DHCP SUNUCUSU KURULUMU VE YÖNETİMİ Mart-2004

Neler var? DHCP nedir? Neden DHCP? DHCP nasıl çalışır? DHCP sunucu kurulumu DHCP sunucu konfigürasyonu Bir makineye statik IP atanması DHCP istemci konfigürasyonu DHCP sunucunun başlatılması,durdurulması… Başvuru kaynakları

DHCP nedir? DHCP: Dynamic Host Configuration Protocol Bir ağdaki bilgisayarların kendilerine ait IP adreslerini otomatik olarak almalarını sağlayan protokoldür.

Neden DHCP? -IP adres çakışmalarını engellemek Ağımız genişledikçe IP adreslerini yönetmekte güçlük çekebiliriz. İstemcilerin herbiri için IP, Subnet Mask, Gateway, DNS ve WINS değerlerini girmek fazla zaman alabilir. Kullanıcılar sistem yöneticisinden habersiz IP adreslerini değiştirebilirler.

Neden DHCP? -Disksiz iş istasyonları DHCP ilk olarak disksiz makinelere bir IP adresi sunmak için tasarlanmıştı. Üzerlerinde IP bilgilerini tutacak bir ünite (örn. Sabit disk...) bulunmadığından bu bilgileri DHCP sunucu üzerinden alabilir.

Neden DHCP? -Disksiz iş istasyonları Disksiz terminaller ağ üzerinden açıldıklarında ağda bir DHCP sunucusu ararlar. İstemciler DHCP ile bir IP aldıktan sonra tftp ile sunucudan çekirdeklerini boot etmeye başlarlar.

Neden DHCP? -Ağda seyyar bilgisayarların varlığı Dizüstü bilgisayar kullanıcıları ağ üzerinde farklı noktalarda IP adreslerini değiştirmek zorunda kalmazlar. DHCP sunucu sayesinde IP bilgileri otomatik olarak güncellenir.

Neden DHCP? -DNS yönetimini kolaylaştırması DHCP sayesinde IP bilgilerini elle statik olarak girmeye gerek kalmaz.DHCP sunucu otomatik olarak istemcilere belirlenmiş IP bloğundan dinamik IP adresi atar. IP, Subnet Mask, Gateway, DNS ve WINS gibi bilgileri tek tek ağdaki makinelere girmemize gerek kalmaz.

Neden DHCP? -Sistem yönetimini kolaylaştırır. Sistem yöneticisi IP bloğunu değiştirme gereksinimi duyarsa tüm kullanıcıların IP bilgileriyle teker teker oynamak zorunda kalmaz. Çeşitli firewall larla veya squid proxy ile çalışırken kolaylık sağlar.

DHCP Nasıl Çalışır? Sunucu ve istemci arasında bir dizi sorgulama gerçekleşir.

DHCP Nasıl Çalışır? DHCP Discover DHCP Offer DHCP Request DHCP Ack DHCP Mesajları: DHCP Discover DHCP Offer DHCP Request DHCP Ack IP Kiralama ?

DHCP Nasıl Çalışır? -DHCP Discover Bilgisayar ağ üzerinde ilk defa açıldığında ağa DHCP Discover mesajı yollar. Bu mesajla istemci ağda bir DHCP sunucunun varlığını sorgular. Çalışan bir DHCP sunucu varsa kendisine IP bilgilerini göndermesini ister.

DHCP Nasıl Çalışır? -DHCP Offer DHCP istemci tarafından yayınlanan DHCP Discover mesajı DHCP sunucusu tarafından alınır. Sunucu veritabanı sorgulanır ve istemciye verilecek IP adresi ve kira süresi belirlenir. Bu bilgiler istemcinin onayını almak üzere geri gönderilir.

DHCP Nasıl Çalışır? -DHCP Request DHCP Offer mesajını alan DHCP istemci kendisine ayrılmış IP adresini kiraladığına dair bir mesaj yollar. Bu bir kabul mesajıdır.

