1 . Ünite B Kısımı - 1

IK Cinsiyet Farklılığı Sağduyumuz bize kadınlarla erkeklerin birbirinden farklı olduklarını düşündürür. Kadın ve erkek arasındaki farklılıkların temeli beyinden gelir. (Davranış ve düşünce farklılıkları beyinden kaynaklı) Cinsiyetler arasındaki 4 temel farklılık kaynağı; Biyolojik, Fiziksel, Psikolojik, Nörolojik 2

IK Cinsiyet Farklılığı Biyolojik farklılıklar, Her insan 46 kromozomdan oluşur, 23 Anneden 23 babadan gelir 23 çift kromozomun 1’i cinsiyet kromozomudur, Dişi çift XX, erkek çift XY, Hormon miktarları farklı İç organlarda yapısal farklar, 3

IK Cinsiyet Farklılığı Biyolojik farklılıklar, Erkek Kadın Kas yoğunluğu yüksek Vücut yağ miktarı 2 katı Daha kolay kilo verir Daha zor kilo verir Kalp ve ciğeri daha büyük Yaşam süreleri daha uzun (daha fazla oksijen ve enerji) 4

IK Cinsiyet Farklılığı Fiziksel farklılıklar, Erkek Kadın Daha uzun ve kilolu Omuzları dar, Leğen kemikleri geniş (%10 daha uzun, %7 daha ağır) Ses telleri erkekten kısa Omuzları geniş, leğen kemikleri dar, Çene ve burun daha büyük, …. 5

Neleri keşfedebildiniz? IK Cinsiyet Farklılığı Psikolojik farklılıklar, Temelde beyin kaynaklıdır. ?????? Ne düşünüyorsunuz? Neleri keşfedebildiniz? 6

Problem Çözüm şekilleri; Erkek: Sorun üzerine odaklanır ve basitleştirir. Erkek daha eylemseldir. Kadın: Daha detaylı ve karmaşık olarak bakabilir, (erkekler ortalama 7000 kelime kullanırken kadınlar 20,000 kelime kullanıyor (dil ve yazarlık)). Duyguları değişkendir. Sezgileri ile de hareket edebilir. Sosyal konularda daha duyarlıdır.

IK Cinsiyet Farklılığı Beyinsel farklılıklar, Kadın beyni daha küçük, Karanlıkta görme daha güçlü, Dikkatle yoğunlaştığında 2 taraf açılır Kadın birden fazla işi aynı anda yapabilme..? Erkekteki hipotalamus çekirdeği kadından 2 kat daha büyüktür, Dikkate yoğunlaştığında sadece sol taraf aktifleşir, Analitik ve matematik yetenekleri daha yüksek 8

IK Cinsiyet Farklılığı Özet: Her meslekte olduğu gibi yetkinlik yalnızca konuya yatkın olmakla ilgili değildir. Önemli olan sahip olunan yetkinliklerin, cinsiyetten kaynaklanan avantajları/dezavantajlarıyla birleştirip, geliştirmektir. İnsanın kendi eksi ve artılarını bilerek kendine en uygun olduğunu düşündüğü ve en önemlisi sevdiği şeye yönelmesidir. Sizce sizin için en uygun iş ne olur? (Yazılı ödev) 9

IK Cinsiyet Farklılığı Özet: İK farklılıkları etkin yönetebilmesi ile ilgilidir. Kadın ve erkek iyi bilinmeli, İnsan Temsil Sistemleri, Beyin Lobları iyi bilinmelidir. Kişilerin yetkinlikleri temel alınıp değerlendirilmelidir ve unutulmamalı ki çok iyi kadın mühendislerle, kötü araba kullanan erkeler de vardır. !!!!!! 10

IK Cinsiyet Farklılığı Özet: İK farklılıkları etkin yönetebilmeli ve ayrımcılık yapmamalıdır. Ayrımcılık (discrimination): bazı gruplara yada bireylere iltimas geçilmesidir. 11

Antropolojik açıdan yine farklı anlamlar kapsar.. Örgüt Kültürü ve İK Kültür: Bir amacı gerçekleştirmek uğruna yada birlikte yaşayan insanların paylaştıkları değerler ve inançlar bütünüdür. Kültürel değerler toplumda iyi-kötü/doğru-yanlış/ne istenir ne beklenir yönünde doğrudan veya dolaylı paylaşılan soyut fikirleri verirler. Kültür, sosyolojik açıdan, topluma özgü fikirlerin ve sanat eserlerinin bütünü anlamını da taşır. Antropolojik açıdan yine farklı anlamlar kapsar.. 12

Kültürel öğeleri yaratan, nesillere aktaran , yaşatan İNSANDIR. Örgüt Kültürü ve İK Özet olarak; Kültür, en basit tanımı ile insanların doğaya ekledikleri maddi ve manevi varlıkların toplamıdır. (M/H, ahlak kuralları, dil, gelenek-görenek, sanat, bilim, yaşam tarzı, dini inançları, ..). Kültürel öğeleri yaratan, nesillere aktaran , yaşatan İNSANDIR. 13

