GÜNEŞ VE GÜNEŞ ENERJİSİNDEN ELEKTRİK ELDE ETMEK
GÜNEŞ OLUŞUMU Büyük patlama (Big-Bang) sonrasında bir kısım gaz ve toz bulutlarının çökmesiyle Güneş’in oluşumu süreci başlamıştır. Güneş 14,5Milyar yıl önce meydana gelmiş ‘Büyük Patlama’dan 10 Milyar yıl sonra doğmuş olan evrendeki 200 Milyar yıldızdan biridir. Güneş dünyaya olan uzaklık 150 Milyon Km. ve çapı 1,5 Milyon Km’dir.Yaydığı ışın dünyaya 8 dakika sonra gelmektedir
GÜNEŞ ENERJİSİ Güneş enerjisi , güneş ışığından enerji elde edilmesine dayalı bir teknolojidir. Güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m2 değerindedir; ancak yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir.
FOTOVOLTAİK (PV) HÜCRE İleri teknoloji Fotovoltaik (PV), ışığı olduğu gibi elektrik enerjisine dönüştürebilen bir teknolojidir Modüllerin bir metrekarelik bölümünde yaklaşık 100 W’lık bir enerji üretilebilir Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş pillerinin alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,2-0,4 mm arasındadır
GÜNEŞ PİLLERİNİN ÇALIŞMA İLKESİ Güneş pilleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Pilin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir.
PV HÜCREDEN ELEKTRİK ELDE ETME ŞEMASI
PV HÜCRENİN YAPILDIĞI MADDELER a)Germanyum(Ge) b)Galyum Arsenid (GaAs) c)Silikon
ELEKTRIK ELDE ETMEDE KULLANILAN BASİT FORMÜLLER Güneş panelinin verdiği enerji genelde watt/saat(w/h) olarak değerlendirilir Formülü V x A = W Voltaj x Akım’dır Örneğin; 12 volt 60 watt güneş paneli ebatları yaklaşık olarak 30 cm 66 cm olmakla beraber, nominal voltajı 17.1 ve akımı 3.5 amperdir.
GÜNEŞ PANELLERİNİN BAĞLANTI ŞEKİLLERİ GÜNES PANELLERI SERİ VE PARALEL OLARAK İKİ ŞEKİLDE BAĞLANMAKTADIR.
PV MODÜLLERİN ÇEŞİTLERİ Monokristal Silikon hücreler Polikristal Silikon hücreler İnce tabaka (thinfilm) – Amorphous – hücreler
PV MODÜL ÇEŞİTLERİ Mono ve Poli kristal silikon hücreleri olan PV modüller piyasada en fazla kullanılan modüllerdir (%93). Monokristal silikondan yapılan PV- modüllerin verimi polikristal silikondan yapılan PV modüllerden 1.59 %2 arası daha iyidir İnce tabaka teknolojisi kullanılan hücrelerde verim diğerlerine göre daha düşüktür.
PV SİSTEMLERİN AVANTAJLARI Kullanılacak enerji kaynağı sonsuzdur Sistemi yıpratacak veya sistemin bozulmasına neden olacak hareket eden parçalar yoktur Sistemi çalışır halde tutmak için çok düşük düzeyde bakım gerekir Sistemler modülerdir ve her yere kolayca monte edilebilir Çalışırken gürültü, zararlı emisyonlar ve kirletici gazlar açığa çıkarmaz
PV SİSTEMLERİN DEZAVANTAJLARI İlk yatırım maliyeti yüksektir Yüksek güç gerektiren motorlar ve ısıtma sistemleri için ekonomik değildirler Şebeke bağlantısı olmadığı durumlarda depolama ihtiyacı vardır Sistem hava değişikliklerinden etkilenmektedir
PV SİSTEMDEKİ PARÇALAR PV MODÜL ŞARJ KONTROL İNVERTER AKÜLER
PV MODUL Yüzeyine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarı iletken maddelerdir
PV SİSTEMİN VERİMİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER Modülerin yerleştirildiği açı güneş ışığına dik olacak şekilde yerleştirilmeli Üzerlerine düşen ışık dik gelecek şekilde olmalı Sistemde kullanılan kablolar lehimlemeler ve bunlara bağlı gerilim düşümleri Sistemde kullanılan inverterler ,sigortalar , şarj kontroller gibi malzemeler. Ortalama güneşleme zamanı (süresi)
PV SİSTEMİN VERİM GRAFİĞİ
SICAKLIĞIN PV SİSTEM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
ŞARJ KONTROL Üretilen gerilim akülere şarj kontrol ünitesi vasıtası ile doldurulur Şarj kontrol ünitesinin ana görevi akülerin aşırı dolmasını (overcharge) ve aşırı boşalmasını (overdischarge) önlemektir
İNVERTER, DC akımı AC akıma çeviren cihazlara inverter denir
AKÜLER Elektrik enerjisini, kimyasal enerjiye çevirerek depo eden ve gerektiğinde kimyasal enerjiyi, elektrik enerjisine dönüştürerek geri veren parçaya akü (akümülatör, batarya) denir.
PV MODÜLLERİN ÇIKIŞ AKIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER SICAKLIK TEMİZLİK GÖLGEDE KALMASI YANSIMA KAYIPLARI
PV SİSTEM UYGULAMA ALANLARINA GÖRE İKİ KISMA AYRILR ŞEBEKE BAĞLANTILI SİSTEMLER ŞEBEKEDEN BAĞIMSIZ SİSTEMLER
SEBEKE BAĞLANTILI SİSTEMLER İki grupta incelenebilir 1) Bir konutun ihtiyacını karşılayacak sistem: Üretilen enerji şebekeye verilmektedir,enerjinin yeterli olmadığı durumda da şebekeden ihtiyaç karşılanır. Enerji depolama yapılmaz 2) Kendi başına elektrik üretip şebekeye satan büyük güç üretim merkezleri
ŞEBEKEDEN BAĞIMSIZ SİSTEMLER Yerleşim yerlerinden uzak bölgelerde enerji gereksinimini karşılayan bağımsız sistemlerdir
GÜNEŞ SİSTEMİ VE KKTC KKTC dünya genelinde en iyi güneş alan ülkelerdendir AGD Solar KKTC’de kurduğu sistemlerden en önemlisi 2006 yılında inşaatı bitirilen“KKTC nin ilk Sıfır Enerji Evi” olmuştur. Kıbrıs’ta yaklaşık 7.5 saat yıllık ortalama güneşleme süresi var. KKTC’de PV düzey güneye ve yatay ile 45 derece açı ile monte edilmelidir
KKTC PV ENERJİSİ İLE İLGİLİ ŞİRKETLER Sky Wings LTD. AGD –SOLAR Trading LTD CABA CABA Yenilenebilir Enerji Kaynakları LTD
Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz…