DERS SEÇİMİ

GENEL AÇIKLAMALAR Sevgili öğrenciler. Aşağıda yer alan çizelgelerde ortak dersler ve seçmeli dersler bölümleri yer almaktadır. Ortak dersler, ortaöğretim kurumlarındaki tüm öğrencilerin zorunlu olarak alması gereken derslerdir. Seçmeli dersler, ortaöğretim öğrencilerinin ilgi ve istekleri ile hedefledikleri yükseköğretim programlarını dikkate alarak seçebilecekleri derslerdir. Bu derslerin bazılarının haftalık ders saati sayıları sınıflara göre seçenekli olarak belirtilmiştir. Öğrenciler bu dersleri, haftalık ders saati sayılarını belirterek seçebileceklerdir. Seçmeli derslerin haftalık ders saati sayısı toplamı o sınıfın “seçmeli ders saati toplamı” nı geçemeyecektir. Bu derslerde gruplar oluşturulurken okulun imkânları ve öğrenci isteği göz önünde bulundurularak Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinin ilgili maddesine göre işlem yapılır.

GENEL AÇIKLAMALAR Öğrenciler bir alt sınıfta okudukları seçmeli dersi ve/veya saatini bir üst sınıfta değiştirebilirler. Birbirinin devamı olan derslerin seçiminde, öğrencinin öğrenimini gördüğü öğretim programının bir üstü olan programın uygulanması esastır. Ancak okulun imkânları ile öğrencilerin istekleri ve hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınarak sorumluluk velilerine ait olmak üzere bulunduğu sınıf seviyesindeki öğretim programı uygulanabilir. Ortaöğretim kurumlarının tamamında yılsonu başarı ortalaması ile başarılı sayılamayacak ders “dil ve anlatım” dersidir. Öğrenci bu dersten başarısız olması durumunda sorumluluk sınavlarına girmek zorundadır. “Genel Açıklamalar” , “MEB’ in 20.07.2010 Tarih ve 76 Sayılı “Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgeleri” Konulu Genelgesi’nden alıntıdır.

Ders Seçimi Nedir? Lise 1.’i bitiren öğrenciler, seçmeli dersler arasından, yetenek, ilgi ve üniversitede okumak istedikleri bölüme uygun ders seçerler. Alan seçiminden farklı olarak öğrenci almak istediği her seçmeli dersi ve kaç saat almak istediğini belirli noktalar doğrultusunda ayrı ayrı yazar. Bunların ne olduğuna ve ders seçiminin neye göre yapılacağına ilerleyen sayfalarda değinilmiştir.

Ders Seçimi Ne zaman yapılır? 9. Sınıfın sonunda okul idaresi tarafından belirlenen tarihlerde yapılır.

Lisede Ders Seçimi; Lise 1. sınıfın sonunda seçilecek dersler, öğrencilerin YGS-LYS’de sınav başarılarında etkili olacaktır. Liseden mezun olana kadar okuyacakları ders başarılarını ve yıl sonu sınıf geçme başarılarını belirleyecektir. Lisede elde ettikleri başarı puanları Ortaöğretim Başarı Puanı olarak YGS-LYS puanlarına eklenecek ve sınav başarılarına etki edecektir.

Ders Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar Başarı gösterilemeyecek dersler değil, başarılı olunabilecek dersler seçilmelidir. Üniversitede seçilmek istenen bölüme ve bölümün puan türüne temel oluşturan dersler tercih edilmelidir. Seçilen dersler ilgi ve yeteneklere uygun olmalıdır. 9. sınıftaki ders başarıları, sınavlardan alınan notlar göz önünde bulundurulmalıdır.

ORTAK DERS NEDİR Ortak dersler, ortaöğretim kurumlarındaki tüm öğrencilerin zorunlu olarak alması gereken derslerdir. Ortak, zorunlu derslerin hangi dersler olduğu, bu derslerin hangi sınıflarda zorunlu olduğu ve haftalık ders saati sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Üst Sınıflardaki Zorunlu Ortak Dersler Ve Ders Saatleri   10. SINIF 11. SINIF 12. SINIF DİL VE ANLATIM 2  2 TÜRK EDEBİYATI 3  3 DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ 1  1 TARİH COĞRAFYA FELSEFE YABANCI DİL 4 4  2. YABANCI DİL BEDEN EĞİTİMİ 2  GÖRSEL SANATLAR/MÜZİK T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK MİLLİ GÜVENLİK BİLGİSİ TRAFİK VE İLK YARDIM 1  TOPLAM 20 19 16 TOPLAM DERS SAATİ SAYISI

