BİLGİSAYAR YAZILIMI

Bilgisayar sistemi iki temel unsurdan meydana gelir: Donanım ve Yazılım. Donanım: Bilgisayarın fiziki yapısıdır. Gözle görülüp elle tutulabilen maddi cihazların genel adıdır.

Yazılım: Bilgisayara belirli bir işi gerçekleştirmesi için yöneltilen komutlar toplamına program adı verilir. Genel olarak bütün bilgisayar programlarının tamamı yazılım olarak adlandırılır. Yazılım, donanımın işleyebilmesi için gereken ve maddi olmayan komutlara verilen genel isimdir.

Bilgisayarın herhangi bir işi yapabilmesi için mutlaka bir programın çalışması gerekir. Örneğin farenin hareket ettirildiğini ya da tıklandığını algılayan bir programdır. Bilgisayarın açılışında kendiliğinden çalışan ve bilgisayarı komut bekler duruma hazırlayan programlar bütününe işletim sistemi adı verilir.

BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA Birleştirici Diller: Kullanıcının sembolleri ile yazılmış olan komutları farklı bilgisayar donanımları için bilgisayarın anlayacağı dile çeviren programlara birleştirici diller adı verilir.

Programlama dilleri iki genel kategoriye ayrılabilir: Yorumlayıcılar Derleyiciler

Yorumlayıcılar ve derleyiciler kendi bilgisayar dilleri ile yazılmış olan programları bilgisayarın anlayacağı dile tercüme eden bilgisayar programlarıdır.

Yorumlayıcıların çalışma biçimleri: Komut yorumlayıcı adı verilen bir bilgisayar programına gönderilir. Her bilgisayar dilinin yorumlayıcısı farklıdır. Yorumlayıcı komutun, kullanılan dilin sözdizim kurallarına uygun olup olmadığını denetler.

Eğer uygunsa komutu birleştirici dile çevirir, işlenmek üzere yollayıp programın izleyen komutuna geçerek aynı işlemi tekrar eder. Aksi halde programı işlemeyi keser ve kullanıcıya, komutun hatalı olduğuna dair bir uyarı mesajı yollar.

Derleyiciler; bir programdaki bütün komutları okur, hiçbirini çalıştırmadan önce her birinin söz dizim kurallarına uygun olup olmadığını denetler.

Eğer programın bütün komutları bilgisayar dilinin söz dizim kurallarına uygunsa programı birleştirici dile çevirir ve çalıştırılmak üzere yollar. Aksi halde hatalı komutlara işaret eden bir mesaj hazırlar ve kullanıcıya iletir.

Her programlama dilinin derleyicisi farklıdır Her programlama dilinin derleyicisi farklıdır. Derleyici, yabancı dil bilen bir tercüman olarak düşünülebilir. Bildiği yabancı dilde verilen mesajları bilgisayarın anlayacağı dile çevirmekle yükümlüdür. Ancak bu işi yapmadan önce kendisine ulaştırılan mesajların, kendi bildiği yabancı dilin kurallarına uygun olup olmadığını araştırır. Uygunsa çeviri işlemini gerçekleştirir, aksi halde hangi komutları çeviremeyeceğini raporlar.

Programlama dillerinin kullanımı hızla azaldı, çünkü belirli işleri yapmak için hazır programlar geliştirildi. Ancak sözkonusu programları geliştirmek için de programlama dillerinin kullanıldığı unutulmamalıdır.

ÖRN: Bordro programları, ETA, LOGO gibi muhasebe paket programları. Paket program, herhangi bir amaç için hazırlanmış ve bilgisayar konusunda uzmanlık gerekmeden kullanılabilecek olan bilgisayar programlarına verilen genel addır. ÖRN: Bordro programları, ETA, LOGO gibi muhasebe paket programları.

Herhangi bir amaçla geliştirilmiş olan paket program piyasaya sürüldükten sonra çeşitli sebeplerle değişikliklere uğrar. Örn: Programın ilk hali KL 0.1 olsun gelişmiş bir sonraki versiyonu KL 0.2 olur. 0.1 0.2 programın sürümünü gösterir. Programda köklü değişiklikler yapılmışsa adı genellikle KL 1.0 biçiminde değiştirilir. Bu adlandırma biçimi kesin kural değil bir gelenek biçimindedir.

Paket programlar çeşitli biçimlerde sınıflandırılabilir: Belirli bir probleme ya da uzmanlık alanına yönelik paket programlara uygulama yazılımları denir. Örn: Bordro programları, stok yönetimi programları, muhasebe programları, özel mühendislik uygulamaları, eczacılar için geliştirilen programlar vb.

Masaüstü yayıncılık programları, büyük gazete ve dergilerin, kitapların büyük bir bölümünün bilgisayar yardımıyla dizilip baskıya hazırlandığı programlardır. Bilgisayarla grafik çizimi gerçekleştiren, fotoğraf ya da film karelerini işleyen programlar da bulunmaktadır. Bu tür programlar da uygulama yazılımı kategorisindedir.

İkinci paket program kategorisi, kişisel verimliliği arttırıcı programlardır. Farklı uzmanlık alanlarından her kullanıcının gündelik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik, kişisel verimliliği arttırıcı paket programlara büro yazılımları denilmektedir. Örn: Kelime işlemciler, işlem tabloları, sunum programları, veri tabanı yönetim sistemleri gibi yazılımlardır. Bilgisayar kullanımının en yoğun olduğu programlardır.

İŞLETİM SİSTEMLERİ Bilgisayarın en temel yazılımı işletim sistemidir. İşletim sistemleri çeşitli görevleri üstlenmiş çok sayıda küçük programdan oluşmaktadır. Bilgisayar açıldığı zaman öncelikle işletim sistemi yüklenmektedir. İşletim sisteminin uygun bileşenleri sırasıyla bilgisayar donanımının bileşenlerini denetler. Bu denetleme başarıyla tamamlanırsa bilgisayar kullanıma hazır hale gelir.

İşletim sistemi yüklendikten sonra, bütün çevre birimlerini düzenli olarak kontrol eder. Çevre birimlerinden gelecek herhangi bir talebe göre de ihtiyaç duyulan programı yardımcı bellekten bulup ana belleğe taşır.

İşletim sisteminin temel görevi bilgisayar kaynaklarının yönetimidir İşletim sisteminin temel görevi bilgisayar kaynaklarının yönetimidir. Ana bellek, yardımcı bellek gibi temel kaynaklarının yanı sıra her türlü çevre birimi işletim sistemi tarafından yönetilen kaynaklar arasındadır.