BİLGİSAYAR VE BİLİŞİM SİSTEMLERİ DONANIM BİLEŞENLERİ (TEMEL DONANIM) Yard.Doç.Dr. Cihad DEMİRLİ

BİLGİSAYAR KASASI Tüm temel donanım bileşenlerini bünyesinde barındırır. Bileşenlerin çalışması için güç kaynağı da içermektedir (en az 300 Watt gücünde olması önerilir). Farklı model ve fiyatlara sahiptir. Üzerinde çeşitli amaçlarla konmuş led’ler yer almaktadır. Standart olarak açma/kapama ve reset düğmesi yer alır.

ANAKART Temel donanım bileşenlerini üzerinde taşır ve giriş-çıkış işlemleri yönetmeye destek verir. Üzerinde BIOS (Basic Input Output System) chipi yer alır. Üretici firmalar farklı yongalar ve tasarımlar kullanırlar (Intel, AMD, VIA gibi) CPU (işlemci) ile uyumlu bir yonga setine sahip anakart kullanılması gerekir.

ANAKART BÖLÜMLERİ CPU yuvası İşlemcinin takıldığı yerdir. İşlemci yuvaya takıldıktan sonra üzerine soğutucu metal şase ve fan yerleştirilir.

ANAKART BÖLÜMLERİ RAM yuvaları RAM modüllerinin takıldığı yerdir. DDR, DDR2 ve DDR3 türünde RAM’ler, bu modellere uygun yuvalara yerleştirilir.

ANAKART BÖLÜMLERİ IDE yuvaları Sabit disk ve CD/DVD/Bluray sürücülerinin bağlantı yuvalarıdır. Günümüz anakartlarında en az bir adet IDE yuvası bulunur.

ANAKART BÖLÜMLERİ SATA/SATA2 yuvaları SATA sabit disklerin bağlantı yuvalarıdır. IDE teknolojisinden yaklaşık 1.5 kat daha hızlıdır. SATA2 yuvaları da SATA yuvaları gibidir. Anakart üzerinde en az iki adet bulunurlar.

ANAKART BÖLÜMLERİ AGP yuvası (Accelerated Graphics Port - Hızlandırılmış Grafik Yuvası) 533 MHz veri yolu hızına ulaşabilen AGP kartlarının takıldığı yuvadır. Sadece grafik kartlarının kullanımı içindir.

ANAKART BÖLÜMLERİ PCIe yuvası PCI ekran kartlarının takıldığı yuvadır. AGP teknolojisinin yerini almaya başlamıştır. Bazı anakartlarda SLI (Sclable Link Interface – Ölçeklendirilebilir Bağlantı Arabirimi)teknolojiler desteği ile iki adet PCIe kullanılabilir.

ANAKART BÖLÜMLERİ PCI yuvası Modem, ses kartı, ağ kartı, TV kartı gibi donanımların takıldığı yuvadır. PCI (Peripheral Component Interconnect). Bir çok bileşen PCI teknolojisiyle uygun çalışır. Beyaz renkleriyle hemen fark edilirler. Hızları 133 MHz ile sınırlıdır.

3.5 inçlik disket sürücülerinin takıldığı yuvadır.. ANAKART BÖLÜMLERİ FDD (Floppy Disk) yuvası 3.5 inçlik disket sürücülerinin takıldığı yuvadır.. Günümüzde Floppy Diskler pek kullanılmamaktadır. Bir çok bileşen anakartta FDD bulunmasına karşın FD sürücüsü yer almaz. FD’lerin çabuk bozulmaya eğilimli olmaları ve sınırlı kapasiteleri en büyük dezavantajlarıdır.

ANAKART BÖLÜMLERİ USB yuvaları Universal Serial Bus – Evrensel Seri Veri Yolu USB cihazlarının takıldığı soketlerin anakart üzerindeki yuvasıdır. Bir çok çevresel donanım USB ile uyumludur. Hızlı ve çok sayıda cihazı bağlamada kullanılırlar.

