İnternet
İnternet... dünya çapında bir bilgisayar ağı bilgi süper otoyolu (information super highway)
İnternet... istemci (client): İnternet’e bağlanmak için kullandığımız kişisel bilgisayarlar sunucu (server): İnternet üzerinde bilgi içeren bilgisayarlar
İnternet araçları... elektronik posta telnet dosya transfer protokolü (ftp) gopher World Wide Web (WWW)
Elektronik posta... İnternet’e bağlı bilgisayarlar arasında mesaj alışverişine olanak tanır
Telnet... İnternet’e bağlı bir bilgisayarı kendi kişisel bilgisayarımız aracılığı ile uzaktan kullanmamıza olanak tanır
Dosya transfer protokolü... Büyük hacimli dosyaları İnternet üzerinde bir yerden bir yere aktarma olanağı sağlar.
World Wide Web (WWW)... İnternet üzerinde bilgi erişimi için kullanılır.
WWW’de bilgi, Web sayfaları üzerinde bulunur Bu Web sayfalarına erişmek için web tarayıcılar (web browser) kullanılır. Netscape İnternet Explorer Lynx
ana sayfa (home page): bir dizi Web sayfasının ilk sayfasıdır Web sitesi: web sayfalarının bir araya konması ile oluşur bağlantılar (hyperlinks): bir sayfadan başka sayfaya/siteye geçmemize olanak tanır
Web sayfaları... gezinme butonları sayfanın yaratıcısı ziyaretçi sayısı son güncelleme tarihi e-posta adresi arama motoru
WWW adresleri... URL (Universal Resource Locator) hatasız ve eksiksiz yazmamız gerekir büyük ve küçük harfler semboller (%, /, ~) boşluk ve nokta
WWW adresleri... .edu educational (eğitim kuruluşları-üniv.) .com commercial (ticari kuruluşlar) .gov governmental (kamu kuruluşları) .org nonprofit organizations (kâr amacı gütmeyen vakıflar, dernekler, sivil toplum örgütleri vb.) .mil military (askeri kuruluşlar) .k12 Kindergarten-12th Grade (İlköğretim okulları ve liseler)
WWW adresleri
Web sayfaları/siteleri... resmi kurumlara ait sayfalar müzelere ait sayfalar okullara ait sayfalar kütüphanelere ait sayfalar danışma kaynaklarına ait sayfalar uluslararası kurumlara ait sayfalar
WWW arama araçları... arama motorları ileri arama motorları İnternet rehberleri
Arama motorları... Web sayfalarını taramak için geliştirilmiş bilgisayar programlarıdır WWW’nin indeksleridir anahtar sözcüklerle taranır Boole bağlaçlarını kullanma olanağı tanır yakınlık belirteçleri kullanılabilir kesme işareti kullanma olanağı tanır
Arama motorları... kullanmaya karar vermeden önce tanımak gerekir her arama motorunun üzerinde kendisi ile ilgili bilgi vardır tips advanced search about how to search
Arama motorları ne zaman kullanılır? araştırma konusu net olduğu zaman birden fazla kavram ile tarama yapmak gerektiğinde
Arama motorlarını kullanmadan önce... kapsamı nedir? tarama özellikleri nedir? tarama sonuçlarını nasıl gösteriyor?
Arama motorları: AltaVista WebCrawler Excite Lycos InfoSeek Arabul Netbul
İleri arama motorları... Birden fazla arama motorunu aynı anda tarayıp sonuçların toplu listesini veren İnternet araçlarıdır.
İleri arama motorları... farklı arama motorları ile aynı taramayı tekrar tekrar yapmak zorunda kalmayız ayrı ayrı elde ettiğimiz listeleri birleştirmek zorunda kalmayız
İleri arama motorları: MetaCrawler SavySearch
MetaCrawler AltaVista Excite Infoseek Lycos WebCrawler Yahoo Thunderstone LookSmart The Mining Co.
İnternet rehberleri... Web sayfalarını konuya göre düzenleyen erişim araçlarıdır.
İnternet rehberleri... kullanıcılar başlıkları seçerek alt başlıklara ve sonuçta web sayfalarına erişirler uzmanlar tarafından hazırlanır kapsamları ve özellikleri hakkında bilgi içerirler konu hakkında fazla bilgimiz olmadığı durumlarda kullanılmaları uygundur
İnternet rehberleri: Yahoo
Web kaynaklarının değerlendirilmesi... doğruluk güvenirlik tarafsızlık güncellik kapsam
Doğruluk... bilgiler doğru mu? tutarlı mı, çelişki var mı? inandırıcı mı, şaşırtıcı mı? bilginin kaynağı belli mi? yazım ve gramer hataları içeriyor mu?
Güvenirlik... yazar belli mi? yazar tanınmış mı? bağlantı adresi var mı? URL uzantısı nedir?
Tarafsızlık... objektif mi? taraf tutuyorsa bu açık mı? gerçekleri mi, görüşleri mi aktarıyor?
Güncellik... güncel mi? tarih var mı? Ne tarihi? en son ne zaman güncelleştirilmiş? güncelliği amaca uygun mu?
Kapsam... kapsamı nedir? amacı belli mi? kapsam amaca uygun mu? konumuzla ilgili mi?
Web kaynaklarının değerlendirilmesi... şüpheci olalım soru soralım
Web’i niçin kullanıyoruz?