ÜNİTE INTERNET BDEM 105 – Bilgisayar Uygulamaları I 4 2011/2012 FALL http://sct.emu.edu.tr/bdem/bdem105 Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Programı BDEM 105 – Bilgisayar Uygulamaları I ÜNİTE 4 INTERNET Öğr. Gör. : Raygan Kansoy

İşlenecek Konular 4 ÜNİTE 1 Internet Nedir? 2 Internet Protokolleri 3 Internet Sunucuları 4 Diğer Internet Hızmetleri 5 Internet Explorer’i Kullanmak 6 Internette Arama Yapmak 2

1. Internet Nedir? BİLGİSAYAR AĞI ÜNİTE 4 1. Internet Nedir? BİLGİSAYAR AĞI Bir Bilgisayar Ağı, iki veya daha fazla bilgisayarın bir iletişim aracı üzerinden (kablolu veya kablosuz), tüm iletişim, yazılım ve donanım bileşenleri ile birlikte bağlanarak meydana getirilen sistem olarak tanımlanabilir. Bir bilgisayar ağı en az bir sunucu bilgisayar (server) ve bir istemci bilgisayar (client), modem veya ethernet (network) kartı, iletişim protokolü ve benzeri iletişim araçlarını bünyesinde bulundurur. Böyle bir ağa bağlı kullanıcılar birçok yazılım ve donanımı paylaşabilirler. 3

ÜNİTE 4 1. Internet Nedir? INTERNET, (sayısı her geçen gün artan) büyüklüğü, markası, işletim sistemi, yazılımları ne olursa olsun binlerce, milyonlarca bilgisayarın ve kullanıcının buluştuğu, bilgilerin depolanıp, paylaşıldığı bir geniş alan ağıdır. 4

ÜNİTE 4 1. Internet Nedir? Internet, dünyanın birçok farklı bölgesinde bulunan, irili ufaklı birçok ağın birleşmesiyle birlikte dünyanın en geniş ağını oluşturmkatadır. Bu ağda üniversiteler, özel şirketler, araştırma kurumları, devlet kuruluşları, kar amacı olmayan kuruluşlar, kişiler, özel ilgi grupları ve daha birçok değişik türde kullanıcı bulunmaktadır. 5

1. Internet Nedir? INTERNETIN SUNDUKLARI ÜNİTE 4 1. Internet Nedir? INTERNETIN SUNDUKLARI Shareware\Freeware bilgisayar programları Bilimsel makaleler Alacağım ürünün özellikleri ve bulunduğum yerden alışveriş Vizyondaki filmlerin tanıtımları Hisse senetlerindeki son durum Diğer bilgi iletişim araçlarıyla (radyo/tv/telefon vb) entegrasyon Seçim sonuçları Bulunduğumuz ilde hava sıcaklığı 6

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri BİLGİ NASIL AKTARILIR? Internet üzerinden bilgi aktarımı, aktarılmak istenen bilginin belirli standartlarda aktarılmasını sağlayan protokoller (TCP/IP) aracılığıyla gerçekleşir. Protokoller, birbirinden binlerce km uzaktaki, farklı yaşam tarzlarına ve kültürel özelliklere sahip insanların kullandığı bilgisayar sistemleri ve ağları arasında bilgi alış verişini sağlar. 7

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri TCP/IP Protokolleri Bilgisayarlar arası iletişimin hangi kurallar ile yapılacağını belirleyen standartlar TCP/IP olarak adlandırılırlar. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): Bilgisayar kullanıcıları arasındaki e-posta (e-mail) transferini sağlar. FTP (File Transfer Protocol): Bilgisayarlar arası dosya transferini sağlar. Telnet: Başka bir yerdeki bilgisayarı uzaktan kullanmamızı sağlayan protokoldür. HTTP (Hyper Text Transfer Protocol): WWW (WorldWide Web) ortamında birbirine link objelerinin iletilmesini sağlar. 8