DHCP Nasıl Çalışır? -DHCP Ack DHCP Request mesajını alan DHCP sunucu bu istemciye gerekli olan IP, Subnet Mask, Gateway, DNS ve WINS bilgilerini gönderir.

DHCP Nasıl Çalışır? -IP Kiralama Ağ üzerindeki bilgisayarların geçici bir süreyle bulunabileceği düşünerek IP adreslerinin belirli bir kira süresiyle atanması düşünüldü. Dizüstü bilgisayarların varlığı bu konuda önemli bir etkendir.

DHCP Nasıl Çalışır? -IP Kiralama IP kiralama sayesinde IP havuzundaki IP lerin boşa harcanması engellenmiş oldu.

DHCP Nasıl Çalışır? -Sunucunun yeniden başlatılması DHCP sunucusu yeniden başladığında (server restart) daha önce atadığı IP leri ve bilgilerini korur. Bunu dhcp.leases dosyası ile gerçekleştirir. Sunucu dhcpd.leases dosyasının güncelliğini kontrol eder.

DHCP Nasıl Çalışır? -İstemcinin yeniden başlatılması Daha önceden DHCP sunucu tarafından verilmiş bir IP adresine sahip istemci yeniden başlatıldığında (system reboot), sunucu dhcpd.leases dosyasındaki mac adreslerine bakar.

DHCP Nasıl Çalışır? -İstemcinin yeniden başlatılması dhcpd.leases dosyasından istemci makinenin mac adresini bulur. DHCP sunucu, istemcinin eski adres bilgilerini aynen gönderir.

DHCP Sunucu Kurulumu ftp://ftp.isc.org/isc/dhcp/ adresinden dhcp paketini bilgisayarınıza indirin.

DHCP Sunucu Kurulumu İndirdiğiniz paketi açın.cd komutuyla oluşan klasöre geçin. ./configure, make ve make install komutlarıyla kurulumu tamamlayın. #tar -zxvf dhcp-surumnumarasi.tar.gz cd dhcp-surumnumarasi ./configure make make install

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf Sunucu konfigürasyonu, çeşitli özelliklerin eklenmesi bu dosya ile yapılmaktadır. dhcpd.conf dosyasında bir değişiklik yapıldığında DHCP sunucu yeniden başlatılmalıdır. ---DHCP restart SIGTERM (signal15)--- /var/run/dhcpd.pid

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.leases Kiralanan IP adreslerinin bilgileri burada tutulmaktadır. Yeni alınan her IP adresi ve kira değerleri dhcpd.leases dosyasının sonuna eklenir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf ve dhcpd.leases DHCP sunucusu başlangıçta dhcpd.conf dosyasını okur ve dhcpd.leases dosyasından her bir kullanılabilir adresi belleğine yükler.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf ve dhcpd.leases dhcpd.conf ve dhcpd.leases dosyalarının elle oluşturulmaları gerekir. dhcpd.conf dosyası /etc dizininde: touch /etc/dhcpd.conf dhcpd.leases dosyası /var/lib/dhcp dizininde touch /var/lib/dhcp/dhcpd.leases

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -Örnek dhcpd.conf dosyası # Ornek /etc/dhcpd.conf default-lease-time 600; max-lease-time 7200; option subnet-mask 255.255.255.0; option broadcast-address 192.168.1.255; option routers 192.168.1.254; option domain-name-servers 192.168.1.1, 192.168.1.2; option domain-name “linux.org.tr"; subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 { range 192.168.1.10 192.168.1.100; range 192.168.1.150 192.168.1.200; } #Burada sabit bir makine adresi tanimlaniyor. host afsin { hardware ethernet 08:00:2b:4c:29:32; fixed-address afsin.linux.org.tr; option host-name “afsin";

