AİLE KATIMI YAKLAŞIMLARI UYGULAMALI AİLE EĞİTİMİ Y. Doç. Dr. Atilla Cavkaytar Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü

AİLENİN ETKİN KATILIMI Zamanını Yararlı Kullanma Tehlikelere Karşı Önlem İlkyardım Becerileri Kardeşlerle Geçinme Korku ve Yalnızlıkla Başetme Toplumsal Kaynakları Tanıma Sosyal Kabul Fiziksel Beceriler Özbakım Becerileri Evi Koruma Okuldan Eve Gelme Telefonu Kullanma Yiyecek İçecek Hazırlama

NEDEN ÇOCUĞUMLA BEN ÇALIŞMALIYIM? Onu tanıyorum. Çoğu zaman evde birlikteyiz. Onunla birebir ilgilenebilirim. Okulda öğrendiklerini evde tekrar edebiliriz. Uygun davranışlarını her zaman pekiştirebilirim. BUNLARI YAPMAK BENİ RAHATLATIR

Aile Eğitimi Programları Anne-Baba Olarak Anne-Babalar Öğretici Olarak Anne-Babalar Gönüllüler\Destekleyiciler Olarak Anne-Babalar

Anne Baba olarak Anne Babalar Anne babaları anne babalık rolleri açısından eğitmeyi amaçlar Özüre uyum süreci Çocuğun sosyalleşmesi Kardeşlerle ilişkiler Vasilik Yasal işlemler

Öğretici olarak Anne Babalar Anne babaların çocuklarına öğretici olmalarını sağlamayı amaçlar Çocuğun çeşitli gelişim alanlarındaki gelişimine katkıda bulunma, Çocuğa uygun davranışlar kazandırma Beceri kazandırma

Gönüllüler Destekçiler olarak Anne Babalar Anne babaları çocuklarının eğitimi için kaynak bulma konularında eğitmeyi amaçlar Yasal savunuculuk Toplumsal kuruluşlarla işbirliği yapma İlgili uzmanlara ulaşma Ekonomik kaynaklar yaratma

ANNE BABALARIN ÇOCUKLARINA ÖĞRETİCİ OLMALARININ NEDENLERİ Güçlü birer pekiştirme aracıdırlar Çocuklarını herkesten daha iyi tanırlar Onlara daha fazla zaman ayırabilirler Okulda öğrenilenleri evde geliştirebilirler Çocuklarının gelişimine katkıda bulunmaktan mutluluk ve haz duyarlar

ANNE-BABA-ÇOCUK ÇALIŞMA BİÇİMLERİ

EV ÖĞRETİMİ AVANTAJLARI Doğal çevre-ev-öğrenilenlerin genellenebilmesi Ailenin kendi değer yargıları Genelleme ve kalıcılık Tüm aile bireylerinin katılımı Evdeki tüm davranışlarla ilgilenebilme Bireyselleştirme

EV ÖĞRETİMİNE KATILIM Gönüllü olma Zaman ayırma Uygun ortamlar sağlama Diğer aile bireyleri Birebir çalışma Evin kalabalık olması

GRUP ÖĞRETİMİ Bilgi Verme Ortak sorunları olanlarla tanışma 10-12 kişilik gruplar 8-10 haftalık programlar Her hafta bir beceri El Kitapları

Evde yapılacak çalışmaların daha etkili hale gelmesi SINIFTA YARDIMCILIK Öğretim tekniklerini gözleyebilme Çocuklarıyla yapılan örnek çalışmaları izleme kendi çocukları ve diğer engelli çacukları okul ortamında gözleyebilme Evde yapılacak çalışmaların daha etkili hale gelmesi

TÜRKİYE’DEKİ DURUM Ailelerin çocuklarına öğretici olmak için bilgiye gereksinim duymaları Ailelerin eğitildiğinde çocuklarının eğitimine etkin katılımcı olabilmeleri Çeşitli aile eğitim programlarının farklı özelliklere sahip aileler ve çocuklarıyla uygulanması ve etkili sonuçların alınması Özel eğitim hizmetlerine ilişkin yeni yasal düzenlemeler