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri TCP/IP INTERNET'e erişimde İletim Kontrol Protokolü / Internet Protokolü (TCP/IP - Transmission Control Protocol / Internet Protocol) standartı kullanılmaktadır. Bu protokol kümesinde çok fazla protokol bulunmaktadır. Protokolde yapılan işlem kısaca ve basitce şöyledir; Protokolün TCP kısmı INTERNET'te göndereceğiniz bilgi'yi parçalara ayırır ve bir ölçüde paketler. IP kısmı ise bir postacı gibi onu sizin bilgisayarınızdan alır gideceği yere kadar götürür. Taşıma sırasında bir aksilik olursa hatalı kısmı geri getirir ve hatasız kısmını tekrar geri götürür. 9

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri SMTP & POP SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): Bilgisayar kullanıcıları arasındaki e-posta (e-mail) transferini sağlar. POP (Post Office Protocol – Posthane Protokolü) Kullanıcıların hesaplarına gelen e-postaları görmelerini, silmelerini ve saklamalarını sağlayan protokol Elektronik posta (e-posta), iki ya da daha fazla kullanıcının farklı alanlarda birbiri ile bilgisayar ağı üzerinden haberleşmesini sağlamaktır. 10

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri FTP (File Transfer Protocol - Dosya Aktarım Protokolü) Internet üzerindeki diğer bilgisayarlar ile dosya yükleme ve indirme işlemleri (dosya transferi) yapılmasını sağlayan bir Internet standardıdır. Bir başka deyişle FTP, bir başka bilgisayarda kullanıcıların erişimine genellikle ücretsiz (freeware) ya da düşük bir ücret karşılığında (shareware) sunulan yazılımların, kişilerin bilgisayarlarına transfer edilebilmeleri için yararlanılan bir ara yüzüdür. 11

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri FTP (File Transfer Protocol - Dosya Aktarım Protokolü) Doğu Akdeniz Üniversitesi dosya transfer sitesinin görüntüsü: 12

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri Telnet Başka bir bölgede bulunan bilgisayarı sanki yanındaymış gibi kullanmayı sağlayan bir internet protokolüdür. Bu programı kullanırken bulunduğunuz yerdeki bilgisayarın işlemcisini ve işlem yapma kapasitesini kullanmak yerine, telnet ile bağlı bulunduğunuz bilgisayarın işlemcisini ve işlem yapma kapasitesini kullanmış olursunuz. Bunu sağlamak için kendi bilgisayarınızın işlem yapma kapasitesinin ortadan kaldırılması yani sizin bulunduğunuz yerdeki kullandığınız bilgisayarın işlem gücü olmayan bir terminal durumuna dönüştürülmesi gerekmektedir. 13

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri Telnet Bu dönüşüm işini yapmayı sağlayan sizin bilgisayarınızı sanal terminal durumuna dönüştüren emülatör programları bulunmaktadır. Telnet işte bunlardan bir tanesidir. Telnet programı yardımı ile başka şehirlerde bulunan kütüphanelerdeki yerleşik bulunan bilgisayarlar aracılığıyla o kütüphanedeki kaynakları taramak için kullanabilirsiniz. 14

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri HTTP (Hyper Text Transfer Protocol): WWW (WorldWide Web) ortamında birbirine link objelerinin iletilmesini sağlar. Bir Web dokümanına ulaştığımızda her şey 4 ana fazda gerçekleşir: Bağlantı Ne istediğimizin web servisine iletilmesi Cevap İlgili sayfaya yapılan bağlantının kesilmesi. Bu ana safhalar, web üzerinde iletişimin kurallarını tanımlayan bir protokolü oluştururlar. Bu protokole de, Hyper Text Transfer Protocol (HTTP) denir. 15

