UZAKTAN EĞİTİMDE AKADEMİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK

YÜZYÜZE AKADEMİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ Yüzyüze Öğretim, öğrenme-öğretme etkinliklerinin öğretmen ve öğrencilerle bir arada yürütülmesidir. Uzaktan öğretime yöneltilen eleştirilerin başında bu sistemlerin öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimine yeterince yer vermediği sorunu gelmektedir. Değişik ülkelerdeki uzaktan öğretim sistemleri incelendiği zaman uygulanan yüzyüze öğretim etkinliklerinin çok değişiklik gösterdiği anlaşılmaktadır. Bir ülkede uygulanan yüzyüze öğretimi başka ülkelerde görmek olanaksız olmaktadır. Alana ilişkin kaynaklar tarandığı zaman bu etkinliklerin aşağıda sıralanan 15 başlık altında toplana bileceği görülmektedir.

Uzaktan Eğitimde Yüzyüze Eğitim Uygulamaları Birebir Yüzyüze Eğitim: Uzaktan eğitimde birebir yüzyüze eğitim akademik ya da akademik olmayan eğitimlerdir. Grupla Yüzyüze Eğitim: Uzaktan Eğitimde gruplar halinde sağlanabilecek yüzyüze eğitim akademik ya da akademik olmayan eğitimlerdir.

1) Yaz Okulları 2) Gece Okulları 3) Eğitim Merkezlerinde Çalışmalar 4) Ulusal Merkezlerde 5) Bölgesel Merkezlerde 6) Yerel Merkezlerde 7) Hafta Sonu Toplantıları 8) Fabrika, İşyeri vb Alanlarda Çalışmalar 9) Yayın İzleme Merkezleri Çalışmaları 10) Geleneksel Örgün Eğitim Kurumlarında Çalışmaları 11) Gezici Öğretmenlerle Öğretim 12) Öğretmenlerin Evlerinde Ziyaret 13) Taşıtlarla Hizmet Götürme 14) Yuvarlak Masa Toplantıları, Forumlar 15) Değişik Ülke Öğrencilerinin Ziyareti

Yüzyüze eğitim şeklinde verilen akademik danışmanlık hizmetleri, öğrencilerin yoğun olarak bulundukları merkezlerde hafta sonlarında alan uzmanları tarafından genellikle cumartesi günleri üniversite ve yüksekokullarda verilmektedir. Bu hizmetlerde yüz yüze eğitimin yukarıda sıralamış olduğumuz yararları aynen geçerli olmaktadır.

Yüzyüze Eğitimin Yararları Düğer kaynaklarla yapılan öğretimi destekleme Öğretmeye esneklik kazandırma Yeni yöntem ve teknikler hakkında bilgi verme Hatalı ve yanlış öğrenmeyi düzeltme Belirli konularda derinleşme olanağı sağlama Yatay ilişkilere olanak sağlama (öğrenci/öğrenci) Öğretmen / öğrenci ilişkilerine olanak sağlama Laboratuvar ve atölye çalışmalarına olanak sağlama Seminer çalışmalarına olanak sağlama Anında geri besleme ve öğrenme Sınavlara hazırlık olanağı verme

Yüzyüze Eğitimin Sınırlılıkları Bu etkinlikler süre bakımından yeterli olmamaktadır. Öğrenciler daha çok yüzyüze öğretim olanaklarının sağlanmasını istemektedir.   Öte yandan, ailevi ve mesleki sorumlulukları bulunanların, sorumluluklarını bir tarafa bırakıp, bu etkinliklere katılmaları güçlükler doğurmaktadır. Bunun yanında yetişkin uzaktan öğretim öğrencileri, yüzyüze öğretim etkinlikleri nedeni ile tekrar okula dönmek istemektedir. Bu etkinliklere katılan öğrencilerin oturma ve yol harcamaları sorunlar doğurmaktadır. Bu etkinliklerde öğrenci, büyük ölçüde grupla, yani gruba göre ilerlemek zoruda kalmaktadır. Bu da olumsuz bir yön olarak görülmektedir.