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri default-lease-time 600; İstemcinin kendisine ayrılan IP adresini ne kadar bir süre kullanacağı saniye cinsinden belirtilir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri max-lease-time 7200; İstemcinin kendisine ayrılan IP adresini en fazla ne kadar bir süre kullanacağını saniye cinsinden belirtir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri option subnet-mask 255.255.255.0; DHCP sunucunun hizmet vereceği IP blok yada bloklarına ait ağ maskesini belirtir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri option broadcast-address 192.168.1.255; Ağın broadcast adresini belirtir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri option routers 192.168.1.254; İstemcilerin gateway i olan sunucu ya da router in IP si belirtilir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri option domain-name-servers 192.168.1.1, 192.168.1.2; İstemcilerin DNS sunucuları belirtilir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri option domain-name “linux.org.tr"; İstemcilerin alan adları belirtilir.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 { range 192.168.1.10 192.168.1.100; range 192.168.1.150 192.168.1.200; } subnet parametresiyle DHCP sunucunun hizmet vereceği IP bloğunu ve ağmaskesi tanımlanıyor.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -dhcpd.conf parametreleri subnet 192.168.1.0 netmask 255.255.255.0 { range 192.168.1.10 192.168.1.100; range 192.168.1.150 192.168.1.200; } range parametresiyle istemcilere dağıtılacak IP bloğu ya da blokları tanımlanıyor. Birden fazla range parametresi kullanılabilir. Yeni bir IP isteyen istemciye bu bloklar içinden boş bir IP atanır.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -Sabit IP tanımlama Ağdaki bazı makinelere sabit IP adresi vermek gerekebilir.Örneğin, DNS, FTP,Mail sunucuları vs.. Video konferans uygulamalarında sabit IP gerekebilir. Bu gibi durumlarda makinenin MAC adresi kullanılmaktadır.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -Sabit IP tanımlama host afsin { hardware ethernet 08:00:2b:4c:29:32; fixed-address afsin.linux.org.tr; option host-name “afsin"; } Burada makinemizin adını afsin olarak belirtiyoruz. Hardware ethernet yazan kısımda istemcimizin mac adresini kullanıyoruz.

DHCP Sunucu Konfigürasyonu -Örnek dhcpd.leases dosyası #Ornek /var/lib/dhcp/dhcpd.leases dosyasi baslangici lease 192.168.1.21 starts 2 2002/12/22 10:23:18; ends 3 2002/12/23 10:23:18; hardware ethernet 00:10:5a:2e:56:a7; uid 01:00:10:5a:2e:56:a7; client-hostname “afsin”; lease 192.168.1.22 starts 2 2002/12/22 12:32:10; ... #Ornek /var/lib/dhcp/dhcpd.leases dosyasi sonu

DHCP İstemci Konfigürasyonu ftp://ftp.phystech.com/pub/ adresinden DHCPcd paketini indirip kurun. Çoğu Linux dağıtımında kurulu olarak gelmektedir. /etc/sysconfig/network-script/ifcfg-eth0 dosyasina BOOTPROTO=dhcp yazmamız yeterli olacaktır.

DHCP İstemci Konfigürasyonu Windows makinelerde; Başlat>Ayarlar>Kontrol Paneli>Ağ>TCP/IP yapılandırması>Otomatik olarak IP adresi al seçeneğini işaretledikten sonra windows yeniden başlatılmalıdır! Bundan sonra windows makine de DHCP sunucuya bağlı kalacaktır.

DHCP Sunucunun başlatılması… Servisi başlatmak için; #service dhcpd start Durdurmak için; #service dhcpd stop Yeniden başlatmak için; #service dhcpd restart

Başvuru Kaynakları http://www.dhcp-handbook.com/dhcp_faq.html Sıkça sorulan sorular; http://www.dhcp-handbook.com/dhcp_faq.html DHCP mini-HOWTO; http://en.tldp.org/HOWTO/mini/DHCP/ Linux hakkında belge, doküman…; http://www.linux.org.tr Man (kılavuz) dosyaları; dhclient, dhcrelay, dhcpd.conf, dhcpd.leases, dhcpd, dhcp-options Linux promosyonları, sistem desteği; http://www.linux34.com

DHCP Sunucusu Kurulumu ve Yönetimi Bu belgenin en güncel halini http://seminer.linux.org.tr ve www.taskiran.org adreslerinde bulabilirsiniz. TEŞEKKÜRLER