95’i bu okullara devam etmektedir.
Okulöncesi eğitim zorunlu olmamasına rağmen yaş grubundaki öğrencilerin büyük çoğunluğunun okul öncesi eğitim kurumlarına devam ediyor olmaları velilerin eğitime verdikleri önem ile açıklanabilir (www.education.ie ).
Anayasaya göre zorunlu eğitim 6-15 yaşları arasında olduğu için devlet, okul öncesi eğitim vermekle yükümlü değildir. Geri kalmış bölgelerde gönüllü örgütlenmeler dışında kayıtlı 1800 okulöncesi kurum vardır. Bunların hepsi devlet yardımı almayan özel okullardır. Okulöncesi eğitim ile ilgili yasa olmadığı için standartları olmayıp yönetimleri de özerktir ( www.eurydice.org).
ilköğretim İrlanda’da ilköğretim okulları, devlet tarafından finanse edilen okullar, zihinsel engelliler için okullar ve özel şahıslar tarafından kurulan okullar olmak üzere üç çeşittir. İrlanda’daki 3282 ilköğretim okulunun büyük bir çoğunluğu devlet tarafından tanınan devlet yardımı alan kilise okullarıdır.
Her okul iki mütevelli heyeti, iki veli, iki öğretmen ve iki de yerel topluluk temsilcilerinden oluşan bir yönetime sahiptir (www.eurydice.org).
Orta öğretim Ortaöğretim ise devlet tarafından finanse edilen özel okullarda ve genel eğitim veya uzmanlık eğitimi veren kamuya ait okullarda yapılmaktadır. (Balcı, 2007:263)
İrlanda’daki ortaöğretim düzeyinde yer alan 419 genel ortaöğretim okulunun hepsi sahiplik bakımından özeldir. Ancak harç verilen okullar (1. kategori) ile verilmeyen okullar (2. kategori) arasında ayrım vardır.
1. Kategoride aileler harç öderler devlet de öğretmen maaşlarını öder 1. Kategoride aileler harç öderler devlet de öğretmen maaşlarını öder. 2. Kategoride ise harç ödenmemekte ve bütün maaşları devlet ödemektedir. Devlet vergiyi de ödemektedir. Özel olmalarına rağmen bu okullar devlet gibi işlemektedir (www.education.ie).
Yüksek öğretim İrlanda’da yükseköğretim, üniversiteler, teknoloji enstitüleri ve diğer uzmanlık kolejleri ile sağlanmaktadır. Bunların yerel yönetimleri yoktur, fakat iştirakçileri (temsilcilikleri) bulunmaktadır.
Akademik yıl Eylül’den Temmuz’a kadar sürer Akademik yıl Eylül’den Temmuz’a kadar sürer. Eğitim dilleri İngilizce ve Gal dilidir.
İrlanda’da yedi tane üniversite vardır İrlanda’da yedi tane üniversite vardır. Üniversiteler temel ve uygulamalı araştırmalar ile birlikte ağırlıklı olarak lisans ve lisansüstü eğitim vermektedir (www.education.ie).
Yükseköğretim düzeyinde özel okul sayılarında son 15 yılda artış olmuştur. Bu kurumların hepsi harç alan ve devlet yardımı görmeyen kolejlerdir. Bunların bazıları yarı üniversite statüsüne sahiptir ve devlet dışında bazı yerlerde tanınabilen diploma veya dereceler vermektedir (www.eurydice.org).
Üniversite diploması almak için 3 yıl okumak gereklidir Üniversite diploması almak için 3 yıl okumak gereklidir. Ancak öncesinde bir yıllık Foundation eğitimi alınabilmektedir. Veterinerlik, mimari ve diş hekimliği öğrenimi beş, tıp ise altı yıl sürmekte, master/yüksek lisans eğitimi bir yıl yapılmakta ve tez sunularak mezun olunmaktadır.
İrlanda’nın eğitim sisteminde diğer ülkelere göre bazı farklılıklar görülür. İrlanda’da lisans eğitimi 3 yıldır. Türkiye’de lise bitirip İrlanda’da eğitim görmeye giden bir kişi önce hazırlık eğitimine tabi tutulur.
İrlanda’da lise mezunları A Level denilen bir eğitime tabi tutulur sonrasında üniversite eğitimi alırlar. Türkiye’deki lise mezunları, İrlanda’da üniversite eğitimi almak istediklerinde A Level düzeyinde kabul edilmediklerinden Foundation eğitimine alınırlar
A LEVEL A Level, üniversite eğitimine başlayabilmek için zorunlu bir eğitimdir. İki yıl görülen bu eğitimin ardından 3 yıl süren üniversite eğitimi gelir. A Level eğitimi, önlisans eğitimi gibidir. 3’er aylık dönemler halinde 5 veya 6 dönem sürer.
