1
Osmanlı Devleti ‘nde Yönetim Anlayışı Osmanlı Padişahları ‘nın ne gibi görev ve sorumlulukları vardı? Osmanlı Devleti ‘nde Yönetim Anlayışı nasıldı ? Osmanlı Devleti ‘nde Yönetimde söz sahibi olan Hükümdarların devleti yönetme anlayışı ve devletin başına geçme usulü nasıldı ? Osmanlı Devleti’nde yönetim İslam Anlayışı‘na dayanırdı. Bunun yanında Eski Türk Geleneği ve fethedilen yerlerin daha önceki uygulamaları yönetimde etkili olmuştur. Şehzadeler, Amasya, Manisa ve Trabzon başta olmak üzere sancaklara devlet işlerini öğrenmeleri amacıyla lala isimli hocalarının yanına gönderilirdi. Taht Kavgalarının Osmanlı’da Yönetim Boşluğuna sebep olması nedeniyle, I. Ahmet Dönemi‘nde yapılan bir düzenleme ile Osmanlı Ailesi‘nin en yaşlı ve olgun üyesinin (Ekber - Erşed Sistemi) tahta geçmesi kuralı getirildi. Ayrıca şehzadelerin sancaklara gönderilmesi kaldırılarak, sarayda eğitim verilmeye (Kafes Usulü) başlandı. Devletin başında Osmanlı Soyu‘ndan gelen bir hükümdar bulunurdu. Bütün kuvvet hükümdarın elinde toplanmıştır. Hükümdarın Oğullarından her biri taht üzerinde hak sahibi idi. Hükümdarlar, babadan oğula geçerdi.(Saltanat Sistemi) Bu durum, Osmanlı‘da Taht Kavgalarına neden olmuştur
Fatih Dönemi ile birlikte divana Vezir-i Azam’lar başkanlık etmiştir. “Devlet ile ilgili kararların alındığı bir makam” olan Divan Teşkilatı ne zaman kurulmuş ve ne gibi özellikleri vardı? Osmanlı Devleti ‘nde Padişah’tan sonra karar alma yönünden en yetkili makam Divan Teşkilatı idi. Buna göre; Osmanlı Devleti‘nde Padişahlar‘dan sonra Ülke Yönetiminde Divan Teşkilatı etkili olmuştur… Öyle ki; Orhan Bey Dönemi‘nde tek olan vezir sayısı, I.Murat Dönemi’nde 2‘ye çıkarılmış ve bu vezirlerden biri Vezir-i Azam olmuştur. Vezir Sayısı, II.Murat Dönemi’nde 3, Fatih Dönemi’nde 4 ve Kanuni Dönemi‘nde ise 7 olmuştur Orhan Bey Dönemi‘nde kurulan İlk Divan‘da Vezir, Kadı ve Müftü yer alıyordu… Zamanla sınırların genişlemesiyle birlikte Divan’ın şekli ve üyeleri değişmiştir. Osmanlı Devleti‘nde DİVAN TEŞKİLATI, Orhan Bey Dönemi‘nde kurulmuş ve bu divana Padişahlar başkanlık yapmıştır… Fatih Dönemi ile birlikte divana Vezir-i Azam’lar başkanlık etmiştir.
Şimdi, Osmanlı Devleti ’nde ki Devlet Yönetim Seması ‘nı görelim Vezirler Kazasker Defterdâr Kaptan-ı Derya Şeyh-ül İslam Şeyh-ül İslam, Kaptan-ı Derya, Yeniçeri Ağası ve Reis-ül Küttap Osm.Dev.Yükselme Dönemi’nde Divan’ın Doğal üyesi olmuşlardır Şimdi, Osmanlı Devleti ’nde ki Devlet Yönetim Seması ‘nı görelim Yeniçeri Ağası Reis-Ül Küttap
Divan Örgütü ‘nde görev alan Devlet Görevlileri ‘ni tanıyalım Divanın ilk kuruluş döneminde bir Vezir vardı. Zamanla bu sayı artınca birinci vezire Vezir-i Azam veya Sadrazam denildi.(Başbakan) Vezir-i Azam, Padişah‘ın yardımcısı (Vekil) idi. Kendisi, hükümdarın mührünü taşırdı. Devlet işlerinden padişaha karşı sorumluydu. Tayin ve Görevden Alma İşleri‘nin yürütülmesi onun kararı ve padişahın izniyle olurdu. Osmanlı Devleti ‘nde zamanla Vezir Sayısı ’nın artması, Buna göre, Devlet Sınırları ‘nın gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkmıştır… Vezir-i Azam ‘ı tanıyalım Şimdi, Divan Örgütü ‘nde görev alan Devlet Görevlileri ‘ni tanıyalım
Vezirler’i Tanıyalım. Divanın ilk kuruluş döneminde bir Vezir vardı. Zamanla bu sayı artınca birinci vezire Vezir-i Azam veya Sadrazam denilirken, diğerlerine ise Vezir denmiştir.(Başbakan Yardımcıları) Buna göre; Vezirler, Vezir-i Azam’ın yardımcısı durumundaydı. Vezirler’i Tanıyalım.
