2. BİLGİ TOPLAMA VE SUNMA HİZMETİ Bilgi toplama ve sunma hizmeti, öğrencinin gerek duyabileceği her türlü bilgiyi onun yararlanmasına sunmak için yapılan çalışmalardır. ● Öğrencilerin gidebilecekleri üst eğitim kurumları hakkında bilgi verme ● Okuldaki ve çevredeki eğitsel ve kültürel etkinlikler ● Yardım hizmetleri ● Part time iş olanakları ● Mezun olduktan sonraki iş olanakları hakkında bilgiler verir. Öğrencinin kendini geliştirmesi için ihtiyaç duyabileceği her türlü bilginin toplanması, tasnifi, öğrencinin yararına sunulması ve paylaşılması çalışmaları bu gruba girer.

3. MÜŞAVİRLİK (KONSÜLTASYON) HİZMETİ Rehberlik hizmeti kapsamına, doğrudan öğrenciye dönük olmayan ancak yapılacak hizmetlerin niteliğini etkileyecek bazı hizmetler daha girer. Müşavirlik hizmeti okuldaki rehberlik uzmanının, öğretmen ve yöneticilerin ortak bir rehberlik anlayışı kazanmaları, bu alandaki bilgi ve becerilerini arttırmaları için onlara yardımcı olmasıdır. Yani rehberlik uzmanı, öğretmen, yönetici ve velilerin, öğrencinin gelişmesi için kurdukları yardım ilişkisidir. Okuldaki rehberlik uzmanının, kendi uzmanlık alanında sahip olduğu bilgi ve becerilerini, öğretmen, veli ve yöneticilerin hizmetine sunması, onların bu konuda kendilerini geliştirmesine yardımcı olması müşavirlik hizmeti kapsamına girer.

4. YÖNELTME VE YERLEŞTİRME HİZMETİ Öğrencinin kendine uygun bir eğitim kurumuna, branşa, işe ya da mesleğe yönelmesi ve o konuma yerleşmesi için yapılabilecek yardım hizmetlerine denir. ● Öğrencinin okul içi veya dışı bir sosyal etkinliğe yönelmesi ● Psikolojik hizmetlerden yararlanması için teşvik edilmesi ● Seçmeli derslerden kendi gelişimine yardımcı olacak olanları seçmesi ● Kısa süreli iş, staj ve uygulama alanlarına yönelmesine yardımcı olur. Bu hizmetlerin amacı bireyi içinde bulunduğu durumdan bir üst basamağa ve daha iyi bir konuma yöneltmek, yerleştirmek için çalışmaktır.

5. ORYANTASYON HİZMETİ (YENİ ORTAMA ALIŞTIRMA) Bir okula (işe) yeni başlayan öğrencilere, eğitim yılı başında, okulu, kurallarını, işleyişini tanıtmak, okulda ve o çevrede ihtiyaçlarını nasıl karşılayacakları hakkında bilgi vermek ve böylece yeni girdikleri ortama kısa sürede alışmalarına yardımcı olmak üzere yapılan çalışmalardır. Özel ve oldukça kısa süreli bir eğitim programıdır. Öğretimin başladığı ilk hafta bu işe ayrılır. Hazırlık ve organizasyon gerekir. Oryantasyon hizmeti kapsamında yapılan çalışmalar ● Okula yeni gelen öğrencileri karşılama ● Okulu ve birimleri gezdirip tanıtma ● Disiplin, sınıf geçme ve devam yönetmelikleri hakkında bilgi verme ● Kütüphane, yemekhane, ulaşım vb. hakkında açıklama yapma ● Okuldaki etkinlikler (Kulüp – dernek vs.) hakkında bilgi verme ● Tanıtım gösterileri, tanışma çayları düzenlemek

6. İZLEME VE DEĞERLENDİRME HİZMETİ Yapılan önceki hizmetlerin bir devamıdır. Yöneltme ve yerleştirme sürecinin sonucu ne olmuştur? Psikolojik danışma alan öğrencilerde beklenen davranış değişiklikleri olmuş mudur? Gibi durumların izlenip değerlendirme yapılmasıdır. Bu değerlendirmeler sonucunda yapmış olduğumuz çalışmalarda eksiklikler varsa belirlenir ve bu problemler giderilir. Bu konuda yapılan önemli bir çalışmada mezunları izlemedir. (Ne kadarı alanıyla ilgili bir işte çalışıyor veya okuyor – ne gibi alanlara yöneldiler – başarıları neler – yardım hizmetlerinin onlara faydası oldu mu? gibi) Mezun günleri düzenlenerek bağlantı sürdürülür.