ANAKART BÖLÜMLERİ PS/2 bağlantı noktaları Çeşitli fare ve klavyelerin takıldığı yuvalardır. Son zamanlarda fare ve klavyeler USB bağlantı teknolojisiyle üretilmektedir.

ANAKART BÖLÜMLERİ LPT yuvası Line Printer Paralel yuva üzerinden bağlantı kuran yazıcılar için oluşturulan yuvadır. Nokta vuruşlu yazıcıların halen bazı sektörlerde kullanılması nedeniyle bazı anakartlarda mevcuttur.

ANAKART BÖLÜMLERİ IEEE 1394 yuvası Dijital kamera ve video kaydediciler için hızlı veri transferi gerçekleştirilmesi amacıyla geliştirilmiş yuvalardır. Ticari amaçlı üretimlerin bazılarında bu teknoloji Firewire ve i.Link olarak isimlendirilir.

CPU (MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ) İçerisinde silikon devreler barındıran ileri teknoloji ürünüdür. Çeşitli matematiksel ve mantıksal işlemler çok hızlı ve doğru biçimde gerçekleşir. Bilgisayarın işlemcisi olarak ta adlandırılabilir.

CPU (MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ) Sahip oldukları cache (önbellek) hız ve performans için önemlidir. Önbellek kapasitesi ve çalışma frekansı ne kadar yüksek ise o kadar güçlü ve hızlıdır. İşlemciler donanımların kesme isteklerini (IRQ - Interrupt Request) yönetir.

RAM (RANDOM ACCESS MEMORY) Çalışan program parçacıklarından oluşan işlemlerin üzerinde fiziksel adreslere yerleşerek hayata geçirilmesini sağlayan donanımlardır. Geçici belleklerdir. Güç kesildiğinde üzerindeki bilgiler silinir.

RAM (RANDOM ACCESS MEMORY) EDO (Extended Data Out) RAM SDRAM (Synchronous Dynamic RAM) DDR (Double Data Rate) SDRAM DDR2 (Double Data Rate 2) SDRAM DDR3 (Double Data Rate 3) SDRAM

SABİT DİSK (HDD-HARDDISK) Tüm yazılımların kayıtlı olduğu birimdir. Manyetik depolama gerçekleşir. Kapasitesi barındırabilecek bilgi miktarını belirtir. 500 GB, 750 GB, 1 TB gibi RPM (round per minute) değeri okuma-yazma hızının göstergesidir. Örn. 4200 rpm, 5200 rpm, 15000 rpm gibi

SABİT DİSK (HDD-HARDDISK) Sunucu bilgisayarlarda SCSI (small computer system interface), kişisel bilgisayarlarda ise SATA ve SATA 2 (serial advanced technology attachment) teknolojisine sahip diskler tercih edilmektedir. SAS (Serial Attached SCSI) Merkezi depolama aygıtı 3 Gigabit veri transfer hızı SSD (Solid State Disk) HP ve EMC Mekanik hareket yerine kimyasal reak.

EKRAN/GRAFİK KARTI Ekranda görüntü alabilmek için kullanılır. Ekran kartlarının kendi üzerindeki işlemcilere GPU (Graphical Processing Unit) denir. Neredeyse GPU teknolojisi 6 ayda bir yenilenerek gelişmektedir.

MONİTÖR İki türü yaygın olarak kullanılmaktadır. CRT (Cathode Ray Tube) ve LCD (Liquid Crystal Display) LCD CRT

MONİTÖR CRT (Cathode Ray Tube)

MONİTÖR LCD (Liquid Crystal Display)

KLAVYE Giriş ünitesidir. Yazılımları yönetmek ve veri girişi yapmak için kullanılır. Klasik 101 tuşludan MultiMedia türlerine kadar bir çok modeli mevcuttur.

FARE GUI (Graphical User Interface) sunan işletim sistemlerinin ve programları için vazgeçilmez donanımdır. 2-3 ve üzeri tuşluları mevcuttur. Toplu – Optik, Kablolu - Kablosuz modelleri söz konusudur.

devam edecek…