Ortak Dersler Ne Anlama Geliyor? Yukarda yer alan tabloyu ele alalım. Örneğin Türk Dili ve Edebiyatı dersi bütün 10, 11 ve 12. sınıflara 3’er saat okutulan bir derstir. Tarih dersi tüm 10. sınıf öğrencilerinin haftada 2 saat zorunlu olarak okuması gereken bir derstir. 11. ve 12.sınıflarda zorunlu değildir. Yabancı dil dersi tüm 10,11 ve 12. sınıflarda haftada 4 saat zorunlu olarak okutulacaktır. Felsefe ve T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi ise sadece 11. sınıftaki tüm öğrenciler için haftada 2 saat olmak üzere zorunludur. Tabloda yer almayan fizik, biyoloji, matematik gibi dersler zorunlu değildir, seçmelidir. Ancak okul idaresi, gerekli gördüğü takdirde, bu derslerden herhangi birinin tüm sınıflarda zorunlu olarak okutulması yetkisine sahiptir. Bir ortak yani zorunlu ders aynı zamanda seçmeli ders de olabilir. Örneğin dil ve anlatım dersini 10. sınıf öğrencileri haftada 2; 11 ve 12. sınıf öğrencisi haftada 2 veya 3 saat seçmeli olarak tercih edebilir. Böylece bu dersi seçmeli olarak tercih eden bir 10. öğrencisi zorunlu 2 saat ve seçmeli 2 saat olmak üzere bu dersi haftada 4 saat görür. Bu konuya ilerleyen sayfalarda değinilecektir.

TOPLAM DERS SAATİ SAYISI Üst Sınıflardaki Seçmeli Dersler Ve Tercih Edilebilecek Ders Saatleri (TABLO-2) 10.SINIF 11. SINIF 12. SINIF SEÇMELİ DERSLER DİL VE ANLATIM 2 2 - 3 TÜRK EDEBİYATI 1 MATEMATİK 2 - 4 GEOMETRİ 1 - 2 FİZİK KİMYA BİYOLOJİ TARİH ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ COĞRAFYA PSİKOLOJİ SOSYOLOJİ MANTIK YABANCI DİL 4 - 6 İKİNCİ YABANCI DİL DİĞER SEÇMELİ DERSLER TOPLAM 14 15 18 TOPLAM DERS SAATİ SAYISI

“DİĞER SEÇMELİ DERSLER” HANGİ SEÇENEKLERDEN OLUŞMAKTADIR? (TABLO-3) Bilgi Kuramı (1–2) Demokrasi ve İnsan Hakları (1) Sosyal Etkinlik (1) Proje Hazırlama (1) Bilgi ve İletişim Teknolojisi (1–2) İşletme (2) Ekonomi (2) Girişimcilik (1) Uluslararası İlişkiler (2) Yönetim Bilimi (2) Diksiyon ve Hitabet (1) Sanat Tarihi (2) Alman Edebiyatı (1–2) İngiliz Edebiyatı (1–2) Astronomi ve Uzay Bilimleri (1–2) Derslerin yanında yer alan sayısal ifadeler bu derslerin haftalık ders saati sayısının en az ve en fazla kaç saat olabileceğini göstermektedir.

