FUTBOLDA ANTRENMAN PLANLAMASI VE PERİYOTLAMASI Prof.Dr.Mustafa Ferit ACAR
ANTRENMAN PLANLAMASI Amacı saptamak [ teknik, taktik, gelişim vb. ] İçeriği belirlemek [şut, markaj, aerobik dayanıklılık vb.] Yöntemi saptamak [ çok tekrar, pekiştirme, ext. interv] Antrenmanı uygulamak [ saha çaışması, teorik ] Sonuçları amaçlarla karşılaştırmak [ maç sonucu, analizi, testler, gözlemler ] Bilgileri değerlendirmek [ programların revize edilmesi ] Ön koşulları belirlemek [ futbolcu, saha, tesis,önceki maç, sonraki maç ]
ANTRENMAN PERİYOTLAMASI Sporda kalıcı bir başarı elde edilmesi için yapılacak antrenmanların planlanması sırasında hedeflerin değişkenliğine bağlı olarak evreler [ örneğin yarışma sezonları] göz önünde bulundurulmalıdır.bu evreler birbirlerinden yapısal farklar göstermekte- dir. Planlamada bu evreleri birer periyod olarak düşünüp, uzun vadede planlamaların bu periyodlara ayrılmasına “ Antrenman Periyodlaması “ denilmektedir.
ÖN KOŞULLAR Ekonomik koşullar, Saha, tesis,araçlar,sakat ve cezalı futbolcular,malzeme vb. Ligdeki konum, Hakem, Seyirci Hava koşulları
AMAÇ Şampiyonluğa oynamak, Gelecek yıla iddialı bir takım yaratılması, Değişik kupalarda iddialı olmak, Ligde belirli bir yer hedeflemek, Seyir zevkine, mücadeleci olmaya yön., Ligden düşmemek.
İÇERİK Teknik… Şut, top sürme,… Taktik… Standart pozisyonlar… Biyomotor y… Sürat, çabuk kuvvet.. Teori..Oyun kuralları, maç analizi..
YÖNTEM Antrenör merkezli, emir komuta,anlatım… Futbolcu merkezli, problem çözme, Video,dia gösterimi
SONUÇLARI AMAÇLARLA KARŞILAŞTIRMA Deplasmanda maç kazanılamaması, İç sahada maç kazanılamaması, Şampiyon olunamaması, Tüm olumsuz sonuçlar, Olumlu yönlerin değerlendirilmesi [SWOT Analizi ]
PLANLAMA VE UYGULAMA SONUCU ELDE EDİLEN BİLGİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dönemler, Aylık,haftalık,günlük planlar, Çerçeve planları, Maç, test ve gözlem sonuçları, Yeni stratejik kararlar alınma hazırlığı ve birimlerin oluşturulması
Tüm spor yaşamı antrenman planı [Perspektif plan] en az 8 yıl, Periyodlamada yöntem olarak, planlanacak en uzun evreden en kısa evreye doğru bir sıra izlenmelidir. Bu sıraya dikkat edildiği zaman şöyle bir süreç elde edilir. Tüm spor yaşamı antrenman planı [Perspektif plan] en az 8 yıl, Uzun süreli antrenman planı [Olimpik siklüs veya Quadrennial plan, 2-4 yıl], Yıllık antrenman planı[ Makroplan], Orta vadeli plan [ Mezoplan ] 2- 6 hafta, Haftalık plan [ Mikroplan ], Günlük antrenman planı, Birim antrenman planı [1 antrenman seansı], Bir Antrenman ünitesi [sürat,teknik,..]
