ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Öğretim Üyesi Mustafa ERGÜN HAZIRLAYAN Hasan Hüseyin DEMİREL Sağlık Bilimleri Enstitüsü Patoloji A.D

Çoktan seçmeli testler bir sorunun doğru cevabının, verilen seçeneklerden bulunmasını gerektiren bir test türüdür. Büyük öğrenci gruplarına uygulanması gereken testlerin neredeyse tamamı çoktan seçmeli maddelerden oluşmaktadır.

Hangi Durumlarda Kullanılmaktadır? Bilgi, kavrama, uygulama ve analiz düzeyindeki davranışları ve kısmen değerlendirme düzeyindeki davranışları ölçmede etkilidir. Sınavla geniş öğrenme konuları ölçmek isteniyorsa kullanılır.(Çok sayıda soru sorularak, konuları temsil gücü sağlanır – kapsam geçerliliği sağlanır).

Çoktan Seçmeli Testlerin Özellikleri Doğru cevap verilerek bulunması istenmektedir. Çok sayıda soru kullanılarak ve farklı hedef alanlarına ilişkin ölçme yapılabilir.(Kapsam geçerliliği yüksektir.) Değerlendirmede objektiflik yüksektir. Geçerliği ve güvenirliği en yüksek sınav türüdür. Hazırlanması uzun zaman alır,puanlaması az zaman alır.(kolaydır.)

Hazırlanması ve test maddelerinin ifadesi uzmanlık gerektirir. Şans başarısı vardır.Konuyu hiç bilmeyen öğrenci sırf şansla cevabı bulabilir.Bu durumda şans faktörünü ortadan kaldırmak için düzeltme formülü kullanılır.Düzeltme formülü ile öğrencinin düzeltilmiş puanı şu şekilde hesaplanır. Yanlış cevap Düzeltilmiş puan =Doğru cevap sayısı – sayısı Seçenek Sayısı - 1

Seçenekler öğrenci seviyesine uygun olarak hazırlanır. İlköğretim 1. 2 Seçenekler öğrenci seviyesine uygun olarak hazırlanır.İlköğretim 1.2.3.4. sınıflar için 3 seçenek, 5.6.7.8. sınıflar için 4 seçenek, daha üst seviyeler için 5 seçenekli sorular kullanılır. Çoktan seçmeli test maddelerinin bölümleri bulunur.Örneğin; “Yüreğin yetiyorsa maça git de göreyim Madde seni” cümlesindeki “Yüreğin yetiyorsa” sözü Kökü cümleye nasıl bir anlam katmıştır? A)Korkutma Doğru Cevap B)…………. Seçenekler C)…………. Çeldiriciler D)………….

Çeldiriciler Testlerde çeldiriciler önemlidir. Çeldiriciler, bilmeyen öğrenciye ipucu vermemelidir.Çeldiriciler konuyu bilenleri değil bilmeyenleri yanıltmalıdır. Çeldiriciler madde kökündeki konuya ilgisiz olmamalıdır. Çeldiricilerin doğru cevaba yakınlığı arttıkça madde zor bir madde olur ve bilenle bilmeyeni ayırt etme gücü artar.Olumsuz özellikler ile ilgili çeldirici bulmakta zorlanıldığında, madde kökü olumsuz cümle formatı kullanılmalıdır.

Çoktan Seçmeli Testlerin Dezavantajları Kısmi bilgiyi değerlendirme imkanın olmaması, Tahmin yüzdesinin yüksek olması, (4 seçenekli bir soruda bu oran minimum % 25’ dir.) Dil ve terminolojinin önemli bir etki yapması, Düşünme stilinin etkili olabilmesi, Soruda seçeneklerin yerlerinin önemli olabilmesi, Cevabın nedenini bilmenin mümkün olmaması olarak sıralanabilir.

ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER İLE YAZILI YOKLAMALARIN KARŞILAŞTIRILMASI ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER İLE YAZILI YOKLAMALARIN KARŞILAŞTIRILMASI ÇOKTAN SEÇMELİ YAZILI YOKLAMA Ölçülen Davranışlar Bilgi, kavrama, uygulama ve analiz düzeyindeki davranışlarla değerlendirme düzeyindeki davranışların bazıları (değerlendirme ve özellikle sentez düzeyindeki davranışları ölçmede yetersiz.) Sentez ve değerlendirme düzeyindeki davranışların ölçülmesinde en etkili yöntemdir. Kavrama, uygulama ve analiz düzeyindeki davranışların ölçülmesinde de iyidir ancak, bilgi düzeyindeki davranışların ölçülmesinde etkisizdir. İçeriğin Örneklenmesi Çok sayıda madde kullanılması, içeriğin temsil edici biçimde örneklenmesini mümkün kılar. Az sayıda soru kullanılması, içeriğin temsil edici biçimde örneklenmesini mümkün kılmaz. Maddelerin Hazırlanması İyi madde yazmak güçtür, zaman alıcıdır, özel bilgi ve beceri gerektirir. İyi madde yazmak çoktan seçmelilerde olduğu gibi güç değildir, fazla zaman almaz. Puanlanması Kolay, çabuk, nesneldir. Puanlama güvenirliği yüksektir. Güç, zaman alıcı, özneldir. Puanlama güvenirliği düşüktür. Öğrencilerin başarı puanlarının çarpıtan etkenler Başarı puanlarını, “okuma yeteneği ve tahmin” çarpıtabilir. “Yazma yeteneği” başarı puanını çarpıtabilir. Öğrenme sürecine olabilecek etkisi Öğrencileri, başkalarının fikrini hatırlamaya, yorumlamaya ve analize taşvik eder. Öğrencileri, sınavdan önce olgusal bilgileri, onlar arasında bir sistemleşme yapmaksızın ezberlemeye yöneltir. Öğrenciler, kendi bilgilerini, fikirlerini ifade etmeye, bütünleştirip örgütlemeye teşvik eder. Araştırmalar göstermiştir ki, bu tür test, öğrencileri sürekli ve anlayarak çalışmaya yöneltir.

Çoktan Seçmeli Testlerin Cevaplandırılmasında Yapılacak İşler Şunlardır: Madde kökünü dikkatle okuyarak kökte ne sorulduğunu iyice anlamak Kökte sorulan sorunun doğru ya da en doğru cevabını, verilen seçenekler arasından seçmek. Seçtiği seçeneğin önündeki harfi, ya soru kağıdı üzerinde ya da en çok kullanıldığı şekliyle ayrı bir cevap kağıdı üzerinde işaretlemektir.

Çoktan Seçmeli Madde Türleri 1)Madde kökü soru kipinde olan maddeler. a)Olumlu soru biçimindeki maddeler. b)Olumsuz soru biçimindeki maddeler. 2)Madde kökü eksik cümle olan maddeler. 3)Tekbir doğru cevap isteyen maddeler. 4)En doğru cevap isteyen maddeler olarak sınıflandırılmaktadır.

Çoktan Seçmeli Madde Yazma İçin Kurallar Her madde, öğrenme ürünü olan ve dersin hedefleriyle doğrudan ilgili bulunan önemli bir davranışı ölçmelidir. Madde kökünde, daha seçenekleri okumadan farkedilen tek ve temel bir fikir bulunmalıdır. Madde kökünde, yoruma açık olan sözcükler ve doğru cevabı bilen bir cevaplayıcı bile madde yazarının aklından geçeni keşfe zorlayan belirsizlik bulunmamalıdır.Bilmece gibi, ne sorulduğu açık olmayan madde yazılmamalıdır. Madde kökü, ilgisiz, iş görüsü olmayan gereksiz sözcüklerle şişirilmemelidir. Eğer mümkün ise, madde kökü, maddenin büyük kısmını oluşturmalıdır.Bunun tersi bir uygulama, aynı sözcük ya da sözcüklerin tekrarlanmasına neden olur. Bir maddenin cevaplandırılması , sunulan bir materyale bağlı ise, ilgili materyal, madde kökünden açıkça ayırt edilebilecek biçimde ayrı yazılmalıdır.

7.Testteki her madde, başka maddelerin cevaplandırılmasında ipucu olmayacak bağımsız bir problemi içermelidir. 8. Seçenekler, hem onların okunmasını ve algılanmasını kolaylaştıracak hem de kağıttan tasarruf sağlayacak bir düzende sunulmalıdır. 9.Çoktan seçmeli maddelerde seçenek sayısı 4 ya da 5 olmalıdır. 10.Seçenekler arasında sadece tek bir doğru ya daen doğru cevap bulunmalıdır. 11.Seçeneklerin belirtilmesinde, büyük harfler (A,B,C,D,E) kullanılmalıdır. 12.Madde yazarken normal yazım ve noktalama kurallarına uyulmalıdır.