Halkla İlişkiler

TARİHSEL GELİŞİM Başlangıcı belli olmayan bir tarihsel geçmiş Endüstri devrimiyle birlikte başlayan bir tarihsel geçmiş Ivy Lee ve Edward Bernays’ın değişik halkla ilişkiler tekniklerini kullanmaya başlamasıyla birlikte başlayan dönem

TARİHSEL GELİŞİM Mesleğin temelleri iki uygulamacı tarafından atılır Dönemin toplumsal koşulları Yazılı basın yaygın Muckraker denilen gazetecilik başlar Tekelci kuruluşlar çalışanlarına yeterince değer vermez Kuruluşlar kendilerini kamuya anlatma ihtiyacı içinde Bilgilendirme ve halkla ilişkiler faaliyetleri başlar

TARİHSEL GELİŞİM Dört Halkla İlişkiler Modeli Basın Ajansı / Tanıtım Modeli: Phineas Taylor Barnum 1850-1920 Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Ivy Lee 1900-1920 İki Yönlü Asimetrik Model: Edward Bernays 1920- 1950 İki Yönlü Simetrik Model

Önemli Tarihler 1776 Thomas Jefferson - “Public Relations” kavramı (bağımsızlık bildirisi) 1850li yıllar P.T.Barnum - Tanıtım faaliyetleri 1882 Av.Dorman Eaton Yale Hukuk Fak. İyi insanlarla ilişkiler 1905 Ivy Lee John D. Rockefeller için çalışmaya başlar 1913 Edward L. Bernays halkla ilişkiler faaliyetlerine başlar

Önemli Tarihler 1920 General Electric tanıtım departmanı kurar. 1923 General motors kurumsal halkla ilişkiler ilanları serisini başlatır. 1927 Arthur Page AT&T’nin halkla ilişkiler başkan yardımcısı olur.

Türkiye’de Halkla İlişkiler Osmanlı İmparatorluğu Dönemi: kervansaraylar, çeşmeler, halkın ihtiyaçlarını dinleme faaliyetleri Çok partili Dönem Celal Bayar Hükümeti (1946) polisin halkla ilişkilerine dair hüküm 1. Hasan Saka Hükümeti (1947) idare ve emniyet teşkilatı ile halk menfaatleri 2. Adnan Menderes Hükümeti (1951)

Türkiye’de Halkla İlişkiler Çağdaş anlamda ilk halkla ilişkiler çalışması 1961 Devlet Planlama Teşkilatı MEHTAP projesi (Merkezi Hükümet Teşkilatı Projesi) 1966 Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksekokulu 1967 İdari Danışma Merkezi kendi tanıtımını yapamayınca 1972 yılında kapatılır 1970 özel kuruluşlar halkla ilişkiler birimleri oluşur Çok uluslu şirketlerin rolü

Türkiye’de Halkla İlişkiler Meslek çalışanların örgütlenmesi 1972 İstanbul Halkla İlişkiler Derneği 1972-1978 Alaeddin Asna dernek başkanı 1978-1996 Betül Mardin /IPRA ile ilişkiler başlar 2001 156 halkla ilişkiler danışmanlık hizmeti veren kuruluş 2004 Türkiye Halkla İlişkiler Derneği

Tanım Halkla ilişkiler, organizasyonla ilgili çevreleri arasında karşılıklı iletişimi, anlamayı, kabulü ve işbirliğini sağlayıp sürdürmeye yardımcı bir yönetim fonksiyonudur.

Tanım Organizasyon: Belli bir amaçla zaman içinde süreklilik gösteren kalıplaşmış ilişkiler düzenine ve kendini oluşturan kişilerden ayrı bir varlığa sahip kuruluşlardır (okul, dernek, sendika, karakol) Organizasyon iletişim ilgili çevre (işletme) (hedef kitle)

Tanım Hedef kitle, organizasyonun başarısında ya da başarısızlığında fiilen veya potansiyel etkisi olan özel veya tüzel kişilerden oluşan topluluktur. İç hedef kitle: İşletmenin yönetimi güvenlik görevlisi dahil Dış hedef kitle: İşletmenin var olabilmesi için doğrudan ya da dolaylı işletmeyle ilgisi olan bütün kitleler yatırımcılar, tedarikçiler, tüketiciler, dağıtımcılar, yöre halkı, potansiyel personel, önder kişi , gruplar

Halkla İlişkilerde Sorunlar Tanımlamadan kaynaklanan sorunlar Halkla ilişkilerin reklam ve propagandaya indirgenmesinden kaynaklan sorunlar Krizle bağlantılı görülme

Reklam - Halkla İlişkiler - Propaganda Bir mal ya da hizmetin satışını hedefler. Reklamda hedef kitle belirlenmiştir. Mal ya da hizmetin tanıtımı amacıyla para karşılığı ticari reklam verilir. Halkla ilişkiler Bir kuruluşun iyi bir firma imajı yaratası amacını güder Hedef kitleye örgütün tüm faaliyetleriyle ilgili bilgi verir. Kuruluşla ilgili haber niteliğindeki bilgiler para karşılığı olmadan duyurulur.

Reklam - Halkla İlişkiler - Propaganda Esas olan doğru bilgi, iyi niyet ve dürüstlüktür. Fikirler her zaman tartışılabilir. İkna etmek için gerçekler açıklanmaya çalışılır. Doğruluk esastır. Amaç yapıcılıktır. Propaganda Tek yönlüdür, iyi niyete dayanmayabilir, abartılmış bilgiler içerir. Dogmatiktir. Fikir tartışmasına açık değildir. İkna için her yol geçerlidir. Bilgiler yanıltıcı ve yanlış olabilir. Amaç yıkıcı olabilir.

Halkla İlişkilerde Sorunlar Krizle Bağlantılı Görülme Çevreyle ilişkilerinin geliştirilmesi ve ilişkilerde ortaya çıkan-çıkabilecek sorunların giderilmesiyle ilgilidir. Kriz halkla ilişkilerin başa çıkması gereken bir sorundur. Krizlerin yarattığı sorunların acilen karşılanma zorunluluğu kimi bilgilerin tek yanlı, dar kapsamlı olarak aktarılmasına yol açar. Uygulamada engel oluşturur. Halkla İlişkilerin verimlilik ve etkililikle ilişkisinin doğrudan gözlenememesi kriz yönetimine indirgenmesini sağlar

Halkla İlişkilerde Kapsam Kapsamın Boyutları Etkileşim: Halkla ilişkilerde amaç yalnızca kuruluşu halka kabul ettirme ya da halkın her istediğini yapma değil, her iki tarafın birbirini etkileyebilmesi, bunun için aralarında karşılıklı olarak bilgi akışının sağlanmasıdır. Halk (kamu) kavramı: Bir kuruluşun etkinliklerinden, davranışından doğrudan ya da dolaylı, olumlu ya da olumsuz etkilenen; kanaat ve eylemlerinden kuruluşu etkileyen; ortak kanılara, davranışlara ve çıkarlara sahip birey, grup ve kuruluşlardır

Halkla İlişkilerde Kapsam Uzmanlık: Amaçlarını gerçekleştirebilmek için halkla ilişkiler farklı uzmanlık bilgilerini kullanmak zorundadır. Uygulamalı toplumsal ve davranışsal bilimlerden, bu alanlardaki verilerden yararlanır. Yönetim işlevi olma: Halkla ilişkiler yer aldığı kuruluşta kitlenin, kitlede kuruluşun amaçlarına uygun değişikliklerin gerçekleştirilmesine yönelik, iki yönlü iletişime dayalı planlı ve sürekli çalışmaları ifade etmektedir.

Halkla İlişkilerin İlkeleri Halkla ilişkilerde uyulması gereken dört temel ilke Dürüstlük İnandırıcılık Tekrarlama Bütçe

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Birim Yönetim işlevini olmasının ilk koşulu çalışmaları yürütecek bir birimin varlığıdır. Birim yöneticisinin üst kademe yönetimde yer alması gerekir. Örgütlenme Birim halkla ilişkilerin işlevlerine uygun olarak örgütlenmelidir. Danışma ve yürütme olmak üzere iki ayrı işlev yerine getirir.

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Süreç Amaçların gerçekleştirilebilmesi için üçüncü koşul halkla ilişkiler süreci olarak nitelenen ve her biri farklı ama içiçe geçen eylemleri içeren aşamaların gerçekleştirilmesidir. Bu sürecin aşamaları: Bilgi toplama (araştırma) Planlama Uygulama (iletişim) Değerlendirme

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Bilgi toplama (araştırma) Var olan bilgilerden yararlanma (faaliyet raporları, toplantı tutanakları, kayıtlar vb.) Basını izleme (Kamuoyunun kanaatlerini yansıtır) Kuruluş kaynakları (Dosyalama,bilgisayar, mektuplar, şikayetler, izlenimler vb.) Bilimsel yöntemlerin kullanılması (tarafsızlık, güvenilirlik

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Planlama Amaçların ve bu amaçlara ulaşmak için nelerin, ne zaman, nerede, neyle ve kimlerce, nasıl yapılacağının belirlenmesi Önleyici planlar İleriye dönük sorunların ve çözüm yollarının tespiti Onarıcı planlar Belli bir andaki sorunların çözümü

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Uygulama (iletişim) Herhangi bir bilginin düşüncenin ya da tutumun her türlü yolla başkalarına aktarılması sürecidir. Birbirini anlama Karşılıklı konuşma Birbirini etkileme Taraflar arasındaki belirsizliğin azaltılması Taraflar arasındaki bağlantıyı kurma Güçlü olabilme (ikna etme) iletişim tanımlarıdır.

