TÜBİTAK ULAKBİM ULUSAL VERİ TABANLARI Sibel TABANLIOĞLU Uzman 14.04.2011 Ankara 1 1
Bilgi Merkezi Faaliyet Alanları Koleksiyon Geliştirme Bilgi Merkezi Faaliyet Alanları Cahit Arf Bilgi Merkezi Akademik İçerik Sağlama: TÜBİTAK EKUAL Ulusal Veri Tabanları Ulusal Yayın Tarama Belge Sağlama Ulusal Toplu Katalog Yayın Tarama ve Danışma Hizmetleri Türkiye Bilimsel Yayın Göstergeleri Süreli Yayınlar Katalogu Uluslararası Yayınları Teşvik
ULAKBİM Ulusal Veri Tabanları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt Ulusal veri tabanları, ülkemizde yayınlanan bilimsel dergi ve makalelere erişimi etkinleştirmek amacıyla oluşturulmaktadır. Web’den ücretsiz erişime sunulmaktadır. Dergiler ilgili alandaki akademik komiteler danışmalığında, uluslararası standartlara uygun kriterler de dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Tam metin erişim ve belge sağlama hizmeti sunulmaktadır. Türkiye adresli bilimsel dergilerin uluslararası WoS atıf indeksinde yer almasını yaygınlaştırmaya yönelik danışmanlık yapılmaktadır. (Nisan 2011 itibarıyla 75 dergi). 3 3
Ulusal Veri Tabanları: Tarihçe 1992 veri tabanı çalışmaları başladı. 2000lerin başında web üzerinden veri tabanı sorgulanmaya başladı. Makalelerin yanında kaynakça/referanslar da taranabilmeye başlandı. 2004 tam metinlere erişim sağlanmaya başladı. 2005 atıf indeksi çalışmaları başladı. 2008 dergilerin elektronik ortamda editörler tarafından iletilmesine olanak sağlayacak web tabanlı program çalışmaları tamamlandı 2009 - Online Dergi İzleme Sistemi (ODIS) devreye girdi, - Google Scholar’da taranmaya başladı. - Bazı üniversiteler, ULAKBİM Veri Tabanlarına giren dergileri atama ve yükseltmelerde kullanmaya karar verdi. 2010 -Akademik yükseltmelerde kullanılan asgari ölçütler de dikkate alınarak, ULAKBİM Veri Tabanları konu kapsamına “Din ve İnanç Araştırmaları” ve “Hukuk” temel konu alanları da dahil edildi. -EBSCOHost platformunda taranabilir oldu. - Türkiye Akademik Atıf Sistemi (TAKA) yazılımı teknik olarak tamamlandı. 4 4
Ulusal Veri Tabanları: Temel Hedefler Bilgi paylaşımını sağlamak, Bibliyografik verileri arşivleyerek gelecek nesillere aktarmak, Bibliyografik denetimi gerçekleştirmek ve tekrar çalışmalarını engellemek, Ulusal kavramsal dizin oluşturmak, Bilim dilinin gelişimini ve dil birliğini sağlamak, Ulusal içeriğe, uluslararası sistemler üzerinden de erişimi sağlamak ve yaygınlaştırmak, Ulusal yayın performansının ölçülmesine yönelik ulusal atıf indeksleri geliştirmek, Araştırmaların ulusal bibliyografik verilerle desteklenmesini sağlamak, Bilimsel kaliteyi artırmak, 5 5
TÜBİTAK ULAKBİM Veri Tabanları TÜBİTAK Destekli Projeler Veri Tabanı [1966-] Yaşam Bilimleri Veri Tabanı [1992-] Eski Adı: Tarım, Veteriner ve Biyoloji Bilimleri Veri Tabanı Türk Tıp Veri Tabanı [1993-] Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı [1992-] Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı [2002-] Eski Adı: Sosyal Bilimler Veri Tabanı Hukuk Veri Tabanı [2010- ] YENİ Türkiye Akademik Atıf Sistemi (TAKA) [2011-] YENİ 6 6
Dergi Değerlendirme Kriterleri Dergide ISSN bulunmalı, Düzenli aralıklarla ve zamanında yayımlanmalı, Bilimsel araştırma yazısı ağırlıklı olmalı, Danışman/hakem değerlendirme sistemi bulunmalı, Makalelerde Türkçe ve yabancı dilde başlık, öz ve anahtar kelimeler yer almalı, Dergilerin, yazım kuralları içerisinde araştırma ve yayın etiğine uyum gerekliliği açık olarak belirtilmelidir. 7 7
Elektronik Dergi Değerlendirme Kriterleri Basılı dergiler için kullanılan değerlendirme kriterleri, elektronik ortamda yayımlanan dergiler için de geçerlidir. Buna ek olarak; Derginin elektronik adresi (Web sayfası) erişilebilir ve kullanılabilir olmalıdır. Elektronik derginin arayüzü, kullanıcı dostu olmalı, hata mesajları ve erişim sorunları yaşanmamalıdır. Elektronik dergide "arama/search" ve eski sayılar için arşiv alanları bulunmalıdır. e-posta aracılığı ile TÜBİTAK - ULAKBİM’e yayınlandı bilgisini iletmesi gerekmektedir. 8 8
Ulusal Veri Tabanlarına Başvuru ULAKBİM Veri Tabanları Dergi Takip sistemine editör tarafından dergi bilgilerinin girilmesi ve sayılara ait pdf dosyalarının yüklenmesi, İçinde bulunulan yıl ve bir önceki yıla ait dergi sayılarının basılı kopyalarının ULAKBİM’e iletilmesi, İlgili Veri Tabanı Komitesi’ne hitaben yazılı başvuru yapılması, Daha sonra yayınlanacak dergi sayılarının da zamanında ve düzenli gönderilmeye devam edilmesi gerekmektedir. 9 9
Tam Metni Olan Makale Sayısı Tam Metni Olan Proje Sayısı Sayılarla UVT Veri Tabanı Toplam Kaynak Sayısı Toplam Makale Sayısı Tam Metni Olan Makale Sayısı Tıp VT 240 52.089 28.028 Yaşam Bilimleri VT 109 20.411 6.149 Mühendislik ve Temel Bilimler VT 120 16.846 4.074 Sosyal ve Beşeri Bilimler VT 179 23.627 13.049 Hukuk VT 13 1105 657 TOPLAM 661 114.078 51.957 Toplam Proje Sayısı Tam Metni Olan Proje Sayısı TÜBİTAK Destekli Projeler VT 10.557 9.787 10 10
UVT Dergi Sayısı (2010) Tıp VT : 165 / 85 Kabul Sosyal ve Beşeri Bilimler: 210 /137 Kabul Yaşam Bilimleri: 59 / 45 Kabul Mühendislik ve Temel Bil. : 67 /31 Kabul Hukuk Veri Tabanı : 24 /12 Kabul
Tübitak Destekli Projeler Veri Tabanı (1966- ) TÜBİTAK Araştırma Grupları tarafından desteklenmiş araştırma projelerine ait sonuç raporlarının bibliyografik veri, öz ve tam metinleri http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/proje 10557 Proje 9787 Tam Metin 12 12
Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı(1992 -) Mühendislik, Temel ve Uygulamalı Bilimler alanlarında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlarda bulunan Türkçe ve diğer dillerdeki özgün araştırma/derleme makaleleri ve olgu sunumları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/muh 120 Dergi 16846 Makale 4074 Tam Metin 13 13
Yaşam Bilimleri Veri Tabanı (1992- ) Eski Adı: Tarım, Veteriner ve Biyoloji Bilimleri Veri Tabanı Tarım, Ormancılık, Veterinerlik, Su Ürünleri, Gıda ve Gıda Teknolojisi ile Biyoloji bilim dallarında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlarda bulunan Türkçe ve diğer dillerdeki özgün araştırma/derleme makaleleri ve olgu sunumları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tarim 109 Dergi 20411 Makale 6149 Tam Metin 14 14
Tıp Veri Tabanı [1993-] Sağlık Bilimleri (Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hemşirelik vd.) alanında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlarda bulunan Türkçe ve diğer dillerdeki özgün araştırma/derleme makaleleri ve olgu sunumları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/tip 240 Dergi 52089 Makale 28028 Tam Metin 15 15
Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı (2002- ) Antropoloji,Arkeoloji, Coğrafya, Dil Bilim, Eğitim Bilimleri, Felsefe, İletişim, Ekonomi ve İşletme, Kamu Yönetim, Kütüphanecilik ve Bilişim, Mimarlık, Psikoloji, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Şehir Bölge Planlama, Tarih, Siyaset Bilimi, Din ve İnanç Araştırmaları bilim dallarında Türkiye'de yayımlanan süreli yayınlarda bulunan araştırma/derleme makaleleri, çeviri ve olgu sunumları http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt 179 Dergi 23627 Makale 13049 Tam Metin 16 16
Hukuk Veri Tabanı (2010- ) ÜAK tarafından ilan edilen, akademik yükseltmelerde kullanılan asgari ölçütlerde, Ekim 2010'dan itibaren Hukuk ve İlahiyat temel alanlarında ulusal hakemli dergiler için ULAKBİM veri tabanlarında indekslenen yayınlar koşulu getirilmiştir. Bu kapsamda, ULAKBİM Yönetim Kurulu'nun 8 Ocak 2010 gün ve 62 sayılı toplantısında alınan karar ile, ULAKBİM tarafından geliştirilmekte olan Ulusal Veri Tabanları kapsamına Din ve İnanç Araştırmaları ve Hukuk konu alanları da dahil edilmiştir. http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/hukuk/ 13 Dergi 1105 Makale 657 Tam Metin 17 17
Türkiye Akademik Atıf Sistemi (TAKA) Türkiye’nin ulusal bilimsel yayın performansının ölçümlenmesi ve ulusal bilim haritasının çıkarılması Kurum, yazar (kişi), bilim dalı, şehir gibi alanlara göre analiz (yayın sayıları ve dağılımları, etki ortalamaları) Yazar, kurum, bilim dalı atıf sayıları Dergi atıf raporları Alandaki en etkili makalelerin tespiti Kurumların araştırma odak noktasının tespiti Kurumun en etkili olduğu alanın belirlenmesi Kurumların ortalama atıf oranları Kurumlar arası, ülkeler arası işbirlikleri 2000- 18 18
Türkiye Akademik Atıf Sistemi (TAKA) İlk Etap : UVT’lerde dizinlenen dergiler 2. Etap : UVT dışında kalan kriterleri sağlayan Ulusal Bilimsel dergiler ISSN bulunması Hakemli olması Bilimsel / Akademik bir yayın olması Düzenli ve zamanında yayınlanması Araştırma ve Yayın Etiğine uygun yayınlanması 19 19
YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Ulusal yayın haritasının oluşturulması ve yayın performansının ölçülmesine yönelik geliştirilen Türkiye Akademik Atıf Sistemi (TAKA), Ulusal Bildiriler Veri Tabanı, Bilimsel Etkinlikler Portalı, Akademik Dergi Portalı Teknik İçerik aktarımları 20 20
UVT - TOPLANTILAR Düzenleyen : ULAKBİM Veri Tabanları Komiteleri Katılımcılar : Editörler, Yayıncı, yazar, araştırmacı Amaç : Bilimsel dergilerin etkinliğinin artırılması, uluslararası alanlarda tanınması, yayıncılıktan veri tabanına kadar olan süreçte karşılaşılan sorunların dile getirilmesini ve çözümler üretilmesini sağlamaktır. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık Sempozyumu (2003 –) Ulusal Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı (2006 – ) Yaşam Bilimleri Süreli Yayıncılık Editörler Çalıştayı (2007 – ) Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı Sempozyumu (2008 – ) 21 21
"ULAKBİM, ISI Türkiye Adresli Dergiler Danışmanı" Ulusal bilimsel içeriğe uluslararası platformda erişimin yaygınlaştırılması amacıyla, ISI WoS ve alan indekslerine yönelik girişimler içinde bulunan ULAKBİM, 2008 yılı itibariyle ISI' ya girecek Türkiye adresli dergiler için danışmanlık görevi üstlenmiştir. ULAKBİM tarafından Thomson Reuters (ISI)'a önerilecek Türkiye adresli bilimsel dergiler TÜBİTAK ULAKBİM Veri Tabanları’nda indekslenen dergiler arasından veri tabanları Komitelerinin ön değerlendirmesi doğrultusunda seçilmektedir. 23 23
"ULAKBİM, ISI Türkiye Adresli Dergiler Danışmanı" Değerlendirmelerde; Dergilerin hakemli olması, Düzenli ve zamanında yayınlanması, Araştırma makalesi ağırlıklı yayın yapıyor olması, Konu alanında etkinliği olması, İngilizce öz ve başlık içermesi gibi kriterler dikkate alınmaktadır. 2002 2008 2009 2010 4 57 72 76 24 24
26 26
27 27
28 28
29 29
30 30
31 31
Teşekkürler … Sibel TABANLIOĞLU 32 32