Seçmeli Dersler ve TABLO-2 Ne Anlama Geliyor? Öncelikli olarak hem “Ortak Dersler Tablosu’nda (TABLO-1)” hem de “Seçmeli Dersler Tablosu’nda (TABLO- 2)” yer alan derslerden başlayalım. Bir öğrenci zaten zorunlu olarak göreceği ortak derslerden birini, tercihleri doğrultusunda seçmeli olarak fazladan da alabileceğini söylemiştik. Edebiyat dersini tüm 10. sınıf öğrencileri haftada 3 saat zorunlu göreceklerdir. Öğrenci ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bu dersi seçmeli olarak da tercih edebilir. Böylece (3 saat zorunlu+1 saat seçmeli) olmak üzere bu dersi haftada 4 saat görür. Yabancı Dil dersi örneğine bakalım. 10. sınıfta okuyan tüm öğrenciler haftada 4 saat yabancı dil eğitimi almak zorundadırlar. Öğrenci istemesi durumunda bu dersi haftada 4 veya 6 saat fazladan alabilir. Mesela öğrenci üniversitede Mütercim Tercümanlık Bölümü’nü tercih edecek ve yabancı dilini en iyi şekilde geliştirmek istiyor. Bu yüzden haftada 6 saat seçmeli yabancı dil dersi tercih edebilir. Böylece bu öğrenci (4 saat zorunlu+ 6 saat de seçmeli) olmak üzere yabancı dil dersini haftada 10 saat görebilir. TABLO-2’de her ders için farklı sınıflarda farklı ders saatleri gösterilmiştir. Örneğin Kimya dersi “10. sınıfta 2 veya 3”, “11. sınıfta 2 veya 4”, “12. sınıfta 2 veya 3” saat seçmeli olarak alınabilir. Bir öğrenci 10. sınıfta kimya dersini almak isterse haftada kaç saat almak istediğini de belirtmek zorundadır. Bu maddeyi coğrafya dersi örneğiyle devam ettirelim. Coğrafya dersi “10. sınıfta 2”, “11. ve 12. sınıflarda 2 veya 4 saat” seçmeli olarak alınabilir. Coğrafya dersi eğitimi almak isteyen bir öğrenci bu dersi 10. sınıfta yalnızca 2 saat seçmeli olarak alabilir. Bu ders 10. sınıfta ortak ve zorunlu olarak gösterildiğinden ders saati sayısı 4’e çıkar. Öğrenci 11. ve 12. sınıflarda da coğrafya dersini seçmeli almak isterse 2 saat mi veya 4 saat mi almak istiyor bunu belirtmek zorundadır.

Seçmeli Dersler ve TABLO-2 Ne Anlama Geliyor? Tabloda görüldüğü gibi bazı derslerin saatleri tekdir. Örneğin Edebiyat dersi yalnızca 1, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık dersleri yalnız 2 saat seçmeli olarak tercih edilebilir. Tabloda belirtilen “Diğer Seçmeli Dersler” her okul için farklı olabilir. Bu dersler okul yönetimi ve öğretmenler kurulu tarafından, “TABLO-3’teki dersler arasından” okulun imkanları, öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. 10. sınıfta haftalık 20 saat ortak ve zorunlu dersler vardır. Öğrenci seçmeli dersleri tercih ederken ders saatlerinin 14 saati doldurmasına dikkat etmelidir. Böylece toplam ders saati 34’e tamamlanmış olacaktır. Bu sayılar 11. sınıfta 19 zorunlu+ 15 seçmeli, 12. sınıfta 16 zorunlu +18 seçmelidir. Bu saatlere “rehberlik ve Sosyal Etkinlik” dersi dahil edilmeyecektir.

Okulda bir ders seçimi sonrasında ders seçen öğrenci sayısının 8’den az olması durumunda, Milli Eğitim Müdürlüklerince önlem alınarak, kayıtları okullarında kalmak kaydıyla, öğrencilerin seçtikleri dersi okutan okullarda öğrenim görmeleri sağlanır. Bu uygulamanın mümkün olmaması durumunda ise, öğrenciler isteyecekleri başka bir derse yönlendirilir.

MESLEK SEÇİMİ HAYAT SEÇİMİ

Anne–babaların arzularına uymak, MESLEK SEÇİMİMİZDE ETKİLİ OLAN BAZI FAKTÖRLER ( Bu faktörlerin tek başına etkililiği yanlış meslek seçimi sonucunu doğurabilir) Anne–babaların arzularına uymak, Beğenilen–sevilen kişilerin mesleklerine özenmek, Günümüzde popüler olan mesleği edinmek, Daha çok para kazanılan mesleği seçmek, Toplum içinde sadece saygınlığı olan meslekleri seçmek, Öğretmenlerin uygun gördüğü meslekleri seçmek, İş bulması kolay olan meslekleri seçmek, Üniversiteye girmeyi kolaylaştıran, düşük puanla yerleşilen meslekleri seçmek Mesleğin sadece olumlu özellikleri tanınarak yanılgıyla seçmek

Meslek Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar Öğrencinin kendi özelliklerini tanıması. Yetenekleri, İlgileri, Beklentileri, Kişilik Özellikleri Mesleklerin özelliklerini tanıması. Kendi özellikleri ile, mesleklerin özellikleri arasındaki ortak noktaları bulması gereklidir.

http://mbs.meb.gov.tr YETENEK – İLGİLER – DEĞERLER ÖLÇEKLERİNİ BU SİTE ÜZERİNDEN ONLİNE OLARAK UYGULAYABİLİRSİNİZ http://mbs.meb.gov.tr

Alanlardan tercih edilebilecek yüksek öğretim programları nelerdir? Fen Bilimleri Alanı: Mühendislikler, Tıbbi Bilimler, Fen Bilimleri ve Matematik Öğretmenlikleri, Mimarlık ve Bölümleri, Fen Bilimleri Bölümleri, Bilgisayar ve ilişkili Programlar, Uçak, Uzay, Astronomi ve Gemi Bölümleri.

Türkçe Matematik Alanı: İktisat, İşletme, Ekonometri, Muhasebe Bankacılık, Finans, Kamu Yönetimi, Sınıf öğr., Hukuk, SBF, Uluslar arası İlişkiler, Psikoloji, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Sağlık ve Turizm İşletmecilikleri, Felsefe Grubu, Üstün Zekalılar ve Okul Öncesi Öğr.

Sosyal Bilimler Alanı: Tarih, Coğrafya, Sosyal Bilgiler, Türk Dili ve Edebiyatı, Türkçe ve zihin engelliler Öğr., Basın Yayın, İletişim, Halkla ilişkiler, Arkeoloji, Sanat Tarihi, Reklamcılık, Gazetecilik, Radyo Televizyon ve Sinema, Yabancı Dil Alanı: Yabancı Dil ve Edebiyatları, Mütercim Tercümanlık, Turist Rehberliği, İngilizce Öğr.

Meslek Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar; Öğrencinin kendi özelliklerini tanıması. Yetenekleri, İlgileri, Beklentileri, Kişilik Özellikleri Mesleklerin özelliklerini tanıması. Kendi özellikleri ile, mesleklerin özellikleri arasındaki ortak noktaları bulması gereklidir.

MESLEK SEÇMEK HAYAT BİÇİMİ BELİRLEMEKTİR Birey, istekleri doğrultusunda bir meslek tercihi yapmadığında, ne içinde bulunduğu meslekte yeteneklerini kullanıp başarılı olabilir ne de mutlu bir birey olarak mesleğini sürdürebilir.

MESLEK SEÇİMİNDE ETKİLİ OLABİLECEK FAKTÖRLER; Anne–babaların arzularına uymak, Beğenilen–sevilen kişilerin mesleklerine özenmek, Günümüzde popüler olan mesleği edinmek, Daha çok para kazanılan mesleği seçmek, Toplum içinde sadece saygınlığı olan meslekleri seçmek, Statüsü olan meslekleri seçmek, Öğretmenlerin uygun gördüğü meslekleri seçmek,

Meslek Seçiminde Dikkat Öğrenci kendi özelliklerini tanımalıdır. Yetenekler,İlgiler,Beklentiler,Kişilik Özellikleri Mesleklerin özelliklerini tanınmalıdır. “10 Yıl Sonra Nasıl Bir Yaşam İstiyorum?” - Nasıl bir iş? - Nasıl bir iş yeri? - Nasıl bir ev? - Nasıl bir aile? - Nasıl arkadaşlar? - Nasıl bir sosyal yaşam? Kendi özellikleriyle, mesleklerin özellikleri arasındaki ortak noktaları bulmalıdır

Mesleklerin Özelliklerini Tanıma • Mesleğin tanımı nedir? • Nasıl ve kaç yıllık bir öğrenim gerektirmektedir? • Öğrenim süresinde hangi dersler okutulmaktadır? • Bu iş kolunda eleman talebi var mıdır? • Bu işte ne gibi faaliyetlerde bulunulmaktadır? • Kullanılan malzeme ve makineler nelerdir? • Yürüme, ayakta durma vb. koşulları var mıdır? • Nasıl bir çalışma ortamı vardır? (Büro, açık alan vs.) • İş tehlikeleri var mıdır? (Radyasyon, zehirlenme, patlama, yanma, elektriğe kapılma, mikrop kapma vs.) • Bireysel olarak mı grupla mı çalışmayı gerektirmektedir? • Mesleğe giriş ve emekli olma yaşları kaçtır? • Tercih edilen bedensel ve kişisel özellikler bulunmakta mıdır? (Boy, ağırlıklı cinsiyet, özel yetenekleri) • Kesinlikle iş deneyimi aranmakta mıdır? • Yabancı dil bilme tercih nedeni midir? • İşte ilerleme şartları nelerdir? • Kazanç durumu (en az, en çok) nedir? • İşin çalışanlarına göre avantajlı ve dezavantajlı tarafları nelerdir? (izin imkanı, prim, prestij vs.)

