ÖSS FİZİK İtme ve Momentum
MOMENTUM Bir cismin hızı ile kütlesinin çarpımına cismin momentumu denir. ile gösterilir. Vektörel bir niceliktir.
ÇARPIŞMALAR VE MOMENTUM KORUNUMU Bir cisme yada bir sisteme dışardan bir kuvvet etki etmedikçe momentum değişmez.
MERKEZİ ESNEK (ELASTİK) ÇARPIŞMA Toplam momentum korunur. Kinetik enerji korunur. Merkezi esnek çarpışmada cisimler aynı doğrultudadır. Çarpıştıktan sonra doğrultu değişmez ama yön değişebilir.
Eşit kütleli iki cisim merkezi esnek çarpıştığında hızlarını değişirler.
Eşit kütleli iki cisim merkezi esnek çarpıştığında hızlarını değişirler.
Farklı kütleli iki cisim merkezi esnek çarpıştığında son hızları momentum ve kinetik enerji korunumundan bulunabilir.
Momentum korunumunu yazalım Enerji korunumunu yazalım
MERKEZİ OLMAYAN ESNEK ÇARPIŞMA Toplam momentum korunur. Kinetik enerji korunur. Cisimler merkezi olmayan esnek çarpışma yapmaları nedeniyle çarpışmadan sonra aynı doğrultu üzerinde hareket etmezler.
Cisimlerin çarpışmadan önceki momentumları bulunarak vektörel olarak toplanır ve ilk momentum tespit edilir. Çarpışmadan sonraki momentumların toplamı vektörel olarak ilk momentumların toplamına eşittir. Momentum korunumunu yazalım
ESNEK OLMAYAN MERKEZİ ÇARPIŞMA Cisimler çarpıştıklarında kenetlenerek ortak hareket ederler. Momentum korunur. Enerji korunmaz. P1 > P2 ise cisimler kenetlendikten sonra P1 yönünde hareket eder.
Bu çarpışmada Eilk > Eson dur. Enerji kaybı ısı ve şekil değişikliği için harcanır.