BAZİK OKSİJEN FIRINI REFRAKTERLERİ

İÇERİK Bazik Oksijen Fırını BOF’ta kullanılan refrakterler Üretim şekillerine göre BOF refrakterleri BOF astarları

BAZİK OKSİJEN FIRINI Bazik oksijen fırınları, (BOF) ya da diğer adıyla LD konverterleri yüksek fırında üretilen sıvı ham demirin çeliğe dönüştürülmesinde kullanılan fırınlardır

Kullanılan refrakterin türünden ötürü "bazik" adını alan konverterde curuf bazikliği 3-3,5 civarındadır. Yüksek fırından alınan sıvı ham demire, uygulanan yüksek fırın sonrası-çelikhane öncesi işlemlerden sonra (kükürt, fosfor, silisyum v.b. giderme), bazik oksijen fırınlarında saf oksijen üflenerek bünyedeki karbonun uzaklaştırılması sağlanır. İşlem esnasında çıkan aşırı ısıdan refrakerleri korumak için şarjın yaklaşık %20'si kadarda hurda eklenir. Herhangi bir ilave ısının verilmediği konverterlerde üfleme süresi 18 dakika civarında olup dökümden döküme geçen süre 40 dakikanın altındadır.

BOF’TA KULLANILAN REFRAKTERLER Magnezit tuğla Magnezit-Krom tuğla Krom-Magnezit tuğla Kromit tuğla Dolomit tuğla

MAGNEZİT TUĞLA edilmektedir. Magnezit refrakterler, magnezit cevherinden veya deniz suyu magnezitinden üretilen periklas (MgO) dan yapılmaktadır. Doğal magnezit veya deniz suyu magneziti 1600 ile 2000oC arasında pişirilerek sinter magnezit yahut refrakter özellikte magnezit elde edilmektedir. Magnezit tuğlalar pişirilebilir, reçine bağlı grafitli katran veya kimyasal bağlı (çelik saclı ve saçsız) üretilebilirler.

MAGNEZİT-KROM TUĞLA Sinter magnezit ve krom cevheri karışımı iyi bir hacim sabitliğine sahip olduğunda, kimyasal bağlayıcı maddeler yardımıyla, tuğlaya taşıma esnasında gerekli dayanım sağlanarak pişmemiş tuğla üretilebilir. Bu tuğlalar çok yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır ve ısıtıldıkça dayanımları artmaktadır. Yüksek sıcaklıklar ve curuf teşekkülü ile birlikte fiziki darbenin etkisine maruz ortamlarda iyi bir kullanma ömrü vermektedir.

KROM-MAGNEZİT TUĞLA Krom-magnezit refrakterlerde ergimiş döküm veya elektro döküm refrakterleridir. Bunlar; Düşük gözeneklilik Yüksek yoğunluk Yüksek ergime noktası İyi bir termal iletkenlik Yüksek curuf direncine sahiptirler. Bu tip tuğlalar bazik oksijen konventörlerinin ağız kısımlarında tercihen kullanılmaktadırlar.

ÜRETİM ŞEKİLLERİNE GÖRE BOF REFRAKTERLERİ Pişmiş tuğla Kimyevi bağlı tuğla Sac kaplı tuğla Zift bağlı tuğla

PİŞMİŞ TUĞLA İstenilen bileşimlerde harmanlanıp preste şekillendirilen bu tuğlalar tünel fırınlarda 1500-1800C arasında pişirilerek sinterlenmektedir.

KİMYEVİ BAĞLI TUĞLA Pişmiş tuğlalara göre daha fazla bağlayıcı içeren tuğlalardır.Şekillendirilen tuğlalar tünel yerine 100-110C deki kurutma fırınlarından geçirilirler. Bu sıcaklıkta taneler arası oluşan bağlar seramik değil kimyasal yapıdadır.

SAÇ KAPLI TUĞLA Üretim ve özellikleri pişmiş tuğla üretimine benzeyen sadece pişirmek yerine tuğlanın dört tarafını saç ile kaplayarak bu şekilde taşımaya hazır hale getirilen refrakter tuğladır.

ZİFT BAĞLI TUĞLA Sıcak durumdaki sinter magnezya ile sıcak ziftin karıştırılması ile elde edilen masse tuğla formunda şekilllendirilir. Redüktan ortamda ısıtılarak kavrulur. Böylece zift içindeki uçucu maddeler uzaklaştırılır ve karbonun yanmadan kalması sağlanır.

BOF ASTARLARI Fırının içi, üç çeşit astardan oluşmaktadır. Bunlar; Dış Astarı İç Astarı Çalışma Astarı Dış Astarı; Çelik kaplamadan sonra tek bir sıra yanmış magnezit tuğla ile örülmüştür.Bunun üzerinde iç astar ve çalışma astarı bulunur. İç Astarı ve Çalışma Astarı; Her iki astarda dolomit magnezit karışımı veya magnezit tuğlalardan yapılmıştır. Çalışma astarı, ergimiş şarj ile temas eden kısımdır. Çalışma astarlarında genel olarak % 50-60 magnezit içeren orta magnezitli tuğlalar kullanılmaktadır.

KAYNAKÇA www.vikipedia.org www.kumas.com www.itu.edu.tr Demir-Çelik Üretimi Kitabı www.sakarya.edu.tr

TEŞEKKÜRLER… 1311110004 YASEMİN KENAR 1311110038 MEHMET CAN 1311110079 BÜLENT GÜLER