2. Internet Protokolleri ÜNİTE 4 2. Internet Protokolleri HTTP (Hyper Text Transfer Protocol): Bağlantı safhasında, web erişiminde kullanılan bir web listeleyici (browser, web client), ilgili bilginin olduğu web servisine bağlanır. Bu servislere HTTP servisleri de denir. Bağlantı sağlandıktan sonra web istemci programımız http servisine "ne istediğini" bildirir. Bu istek, "http", "ftp", "e-mail" gibi bazı protokol kurallarını içerir ve bu işlemlere genel olarak "navigate" de denir. Bu isteği alan http servisi de, istediğimiz işlemi yapar ve cevabı bize gönderir. Biz de gelen cevabı web istemci programımızda (Ör:Internet Explorer) görürüz. Eğer istek gerçekleştirilemiyorsa bir hata mesajı ile karşılaşırız. Son safhada ise, http servisine yaptığımız bağlantı kesilir. 16

3. Internet Sunucuları 4 ÜNİTE İletişimde bulunan iki bilgisayardan birisi bilgiyi alıyor, diğeri ise veriyor. Buna aynı zamanda İSTEMCİ-SUNUCU ilişkisi denir. Internet ortamından her türlü bilgi internet sunucuları aracılığı ile alınır. Internet sunucularına örnek olarak şunlar verilebilir: 17

3. Internet Sunucuları Adresleme (DNS) – Domain Name Server 4 ÜNİTE DNS de, bir TCP/IP servis protokolüdür. Bu protokol gereği Internet'e bağlı her bilgisayarın kendine özgü bir adresi vardır. Web adresleri genellikle www harfleri ile başlar. Örneğin: www.seckin.com.tr adresini incelersek: www  internet adresleri genelde www ile başlar. seçkin  firma, kurum veya web sayfasının adı burda yazılır. Bu adresi yazarken Ü,Ğ,Ç,Ö , ı harfleri kullanılmaz. com  bu kısım bağlantı adresinin türünü gösterir. tr  ülke uzantısı. Adresin hangi ülkeye ait olduğunu gösterir. 18

3. Internet Sunucuları Adresleme (DNS) – Domain Name Server 4 ÜNİTE WEB Adresleri Internet adreslerinde görülen kısaltmalar ne anlama gelir? gov : hükümet kurumları (ingilizce government kelimesinden) edu : eğitim kurumları (ingilizce education kelimesinden) org : ticari olmayan kuruluşlar (ingilizce organization kelimesinden) com : ticari kuruluşlar (ingilizce company kelimesinden) mil : askeri kurumlar (ingilzice military kelimesinden) net : servis sunucular (ingilizce network kelimesinden) ac : akademik kuruluşlar (ingilizce academiz kelimesinden) int : uluslararası kuruluşlar (ingilizce international kelimesinden) gen.tr : herhangi bir şarta ve kısıtlamaya bağlı olmayan alan adları nom.tr : kişisel alan adlarıdır. Sadece o ismin sahibi olan kişiler 19

3. Internet Sunucuları E-Posta Sunucuları ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları E-Posta Sunucuları E-posta, üzerinde alıcının adı ve adresinin bulunduğu elektronik bir yazıdır. İnternette kullanıcılar arasındaki mesaj iletişimi yani e-posta iletişimi, yaygın olarak kullanılan bir etkinliktir. Bir e-posta mesajı çok ucuz, hızlı ve kolay bir iletişim yoludur. E-posta hizmetinden yararlanmak için öncelikle bir elektronik posta adresine ve bir elektronik posta hesabına sahip olmanız gerekir. Ayrıca e-posta gönderilecek kişinin de e-posta hesabını bilmelisiniz. 20

3. Internet Sunucuları E-Posta Sunucuları 4 ÜNİTE E-posta adresi iki bölümden oluşmaktadır: E-posta sunucusu denilen bilgisayarın adı, Bu bilgisayarın üzerinde bulunan kullanıcı posta kutusunun adı. Örnek: raygan.kansoy@emu.edu.tr Doğu Akdeniz Üniverisitesine ait e-posta sunucusunun adresi 21