BİLGİSAYAR DESTEKLİ AKADEMİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ Eğitim teknolojisinde önemli gelişmelerin sağlanması ve açık öğretim öğrencilerinin bilgisayara erişim oranlarının artmasıyla, bilgisayar destekli akademik danışmanlık derslerinin laboratuvarların ve CD-ROM'ların yanı sıra, internet ortamında da dağıtılması ya da yayınlanması talepleri artmaya başlamıştır. Öğrencilerin bu telepleri değerlendirilereki uzaktan eğitim yazılımlarının tasarımı yenilenmeli ve yeni tasarıma ait dersler üretilmelidir. Akşamları veya hafta sonlarında orta ve yükseköğretim kurumlarının binalarının kullanılmasıyla gerçekleştirilebilen bu hizmetin amacı, öğrencilere yardımcı olmaktır. Bu yardım, onların öğrenme becerilerini içinde bulundukları bireysel koşullara uygun olarak etkili bir şekilde öğrenmerine yöneliktir.

İNTERNET ORTAMINDA E-POSTA(ELEKTRONİK POSTA) YOLU İLE AKADEMİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ Evinde ya da işyerinde bilgisayarı bulunan ve internet bağlantısı olan öğrenciler, elektronik posta adreslerini uzaktan öğretim bürolarına bildirmeleri halinde, uzaktan öğretim hizmeti sunan kurumun öğretim üyeleri ile doğrudan irtibat kurabilmekte ve anlamadıkları konuları kendileri ile tartışabilmektedir.

TELEFONLA AKADEMİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ Belirli bir uzaklıktaki konuşmaları ileten ve yansıtan, birbirinden uzakta bulunan iki kişinin sesli iletişime geçmelerini, yani konuşmalarını sağlayan bir işitsel teknoloji olan telefondan uzaktan uzaktan öğretimde akademik danışmanlıkhizmeti amacı ile de yararlanılabilmektedir. Öğrenciler konu alanı uzmanı olan kişilerin, kurumların ve kuruluşların telefon numaralarına ulaşarak, bu numaralara telefon açmak suretiyle danışmanlık hizmeti almak istedikleri konu hakkında bilgi edinebilirler.

MEKTUPLA AKADEMİK DANIŞMANLIK HİZMETLERİ Öğrenme-öğretme etkinlikleri yazılı gereçler kullanılarak yürütüldüğü bir eğitim modelidir. Bu uygulamadan akadamik danışmanlık için de yararlanılabilir. Günümüzde e-posta kullanımı buna alternatif oluabilir. Hem daha hızlı ve daha az maliyetlidir. Bu yüzden mektupla eğitim-öğretim ve akademik danışmanlık gün geçti popülerliğini yitiriyor. Hatta günümüzde kullanılmıyor denebilir.

ÖZET Uzaktan eğitime yöneltilen eleştirilerin başında, bu sistemlerin öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimine yeterince yer vermediği sorunu gelmektedir. Birebir yüzyüze eğitim ve grupla yüzyüze eğitimi uzaktan eğitimdeki yüzyüze eğitim uygulamalarıdır. Yüzyüze öğretim etkinliklerinin değişik ülkelerde çok değişiklik gösterdiği anlaşılmaktadır. Uzaktan eğitimde yüzyüze eğitim şeklinde verilen akademik danışmanlık hizmetleri, öğrencilerin yoğun olarak bulundukları merkezlerde hafta sonlarında alan uzmanları tarafından genellikle cumartesi günleri üniversite ve yüksekokullarda verilmektedir. Bu hizmetlerde yüzyüze eğitimin yararları aynen geçerli olmaktadır. Yüzyüze eğitimin birtakım yararlarının yanı sıra, sınırlılıkları da söz konusudur.

ÖZET Evinde ya da işyerinde bilgisayarı bulunan ve internet bağlantısı olan öğrenciler, elektronik posta (e-mail) adreslerini uzaktan öğretim bürolarına bildirmeleri halinde, uzaktan öğretim hizmeti sunan kurumun öğretim üyeleri ile doğrudan irtibat kurabilmekte ve anlamadıkları konuları kendileri ile tartışabilmektedirler. Telefon akademik danışman ile öğrenci arasında ileri düzeyde bireysel etkileşim sağlar. Aynı zamanda mektup ve video konferans ta uzaktan eğitimde danışmanlık için kullanılabilir.

TEŞEKKÜRLER Önder GÖLAÇ Anadolu Üniversitesi 2014