Halkla İlişkilerin Yapılanışı Değerlendirme Uygulanan programın etkilerinin ölçülmesi ve programın amacına ulaşma derecesi saptanması aşamasıdır. Etkilik şu boyutlarda değerlendirilebilir: Dinleyicilerin nitelik ve niceliği: Ulaşılan dileyici ve temsil derecesi, nitelikleri Dinleyicilerin tepkisi: İlgi çekilip çekilmediği, mesajın içeriğinin olumlu-olumsuz etkileri İletişimin etkisi: Mesajın fark edilen etkisi ve bu etkinin sürekliliği Etki süresi: Etkili olan kanallar / mekanizmalar etkilenebilen tutum ve davranışlar araştırılır.

Halkla İlişkilerde Kullanılan Araçlar Hangi araçların kullanılacağı konu, hedef kitle ve aracın özelliklerine göre belirlenir. Yazılı ve basılı araçlar Büyük kitlelere ulaşma, maliyetin değişebilmesi Gazeteler: Yenilik ve olayların haber olarak yer alması Dergiler Broşürler: Kontrollü olması, amacı iyi temsil edebilmesi El kitapları / kılavuzlar: Bilgi veren, öğretici açıklayıcı basılı araçlar Bültenler: Sürekli bilgi verme Yıllıklar: Yıllık çalışmalar, sosyal ve kültürel olaylar Mektuplar: Nazik, samimi ve özel hitap imkanı Afişler / Pankartlar / El ilanları: En etkili kısa sözler olmalı Yönlendirici ve yol göstericiler: Bina yerleşim planları, yaka kartları, personelin yerini işaret eden her türlü araç

Halkla İlişkilerde Kullanılan Araçlar Yayım ve görsel-işitsel araçlar Göze ve kulağa işaret eden, okuma yerine dinleme ve görme yoluyla mesajları ileten halkla ilişkiler araçlarıdır. Radyo-televizyon: Zamanı sınırlı çeşitli programlara yer verilen, büyük halk kitlelerine ulaşmayı sağlayan yayın araçlarıdır. Sergiler: Afiş, pankart, fotoğraf gibi halkla ilişkiler araçlarını bir araya toplayan sergiler sürekli veya gezici olarak düzenlenebilir.

Halkla İlişkilerde Kullanılan Araçlar Sosyal ve Kültürel Etkinlikler Çeşitli sosyal toplantılar, kongre, konferans, seminer gibi toplantılar düzenlenmesi / yapılanlara katılma/ilişkilerin geliştirilmesi amaçlanır. Yarışmalar: Düzenlenmesi / yapılanlara katılma Kuruluşa karşı ilgi uyandırılması Geziler: Halkla ilişkilerde kurum içi ilişkileri geliştirmek amacıyla düzenlenecek şehir içi, şehirlerarası veya yurtdışı geziler Sponsorluk: Amaçlar dışında spor, sanat gibi etkinliklerin maddi boyutunu üstlenmesi, adının bu alanlarla birleştirilmesini sağlayan etkinlik İtalya’da gelişmiştir.

Halkla İlişkilerde Kullanılan Araçlar Eğitim Personel eğitimini amaçlayan hizmet içi kurslar, okuma-yazma, yabancı dil, müzik kursları gibi eğitici faaliyetler, konferans, seminer gibi faaliyetler halkla ilişkiler bakımından ilgi, yakınlık ve güven sağlar.

Halkla İlişkiler Karması Duyurum: Kuruluşla ilgili haberlerin kitle iletişim araçlarında ücretsiz olarak yayınlatılmasıdır. Kurumsal reklamcılık: Kurumla ilgili reklam. Medya kontrolü kuruluştadır. Basın sözcülüğü: Kamuoyunun ilgisini çekmek üzere medyalar aracılığı ile kamuoyuna bilgi vermektir. Kamu yararına faaliyetler: Sadece kar elde etmek değil kamu yararına işler yapıldığı imajı yaratılmasıdır (oyun parkı, köprüler, üst geçitler, kütüphaneler) Lobicilik: Kamu yönetiminde yasa yapıcı ya da karar verici konumunda olan kişileri bilgilendirme ve etkileme çabasıdır. Yönetim danışmanlığı: Üst yöneticilere stratejik konularda danışmanlık hizmeti vermek.