PERİYOTLAMAYA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Planlanan hedef ve strateji Varolan ön koşullar Maddi olanaklar, Kadronun niteliği, Saha, tesis ve araç yeterliliği. Fikstürün gereklilikleri, Zaman sınırlamaları, Sağlık kontrolleri,ölçüm ve testler, sosyal etkinlikler, Kamp programı [ tarih, yer, olanaklar]
PERİYOTLAMA MODELLERİ TEK UÇLU PERİYOTLAMA Bireysel sporlarda üst düzey sporcular, çocuklar ve gençler için periyotlama uygun olan tek zirvesi olan periyotlama. ÇİFT UÇLU PERİYOTLAMA Bireysel sporlarda üst düzey ve orta düzey sporcular için periyotlama modeli ÇOK UÇLU [ Takım sporlarına uygun periyotlama ]
FUTBOLDA MAKROPLANIN PERİYODLARI Geçiş dönemi Hazırlık dönemi 1. Hazırlık dönemi 2. Hazırlık dönemi 1. Müsabaka dönemi Ara dönem 2. Müsabaka dönemi
GEÇİŞ DÖNEMİ 2. Müsabaka sezonunun bitişinden itibaren başlar, 1. hazırlık dönemininin başlamasına kadar sürer. Önceki sezondan kalan hatalar giderilir [eksik mevkilerin tamamlanması, sakat sporcuların ameliyatları ya da rehabilitasyonu. Toplam süre en fazla 3-4 hafta [ detraining etkisinden kaçınma ] , En fazla 1 hafta pasif dinlenme. Aktif dinlenmede, aerobik dayanıklılık, esneklik, hareketlilik, oyunsal formda egzersizler, bisiklet, yüzme, genel dayanıklılık amaçlı kuvvet makinaları kullanımı.
Antrenmanın kapsamı dar ve şiddeti düşük tutulmalıdır. Genelde az çalıştırılan kaslara yönelik esneklik ve kuvvetlendirmeye öncelik veril. Eğlendirici karakter tercih edilmelidir. Masaj, sauna, hidroterapi gibi farklı tekniklerden de yararlanılmalıdır.
HAZIRLIK DÖNEMİ 2 – 8 Hafta süreyi kapsayabilir. Bir mezoplan boyutunda olması ve antrenörün o yıldaki performansının değerlendirilebileceği ilk projesi olması nedeniyle önemlidir. Geçiş döneminin kısa tutulması ve hazırlık döneminin süresinin uzaması müsabaka döneminin başarısına büyük katkıda bulunur.
1. HAZIRLIK DÖNEMİ Bu dönemin genel vurguları biyomotor yetilerin geliştirilmesi, teknik ve grup dinamiğinin sağlanmasıdır. Mezoplan için masabaşı çalışması yapılır. Bu çalışmada kulüp idari yetkilileri de bulunur [ kamp durumunun, yerinin belirlenmesi, hazırlık müsabakalarının, testlerin tarihlerinin saptanması bu aşamada gerçekleştirilir ]. Üst düzey takımlar için tüm antrenman hedefleri bileşik antrenman prensibinde ele alınmalıdır.Başlangıçta üst düzeyde ve erken müsabakalardan kaçınılmalıdır.
GENEL Antrenman kapsamı geniş, yüklenme şiddeti düşük olarak başlanır. Mikroplandaki antrenman adedi fazla olabilir. REJENERASYON ANTRENMANLARI Geçiş dönemindeki detraining”e ya da performans düşüklüğüne bağlı olarak 3-4 gün rejenerasyon antrenmanları yapılır. Genel karakteri genel aerobik dayanıklılığın, genel kuvvetin, esnekliğin,hareketliliğin oyunsal formda temel tekniğin çalışılmasıdır.
TESTLER Federasyonca zorunlu testler, genel sağlık kontrolleri, genel laboratuvar performans testleri, özel alan testleri, teknik testler, kişilik testleri yapılır. Burada testlerin öncelik sırasına ve antrenman programı devam ederken birlikte planlanmasına dikkat edilmelidir. BİYOMOTOR YETİLERİN GELİŞTİRİLMESİ Öncelikli olarak genel aerobik,uzun süreli dayanıklılık , kuvvet [anatomik adaptasyon,hipertrofi, maksimal kuvvet antrenmanları, kuvvette devamlılık ]
TEKNİK Temel ve üst düzey teknik antrenmanlara yer verilir.Taktikle örüntülü ve oyunsal formda tercih edilir. TAKTİK Temel ve üst düzey taktik çalışmalar biyomotor yetilerle birlikte çalışılır.Çok tekrar yapılması ve pekiştirmelere dikkat edilmesi gerekir.
PSİKOLOJİ ÖZEL MÜSABAKALAR