7. PSİKOLOJİK DANIŞMA Bireylerin kendilerini tanımalarını, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmelerini, karar verme, problem çözme ihtiyaçlarını karşılamak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan psikolojik yardım ilişkisidir. Yardım alam kişiye “danışan”, yardımı veren kişiye ise “psikolojik danışman” denir. Bu alanda yetişmiş uzman kişilerce verilen profesyonel bir yardım sürecidir. Okuldaki rehberlik uzmanı veya bu alanda yetişmiş bireyler tarafından verilir. Psikolojik danışmanın kendine özgü ilkeleri, etik kuralları, yaklaşımları ve kuramsal temelleri vardır. Danışan problemin nedenlerinin kendi dışında olduğu inancındadır. Gizlilik ilkesi ve gönüllülük esastır. Psikolojik danışma sürecinin başarısı, danışan ile psikolojik danışman arasında kurulan ilişkinin etkinliğine bağlıdır. Bireye saygı esastır.

Danışmanın kullandığı teknikler ● Açıklama (bireyin söylediklerini aynı anlama gelen kelimelerle tekrar etme) ● Onaylama (Başıyla veya hımm, ya, evet gibi) ● Duyguları yansıtma (içinde bulunduğu duyguları yakalayıp yeri geldikçe belirtme) ● Yorumlama (Bahsettiği olaylar hakkında bağlantı kurma) ● Yüzleştirme (Çelişkili ifadelere dikkat çekme) ● Cesaret verme ● Destekleme ● Soru sorma ● Bilgi verme

Danışanla danışmanın arasında iletişimi güçleştiren durumlar Danışanla danışmanın arasında iletişimi güçleştiren durumlar. ● Danışmanın otoriter bir tutum göstermesi ● Pasif olması ● Duygusal konulardan kaçınması (mesafeyi korumak için) ● Toplumca hoş karşılanmayan konulardan kaçınması ● Danışanı dinlememesi ● Yersiz yere güven vermesi ● Aşırı derecede samimiyet göstermesi Psikolojik danışma bireysel ve grupla psikoloijk danışma olmak üzere ikiye ayrılır. Bireysel psikolojik danışmanın verildiği bireyler ● Özsaygısı ve özgüveni düşük bireyler ● Karmaşık problemleri olanlara ● Başarısı düşük bireylere ● Uyum sorunu yaşayan (sinirlilik, saldırganlık) bireylere ● İletişim sorunu yaşayan bireylere ● Gizli kalması gereken sorunları olanlara ● Cinsel fonksiyon bozukluğu olanlara ● Kendilerini göstermeye, dikkat çekmeye meraklı olanlara

Grupla psikolojik danışma İnsan toplumsal bir varlıktır Grupla psikolojik danışma İnsan toplumsal bir varlıktır. Sorunları da toplumsal ilişkilerden kaynaklanmaktadır. Bireyin çevreye uyum sağlaması için ilişkilerde bazı davranış ve tutumlara sahip olması gerekir. Bu tutum ve davranışlar rahat, kabul edici, küçük grup atmosferinde gerçekleştirilmekte ve burada edinilen davranışlar geniş gruplara transfer edilebilmektedir. Gruptaki bireylerin birbirlerini tanımamalarına dikkat edilmelidir. Rehberlik hizmetleri ilk olarak grup rehberliği olarak başlamıştır.

Grupla psikolojik danışma Olumlu yönleri ● İnsanları tanımayı ve olaylara başkalarının gözünden bakmayı sağlar. ● Bir gruba ait olma duygusunu kazandırır. ● Bireyler arası iletişimi sağlar. ● Hoşgörü kazandırır. ● Bireyin sorunlarını kabullenmesini sağlar, teselli bulur. ● Değişik çözüm yollarını öğrenir. Grupla psikolojik danışma Olumsuz yönleri ● Gizliliği denetlemek zordur. ● Derinlemesine bir yardım söz konusu olmamaktadır. ● Uzman danışman bulmak zordur. ● Bazı danışanlara yeterli ilgi gösterilemeyebilir. ● Grup baskısı bireyselliklerinin kaybolmasına sebep olabilir. ● Klikleşmeler meydana gelebilir. ● Birey grupta pasif ve silik kalabilir. ● Daha baskın olan bireyler diğerlerini etkileyebilir.