İşletim Sistemleri ve Tarihçe Murat Gezer Before Multics there was chaos, and afterwards, too

İşletim Sistemi Çekirdeği İşletim Sistemi Nedir? DONANIM İşletim Sistemi Çekirdeği Prog. Yaz. Servisler Grafik Arabirimi /Kabuk Ofis Prog. Oyunlar …. İŞLEMCİ G/Ç kontrolcuları Grafiksel Arayüz GELENEKSEL İşletim Sistemi

İlk bilgisayardan 

1940-1955 1.Kuşak (1) Vakum tüpleri , birbirleri ile baglanan kablolar ENIAC

1940-1955 1.Kuşak (2) 1943 yılında Pennsylvania Üniversitesinden J. P.Erkert'ın ilk işlevsel bilgisayar olan 30 ton ağırlığındaki ve saniyede 5.000 işlem yapan ENIAC [Electronic Numerical Integrator And Calculator] (Elektronik Sayısal Doğrulayıcı ve Bilgisayar)'ı yaptı. ENIAC, 30 ton ağırlığında; 9x15 metrelik bir odayı doldurmakta; hesaplama vurumları 1500 elektromekanik röleden (yolvericiden) geçip 18.000 den çok radyo lambasından akmaktaydı. ENIAC'ı çalıştırmak için 150.000 watt enerji gerekliydi. ENIAC, yalnızca 80 karaktere eş veri saklayabiliyordu. Lambalaların hepsi çalıştığında, mühendis ekibi bir problemi çözmek için 6000 kabloyu elle fişe takarak ENIAC'ı kuruyorlardı.

1955-1965 2.Kuşak (1) Vakumlu tüplerin yerini transistörler aldı. Bilgisayarların hacimleri küçüldü, maliyeti düşürüldü ve hızları yükseldi. Bu tür bilgisayarlar ilk olarak Burroughs firması tarafından Amerikan Hava Kuvvetleri için üretildi. İşte bu dönemlerde ilk işletim sistemleri ortaya çıkmaya başladı.

1955-1965 2.Kuşak (2) Programlama Dilleri: Fortran veya assembler (Kartlar). Kullanım alanları: Bilimsel hesaplamalar Veri İşleme

1965-1980 3.Kuşak (1) Entegre devrelerin kullanıldığı dönemdir Bildiğimiz anlamda ilk işletim sistemleri bu dönemde geliştirilmeye başlandı Multics (Multiplexed Information and Computing Service) 1965 Artık sistemler aynı anda birkaç problemi çözebiliyordu

1965-1980 3.Kuşak (2) IBM 360 serisi Bell Laboratuvarlarında Thompson ve Ritchie tarafından Unix Geliştirildi (1973) 1973 yılında C dili geliştirildi

1965-1980 3.Kuşak (3) Dennis Ritchie (standing) and Ken Thompson begin porting UNIX to the PDP-11 via two Teletype 33 terminals.

1980- 4. Kuşak Modern Bilgisayarlar diyecebileceğimiz Bilgisayarlar ortaya çıktı. Bu bilgisayarlarda Mikrochipler kullanılıyordu. IBM 8086

Bilgisayarların Özellikleri 1964 1977 2003 CPU Clock 1 – 5 Mhz 1 Mhz 3 Ghz Memory <=.5 MB <= 1 MB >= 256 MB Disk <= 8 MB < 100MB >= 40 GB Network None none Many - >= 10 Mb BW Price (ave.) $2,000,000 $200,000 < $1000 Users 1 - batch 10s - timesharing 1 - PC

İşletim Sistemleri (1) 1970 lerde Unixler 1984 Apple Macintosh OS 1990 Windows 3.0 1991 Linux 1995 Windows 95 …

İşletim Sistemleri (2) Linux v2.6 –yaklaşık. 5.9 milyon satır kod(128MB RAM) Win2000 - yaklaşık 35 milyon satır kod(64MB RAM) WinXP – yaklaşık 40 milyon satır kod 128MB RAM) Win2003 yaklaşık 50 milyon satır kod

UNIX ve Linux Unix Multics sin devamı İlk “C” sürümü ile 1973 (DEC PDP-11) Değişik amaçlar için değişik versiyonları var Üniversiteler için kaynak kodu serbest – BSD Posix ( 1981) standart UNIX sistem cağrılarını düzenlemekte AT&T lisanslı

Linux (1) Açık Kaynaklı – Linux.org 1991, Linus Torvalds, 80386 processor v.01,sınırlı aygıt, network desteği bulunmamakta Unix fonksiyonlarına sahip 1994, v1.0 Network kabiliyeti (Internet) Geliştirilmiş dosya yönetim sistemi Dinamik çekirdek modülleri

Windows NT/2000/XP (1) Ana dizayncısı – VAX/VMS geliştiricisiDavid Cutler 1988, v1 - Win32 API – “microkernel” 1990, v3.1- Sunucu ve Masaüstü sürümü 1996, NT 4 Win95 Grafikler Çekirdekte UNIX ten fazla lisans var

Windows NT/2000/XP (2) Windows 2000 – NT5.0 Windows XP Çok kullanıcılı (terminal servisleri ile ) Professional - masaüstü Server and Advanced Server – Sunucu Datacenter Server - 32 işlemci desteği, 64 GB RAM Windows XP Windows 2000 tabanlı Geliştirilmiş arayüz İşletim sistemleri Pzaraının 80% to 90%civarına sahip

Kaynaklar Andrew S. Tanenbaum, Modern Operating Systems, Hardcover - 966 pages 2nd Ed (January 2001) Prentice Hall ISBN: 0130313580 D. M. Ritchie and K. Thompson, `The Unix Time-sharing System, C. ACM 17 No. 7 (July 1974), pp 365-37 http://www.levenez.com/unix/ http://www.levenez.com/windows/