Grup B2 (Grup Paralimpik) ZİHİNSEL VE BEDENSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR VE AİLELERİNİN YAŞADIKLARI PROBLEMLER VE TOPLUMUN BAKIŞ AÇISI Grup B2 (Grup Paralimpik)

Grup B2 (Grup Paralimpik) ZİHİNSEL VE BEDENSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR VE AİLELERİNİN YAŞADIKLARI PROBLEMLER VE TOPLUMUN BAKIŞ AÇISI Grup B2 (Grup Paralimpik)

Grup Paralimpik Sinem Güzel Burcu Jan Anıl Demirpehlivan Hilmi Yaşar Çağcan Ölmez Anıl Şahin Nejla Akman Erdem Öksüzoğlu F.Zehra Hazıroğlu Fuat Erdoğmuş Danışman: Doç. Dr. Kadir Babaoğlu

Grup Paralimpik 4

Amaç Engelli çocuklar ve ailelerinin yaşadıkları problemleri tespit etmek, Toplumun bu konuya bakış açısını öğrenmek, Çözüm önerileri sunmak 5

Materyal ve Metod Çalışma anket yöntemi ile yapılmıştır. Anket uygulama yerleri Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi çocuk polikliniği ve kliniği Kocaeli Devlet hastanesi Özel ROMATEM fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi Özel YANKIM Rehabilitasyon merkezi Diğer sosyal yaşam alanları 6

Materyal ve Metod İki farklı grup oluşturuldu Grup 1 (n:.65) Engelli bir çocuğa sahip olan ebeveynler Anket I Grup 2 (n:108) Engelli çocuğu olmayan toplumdaki bireyler Anket II

Bulgular Engelli ailelerin demografik yapısı Engelli çocukların özellikleri Ailelerin psikolojik durumları ve problemleri Toplumun bakış açısı 8

Engelli çocuğu olan ailelere uygulanan anketlerin değerlendirilmesi

Engelli ailelerin demografik yapısı Ailenin eğitim düzeyi %60 ı ilkokul mezunu %15 i üniversite mezunu Ailenin çalışma durumu %78 yalnız baba çalışıyor %7 ikisi de çalışıyor %15 ikisi de çalışmıyor Ailenin gelir düzeyi %59’ u <1000 TL %18>1500 TL Ailenin sağlık güvencesi %60 SSK %5 özel sağlık sigortası %16 sağlık güvencesi yok *Bakım sürecinde ekonomik yetersizlik oranı %67 *Ebeveynler arasındaki akraba evliliği oranı % 28

Yaş ortalamaları Engel nedeni Zihinsel %72 Bedensel %38 0-1 yaş: %10 Doğuştan %68 Kazanılmış %27 Bilinmiyor % 5 Zihinsel %72 Bedensel %38

Ailelerin psikolojik durumları Ankete katılan ailelerin ilk tepkileri “şok oldum”, “üzüldüm”, “yıkıldım” v.b gibi duygular olduğu görüldü. Ailelerde süregen hale gelen duygular “Bu durum baş etmem için bana verildi” %23 “Sürekli kaygılıyım” % 20 “Her an başına bir şey gelmesinden korkuyorum” %17 “Çaresizim” % 17 “Suçluluk hissediyorum” %11 12

Ailelerin psikolojik durumları Esi ile iletişim: Etkilenmemiş %66 Diğer kardeşleri ile iletişim Olumsuz etkilenen %90’dan fazla Kıskançlık-üzüntü-kaygı duyan-korkan-utanan kardeşler mevcut Ailelerin %40’ ı sağlıklı olan diğer çocuklarına yeterince ilgi gösteremediğini belirtti. Sosyal yaşantı Kötü etkilenmiş %50 Etkilenmemiş %37 13

Ailelerin psikolojik durumları Çevrenin aileye olan bakış açısı Hoşgörülü %27 Yardımsever %27 Ön yargılı %18 Duyarsız %16 Rahatsız edici %12 Buna rağmen engelli çocukların ebeveynleri diğer engelli çocuk aileleri ile ve sağlıklı çocukları olan aileler aynı oranda %63 ve %61 iletişimde sorun yaşamadıklarını belirttiler.

Ailelerin psikolojik durumları Psikolojik destek alan ailelerin oranı %34 Ailelerin %95’ i engelli çocuklar yanında ailelere de psikolojik rehabilitasyon programı uygulanması gerektiğini düşünmektedirler. Ailelerin %66’ sı pediatri doktorundan süreçte olumlu katkı gördüğünü belirtti. 15

Rehabilitasyon merkezleri ile ilgili durum Ailelerin %50 si rehabilitasyon merkezlerinde verilen eğitim hakkında bilgileri olmadığını belirtmekte ve merkezlerdeki personelin işlerinde yetkin olmadığını Ailelerin sadece %22’ si engelli çocuklar ve ailerine yardımcı olacak eğitim ile ilgili kaynakların yeterli olduğunu düşünmektedir. 16

Ailelerin %23’ ünün kafasında halen tanı ile ilgili kuşku olduğunu belirttiler Ailelerin %41’ i çocuklarının halen engelini kabullenemediğini belirtti. Ankete katılan kişilerin çoğu çocuğunun genellikle ev içinde kaldığını ve farklı bir aktivite içinde bulunmadığını belirtti Yeterli sayıda okul olmadığını ve mevcut okullara ulaşım sorunu nedeniyle %30’ unun rehabilitasyon amaçlı hiçbir eğitim kurumuna gidemediğini belirtti.

