İCRA TEŞKİLATI Doç. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi 3. HAFTA
GENEL HÜKÜMLER İcra hukukunda ilamlı icra ve ilamsız icra olmak üzere iki ayrı şekilde takip yapılır. İlamlı icra, takip konusu alacağın bir mahkeme kararına (ilama) dayandığı hallerde söz konusu olur. İlamsız icrada ise, alacağın herhangi bir mahkeme kararı ve hatta belgeye dayanması gerekmeksizin para alacaklarının tahsilinde kullanılan bir icra yoludur. Her iki icra yolu için de aynı icra teşkilatı kullanılır.
İCRA TEŞKİLATI İcra hukukunda, borçların zorla yerine getirilmesini sağlayan devlet organlarının tümüne “icra teşkilatı” adı verilir. Türk Hukukunda icra teşkilatı üç kısımdan oluşmaktadır: İcra Dairesi İcra Mahkemesi Yargıtay Hukuk Daireleri
İCRA DAİRESİ Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde (ilçelerde) en az bir adet icra dairesi bulunur. İcra dairesinin başında “icra müdürü” vardır. İşi çok olan icra dairelerinde “icra müdür yardımcısı” ve “icra katipleri” de görev yapar. İcra dairesi, icra takiplerine ilişkin bütün işlemleri yapmaya yetkilidir.
İCRA MÜDÜRÜNÜN YETKİLERİ İcra dairesi, alacaklının talebiyle harekete geçer. Alacaklının talebini alan icra müdürü, alacaklının alacağına kavuşması için gerekli olan bütün takip işlemlerini yapar. Buna göre; Ödeme emrinin düzenlenmesi ve gönderilmesi Borçlu mallarının haczedilmesi Hacizli malların satılması Elde edilen para ile alacaklıya ödeme yapılması Konusu paradan başka bir şey olan ilamların zorla icra edilmesi
İCRA MÜDÜRLERİNİN GÖREVLERİ Dosya ve tutanak düzenlemek Para ve değerli eşyaları saklamak İcra dairesine yapılan ödemeleri kabul etmek Yükümlülükleri Kendi ve yakınları lehine iş görme yasağı Kendi lehine işlem yapma yasağı
İCRA DAİRESİ PERSONELİNİN SORUMLULUĞU Hukuki sorumluluk: Adalet Bakanlığı’na aittir. İcra müdürünün kusurlu olarak kişilere zarar vermesi halinde ancak Bakanlıktan tazminat istenebilir. Dava süresi zararı öğrendikten itibaren 1 yıl ve her halükarda olay tarihinden itibaren 10 yıldır. Cezai sorumluluk: Personelin davranışı suç teşkil ediyorsa sorumlu hakkında ceza davası açılır. İdari sorumluluk: Personelin disiplin cezasını gerektiren davranışlarına karşı disiplin soruşturması yapılarak DMK gereğince disiplin cezası verilebilir.
İCRA MAHKEMESİ İcra dairesinin işlemlerinin doğru ve kanuna uygun olup olmadığını denetleyen mahkemedir. İcra mahkemesinin başında tek hakim bulunur. İcra mahkemesinin 4 önemli görevi vardır: İcra dairesinin işlemlerine ilişkin şikayetleri incelemek Alacaklının itirazın kaldırılması talebini karara bağlamak İstihkak iddialarını karara bağlamak İcra ve iflas suçlarını yargılamak ve cezalandırmak
TEMYİZ İcra mahkemesinin verdiği kararlar, Yargıtay’ın ilgili hukuk dairelerinde temyiz edilebilir. Temyiz başvurusu her iki tarafça da yapılabilir. Temyiz süresi 10 gün olup, ceza kararlarında 7 gündür. Temyize başvurmak, icra işlemlerini durdurmaz. Temyiz incelemesi duruşmasız yapılır ve 15 günde bitirilir.