A Level programı sonunda, öğrenciye aldığı her derse karşılık bir diploma verilir. (İletişim diploması, ekonomi diploması,...) A Level, bir çeşit üniversiteye hazırlık programıdır. Bu yüzden öğrenciler, üniversitede okumak istedikleri bölüme yönelik dersler almalıdırlar.
A Level’a başvuru için gerekli olanlar;. Lise diploması A Level’a başvuru için gerekli olanlar; * Lise diploması * Yüksek not ortalaması * Referans mektubu * TOEFL ya da IELTS sınav sonucu * Şimdiye kadar aldığınız serifikalar * Transkript belgesi * Geleceğe yönelik beklentilerinizi, ideallerinizi anlattığınız bir yazı
FOUNDATION Foundation sistemi, A Level ‘a alternatif olarak sunulan bir eğitimdir. Bir yıl süreyle hem dil dersleri hem de üniversiteye yönelik dersler görülmektedir. Ancak bu eğitimin sonunda her istediğiniz üniversiteye geçiş yapamazsınız. Çoğu üniversite, giriş koşulunda A Level eğitimi şart koşmaktadır.
Foundation eğitimi için, İngilizce bilginizin de yeterli düzeyde olması gerekmektedir. Kısacası foundation eğitimi, yoğunlaştırılmış A Level eğitimidir. Ancak onun yerine geçmez. Bu yüzden Foundation eğitimi almadan önce, hangi üniversiteye geçmek istediğinizi ve o üniversitede bu eğitimin tanınıp tanınmadığını öğrenmelisiniz.
Foundation eğitimi sırasında, Mühendislik, Fen Bilimleri ve Eczacılık, İşletme, Muhasebe ve Ekonomi, Hukuk, Sosyal Bilimler, Psikoloji ve Medya, Sanat ve Tasarım, Bilgisayar Bilimleri üzerine eğitim alınabilir. Üniversitede de aynı bölümlere devam edilmektedir.
Başvuru için gerekli belgeler;. Lise diploması. Yüksek not ortalaması Başvuru için gerekli belgeler; * Lise diploması * Yüksek not ortalaması * Referans mektubu * TOEFL ya da IELTS sınav sonucu * Şimdiye kadar aldığınız serifikalar * Transkript belgesi * Geleceğe yönelik beklentilerinizi, ideallerinizi anlattığınız bir yazı
Yüksek teknik ve mesleği eğitim teknoloji enstitüleri (Institutes of Technology, eski adı Regional Technical Colleges) ve uzmanlaşmış kolejler tarafından verilmektedir. Bunlar mühendislik, fen bilimleri ve işletme alanlarında iki yıllık sertifika, üç yıllık diploma ve dört yıllık diploma programlarına sahiptir.
Master sonrasında doktora (Ph. D Master sonrasında doktora (Ph.D.) için iki yıllık bir eğitim görmek gerekir. İrlanda’da ayrıca bir de Yüksek Doktora derecesi bulunur. Bu eğitim, ilk doktoradan sonra yapılır ve en az beş yıl (genellikle daha uzun) sürer.
Yabancı öğrencilerin kabulü Yabancı öğrencilerin, kendi ülkelerinde üniversite öncesi eğitimi İrlanda’dakine denk bir şekilde tamamlamış olmaları gerekir. Türk öğrenciler ÖYS sınavında başarılı olup bir yere yerleşmiş olmalıdırlar.
Kuzey İrlanda Kuzey İrlanda’da İrlanda’ca ders veren bir kaç okul haricinde, eğitim dili İngilizce’dir. 2004/2005 yılında, 32 adet İrlanda’ca ders veren İlkokul/birim bulunurken İrlanda’ca ortaöğretim birinci devre eğitimi veren 3 ortaöğretim birinci devre bulunmaktaydı. Bu okulların çoğu yalnızca İrlanda’ca eğitim verirken bunların yalnızca küçük bir kısmı İrlanda’ca ders veren bir birime sahip İngilizce eğitim veren okullardır. İrlanda’ca okul öncesi eğitim de yine mevcuttur.
Kaynakça www.education.ie www.eurydice.org Balcı, A. (2007). “Karşılaştırmalı Eğitim Ssistemleri”. PegemA Yayıncılık: Ankara