3. Internet Sunucuları E-Posta Sunucuları 4 ÜNİTE E-posta programı, e-posta mesajlarını oluşturmanıza, göndermenize, almanıza, iletmenize, saklamanıza, yazdırmanıza ve silmenize izin verir. Bilinen en yaygın e-posta programları (arayüzleri) Microsoft Outlook Express ve Internet Explorer’dir. Web posta da denilen ve Internet Explorer gibi internet listeleyicileri kullanarak erişilen arayüzler de vardır. Buna örnek olarak Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin Web posta adresi http://mail.emu.edu.tr verilebilir. 22

3. Internet Sunucuları E-posta üç temel unsurdan oluşur: Başlık Mesaj ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları E-posta üç temel unsurdan oluşur: Başlık Mesaj İmza 23

3. Internet Sunucuları Elektronik postanın başlığı bulunan bilgiler: ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları Elektronik postanın başlığı bulunan bilgiler: Konu: Mesajın ne için gönderildiğini belirten bir bilgi satırıdır. Adresler: Bu elektronik postayı gönderen, alanların isimleri veya adresleri bulunur. Ekler: Bir çok elektronik posta programı, mesajla birlikte dosya, resim, ses, video klipleri gibi çoklu ortam öğelerinin gönderilmesini sağlamaktadır. 24

3. Internet Sunucuları 4 ÜNİTE E-posta’nın diğer iletişim yöntemlerine göre üstünlükleri nelerdir? Elektronik posta adresi olan ve internet’te ulaşılabilen herhangi bir kişi ile iletişim kurabilirsiniz, Posta kutusuna ulaşan e-postalarının uygun bulduğunuz bir zamanda okuyabilirsiniz. Oldukça hızlı bir iletişim yöntemidir. Gönderdiğiniz e-posta uygun koşullarda bir kaç dakika içinde yerine ulaşır. Ucuzdur Pek çok resmi kurum ve kuruluşlar, kendi bünyelerinde elektronik posta hizmeti verir. Size ek bir mali yük getirmez. Internet’e ulaşabileceğimiz her yerde elektronik postalarınızı okuyabilirsiniz. 25

3. Internet Sunucuları 4 ÜNİTE E-posta her ne kadar internet üzerindeki en yaygın etkinlik olsa da, en güvenli iletişim yöntemlerinden biri değildir. E-posta ile ilgili karşılaşılan genel sorunlar şunlardır: Gönderen bölümünde bulunan adresler sahte olabilir. Gönderen bölümünde bilinen bir kişinin e-posta adresi olmasına rağmen, e-posta o kişiden kaynaklanmamış olabilir. İnternet üzerinden aktarılan e-postalardaki içerik üçüncü kişiler tarafından okunabilir. POP sunucusuna bağlantı için kullanılan posta kutusu adı ve şifresi iyi seçilmediği zaman art niyetli kişiler e-postaları okuyabilir. E-postalar bilgisayar virüslerinin yayılması için kullanılan yöntemlerden biridir. Gönderilen e-postanın gideceği yere ulaşıp ulaşmadığından emin olunamaz. Bir e-postanın hedefine ne kadar sürede ulaşacağı tahmin edilemez. 26

3. Internet Sunucuları Güvenlik Sunucuları ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları Güvenlik Sunucuları İnternete bağlanan her bilgisayar, sunduğu kişisel bilgileri yüzünden tam güvenli değildir. Bir başka deyişle, kişisel bilgileri kopyalamaya yönelik saldırılara açıktır. Bilhassa bankalar, finans kurumları v.b. gibi bilgileri gizlilik arz eden kamu kurumlarında güvenlik büyük önem taşır. Bu sebeple kuruluşlar, kendi yerel ağları ve internet arasında bir güvenlik duvarı oluştururlar. 27

3. Internet Sunucuları Güvenlik Sunucuları 4 ÜNİTE Güvenlik duvarı nedir? Ateş duvarı olarak da adlandırılan bu sistem, internet ve yerel ağ arasında güvenlik görevlisi gibi çalışan bir bilgisayar yazılımıdır. İnternetten yerel ağa giren paketler veya dışarı çıkan bilgileri denetler. İnternetten şüpheli bir erişim saptandığında, paketin gideceği yere ulaşmasını engeller. Ateş duvarı sistemleri, bütün paketleri inceledikleri için zaman kayıplarına neden olurlar. 28