Protokol bakımından Rumeli Defterdarı, Anadolu Osmanlı Devleti ‘nin Mali İşler (Ekonomi) ’inden sorumlu olan kişilerdir.(Maliye Bakanı) Başlangıçta bir tane olan defterdar daha sonra sınırların genişlemesine bağlı olarak ihtiyaç üzerine Anadolu Defterdarı ve Rumeli Defterdarı diye ikiye çıkarıldı… Protokol bakımından Rumeli Defterdarı, Anadolu Defterdarı‘ndan daha öndeydi… Defterdar‘ı Tanıyalım.
Protokol bakımından Rumeli Kazaskeri, Anadolu Kazaskerler, Divan’da 1480 yılına kadar bir Kazasker varken ülkenin genişlemesine paralel olarak bu sayı Anadolu Kazaskeri ve Rumeli Kazaskeri diye ikiye çıktı…. Osmanlı Devleti’nin ilk zamanlarında ordu içindeki Şer’i ve Hukuki Davalara bakarken daha sonra Adliye Teşkilatı‘nın başı olmuştur…. Kazasker, Bursa, Edirne ve İstanbul kadılarının dışındaki diğer illerin kadı ve müderrislerini tayin ederdi. Protokolde vezirden sonra gelirdi. Protokol bakımından Rumeli Kazaskeri, Anadolu Kazaskeri‘nden daha öndeydi… Kazasker’i Tanıyalım.
Nişancı‘yı Tanıyalım. Osmanlı Devleti‘nde Nişancı, bir tane idi. Padişah adına yazılan fermanlara, beratlara sözleşme gibi belgelere padişahın “Tuğra” sını çekerdi. Devletin kanunlarını çok iyi bildiğinden Divan’da kanuni konularda görüşlerine müracaat edilirdi. Tapu Defterlerini tutar, fethedilen yerleri kayıt defterine yazar, tımarların dağıtımını ve kaydını yazardı. Yeni kanunlarla ilgili çalışmalar yapardı. Nişancı‘yı Tanıyalım.
Seyh-ül Islam ‘ı Tanıyalım. Şeyh-ül İslam; önceleri, Divan Üyeleri‘nden olmamakla beraber önemli bir memurdu.(Müftü) Yapılan işlerin şeriata uygun olup olmadığı hakkında görüş bildirirdi. Yükselme Dönemi‘nde Divan Teşkilatı‘nün doğal üyesi olmuştur. Seyh-ül Islam ‘ı Tanıyalım.
Divan Teşkilatı‘nün doğal üyesi olmuştur. Osmanlı‘da Reis-ül Küttaplar, Divan’daki katipler tarafından yazılan yazıları kontrol ederdi. Zamanla devletin Dış İşleri‘yle ilgili işlere de bakmaya başlayan Reis-ül Küttaplar, Yükselme Dönemi‘nde Divan Teşkilatı‘nün doğal üyesi olmuştur. Reis-ül Küttap‘ı Tanıyalım.
Kaptan-ı Derya‘yı Tanıyalım. Osmanlı Donanması‘nın başı olan Kaptan-ı Derya; İstanbul’da bulunduğu zamanlarda Divan Toplantıları‘na katılırdı. Donanma ile ilgili işlerden sorumluydu. Kaptan-ı Derya‘yı Tanıyalım.
Osmanlı Devleti Ordusu‘nda en önemli askeri birimlerden biri olan Yeniçeri Ağası; Osmanlı Devleti Ordusu‘nda en önemli askeri birimlerden biri olan Yeniçeri Askeri Teşkilatı‘nın başıydı. Yeniçeri Ağası‘nı Tanıyalım.
Osmanlı Yönetimi Sunum Testi
Soru-1
İlk kez Divan Teşkilatı ‘nın kurulması Soru-2 ,
Yönetim Soru-3
Osmanlı Devleti ‘nde “ Devlet ile ilgili kararların alındığı mekanın kurulması “ yla ilgili yanıt,aşağıdakilerden hangisidir ? Soru-4
Soru-5
Soru-6
Soru-7
Soru-8
Soru-9
Soru-10
Soru-11
KONU PEKISTIRME SORULARI
Soru-13
Soru-14
Soru-15
Soru-16
Soru-17
Soru-18
Soru-19
Soru-20
Soru-21