GÖKHAN ERGUN 070650002 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ CUMHURİYET DÖNEMİ EĞİTİM KURUMLARI VE DERS PROGRAMLARI (1923’Ten Günümüze) GÖKHAN ERGUN 070650002 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ

CUMHURİYET DÖNEMİNDE EĞİTİMİN TEMEL AMAÇLARI VE İLKELERİ

Eğitim bakanı İsmail Sefa Özler’in 8 Mart 1923 tarihli genelgesinde eğitimin amaçları Nesillerin,milli varlıklar ile çatışmayan her fikre saygılı olarak yetiştirilmesi. Okulların,ülkeyi iktisadi esaret altında bırakmayacak kafalar yetiştirilmesi Her şeyde güçlü ve azimli nesiller yetiştirilmesi

Eğitim bakanı Vasıf Çınar’ın 8 eylül 1924 tarihli genelgesinde ,eğitim öğretimin amaçları Eğitimin milli esaslara ve batı medeniyetinin yöntemlerine dayanması Okulların insan ilişkileri,toplumsal yaşama kuralları,temizlik,düzen vs. gibi örnek alınacak eğitim vermeleri. Çocukların kalplerinde ve ruhlarında cumhuriyet için fedakar olmak ülküsü taşımaları Okulların ilim ve okuma zevkini vermesi Okulların beden ve fikrin dengeli gelişmesini sağlaması Okulların, halka,sağlığın değerini ve sağlıklı olmanın yollarını öğretmesi

Okulların toplumun ve ailenin ihtiyaçlarını dinleyip göz önünde tutması Okulların, tasarruf yardımlaşma ve iktisat fikirleri vermesi Okulların çocuklarda hür ve makul bir disiplin oluşturması Öğretimin uygulamalı ve işe yarar bir hale getirilmesi

1973 tarihli milli eğitim temel kanunu ile milli eğitimin amaçları Atatürk inkılap ve ilkelerine ve anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin milli,ahlakı,insani,manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren;ailesini,vatanını, milletini seven ve daima yükselmeye çalışan; insan haklarına ve anayasanın başlangıçtaki temel ilkelerine dayanan demokratik,laik, sosyal bir hukuk devleti olan TC’ne karşı görev be sorumluluklarını bilen ve bunların davranış haline getirmiş yurttaşlar yetiştirmek.

Beden, zihin, ahlak ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren toplumlarda karşı sorumluluk duyan , yapıcı ve verimli kişiler yetiştirmek Kişileri hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak meslek sahibi olmalarını sağlamak

Ders Programlarını Oluşumlarını Etkileyen Nedenler a)Tarih ve dil konularında milli bir amaca yönelinmesi b)Eğitim laik ve demokratik bir hale getirilmesi c)Karma eğitim gerçekleştirilmesi d)Atatürk ilkelerine bağlı yeni bir insan tipi yetiştirme e) Şekil ve davranışa fazlaca önem verilmesi f) Hükümetler parti programlarını eğitime yansıtmışlar ve milli eğitim politikası oluşturulamaması g)Tevhid-i Tedrisat ile tüm öğretim kurumları MEB’na bağlanmış programlar üzerinde kapsamlı değişiklikler yapılması

İlköğretim Ders Programları Bakanlığın ilk programında sabah 3, öğleden sonra 2 saat olarak 26 ders vardır. Pazartesi öğleden sonra eğitsel geziler yapılır, Perşembe öğleden sonra ise tatil olurdu.

Dersler 40, teneffüs 15 dakika idi Dersler 40, teneffüs 15 dakika idi. Kuran tüm sınıflarda, Tarih ve Coğrafya dersleri üçüncü sınıfta başlıyordu. Dördüncü sınıftan itibaren nişan ve atış bilgileri verilecek, yılda birde poligonda atış yapılacaktı. Ayrıca bahçede ve kırda oynanacak çocuk oyunları vardı.

TOPLU TEDRİS 1926 tarihli ilkokul programı,öğretimde toplu “toplu tedris” ilkesini getirmiştir

Toplu tedris hakkında S. Celal şunları yazar: Toplu tedris hakkında S. Celal şunları yazar: Eski programlara göre tedrisat yapılırken, çocuklara bir günün beş saatinde muhtelif derslerle birbirleri ile hiçbir bağlantısı olmayan çeşitli bilgiler ve konular veriliyordu. Mesela muallim, tarih dersinde çocukları son derece ilgilendiren konuyu açıklarken zil çalması ile o dersi bırakıp bir sonraki ders hendese ve kavaid dersi vermesi çok yanlıştır.talebenin gelecek tarih dersine kadar heyecanın kaybolur. Oysa toplu tedris yöntemi öğrenciler konuları ayrı ayrı işlemeyecekler ,bir konuyu çeşitli yönleri ile işlenecek

Yine bu programda kişisel ilginin dikkate alınması ve iş eğitimine önem verilmesi kabul edilmiştir. Derslerin çevre şartlarına göre öğretimi ve geniş imkan yaratılması görüşü belirtilmiştir. Türkçe, Tarih, Coğrafya, Hayat Bilgisi ders saatleri artırılmış, Kuran ve Din dersleri birinci sınıf dışındaki sınıflarda haftada 2 saat okutulmuştur. Din ders ile ilgili 1926’dan 1982’ ye kadar süren bir değişiklik dikkat çekicidir. 1936 programında “Cumhuriyetçi, Milliyetçi, devletçi, laik ve inkılapçı” karakter açıkça gösterilmiştir.

