Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi 14. ÜNİTE Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi Finansal Yönetim, 2. Baskı Prof. Dr. Nurhan AYDIN Yard. Doç. Dr. Mehmet BAŞAR Yard. Doç. Dr. Metin COŞKUN

İÇİNDEKİLER Sermaye Bütçelemesi ve Yatırım Kavramı Değerlendirme Yöntemleri Toplam Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Yıllık Ortalama Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı Geri Ödeme Süresi Net Bugünkü Değer Fayda Maliyet Oranı İç Karlılık Oranı Puanlama Kepnoe- Tregoe Aydın, Başar, Coşkun

Sermaye Bütçelemesi ve Yatırım Kavramı Sermaye Bütçelemesi sermaye harcamalarının yapılması, sermaye varlıklarının oluşturulması, değerlendirilmesi ve seçimindeki toplam süreci anlatır. Aydın, Başar, Coşkun

Sermaye Harcamalarının Yapılış Nedenleri Yenileme Genişleme Modernleştirme Stratejik Aydın, Başar, Coşkun

Aydın, Başar, Coşkun

Sermaye Bütçelemesi Sermaye bütçelemesi çalışmaları nakit akışlarına bağlı değerlemeye dayanır. Değerlemede nakit akışları belirlenir ve bugünkü değere indirgenir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, kârlardan daha çok nakit akışlarının önemli olduğudur. Net nakit akışları proje kabul edildikten sonra her yıl elde edilecek nakit akışlarıdır. Aydın, Başar, Coşkun

Net Nakit Akışları Aydın, Başar, Coşkun

Değerlendirme Yöntemleri Finans yöneticisi, yatırım önerilerini değerlendirirken yatırımın tutarı, yatırımın işletmeye sağlayacağı net nakit girişleri, yatırımın ekonomik ömrü, yatırımın ekonomik ömrü sonundaki hurda değeri ve yatırımcının beklediği verim oranı konularında güvenilir bilgilere ulaşmalıdır. Aydın, Başar, Coşkun

Toplam Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Bu yöntemde, yatırım kârlılığının en yüksek olduğu, diğer bir deyişle, net nakit girişleri toplamının yatırım tutarına oranının en büyük olduğu yatırım projesi seçilir. Bu yöntem, paranın zaman değerini dikkate almadığı gibi, projelerin ekonomik ömürlerini de ihmal etmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

Yıllık Ortalama Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Bir önceki yöntemden farkı, elde edilen net nakit girişlerinin, yıl sayısına bölünerek ortalamasının alınmasıdır. Bu yöntem de bir önceki yöntem gibi paranın zaman değerini dikkate almamakta, fakat projelerin ekonomik ömürlerini ihmal etmemektedir. Aydın, Başar, Coşkun

Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı Bu yönteme göre, yatırım projeleri değerlendirilirken, vergiden sonraki yıllık ortalama gelir, ortalama yatırım tutarına oranlanmaktadır. Yıllık ortalama gelir, yıllık net nakit girişi ortalamasından amortisman çıkarılarak hesaplanmaktadır. Eğer hurda değer söz konusuysa, hurda değer yatırım tutarından çıkarılır. Aydın, Başar, Coşkun

Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı Bu yöntemde de paranın zaman değeri dikkate alınmamaktadır. Ortalama yıllık net gelirin hesaplanmasında, amortismanlar dikkate alındığı için, aynı amortisman oranı yöntemi kullanılmalıdır. Aydın, Başar, Coşkun

Geri Ödeme Süresi Geri Ödeme Süresi Yöntemi (GÖS), yatırım projelerinin değerlendirilmesinde paranın zaman değerini dikkate almayan statik yöntemlerden birisidir. Yatırımdan sağlanan net nakit akışlarının, yatırım için yapılan harcamaları karşılayabilmesi için geçmesi gerekli olan yıl sayısının belirlenmesi esasına dayanmaktadır. Aydın, Başar, Coşkun

Geri Ödeme Süresi--örnek Aydın, Başar, Coşkun

Birikimli toplamı 3. yılda pozitif olmaktadır Birikimli toplamı 3. yılda pozitif olmaktadır. Diğer bir anlatımla yatırım üçüncü yılda geri ödenmektedir. Ancak 3. yılda gerçekleşecek nakit girişlerinin yalnızca 1.000 YTL’si yatırımın karşılanması için gereklidir. Bu nedenle yatırımın geri ödeme süresinin hesaplanması 2 yıl + 1000 / 3000 şeklinde olacaktır. Eğer firma açısından, 3 yıl veya daha az bir geri ödeme süresi uygunsa bu yatırım önerisi kabul edilecektir. Aydın, Başar, Coşkun

Net Bugünkü Değer Bir yatırımın net bugünkü değeri, yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı para girişinin önceden saptanmış belirli bir iskonto oranı üzerinden bugüne indirgenmiş değerleri toplamı ile yatırımın gerektirdiği para çıkışının bu belirli iskonto oranı üzerinden bugünkü değeri toplamı arasındaki farktır. Aydın, Başar, Coşkun

Net Bugünkü Değer Aydın, Başar, Coşkun

Net Bugünkü Değer--örnek NAİM işletmesi nakit akışları aşağıdaki gibi olan bir yatırım projesini gerçekleştirmek istemektedir. %12 ve % 15 iskonto oranlarına göre NBD hesaplayınız. Aydın, Başar, Coşkun

Yıllık net nakit girişlerinin bugünkü değeri %12 iskonto oranı üzerinden 1.113.100 YTL, %15 iskonto oranı üzerinden ise 996.500 YTL sı bulunmuştur. Aydın, Başar, Coşkun

NBD’ in bulunabilmesi için nakit çıkışlarının da aynı zaman düzeyine getirilmesi gerekmektedir. O yüzden nakit çıkışlarının da veri olan iskonto oranları üzerinden bugünkü değerlerini bulmamız gerekmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

Yatırım kararının verilmesi finans yöneticisi NBD’nin, i deki değişmelere karşı duyarlılığını analiz etmesi gerekir. Bu yüzden NBD’nin farklı indirgeme oranlarına göre yapısı ortaya konmalıdır. Grafikte örnek X de yer alan X ve Y projelerinin farklı indirgeme oranlarına göre NBD yapısı gösterilmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

Aydın, Başar, Coşkun

Fayda Maliyet Oranı Karar verenler açısından bir yatırımın fayda-maliyet oranı veya kârlılık endeksi, yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı para girişinin belirli bir indirgeme oranı üzerinden bugünkü değerinin, yatırımın gerektirdiği para çıkışlarının bugünkü değerine oranıdır. Aydın, Başar, Coşkun

Fayda Maliyet Oranı Eğer yatırım bağımsız bir yatırım ise, kârlılık endeksinin birden büyük oluşu projenin kabulü için yeterlidir. Buna karşılık, almaşık yatırım projeleri arasında bir seçim yapılacaksa, kârlılık endeksi en yüksek proje önerisi seçilmelidir. Aydın, Başar, Coşkun

İç Karlılık Oranı İKO, yatırımın gelecek yıllarda sağlayacağı para girişlerinin bugünkü değeri ile para çıkışlarının bugünkü değerini birbirine eşitleyen iskonto oranı olarak tanımlanır. Aydın, Başar, Coşkun

Puanlama Bu sistemde önerilerin içermiş olduğu finansal yapı, teknik tasarım ve diğer unsurlar daha önceden belirlenmiş seçim kriterlerine bağlı olarak puanlanır. En yüksek puana sahip olan teklifin, tüm teklifler içerisinde en iyisi olduğu kabul edilir. Aydın, Başar, Coşkun

Kepnoe- Tregoe Bu yöntemin dayandığı temel öğeler, değerlendirme ifadesi, olması zorunlu kriter, istek kriteri ve değerlendirme matrisidir. Aydın, Başar, Coşkun

Aydın, Başar, Coşkun