PANEL SPORDA KAZANMAK-KAYBETMEK 14 Ocak 2015 Ege Üniversitesi Prof. Dr PANEL SPORDA KAZANMAK-KAYBETMEK 14 Ocak 2015 Ege Üniversitesi Prof. Dr. Şefik TİRYAKİ

SPORDA KAZANMAK-KAYBETMEK ÜZERİNE Psikolojik Bir Yaklaşım Prof.Dr.M.Şefik Tiryaki

KAZANMAK HER ŞEY DEĞİLDİR, YALNIZCA TEK ŞEYDİR (Henry Russell (Red) Sanders. UCLA Bruins Football Coach)

KAZANMAK HER ŞEY DEĞİLDİR KAZANMAYI İSTEMEK HERŞEYDİR AMA KAZANMAYI İSTEMEK HERŞEYDİR (Vince Lombardi. Green Bay Packers Football Coach)

KAZANMAYI TEŞVİK EDEN SÖZLER MAÇTA –YARIŞMADA % 110’NUNU VER NO PAIN NO GAIN

NASIL KAZANACAĞIZ ? Yasal Yollardan Yasal Olmayan Yollardan Çok çalışmak Becerilerini geliştirmek Yeni beceriler öğrenmek Yeni taktik ve stratejiler geliştirmek …. Yasal Olmayan Yollardan Hileli oynamak Anlaşmalı oynamak Doping yapmak ….

WTA Serena Williams 44,549,390 $ Maria Sharapova 25,689,034 $ Victoria Azarenka 20,104,361$ Venus Williams 28,674,658 $

ATP Roger Federer 77.153.203 $ Rafael Nadal 53.801.264 $ Novak Djokovic 49.719.375 $

SPORLARIN ÇOĞU SIFIR-TOPLAM TİPİ YARIŞMALARDIR KAZANMAK=YENMEK=BAŞARMAK-BAŞARILI OLMAK KAYBETMEK=YENİLMEK=BAŞARAMAMAK-BAŞARISIZ OLMAK

GERÇEK FORMÜL KAZANMAK≠YENMEK≠BAŞARMAK-BAŞARILI OLMAK KAYBETMEK≠YENİLMEK≠BAŞARAMAMAK-BAŞARISIZ OLMAK

HANGİ SORULARI SORARIZ SORMAYIZ - Bugünkü sınavdan kaç bekliyorsun ? Hafta sonundaki yarışta Ali’yi geçebilecek misin? Yabancı dil dersinden kaç aldın ? SORMAYIZ Sınavın beklediğin gibi geçti mi? Hafta sonundaki yarış için kendine bir derece belirledin mi? Yabancı dil dersinde ilerleme kaydediyor musun?

USTALIK (GÖREV) İKLİMİ PERFORMANS (EGO) İKLİMİ MOTİVASYONEL İKLİM USTALIK (GÖREV) İKLİMİ Başarmak için çaba harcama İşbirliği Öğrenmenin önemi Becerilerde ustalaşma Yeni beceriler öğrenme PERFORMANS (EGO) İKLİMİ Performansını kıyaslama Takım içi rekabet Hata yaptığında cezalandırılmaktan korkma KAZANMAK ÜSTÜN YETENEĞİN BİR FONKSİYONUDUR düşüncesi Yetenek maçı kazandırır, ama zeka ve takım oyunu şampiyonluğu (Michael Jordan)

KAZANILAN VEYA KAYBEDİLEN ULUSLARARSI BİR MAÇTAN SONRA GENELLDE HANGİ BAŞLIKLARI ATIYORUZ ? KAYBETTİKTEN SONRA Kepazelik Rezalet Şam.liginden çekilin Yüzümüz kızardı Facia Paf takımı sizden daha iyi oynar Böyle skor düşman başına KAZANDIKTAN SONRA Avrupa Avrupa duy sesimizi Avrupa basınından büyük övgü Nedir bu Türkler’den çektiğimiz Takımımız tarih yazdı Bunun adına zafer derler Rüştü her yerini öpüyorum

Performans ( ego) Ustalık (görev) Motivasyonel İklim Performans ( ego) (+) Sportmenlik dışı oyunu/hile yapmayı uygun bulma-onaylama (+)Saldırganlığı onaylama (+)Saldırgan olabilme (+)Sportmenlik dışı oyuna katılma isteği (+)Antisosyal davranış ( -)Sportmenlik ( -)Olgunlaşmış ahlaki muhakeme Ustalık (görev) (+)Sportmenlik davranışları (+)Olgunlaşmış ahlaki muhakeme (+)Prososyal davranışlar ( -)Sportmenlik dışı tutumlar

EN ÖNEMLİ SORU motivasyonel iklimi teşvik ediyoruz ? Evde, okulda, spor kulübünde hangi motivasyonel iklimi teşvik ediyoruz ?