Örgüt Kültürü ve İK Örgütsel Değerler; Yaratıldıkları topluluklara has özelliktedir. Örgütten örgüte farklılık gösterir. Örgüt/İşletme Kültürü: Toplum kültürünün bir alt kültürü olup bir kurumun çalışma şeklini ve faaliyetlerinin sonucunu etkileyen belirli insan topluluklarınca oluşturulan normlar, davranışlar, değerler, inançlar, örf-adetler ve diğer kişiler arası ilişkilerin sonuçlarının tamamıdır. 14

Örgüt Kültürü Kavramının pek çok tanımı var. Örgüt Kültürü ve İK Örgüt Kültürü Kavramının pek çok tanımı var. Deal ve Kenedy (1982) İş yapma ve yönetme biçimi olarak tanımlarlar. Elliot Jaques: İşlerin yapılışının ve düşünüşün genel şeklidir. Örgüt içinde insanlarla ilgili herşeydir. Örgütün yaşama biçimidir. 15

Çalışma Dünyasının Değişen Trendleri 21. YY iş dünyası çalışanlara iş ve aile istekleri arasında denge oluşması için yardım etmeye çalışıyor. Esnek Çalışma Saatleri (çalışma saatlerini kendisi belirler, yarı-zamanlı, ) Evden Çalışma (sanal örgütler, ev ofis, bazı zamanlarda ev-ofis izni, esnek çalışma ortamı) 16

Farklılıkların Yönetimi ve İK Günümüz rekabetinde farklılık/farklılık yaratmak önemli bir rekabet avantajı ve diğerlerine göre göreceli üstünlük sağlayan bir kavramdır. İşletmede en önemli farklılık kaynağı insandır. NEDEN??? 17

Farklılıkların Yönetimi ve İK Farklılık hem sorun hem de sinerji yaratabilecek unsurdur. Farklılık kavramı hem bireysel hem de sosyal boyutludur. Bireysel Farklılıklar : (Birincil karakteristik özellikler (doğuştan), ikincil karakteristik özellikler (geliştirilen), kişilik özellikleri) Örgütsel Farklılıklar: (örgütsel özellikler, yönetsel özellikler, ) 18

Farklılıkların Yönetimi ve İK Küresel Farklılık Yönetimi : Uluslararası ve çok uluslu, küresel işgücüne sahip kurumlardaki farklılık yönetimi politikaları ve uygulamalarındaki ulusal farklılıkları aşmaya çalışan bir dizi yönetim stratejilerinin, politikalarının, eğitim ve gelişim faaliyetlerinin planlanması, koordinasyonu ve uygulaması olarak tanımlanır. Burada bireysel farklılıkların etkin kullanımından çok örgütsel bir kültür yaratmakla ilgilidir. Kültürler arası öğrenme, kutuplaşmayı engelleme. 19

Uzmanlaşma Uzmanlaşma/ İş Bölümü (Job Specialization) Gruplandırılmış faaliyetlerin çalışan tarafından yapılmasını ifade etmektedir. En bilineni, işlerin tekrarlanan ve basit küçük birimlere bölündüğü fonksiyonel uzmanlaşmadır. Bölümlerin içinde uzmanlaşma arttıkça örgütün farklılaşma derecesi artar. Çünkü koordinasyon ve kontrol için daha karmaşık ve maliyetli yöntemler gerekir. Verimliliği ve etkinlik artar. 20

Uzmanlaşma Takım Çalışması: (Ekip) ortak bir amacı gerçekleştirmek için birlikte çalışan birden fazla kişidir. Ortak amaca sahip kişilerin iş bölümü yaparak önceden belirlenmiş bir zaman dilimi içerisinde uyumlu çalışmalarıdır. Örgütlerde takım çalışması sinerji yaratıp amaçlara daha çabuk ulaşmak amacı ile uygulanır. Sinerji için her bir üyenin amacı net anlamış olması, güven ve güçlü bir iletişim gerekir. 21

Uzmanlaşma Takım çalışmasındaki kişiler birbirlerini tamamlayan özelliklere sahip olması gerekir. İnsan vücudu, Katil Balinalar, Kuş Sürüleri, Voltran Çizgi Dizisi, Vb…. - Uzmanlıklar eşsiz ve birbirini tamamlar nitelikte, - Çok yönlü ve bütüncül bakış önemlidir. - Takımda hiyerarşik yetkiden kurtulmaları gereklidir. 22

Kendi Kendini Yöneten Takımlar, Beyin Fırtınası, Sanal Takımlar Uzmanlaşma Kendi Kendini Yöneten Takımlar, Beyin Fırtınası, Sanal Takımlar 23

İşgücü diğer üretim faktörleri gibi homojen değildir. Herbir işçi; Çalışanlar Neden Yönetilir? İşgücü diğer üretim faktörleri gibi homojen değildir. Herbir işçi; farklı verimlilikte çalışır, farklı kültürlerden gelmiştir, farklı yeteneklere sahiptir ve farklı davranışlarda bulunurlar. Çünkü HOMOJEN değildir 24