1948 programında yer alan Atatürk’ün sözlerinden milletimizin toplumsal ve hayati ihtiyaçlarına, çevre şartlarına ve yaşanılan yüzyılın isteklerine uygun, hakiki somut bir eğitim anlayışı benimsediğini söyleyebiliriz. 1968 programı nın getirdiği yenilikler ise, daha önceki programlarda1.,2. ve 3. sınıflar için sağlanmış olan toplulaştırma anlayışının, ilkokulun 4. ve 5. sınıfına uygulanmasıdır. Bu anlayıştan hareketle 1948 programında Tarih, Coğrafya ve Yurttaşlık bilgileri dersleri “Sosyal Bilgiler”, “Tabiat Bilgisi” ve “Tarım Dersleri”, “Fen ve Tabiat Bilgileri” başlığı altında toplanmıştır. Daha sonraları “Fen Bilgisi” olacaktır.

Orta Öğretim Ders Programları 1922 programında Arapça ve Farsça dersleri varken 1924’te yoktur.1927’de liselere getirilmiş, 1930’da tekrar çıkarılmıştır. 1930’da her fırsatta Türkçe, Tarih, Coğrafya, Yurt Bilgisi ,Sosyoloji, Felsefe, Cumhuriyet ve Yurttaşlık eğitiminin verildiği derslere yer verilmiştir.

1940-41 ders yılında Atatürk Kız Lisesi ve İstanbul Galatasaray Lisesi Fen Edebiyat şubeleri yanında “Klasik Kol” açılmış ve bir batı yabancı dilinden başka her sınıfta Latince okutulmuştur. Bu Hasan Ali Yücel’in hümanist çalışmalarına bir örnektir. 1949’da Klasik Kol kaldırılmış Latince seçmeli ders olarak okutulmuştur.

1988-89 yılında “Basamaklı Kur” sistemi getirilerek 1 1988-89 yılında “Basamaklı Kur” sistemi getirilerek 1. sınıfta yabancı dil zorunlu diğer sınıflarda isteğe bağlı hale getirilmiştir.90’da ise zorunlu hale getirilmiştir. 1992’de “Açık Öğretim Lisesi” kurulmuştur.

YÜKSEK ÖĞRETİM VE DERS PROGRAMLARI 1919’da ilmi muhtariyet kazanan Darülfünun 1924’te tüzel kişilik kazanmıştır. 1981’de Atatürk İlkeleri ve inkılap tarihi, Türk Dili, Yabancı Dil zorunlu, Beden Eğitimi veya Güzel sanat dallarından biri de seçmeli hale getirilmiştir. 1933 reformuyla ders programları ve araştırmalar denetime alınmış, düzenlemelere gidilmiştir.

Köy Enstitüleri Programları: 1943 programına göre süreleri 5 yıldır. Kültür Dersleri: 114 hafta, Ziraat Dersleri ve Çalışmaları: 58 hafta, Teknik Ders ve Çalışmaları : 58 haftadır Öğrenciler her yıl 1,5 ay izine çıkarılır. 1947’de kültür derslerine ayrılan süre artırılmış, teknik derslere “Atelye dersi” denilmiştir. 1953’te kültür ve meslek artırılmış, 1954’te ilk öğretmen okullarına dönüştürülmüştür.

Eğitim Enstitüleri 1974-75 yılında Eğitim Enstitüleri Açılmış,1982’den sonra Eğitim Yüksek okullarına dönüşmüştür.1989-90 da ise 4 yıla çıkmış eğitim fakülteleri haline gelmiştir. 1997’de YÖK, eğitim fakültelerinde yeniden yapılandırmaya gitmiş, Eğitim fakültelerinde her okul düzeyine uygun bölüm ve programlar açılması düşünülmüştür. Eğitim fakülteleri programlarından Türk Eğitim Tarihi dersi çıkarılmıştır.

2005 YILI DERS PROGRAMI REFORMU

YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMI Öğrenci merkezlidir. Öğrencinin katılımını ve ifade becerisini destekler. Öğrenmeyi bir süreç olarak düşünür. Deneyim ve uygulamaya önem verir. Öğrencinin ön bilgi, tutum, amaç ve inançlarına değer verir

ÇOKLU ZEKA KURAMI 8 öğrenme alanını benimser. Her öğrencinin ilgili zeka türü ile öğrenmede başarıya ulaşılacağını savunur. Her öğrencide birden çok zeka türü bulunabilir. Ama her zaman baskın olan bir zeka alanı bulunur.

KAYNAKÇA Ergün, Mustafa. Türk Eğitim Tarihi, Ergün, Mustafa Ders Programları ve Ders Kitapları1, 7.Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1999’a) Arslan Mustafa. Cumhuriyet Dönemi ilköğretim Programlarının Belli-başlı Özellikleri(makale) 8. Binbaşıoğlu, Cavit. Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi