BİYOYAKIT POLİTİKALARININ GIDA VE YEM SANAYİNE ETKİLERİ PANELİ A. Edip UĞUR Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkan 16 Kasım 2011

Bioyakıt 1990 yılında Körfez Savaşı’nın etkisiyle artan petrol fiyatları, alternatif enerji olarak bioyakıtın öneminin artmasına neden olmuştur. 2000’li yıllarda tekrar yükselişe geçen petrol fiyatları, güçlenen çevresel hassasiyet ve önemi artan kırsal kalkınma faktörleri ile bioyakıt sektörü hızlı bir büyüme trendine girmiştir.

Bioyakıt Üretimini Tetikleyen Faktörler Enerji arz güvenliğinin sağlanması Küresel ısınma, iklim değişikliği Tarım sektöründe gelirin artırılarak kırsal kalkınmanın sağlanması Bioyakıtlar Bio-etanol: Hammadde arpa, buğday, mısır, pancar, şeker kamışı Bio-dizel: Hammadde bitkisel yağlar, ayçiçeği, soya, kolza, palm

Dünya Yağlı Tohum Üretimi (Milyon ton) Toplam 400 386 391 423 452 451 Kaynak: USDA

Dünya Hububat Üretimi (Milyon ton) Kaynak: USDA

Türkiye Yağlı Tohum Üretimi (Bin ton) Toplam 2.390 2.064 2.216 1.801 2.315 Kaynak: TUİK, 2011

Türkiye Hububat Üretimi (Milyon ton) Kaynak: TUİK, 2011

Hububat / Yağlı Tohum Üretim Oranları Dünya hububat üretimi, yağlı tohum üretiminin 3,4 katıdır. (1/3) Türkiye hububat üretimi yağlı tohum üretiminin 10,6 katıdır. (1/10)

Türkiye Bitkisel Ham Yağ Üretimi (Bin ton) Kaynak: BYSD

Türkiye Yemeklik Likit Yağ Tüketimi 2010 Yılı Tüketim Dağılımı Yıllara Göre Tüketim (Bin Ton) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 AYÇİÇEK YAĞI 525 412 452 537 579 658 705 661 649 665 766 SOYA YAĞI 16 79 57 35 81 80 70 20 10 22 32 PAMUK YAĞI 82 85 84 83 47 46 30 36 MISIR YAĞI 90 108 71 102 134 133 120 91 87 51 KOLZA YAĞI 7 5 8 4 13 104 98 GENEL TOPLAM 714 671 731 850 929 967 851 890 902 952

Toplam Likit Yağ & Margarin Tüketimi (Bin ton) Kaynak: BYSD

OECD Ülkeleri Kişi Başı Yağ Tüketimi (kg/yıl) Kaynak: FAO

NET İTHALATÇI BİR ÜLKE

Türkiye Yağlı Tohum İthalatı (Bin ton) Kaynak: TUİK

Türkiye Ham Yağ İthalatı (Bin ton) Kaynak: TUİK

Yağlı Tohum & Türevleri İthalatı (Milyon Dolar) * 2011 Yılı 9 aylık değeridir. Kaynak: TUİK

Yağlı Tohum ve Ham Yağ Arzı YAĞLI TOHUM ARZI HAM YAĞ ARZI

Dünya Biyodizel Üretimi (Milyon Ton) Ülke Miktar Yüzde Pay A.B. 9,18 54,0% A.B.D. 1,65 9,7% Arjantin 1,57 9,3% Brezilya 1,55 9,1% Malezya 0,76 4,5% Avusturalya 0,62 3,7% Diğer 1,64 TOPLAM 17,01 100,0% Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008-2010 Ortalamaları

AB Yağlı Tohum Üretimi (Milyon ton) Toplam 23,9 26,8 29,3 28,6 29,5 Kaynak: Scanwel

AB Bitkisel Yağ Tüketimi (Gıda) (Bin ton) Toplam 9.569 9.610 9.620 9.580 Kaynak: Scanwel

AB Biyodizel Üretiminde Bitkisel Yağ Kullanım Miktarları (Milyon ton) Toplam 8.315 8.206 8.305 8.360 Kaynak: Scanwel

Dünya Biyoetanol Üretimi (Milyon Ton) Ülke Miktar Yüzde Pay A.B.D. 38,39 49,8% Brezilya 22,11 28,7% Çin 6,68 8,7% A.B. 4,40 5,7% Hindistan 1,90 2,5% Kanada 1,38 1,8% Diğer 2,17 2,8% TOPLAM 77,05 100,0% Kaynak: OECD & FAO Sekretaryası 2008

A.B.D. Mısır Üretimi ve Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar   Üretim Miktarı (Milyon Ton) Etanol Üretiminde Kullanılan Miktar (Milyon Ton) Kullanım Oranı 2004 300 33,6 11,2% 2005 282 40,7 14,4% 2006 268 53,8 20,1% 2007 331 76,9 23,2% 2008 307 92,7 30,2% 2009 312 104,1 33,4%

Brezilya Şeker Kamışı Ekim Alanı ve Üretimi Brezilya Şeker Kamışı Ekim Alanı (Milyon Hektar)   2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Brezilya 5,63 5,82 6,39 7,09 8,21 9,67 9,83 Brezilya Şeker Kamışı Üretim Miktarı (Milyon Ton)   2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Brezilya 400,0 412,9 453,7 503,1 583,0 686,9 557,0 Şeker kamışı üretiminin % 52’si Biyoetanol üretiminde kullanılıyor. Kaynak: USDA 2011

Yerli Ürün Kullanımı ! Biyoyakıt üreten ülkeler incelendiğinde üretim sürecinde kullandıkları hammaddeleri ithal etmek yerine o ülkede yetiştirilen tarımsal ürünlerden sağlandığı görülmektedir. Biyoyakıt üretiminin belli bir düzeye ulaşması ve fosil yakıtlarla rekabet edebilmesi için öncelikle ülkemizde yağlı tohum üretiminin artırılması gerekmektedir

Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanı (Hektar) Türkiye Yağlı Tohum Ekim Alanları (Hektar)   2006 2007 2008 2009 2010 Soya 11.919 8.675 9.444 10.521 23.473 Ayçiçeği 510.000 485.700 515.000 551.400 Kolza 5.390 10.683 28.100 32.777 31.250 Aspir 431 1.694 5.402 21.524 13.500 TOPLAM 527.739 506.752 552.947 579.821 619.622 Kaynak:TUİK

27 Eylül 2011 tarihli ve 28067 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Motorin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği”ne göre:

27 Eylül 2011 tarihli ve 28067 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Benzin Türlerine İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği”ne göre:

Bitkisel Atık Yağ Motorinde zorunlu biyodizel kullanılması için ülkemiz atık yağ potansiyelinden yararlanılmalıdır. 2010 yılı itibariyle toplanan 8.000 ton kızartmalık atık yağın üzerinde bir miktarda atık yağ toplanmasına ağırlık verilmeli, 20-25.000 ton atık yağ hedeflenmelidir.

Bitkisel Atık Yağ BYSD olarak evsel atık yağların toplanması için ARGE çalışmaları sonucunda bitkisel atık yağ makinesi (BAYTOM) geliştirilmiştir Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi ile Dernek olarak Kızartmalık Evsel Atık Yağ toplatılacak ve geri kazanıma yani Biyodizel veya Bioenerjiye verilecektir.

Ülkelerin Biyodizel ve Biyoetanol Politikaları A.B.D. petrole olan bağımlılığını azaltma, enerji arz güvenliğini sağlama ve mısır stoklarını değerlendirmeyi hedeflemiştir. Brezilya petrol fiyatlarında meydana gelen aşırı artışın bütçeye getirdiği yükün azaltılması, enerji arz güvenliğinin sağlanması ve şeker kamışı stoklarını değerlendirmeyi amaçlamıştır. A.B. çevresel etkenlerin yanı sıra, tarım sektöründe istihdam ve kırsal kalkınmayı hedef olarak almıştır. Ana üretim hammaddesi kolzadır. Malezya petrole olan bağımlılığını azaltma ve elinde yüksek palm yağı stoklarını değerlendirme amacıyla biyodizel üretimine yüksek destekler vermektedir. Çin enerji arz güvenliği, kırsal kalkınma ve çevresel problemlerine bir çare olarak biyoyakıt üretimini ve tüketimini teşvik etmektedir. Yağlı tohumlu bitkilerde net ithalatçı konumunda olan Çin, tarımsal hammadde temininde arz açığı bulunduğundan biyodizel sektörünü desteklememektedir.

SONUÇ Biyoetanol ve Biyodizel kullanımı çevrenin korunmasına, özellikle sera gazı salımı (GHG) ile mücadelede, çok önemli katkı sağlamaktadır. Ülkemiz şartları gereği Biyoetanolün zorunlu kullanımına hemen geçilebilir, ancak Biyodizelin zorunlu kullanımı için henüz erkendir. Zorunlu biyodizel kullanımı yağlı tohum üretimleri belli bir seviyeye ulaştıktan sonra düşünülmesi ülkemiz açısından daha uygundur

Bitkisel atık yağların toplanmasına önem verilmeli bu suretle hem çevre kirliliği önlenmeli hem de atık maddeler geri kazanımla değerlendirilmelidir. Uzun vadede motorinde zorunlu biyodizel kullanımı için yağlı tohum ekim alanları en az 3 kat artırılmalıdır.

Teşekkürler.