Bütün bunlara rağmen engelli çocukların anneleri prenatal dönemde tanı konulması durumunda % 55’ i gebeliği devam ettireceğini %30’ u gebeliği sonlandıracağını %15’ i bilmesine rağmen doğurduğunu ifade etti.

Toplumdaki bireylere uygulanan anketlerin değerlendirilmesi

Engelli birey tanımı Fiziksel ruhsal ve zihinsel olarak diğer insanlardan farklı olan kişiler Günlük hayatta ihtiyaçlarını tek başına karşılamayan sürekli yardım almaları gereken kişiler Özürlü bireyler Yaşama bozukluğu olan Hareket kısıtlılığı Sakatlar Hayatı bazı yönleriyle diğerlerine göre daha zor yaşayan bazı kesimlerde yalnızlaşmaya mahkum ve özel yetenekleri olduğuna inandığım kimseler

Ankete katılan kişilerin %35’ inde ailesinde ya da akrabalarında engelli birey bulunmaktadır. Engelli bireylerin toplumla bütünleşmesinde %79 oranında sorun olduğunu düşünmektedir. %90’ ı engelli bireylerin akranları gibi eğitimin bütün olanaklarından yararlanamadığını düşünmektedir. 21

Ankete katılan kişilerin %14’ ü engelli bireyler birbiriyle evlenmesin %86’ sı birbiriyle evlensin Birbirlerine daha çok destek olurlar Evlenmeleri çocukların da sakat olmaları ihtimalini güçlendirir Ama çocuk yapmamalılar Olumsuz çünkü birbirlerine yardım etme ihtimali kalkıyor Birbirlerinin eksiklerini kapatırlar Aşk engel tanımaz

AŞK ENGEL TANIMAZ

Bireysel olarak engellilere yardım ediyor musunuz? %32 evet %68 hayır Şehirlerde Fiziki alt yapı engelliler için uygun mu? Evet % 13 Hayır % 87

Ankete katılan kişilerin %75’ i çocuğunun engelli bir çocuk ile arkadaşlık kurmasını kabullenirken Çocuğum topluma örnek olsun Benim çocuğum da o duruma düşebilir Özgüven kazanmaları önemli Ayrım söz konusu olmamalı Engelli olmak insan olmadığı anlamına gelmiyor Çocuğum sağlığının önemini kavrar Toplumla kaynaşmaları açısından önemli %25’ i istememektedir. Çocuğuma zarar verebilir Gelişimini engelleyebilir Engelli çocuğun özenmesini istemem

Ankete katılan kişilerin %90’ ı zihinsel ve ruhsal/duygusal engelli bireylere karşı olumsuz düşüncelerin toplumda daha fazla olduğunu düşünmektedir. Ankete katılan kişilerin %70’ ı prenatal dönemde bebeğin engelli doğacağı bilinse bile doğması gerektiğini belirtmiştir.

Olduğunu belirtmiştir. Ankete katılan kişiler engelli bireylerin toplumun aktif üyesi olabilmelerinin önündeki en büyük engelin Toplumun ön yargıları %64 Yetersiz destek %41 Eğitim fırsatlarının yetersizliği %30 Fırsat yok, iş yok % 13 Ulaşımdaki zorluklar %12 Uygun mesleki eğitim alamamaları % 8 Bilgiye ulaşımdaki zorluklar %6 Özürlü bireylerin kendileri %5 Olduğunu belirtmiştir.

Sonuçlar ve öneriler Toplumun eğitim düzeyi halen istenilen seviyede değildir. Bu nedenle engelli çocukların topluma kazandırılması güçleşmektedir. Öncelikle toplumun eğitim düzeyinin artmasıyla çözüm önerileri daha kolay olacaktır. Toplumda engellilere yönelik gerek bireysel ve gerekse kurumsal destek istenilen düzeyde değildir. Engelli çocuğa sahip olan ailelerin de eğitimi yetersiz olup psikolojik olarak toplumla bütünleşmeleri kolay olmamaktadır. Engelli ailelere devlet yoluyla psikolojik destek verilmesi rutin hale getirilmelidir. 28

Sonuçlar ve öneriler Toplumda yaşam alanları, özürlülerin hayatını kolaylaştıracak fiziksel koşullara uygun hale getirilmelidir. Rehabilitasyon merkezlerindeki kişilerin yeterliliği gözden geçirilmeli ve gerekli iyileştirilmeler yapılmalıdır. Spor, müzik, resim, gibi alanlara da engelli bireyler yönlendirilmelidir. 29

Dikkatiniz için Teşekkür ederiz.