BENİM YANITIM PERFORMANS İKLİMİDİR Çünkü ; maçlarda hangi sloganları atıyoruz ? ÖLMEYE ÖLMEYE ÖLMEYE GELDİK VUR, KIR , PARÇALA BU MAÇI KAZAN 1996 Avr. Futbol Şam.da fair play ödülü alan Alpay’ın bu ödülüne “aptallık fair-play”i yazmadık mı? 2005 yılında Türkiye-İsviçre maçında İsviçrelileri kovalamadık mı?

BAŞIMIZA GELENLERİ NASIL AÇIKLIYORUZ ? Ne gelirse Haktandır Kendim ettim kendim buldum Kader Yanlış kararlar aldım Alın yazısı yanlış zamanda yanlış yerde bulundum Kahpe felek Adım Hıdır elimden gelen budur Şans Ektiğimi biçiyorum Kötü talih

İstikrarlılık İçsel Dışsal İstikrarlı Yetenek Görevin güçlüğü Denetim Odağı   İçsel Dışsal İstikrarlı Yetenek Görevin güçlüğü İstikrarsız Çaba Şans İstikrarlılık

KAYMETTİĞİMİZDE NE DİYORUZ Şans bugün bizden (benden) yana değildi Rakip zaten branşın en iyisi Zemin berbattı Işıklar yetersizdi Hakem taraflı yönetti Top bizi sevmedi (!) Günümüzde değildik

KAZANDIĞIMIZDA NE DİYORUZ ? Şansımız (şansım) yaver gitti Çok mücadele ettik (ettim) Verilen taktiğe harfiyen uyduk (uydum) Çok çalıştık (çalıştım) İyi bir takımız (iyi bir oyuncuyum)

NASIL DAVRANIYORUZ ? Kazandıktan sonra Kaybettikten sonra Kazansak da yine rakibi yakalayıp döveriz Yakınımızdakilere girişiriz Konvoy düzenler, bu arada balkondan izleyenleri vururuz Bir büyük içeriz “Önemli olan kazanmaktı. Gerisini boş ver” deriz “Şanslıydık” deriz “Rabbime şükürler olsun” deriz Sahadan çıkmayıp, her tribün önünde üçlü çekiyoruz Kaybettikten sonra Rakibi yakalayıp döveriz Bir büyük içeriz “Top bizi sevmedi” deriz “Şanssızdık” deriz “Böyle hakemin ………..”deriz Kaçarcasına soyunma odasına gideriz Röportaj yapmayız Otobüse biner perdeleri çekeriz Kulüp binasını basarız “Milyonluk eşekler” diye bağırırız “En büyük taraftar futbolcular sahtekar” diye bağırırız “Yönetim istifa” diye bağırırız

SONUÇ Başarı Başarısızlık Gurur Güven Yeterlik Haz Suçluluk Utanç Yetersizlik Depresyon Minnettarlık Şükran Şans Öfke Şaşkınlık İçsel Denetim odağı Dışsal

SONUÇ KAZANMA VE KAYBETMEYLE İLGİLİ DUYGU, DÜŞÜNCE VE DAVRANIŞLARIMIZI ANLAMAK, AÇIKLAMAK VE YORUMLAMAK İÇİN AİLE-OKUL-KULÜP VE GENELDE DE TOPLUM OLARAK NASIL BİR MOTİVASYONEL İKLİM YARATTIĞIMIZ ,SAHİP OLDUĞUMUZ DENETİM ODAĞI VE BAŞARI- BAŞARISIZLIĞA YAPTIĞIMIZ NEDENSEL YÜKLEMELERİMİZE BAKMAK YETERLİ OLACAKTIR

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER