Dr. Ali DEMİRCAN “Perşembe Buluşması” 22 Mayıs 2008

Tanım: İnsan, araç-gereç, çevre koşullarının etkileşimini inceleyen ve bu etkileşmeyle ortaya çıkan fiziksel ve psikososyal sorunların azaltılması ve engellenmesi için çalışan bir bilim dalıdır.

“İşin ve çalışma ortamlarının insancıllaştırılmasıdır”

Bernardino Ramazzini (1633-1714)

KİSH artış Gelişen teknoloji ile bürolarda; İşlerin yapılabilme hızında artış İş yoğunluğunda artış Ekran karşısında geçen zamanda artış Hareketsizlikte artış Mola sayısı ve süresinde azalma KİSH artış

“Teknolojik gelişmeler ile birlikte KİSH’nın ABD ve AB ülkelerinde arttığı gözlenmiştir.” “AB ülkelerinde meslek hastalıkları değerlendirildiğinde teşhis edilen toplam meslek hastalığının %34,96’sının KİSH olduğu görülmüştür.”

AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Fiziksel) – (2002) 34 35 30 24 23 25 20 11 14 15 11 12 Kadın 10 8 5 7 Erkek 5 4 5 Bel agrısı Görme ile ilgili Deri ile ilgili Mide agrısı Boyun ve omuz ağrısı Ust ekst. kas agrısı Alt Ekst .kas ağrısı AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Fiziksel) – (2002)

AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Psikososyal) – (2002) 29 28 30 24 25 20 16 14 15 11 7 9 8 7 Kadın 10 Erkek 5 Stres Yorgunluk Baş ağrısı İrritabilite Anksiyete Uyku sorunları AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Psikososyal) – (2002)

%11 (275) %38 (981) %51 (1319) Toplam: 2575 01.01.- 01.05.2008 tarihleri polikliniğe başvuran hasta dağılımı

Risk Faktörleri A- İş ile ilgili risk faktörleri Fiziksel risk faktörleri Ergonomik risk faktörleri Psikolojik risk faktörleri B- Kişisel risk faktörleri

Ergonomik sorunlar; sadece şiddetli travmalar tarafından değil, tekrarlayıcı ve zorlayıcı hareketlerle, uygun olan / olmayan pozisyonlarda uzun süreli duruş ve termal konfor eksiklikleri nedeni ile de oluşurlar.

Erken dönem: Ara Dönem: Geç dönem: Çalışma sırasında etkilenen bölgede ağrı ve yorgunluk olur, ancak gece veya dinlenme saatlerinde düzelir. Ara Dönem: Ağrı ve yorgunluk çalışma sırasında ama daha erken gelişir ve çalışma sonrası da devam eder. Geç dönem: Ağrı, yorgunluk ve güçsüzlük istirahat sırasında da devam etmeye başlar. Hafif işleri gerçekleştirmede ve uyumada zorluk yaratır. İş gücü kaybı mevcuttur ve tedavi edilmelidir.

Geç dönem: Ağrı, yorgunluk ve güçsüzlük istirahat sırasında da devam etmeye başlar. Hafif işleri gerçekleştirmede ve uyumada zorluk yaratır. İş gücü kaybı mevcuttur ve tedavi edilmelidir.

Klasik koruyucu hekimlikte korunma üç kategoriye ayrılır: 1. Primer korunma: Hastalık oluşmadan önce korunmak için yapılan girişimleri kapsar. 2. Sekonder korunma: Hastalığın ilerlemesini engellemek için yapılan girişimleri kapsar. 3. Tersiyer korunma: Hastalığın sonuçlarını, komplikasyonlarını azaltmak için yapılan girişimleri kapsar .

Ne Yapmalı ?

1. İşyeri ergonomik prensiplere uygun olarak projelendirilmeli. - Havalandırma, klima sistemleri, kapı, pencere yeri, elektrik ve bilgisayar ağ donanımı v.b. İç mekanlar ve büro donanımları çalışanın andropometrik ölçümlerine ve vücut özelliklerine uygun olarak düzenlenmeli. - Masa, sandalye, dolap, bilgisayar v.b. büro aletleri

İşyerinde yeterli fizik konfor sağlanmalı. Isı - Büro işleri: 19.4 - 22.8 C Nem - Ortalama %45-65 Gürültü - 80 desibelin altında Aydınlatma - Yeterli olmalı, gölgelenme, yansıma olmamalıdır

İşe giriş muayeneleri işe uygun olarak yapılmalı. Çalışan işe uygun olarak seçilmeli ve / veya atanmalı. Periyodik muayeneler yapılmalı.

Belirli periyodlarla iş ortamında risk değerlendirmesi yapılarak gerekli düzenlemelerin yapılması sağlanmalı.

8. İş monotonluğunu giderecek rotasyonlar yapılmalı. 9. İş ortamında ortak kullanılacak sosyal alanlar yaratılmalı. Etkin dinlenme araları verilmeli.

-Ergonomi 11. Çalışanlara eğitimler verilmeli ve düzenli aralıklarla sürdürülmeli. -Ergonomi -Yaşam tarzı değişikliği a- Egzersiz yapma b- Sigara bırakma c- Dengeli ve düzenli beslenme, kilo takibi d- Ergonomik davranış alışkanlığı

Yapılan günlük muayeneler ile, erken tanı konularak, korunma ve tedaviye yönelik planlamalar yapılmalı ve gereken sağlık desteği sağlanmalı.

13. Periyodik olarak iş ortamında kısa süreli gözlem amaçlı ziyaretler yapılmalı, KİS şikayeti olanlar takip edilerek, yerinde müdahalelerde bulunulmalı.

14. İlerlemiş vakalarda, 2. - 3. basamak hizmet birimleri ile entegre bir şekilde medikal tedavi, fizik tedavi ve cerrahi tedavi planlanarak, çalışana destek sağlanmalı.

15. Gerektiğinde meslek hastalıkları hastanesine sevk edilmeli.

Nasıl Yapmalı ?

Üst yönetim desteği alınmalıdır...

Çalışanlar sürece katılmalıdır... “Tespit, planlama, reorganizasyon ve uygulama aşamalarının her birinde çalışanlar, işyeri hekimi, İSG uzmanı (varsa) ve işveren birlikte hareket etmelidir.”

İşyeri sahibi; 1. Çalışma ortamının uygunluğunu sağlamalı. 2. Çalışanlara ergonomi konusunda eğitim verilmesini sağlamalı. 3. Gerekli donanım ve iş organizasyonunu sağlamalı.

Çalışanlar; Risk etkenleri konusunda bilgi sahibi olmalı ve eğitimlere katılmalı. Risk etkenlerinden uzak durmalı. İş yerinde ve günlük yaşamda vücudunu doğru kullanmalı. Düzenli egzersiz ve spor yaparak genel sağlığını iyileştirmede sorumluluk almalı. Dengeli ve düzenli beslenmeli.

Devlet; Tüm taraflarla birlikte, çalışma hayatına yönelik mevzuatı hazırlamak. Çalışma alanlarının mevzuata uygun olarak yapılanmasını sağlamak. İSG ve çalışma ortamlarının uygunluğunu denetleyerek, uygunluğun gelişerek sürekliliğini sağlayacak mekanizmaları oluşturmak.

Türk Tabibleri Birliği, ilgili kurumları biraraya getirerek ortak çalışma platformu yaratmalıdır. TTB İşyeri Hekimliği Kolu / Derneği Pratisyen Hekimlik Derneği Uzmanlık Dernekleri Üniversite (Tıp ve Müh. Fak.) İlgili Bakanlıklar

Mevzuat: 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu 4857 Sayılı İş Yasası 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 2. Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 3. Titreşimli aletle çalışma Yönetmeliği 4. Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği 5. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 6. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri ile İlgili Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

“Hastalıgın en güzel ilacı, o hastalıktan korunmanın çarelerini ögrenmektir” Hippokrat

Teşekkür ederim...

Çalışanlarda KİSH ve Büro Ergonomisi %62’si çalışma sürelerinin en az dörtte birinde tekrarlayıcı hareketlere maruz kalmaktadır, %46’sı ağrılı veya zorlayıcı hareketlere maruz kalmaktadır, %35’i ağır yük taşımak zorunda kalmaktadır

Çalışanlarda KİSH ve Büro Ergonomisi %25’i sırt ağrılarından şikayetçi, %23’ü kas ağrısından şikayetçi,