İKY; farklılıkların yönetimidir. Çalışanlar Neden Yönetilir? Ayrıca; bazıları kendi kendilerini motive edebilirken bazılarının dış desteğe ihtiyacı vardır. İKY; farklılıkların yönetimidir. Çünkü HOMOJEN değildir 25

İnsan Kaynaklarını Yönetmekle Kim Sorumludur? İKY bu alanda uzmanlaşmış kişilerin görevidir ve bunlar İKY departmanında bulunurlar. Ancak, esasen, çalışanları yönetenler hat yöneticilerdir (line managers) BUNDAN NE ANLAMALIYIZ? 26

İK Departmanı-Kurmay Görevleri ne olursa olsun BÜTÜN YÖNETİCİLER IK sorunları ile ilgilenmelidir. İK departmanının görevi yöneticilerin İK sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı olmaktır. Örneğin: performans yönetiminin alt yapısını İK departmanı hazırlar ama bunu uygulayan her bölümün kendi yöneticisidir. 27

İK Departmanı-HAT Teorik olarak bir kurmay fonksiyon olsa da, İK departmanı sadece çalışanlarla değil, örgütün tüm ekonomik, finansal, yasal ve teknolojik yapısıyla da ilgilenmelidir. Bu ihtiyaç İK departmanına aynı zamanda bir hat fonksiyon yapısı verir 28

Örgütler Neden Var? Sürekliliği sağlamak için. Şuna cevap verin: İşletmeler neden aynı insanların emeğini aylar, yıllar boyunca kiralıyor? Teorik olarak istihdam günlük; hatta saatlik bazda yapılabilir. Peki neden yapılmıyor? 29

Cevap: K işgücü devri maliyeti (turnover cost). Yani işletmeler, işçileri, uzun süre ellerinde tutmayı maliyet açısından dava avantajlı bulurlar.Diğer taraftan bu, işçilerin de yararınadır. Böylece her gün iş aramazlar. İşgücü devrinin (maliyet)düşük olmasının firmalara ve çalışanlara sunduğu avantajlar örgütlerin doğumuna neden olmuştur. K 30

İşgücü Devri Maliyetleri-1 Farklı yeteneklere sahip çalışanlar Bazıları ekip çalışmasına yatkın değildir. Bazıları kaytarmaya yatkındırlar. Bazen bir işin yapılması özel yetenekleri gerektirir. Bu zamanlarda çalışanlar özel eğitimler alırlar. İşe alma, gözetim ve eğitim maliyetleri 31

İşgücü Maliyetleri-2 Psikolojik maliyet Üretimin yavaşlaması-aksaması Oryantasyon maliyeti 32

Peki neden Türkiye’de Ve Dünya’da insanlar sürekli olarak işten çıkarılıyor? İnsan Kaynakları Yönetimi buna ne diyor? 1-Bazı yazarlara göre, İKY beyaz yakalıların ve özellikle kalifiye çalışanların yararınadır. Vasıfsız işçileri umursamaz. ? neden “Çünkü vasıfsızların maliyeti düşüktür” 33

2-İKY anlayışında, işçilerin işletmelerini benimsemeleri yatar 2-İKY anlayışında, işçilerin işletmelerini benimsemeleri yatar. Herkes çalıştığı yeri kendi evi gibi görür. Kullandığı aletleri de kendi malı gibi korur. Bu sürekli olarak işlenir ve çalışanlar sürekli motive edilir. İşçi ve işverenin bir aile olduğu, bu ailenin aynı gemide olduğu tezi savunulur. Bu nedenle sendikaya gerek yoktur. Çünkü işçinin çıkarlarını en iyi işveren bilir. Sendika sorun çıkarmaktan başka bir işe yaramaz. 34

İKY son 20 yılda yaygınlaşırken, sendikalılaşma oranı gerilemektedir. Günümüzde işletmeler kolayca küçülebilmektedir. 35

Birçok işletme 2001 yılını zararla kapatırken, bir bankanın sahibi kar ettiklerini bunun da en önemli nedeninin uyguladıkları tasarruf ve küçülme politikası olduğunu söylemiştir. Küçülme kriz dönemindeki birçok işletmeye önerilmektedir. Bu dönemlerde işçilerin haklarını sadece kendileri savunabilmektedir. Çünkü birçoğu herhangi bir sendikaya üye değildir. Ya da sendikalar güçsüzdür 36

İngiltere %43 Almanya %42 Yunanistan %47 İsveç %49 İsrail %48 İspanya Personel Alımını Durduran İşletmeler 1999-2000 İngiltere %43 Almanya %42 Yunanistan %47 İsveç %49 İsrail %48 İspanya %25 Japonya %40 Türkiye %60 37

İngiltere %44 Almanya %47 Yunanistan %29 İsveç %40 İsrail %26 İspanya İsteğe Bağlı İşten Ayrılmalar 1999-2000 İngiltere %44 Almanya %47 Yunanistan %29 İsveç %40 İsrail %26 İspanya %36 Japonya %13 Türkiye %46 38

Zorunlu İşten Ayrılmalar 1999-2000 İngiltere %48 Almanya %28 Yunanistan %17 İsveç %53 İsrail %59 İspanya %27 Japonya %4 Türkiye 39