KONUYA İLİŞKİN ARAŞTIRMALAR Aile özellikleri, ailelerin özüre uyum sürecinde, geçtikleri aşamalarda karşılaştıkları güçlüklerin betimlenmesi, Aile gereksinimlerinin belirlenmesi, Ailelerin eğitime katılımları, Zihin engellilere bağımsız yaşam becerilerinin becerilerinin kazandırılması ailelerin etkin katılımlarının sağlanması, Erken eğitim programlarına ilişkin uygulamalar ve sonuçları,

ÖZBAKIM VE EV İÇİ BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK BİR AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI (ÖZEBÖP) Y. Doç. Dr. Atilla Cavkaytar Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü

AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI (ÖZEBÖP) Uygulamalı Davranış Analizi AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI (ÖZEBÖP) Program Geliştirme İlkeleri Ailelerin zihin engelli çocuklarına, özbakım ve ev içi becerilerini kazandırabilmelerine yardımcı olabilmek için hazırlanmış programdır. Öğretici Olarak Anne-Babalar

Aile Eğitimi Programı'nın genel amacı,  ÖZEBÖP’ÜN AMACI Aile Eğitimi Programı'nın genel amacı, zihin engelli çocuğa sahip anne-babaları, çocuklarına evde özbakım ve ev içi becerileri öğretmede yeterli duruma getirmektir. Ön Bilgiler Bilgisi Beceri Öğretimi Öncesi Hazırlıkları Yapabilme Becerisi Beceri Öğretimine İlişkin Yeterlikler Bilgisi Uzman Gözetiminde Çocuğuna Bir Beceri Öğretme Becerisi

ÖĞRENME-ÖĞRETME ÇALIŞMALARI Özbakım ve Ev İçi Becerilerinin Öğretimi El Kitabı YÜZYÜZE EĞİTİM Grup Eğitimi Bire bir Eğitim Aile Toplantıları Ev Ziyareti

ÖZBAKIM VE EV İÇİ BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİ EL KİTABI I. ÖN BİLGİLER II. ÖĞRETİM ÖNCESİ HAZIRLIKLAR III. BECERİ ÖĞRETİMİ * EKLER

BÖLÜM I ÖN BİLGİLER Bağımsız Yaşam Becerileri Günlük Yaşam Becerileri Özbakım ve Ev İçi Becerileri

BÖLÜM II ÖĞRETİM ÖNCESİ HAZIRLIKLAR Çocuğun Durumunu Belirleme Çocuğun Yerine Getiremediği Becerileri Belirleme Becerilerin Öğretim Sırasını Belirleme Ödülleri Belirleme Öğretim Çalışmalarını Planlama Becerinin Adı Çalışmanın Amacı Çalışma Yeri Öğretim Araçları Beceri Basamaklarını Oluşturma

BÖLÜM III BECERİ ÖĞRETİMİ Çalışma Zamanları Öğretim Öncesi Son Hazırlıklar Öğretim Çalışmaları Dikkati Sağlama Yönerge Verme İpuçları Verme Sözel İpuçları Model Olma Fiziksel Yardım Onaylama, Ödüllendirme ve Harekete Geçirme Onaylama Ödüllendirme Harekete Geçirme Uygulama

EKLER Öğretilecek Becerileri Belirleme Formu Çocuğun Yerine Getiremediği Beceriler Listesi Becerilerin Öğretim Sırası Listesi Ödül Belirleme Listesi Çalışmalarda Kullanılacak Ödüller Listesi Örnek Kayıt Formu Boş Kayıt Formları

AİLE TOPLANTILARI Küçük Gruplar Anne-Baba Üç Toplantı Değerlendirme Aile Toplantıları, Aile Eğitimi Programı amaçlarına ulaşmada gerekli içeriğin sunulmasına yönelik uzman yönetiminde yapılan grup toplantılarıdır. Aile Toplantıları'nın temel amacı, Özbakım ve Ev içi Becerilerinin Öğretimi El Kitabı'nda yer alan konularda ailelere yüz yüze eğitim vermektir. Değerlendirme Araçlar 1,5 Saatlik Toplantılar Oturma Düzeni

Toplantı I ÖN BİLGİLER BECERİ ÖĞRETİMİ ÖNCESİ HAZIRLIKLAR Bağımsız Yaşam Becerileri, Günlük Yaşam Becerileri, Özbakım ve Ev İçi Becerilerine İlişkin Ön Bilgilerin sunulması, BECERİ ÖĞRETİMİ ÖNCESİ HAZIRLIKLAR Çocuğun Durumunun Belirlenmesi Çocuğun yerine getiremediği becerilerin belirlenmesi Belirlenen becerilerin öğretim sırasının belirlenmesi Öğretimde kullanılacak ödüllerin belirlenmesi ve Çalışmalarda Kullanılacak Ödüller Listesi’nin hazırlanması Bu toplantıda işlenen konulara ilişkin EV ÇALIŞMALARININ verilmesi.

Öğretim Süreci Verileri Kayıt Formu Toplantı II BECERİ ÖĞRETİMİ ÖNCESİ HAZIRLIKLAR Öğretim Çalışmalarının Planlanması Becerinin Adı Çalışmanın Amacı Çalışma Yeri Çalışma Araçları Beceri Basamaklarının Oluşturulması Bir örnek beceri için Öğretim Süreci Verileri Kayıt Formu hazırlanması

hakkında bilgilendirme, planlama Toplantı III BECERİ ÖĞRETİMİ Çalışma Zamanları Öğretim Öncesi Son Hazırlıklar Öğretim Çalışmaları Dikkati Sağlama Yönerge Verme İpuçları Verme Sözel İpuçları Model Olma Fiziksel Yardım Onaylama-Ödüllendirme-Harekete Geçirme Konularında Açıklamaların Yapılması EV ZİYARETİ hakkında bilgilendirme, planlama

Ev Ziyareti ve Telefon Görüşmeleri Ev Ziyareti, uzman ile ailenin ev ortamında birebir yaptıkları çalışmalardır. Telefon görüşmeleri, ailelerin bir becerinin öğretimini tamamladıktan sonra uzmana haber vermesi ve çalışmaları süresince tereddüt ettiği konularda danışması amacıyla yapılan görüşmelerdir.

EV ZİYARETİ Diğer aile bireyleriyle tanışma Son hazırlıkların yapılması Beceri öğretimine başlama Uzmanın değerlendirmeleri Çalışmayı bitirme/ara verme/yeni açıklamalar yapma/başka bir ev ziyareti planlama Beceri öğretimi tamamlandığında uzmanı arama

DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ARACI BÖLÜM I Değerlendirme Alanı : Ön Bilgiler bilgisi. Değerlendirme Yöntemi : Sözel sorular Alt Amaçlar 1. Bağımsız Yaşam Becerilerini oluşturan beceri alanlarını söyler. ( ) 2. Günlük Yaşam Becerilerinin oluşturan beceri alanlarını söyler. ( ) 3. Özbakım Becerileri ve Ev içi Becerilerini oluşturan beceri alanlarını söyler. ( )

BÖLÜM 2 Değerlendirme Alanı : Beceri öğretimi öncesi hazırlıkları yapabilme Değerlendirme Yöntemi : Aile çalışmalarının incelenmesi Alt Amaçlar 1. Öğretim çalışmalarına başlamadan önce çocuğun durumunu belirler. ( ) 1. Çocuğun ev içinde yerine getiremediği becerileri belirler. ( ) 2. Belirlediği becerilerin öğretim sıralamasını yapar. ( ) 2. Öğretimde kullanacağı ödülleri belirler. ( ) 1. Ödül Belirleme Listesini doldurur. ( ) 2. Çalışmalarda Kullanılacak Ödüller Listesi hazırlar. ( ) 3. Becerilerin Öğretim Sırası Listesinde 1. sırada yer alan beceri için ”Öğretim Süreci Verileri Kayıt Formu" hazırlar. ( )