Öğrencinin Özellikleri ile Mesleğin Özellikleri Arasındaki Ortak Noktaları Bulma Kendi özellikleri ile mesleklerin özellikleri ne derece uyuşuyor. Mesleklerle uyuşmayan özellikler, o mesleği yapmayı engelleyecek durumda mı? Örneğin; kişilik yapısı ve sosyal yaşantısından dolayı insanlardan fazla hoşlanmayan ve sinirli yapıya sahip birinin polislik, öğretmenlik gibi mesleklerde başarısız olma ihtimali yüksektir. Ayrıca birey, istekleri doğrultusunda bir meslek tercihi yapmadığında, ne içinde bulunduğu meslekte yeteneklerini kullanıp başarılı olabilir ne de mutlu bir birey olarak mesleğini sürdürebilir.

Toplumumuza özgü olarak etkili olabilecek diğer faktörler Anne–babalarınızın arzularına uymak, Beğenilen–sevilen kişilerin mesleklerine özenmek, Günümüzde popüler olan mesleği edinmek, Daha çok fazla para kazanılan mesleği seçmek, Toplum içinde sadece saygınlığı olan meslekleri seçmek, Öğretmenlerin uygun gördüğü meslekleri seçmek, İş bulması kolay olan meslekleri seçmek, Üniversiteye girmeyi kolaylaştıran, düşük puanla yerleşilen meslekleri seçmek, Sevildiği sanılan meslekleri seçmek, (Sadece olumlu özellikleri tanınarak yanılgıyla seçmek), Hayallerle geliştirilen idealdeki meslekleri seçmek,

Çocuğunuz meslek seçerken anne- baba olarak yanıtlanması gereken birkaç soru var: Çocuğumun meslek seçiminde benim sorumluluğum nedir ? Çocuğumun mesleğini kim belirleyecek ? Çocuğumun mesleği nasıl sağlıklı olarak belirlenir ? Çocuğumu nasıl gözlemlemeliyim - nasıl davranmalıyım ? Çocuğumun geleceği ile ilgili beklentilerim neler ve bunlar gerçekleşebilir mi? Nasıl? Biz yetişkinlerin, gencin meslek seçiminde en önemli görevi çocuğumuzun “bir mesleki tercihi billurlaştırmasına “yardımcı olmaktır. Çocuğumuzun mesleki olgunluk düzeyinin gelişmesine katkıda bulunabileceğimiz nokta onun yeteneklerini ve ilgilerini ortaya koymasına fırsat vermek veya fırsat yaratmak olduğu söylenebilir.

ANNE BABALARIN GÖREVLERİ Yaz tatilinde ders çalışmak isteyen çocuğumuzu yüreklendirmek; çalışması için olanak yaratmak , Toplumca “kariyeri“ yüksek olduğu belirtilen bir meslekten çok; kendini gerçekleştirebileceği, mutlu ve başarılı olabileceği bir mesleği seçebilmesi fırsat vermek, Mesleğin seçilmesi sorumluluğunu çocuğumuza bırakıp üzerimize almamak, biz yetişkinlerin çocuk için neyin iyi olduğuna karar verip bir mesleğe yönlendirmemek, Meslek seçimi sorumluluğunu çocuğa bırakarak onun kendi geleceği için çaba harcamasını ve uygun alanı keşfetmesine fırsat tanımak, Deneyimlerimizi mesleği belirlemede, yönlendirmede kullanmak yerine, çocuklarımızın önlerindeki engelleri, seçenekleri, ayrıntıları, bilgiye ulaşma yollarını göstermede kullanmamız, gençlere daha çok yardımcı olacaktır. Çocuğumuzun zayıf olduğu yönleri yerine güçlü olduğu yönlerini vurgulamaya çalışmalıyız.

UNUTMAYIN!..... “HİÇBİR MESLEĞİN MUTLAK GELECEĞİ YOKTUR; O İŞİ YAPAN KİŞİNİN GELECEĞİ VARDIR.”

Hepinizin seçimleri doğru yapması ve yaptığı seçimler sonunda mutlu ve başarılı olması dileğiyle…