3. Internet Sunucuları PROXY Sunucuları 4 ÜNİTE Günümüzdeki bir çok kuruluş, internete doğrudan bağlıdır ve internetin bir parçasıdır. Ancak, internete çıkış yapılan bu bağlantının kapasitesi sınırlıdır. Talebi karşılayabilmek için daha yüksek hız sağlayan yeni bir bağlantının kurulması gerekir. Bu çözüm yüksek maliyeti olduğundan, internet bağlantılarının daha verimli kullanılması için proxy sunucuları denen bilgisayarlar kullanılır. Proxy sunucusu internet bağlantısı üzerinden izlenen WEB sayfalarının bir kopyasını, kendi sabit diskine yedekler. Eğer başka bir bilgisayar daha sonra aynı web sayfasına ulaşmak isterse, yedeklediği sayfayı görmek isteyenin izleyicisine gönderir. Bu şekilde, ayni sayfaları internet bağlantısı üzerinden tekrar yüklemeye gerek kalmaz. 29

3. Internet Sunucuları PROXY Sunucuları ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları PROXY Sunucuları Kısacası, proxy sunucusu bir kuruluştaki internet bağlantısının uygun şekilde kullanılmasını sağlar. Gerekli denetimleri yapar ve gerekirse bağlantının kapasitesini herkese eşit paylaştırır. 30

3. Internet Sunucuları FTP Sunucuları 4 ÜNİTE FTP dosyalarına ulaşmak için protokol ismi olarak ftp:// kullanılır. FTP sitelerdeki dosyaların yapısı, bilgisayarların sabit diskindeki dosya yapısı ile aynidir. FTP sitesine giriş, ağ sistem yöneticisinin verdiği kullanıcı adı ve şifre yazılarak gerçekleştirilir. Her Kullanıcı açık olan ftp sunucularına Anonim FTP Sunucuları adı verilir. Buraya giriş için kullanıcı adı olarak ftp ve şifre olarak da kullanıcının kendi e-posta adresini vermesi yeterlidir. Anonim ftp sitelerinde bulunan dosya ve dizin yapısında, pub dizini herkesin ulaşabileceği dosyaları içerir. Diğer bir dizin olan incoming ise, kullanıcıların ftp sitesinde dosya yüklemeleri için kullanılır. 31

3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları 4 ÜNİTE Web sunucuları üzerinde WWW (Web) sunucu yazılımı adı verilen bir program çalışır. Kullanıcılar İnternet Listeleyici (Internet Browser) adı verilen programları kullanarak, HTTP(Hyper Text Transfer Protocol – Hiper Metin Aktarım Protokolü) adı verilen bu sunucuya ulaşarak istedikleri sayfayı görebilir. Şekilde görüldüğü gibi adres bölümünde yazılanlar, erişilmek istenen sayfanın internet üzerindeki ismidir. Bu gösterim türüne Evrensel Kaynak Yeri (URL – Uniform Resoruce Locator) adı verilir. 32

3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları 4 ÜNİTE Evrensel Kaynak Yeri (URL) üç kısımdan oluşmaktadır. Protokol İsmi Sunucu bilgisayar ismi Dosya adı İnternet Listeleyici, program sunucuya (www.tcdd.gov.tr), “trensaatleri.html dosyasını bana gönder” anlamına gelen “GET/trensaatleri.html” mesajını gönderir. Web sunucusu da bunun karşılığında ilgili dosyayı mesaj paketi haline getirerek gönderir. 33

3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları 4 ÜNİTE Hiper Metin Dosyası: WWW sunucularında internet kullanıcılarının yararlanması için sunulan görsel malzeme içeren sayfalara Hiper Metin adı verilir. Hiper metinler, genellikle HTML adı verilen bir tür sayfa tanımlama dilinde yazılmış ve uzantısı HTM/HTML olan düz yazı dosyalarıdır. Bir HTM veya HTML dosyasında, sayfa boyutları, arka plan rengi, yazı tipi, rengi ve boyutu, kullanılan resim dosya adı, boyutu ve sayfadaki yeri gibi web sayfasıyla ilgili bilgiler bulunur. HTML dilinde güzel görünümlü bir sayfa yazılması oldukça zor olabilir. Bu işlemi kolaylaştırmak için HTML editörü denilen yazılımlar geliştirilmiştir. 34

Örnek bir HTML dosyası: ÜNİTE 4 3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları Örnek bir HTML dosyası: Bir web sayfasının ekran görüntüsü ve bu görüntüyü oluşturan HTML diliyle kodlanmış biçimi. 35

3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları 4 ÜNİTE Değişken içerikli (Dynamic) Web Sayfası: HTML olarak hazırlanan web sayfası bir kez sunucuya kaydedildikten sonra değişmez. Başka bir değişle, ayni sayfaya farklı zamanlarda erişildiğinde de aynı sayfa görülür. Ancak değişken içerikli web sayfaları kullanıcının girdiği değerlere göre değişebilmektedir. Değişken içerikli web sayfası öncesinde bir giriş sayfası bulunur. Burada kullanıcının rakam veya metin girebileceği kutular, içinden seçim yapılabileceği listeler ya da basabileceği butonlar gibi öğeler bulunur. 36

3. Internet Sunucuları WWW Sunucuları 4 ÜNİTE Değişken içerikli (Dynamic) Web Sayfası: İnternet üzerinden işlem yapan bankalar, borsa kuruluşları, kamu kurumları, alışveriş yapılan siteler, vb sitelerdeki sunucularda aktif sunucu sayfaları bulunur. Örneğin, TC kimlik numarasının öğrenilmesine yönelik İçişleri Bakanlığınca hazırlanmış değişken içerikli web sayfası yandaki gibidir: 37

4. Diğer Internet Hızmetleri ÜNİTE 4 4. Diğer Internet Hızmetleri Sohbet Her iki tarafında aynı anda bilgisayar başında bulunduğu ve konuşmak yerine uzak mesafelerde söylemek istediklerini yazarak birbirlerine ilettikleri sistem. Sohbet odası, kullanıcıların birbirleriyle sohbet etmesine izin veren bir Internet sunucusu üzerindeki yerdir. İnternet’in yaygın kullanımı alanlarından birisi olan sohbet amaçlı yazılımlara örnek olarak MSN, MIRC ve ICQ yazılımlarını verebiliriz. 38

4. Diğer Internet Hızmetleri ÜNİTE 4 4. Diğer Internet Hızmetleri Listelerin Kullanımı E-liste: Belirli bir konu ile ilgili gelen tüm mesajların grup içerisinde yer alan tüm katılımcılara dağıtılması temeline dayanan haberleşme türüdür. Dağıtım Listeleri : Sadece liste sahibinin, listeye üye olan tüm katılımcılara mesaj gönderebilmesi temeline dayanan haberleşme türüdür. Tartışma Listeleri: Tartışma listelerinin dağıtım listelerinden farkı, yalnızca liste sahibinin değil, liste üyelerinin de düşüncelerini belirtmek isteyen her bir üyenin listeye mesaj göndererek listedeki herkese mesajın ulaşmasını sağlama şansı bulmasıdır. 39

4. Diğer Internet Hızmetleri ÜNİTE 4 4. Diğer Internet Hızmetleri Haber Grubu Haber Grubu, kullanıcıların özel bir konu üzerine yazılı olarak tartıştığı online alandır. Haber Grupları, ortak bir konu üzerinde haberleşmek isteyenlerin gönderdikleri mesajları saklamak isteyenlerin bu adrese erişerek gelen mesajları okuması temeline dayanan haberleşme türüdür. . 40

4. Diğer Internet Hızmetleri ÜNİTE 4 4. Diğer Internet Hızmetleri VoIP (IP üzerinden Ses) VoIP (IP üzerinden Ses), diğer bir adıyla Internet telefonu, kullanıcıların Internet üzerinden diğer kullanıcılar ile sesli konuşmasını sağlar. 41

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Explorer  Gezgin demektir. Internet Explorer  Internet Gezgini Windows Gezgini ile nasıl kendi bilgisayarınızda gezinti yapabiliyorsanız Internet Explorer ile de Internet ortamında gezinti yapabilirsiniz. Internet Explorer bir görüntüleme programıdır. Microsoft Yazılım Firmasının hazırladığı Internet Explorer’a benzer Netscape Navigator, Opera, Neoplanet, Firefox ve Google Crome gibi birçok program vardır. Bu programlara tarayıcı (browser) adı da verilir. 42

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Internet Explorer programını kullanarak; Gazeteleri okuyabilir, Uçak, otel rezervasyonu yaptırabilir, İlgilendiğiniz bir alan ile ilgili detaylı bilgilere erişebilirisiniz. Şirket ağınızda veya World Wide Web’de bilgi arayabilir ve görüntüleyebilirsiniz. Adres çubuğuna gitmek istediğiniz Web sayfasının adresini yazabilir veya sık kullanılanlar listenizdeki bir adresi tıklatabilirsiniz. Internet Explorer ayrıca kişiler, meslekler ve ilgilendiğiniz konular hakkında bilgi için araştırma yapmanıza olanak verir. 43

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Yeni bir Web Sayfası Açmak Web sayfalarını kullanırken, birden fazla sayfa açmak isteyebilirsiniz. Bir web sayfasında haberleri okurken, başka bir sayfada da internet üzerinden radyo dinleyebilirsiniz. Internet Explorer programını başlattığınız zaman ilk sayfa otomatik olarak gelir. Yeni sayfa eklemek için, açtığınız sayfanın isminin yanında yeni sekme (new tab) tuşuna tıklayın. İpucu: Boş bir internet sayfası açmanın kolay yolu, klaveyeden CTRL+T tuşuna basın. Gezinmekte olduğunuz bir sayfanın içindeki bir detayı ayrı bir sekme’de görmek istediğiniz zaman, sayfanın içindeki bağlantıya farenizin ortasındaki tekerleği ile tıklayın. 44

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Başlangıç Sayfasını Ayarlamak Intenet Explorer programını açtığınız zaman ilk gelen sayfa Başlangıç Sayfası olarak bilinir. Bu sayfayı istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Başlangıç sayfasını değiştirmek için: Araçlar (Tools) menüsüne tıklayın ve açılan menüden İnternet Seçenekleri (Internet Options) komutunu seçin. 45

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Başlangıç Sayfasını Ayarlamak 2. Genel (General) sekmesinde yer alan Giriş Sayfası (Home Page) kısmındaki yazılı olan adresi silin. 46

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Başlangıç Sayfasını Ayarlamak 3. www.google.com.tr yazın. Bu adresi yazarken dikkat edin. Yanlış yazdığınız zaman başlangıç sayfanız yanlış açılır. 4. Tamam düğmesine tıklayın. 47

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Sık Kullanılan Sayfaları Eklemek Sık Sık girdiğiniz web sayfalarını sık kullanılanlara ekleyerek sayfalara daha hızlı erşebilirsiniz. Bir sayfayı sık kullanılanlara eklemek için: Sık kullanılanlara (Favorites) eklemek istediğiniz sayfayı seçin. Sekmelerin yanında yer alan Sık Kullanılanlar ifadesine tıklayın. Sık kullanılanlara tıkladığınız zaman, sık kullanılanlar listesi açılacaktır. Bu listedeki Sık kullanılanlara Ekle düğmesine basın. 4. Karşınıza gelen iletişim kutusundaki ekle tuşuna basın 48

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Sık Kullanılanlardaki Sayfaları Silmek Sık kullanılarlara eklediğiniz sayfaları silmek için: Sık kullanılanlar ifadesine tıklayın. Silmek istediğiniz web sayfasının üzerinde sağ butona basın ve açılan menüden Sil komutunu seçin. 49

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Web Sayfalarını Temizlemek Web sayfaları arasında gezinti yaptıktan sonra, bu adresleri temizleme ihtiyacı duyabilirsiniz. Gezilen internet sayfalarını temizlemek için: Internet Explorer programını açın Araçlar menüsünden Seçenekler komutunu seçin Genel sekmesinde yer alan Gözatma geçmişi (browsing history) kısmındaki Sil (delete) komutunu seçin 50

5. Internet Explorer’i Kullanmak ÜNİTE 4 5. Internet Explorer’i Kullanmak Web Sayfalarını Temizlemek Gözatma geçmişini sil seçeneğini seçtiğiniz zaman karşınıza açılan pencereden silmek istemediğiniz ayarların yanlarındaki onay kutularında bulunan tikleri kaldırın. Sil düğmesine bastığınız zaman internet ile ilgili seçili kayıtlarınız silinecektir. Geçici internet dosyalarını sildikten sonra Tamam düğmesine basın. 51

6. Internet’te Arama Yapmak ÜNİTE 4 6. Internet’te Arama Yapmak Internet üzerindeki kaynakları sorgulamak ve aradığımız bilgilere ulaşmak için kullandığımız Web üzerindeki tarama mekanizmaları iki türdür: Konu Katalogları (Subject Catalogues) Arama Motoru (Web Search Engine) Yüzlerce değişik Arama Motoru ve Konu Rehberi (Kataloğu) Servisi vardır. Arama motoru, belirli bir konu ile ilişkili olan Web sitelerini, Web sayfalarını, görüntüleri, videoları, haberleri ve diğer bilgileri bulan yazılımdır. 52

6. Internet’te Arama Yapmak ÜNİTE 4 6. Internet’te Arama Yapmak Bir arama motorunu kullanmak için metin veya sözcük olarak adlandırılan ve bulmak istediğiniz bilgiyi tanımlayan bir anahtar kelime veya cümle girebilirsiniz. Arama motoru bunun sonucunda bir sonuç listesi görüntüler. Sonuçlardan herhangi birisine tıklandığında, her bir bağlantı ilişkili olduğu Web sitesini veya Web sayfasını görüntüler. Bazı Web tarayıcıları içerdikleri Arama kutusu ile, aranacak metni girmek için, önce arama motorunun Web sayfasının açılması gerekliliğini ortadan kaldırır. Arama Operatörleri, yani aramada kullanılan özel karakterler aramanızı daha etkin hale getirmenize yardımcı olur. Bu operatörler şunlardır: +, -, *, " ", AND, OR, NOT, ( ). 53

6. Internet’te Arama Yapmak ÜNİTE 4 6. Internet’te Arama Yapmak Birden fazla kelimeyi kullanmak: bazı durumlarda sadece belirli ifadeyi içeren sonuçlara ulaşmak isteyebilirsiniz. Bu durumda arama terimlerinizin başına ve sonuna çift tırnak koyun. ÖRNEK: "Raygan Kansoy" Negatif terimler: Aradığınız terimin birden fazla anlamı varsa (örneğin çay, hem sıcak bir içecek hem de bir tür akarsu anlamına gelir) istemediğiniz anlamı ifade eden kelimenin önüne eksi (“-”) işareti koyarak arama işleminzi daha da özelleştirebilirsiniz. Örneğin, bir akarsu olan çayla değil de, içecek olanla ilgili sayfaları bulabilmeniz için: Not: aramanıza bir negatif terim ilave ettiğinizde eksi işaretinden önce boşluk koyduğunuzdan emin olun 54

Teşekkürler ! Sorularınız Lütfen..? INTERNET 4 ÜNİTE SONU http://sct.emu.edu.tr/bdem/bdem105 INTERNET Sorularınız Lütfen..? ÜNİTE SONU 4 Teşekkürler !