PLANLAMA VE STRATEJİK PLANLAMA S.Nazik Işık Nisan 2008

PLANLAMA  Birbirini izleyen eylemler-hareketler dizisi.  Bir durumdan hedeflenen bir başka duruma geçiş sürecinin kaynaklar ve gereksinimler de dikkate alınarak tanımlanması, düzenlenmesi, takip edilebilir hale getirilmesi.  Arzu edilen değişmenin düzenlilik içinde gerçekleştirilmesi için üretilen yol, yordam, araç vb.

ÇEŞİTLİLİK…  Kapsamlı-kısmi (sektörel, bir konuda vb.)  Yukarıdan-aşağıdan  Doğrusal-stratejik  Uzun dönemli-kısa dönemli  Ulusal-bölgesel-yerel

STRATEJİK PLANLAMA

KISA TARİHÇE  Kamu yönetiminde yaşanan sorunlar nedeniyle, orta vadeli reform programlarını desteklemek üzere gündeme geldi. (2001 yılında Program Amaçlı Mali ve Kamu Sektörü Uyum Kredi Anlaşması: PEPSAL-1 ve PEPSAL-2)  DPT tarafından;  Yatırım programını rasyonelleştirmek,  Politikaları bütçelendirmek amacıyla Bunların nasıl yapılabileceğini gösteren bir Kılavuz hazırlandı. (Haziran 2006 versiyonu kullanımda.)  2003’ten bugüne mevzuatı ve uygulaması gelişmekte.

NEDEN STRATEJİK PLANLAMA İşi doğru yapmak ve doğru işi yapmak: mevcut durum, misyon ve ilkelerden hareket edip gelecek için oluşturulan bir vizyonla hareket etmek, bu vizyona uygun amaç ve hedefler saptayıp ölçülebilir göstergeler oluşturmak Kaliteli, katılımcı, esnek, etkin, hızlı karar alabilen ve uygulayabilen bir yönetim, Planlı yönetim ve hizmet üretimi Orta ve uzun vadeli bakış açısına sahip olmak Sonuç ve sürece aynı zamanda odaklanabilmek: kendini gözden geçirebilme, çeşitlilik, seçeneklilik… Açıklık ve hesap verebilirliğe bir temel oluşturmak: başarıyı izlemek ve değerlendirebilmek Kurum içi ve kurumlar arası diyalogu oluşturmak ya da artırmak: iletişimi artırarak, farklılıkları ifadeye imkan veren, çatışmalı kesimler ve hedefleri uyumlu kılabilen

GÜÇLÜ VE İYİ PLAN-PROGRAM-BÜTÇE İLİŞKİSİ…

STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ NERDEYİZ? NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? ORAYA NASIL ULAŞABİLİRİZ? BAŞARIMIZI NASIL İZLER VE DEĞERLENDİRİRİZ? Durum analizi Misyon ve ilkeler Vizyon Stratejik amaçlar ve hedefler Faaliyetler ve projeler Performans ölçümü izleme ve değerlendirme

Durum analizi Tarihsel gelişim Kuruluşun yasal yükümlülükleri ve ilgili mevzuatın analizi Kuruluşun faaliyet alanları, ürün ve hizmetlerinin belirlenmesi/netleştirilmesi Paydaş analizi: piyasa ve hedef kitle dahil Kuruluş içi yapı, insan kaynakları, kurum kültürü, teknoloji düzeyi vb analizler Çevre analizi SWOT ANALİZİ: Güçlü-zayıf yanlar, olanaklar ve riskler/tehditler

MİSYON Kuruluşun varlık – var oluş sebebi Kuruluşun; –Ne yaptığı (alanı, cevap verdiği ihtiyaçlar, hizmetleri) –Nasıl yaptığı (hizmet standartları, işlemleri) –Kim için yaptığı (hedef kitlesi, yararlanıcıları)

İLKELER Kuruluşun çalışma felsefesi Çalışmaya temel oluşturan standartlar, idealler, değerler: Yönetim anlayışı, kurumsal davranış kuralları, personelin hizmete ilişkin değer ve inançları, ölçme değerlendirme sistemleri )

VİZYON Kuruluşun geleceğinin sembolize edilmiş hali: Uzun vadede ne yapmak istiyor? Arzu ettiği geleceği nasıl ifade ediyor? Nasıl algılanmak istiyor? Vizyon; –Net-kısa-iddalı-özgün (ayırt edici) bir ifade olmalı –Çalışanları ve karar alıcıları teşvik etmeli, –Ulaşılabilir / gerçekçi olmalı, –İdeal geleceği göstermeli, –Siyasi ve idari karar alıcıların öngördüğü geleceği de yansıtmalı.

STRATEJİK AMAÇ VE HEDEFLER Durum analizi ile ilişkili olmalı Orta vadede ulaşılabilir (gerçekçi) olmalı Kuruluşun misyonunu gerçekleştirmesine katkıda bulunmalı (yön belirleyici olmalı) Kuruluşun ilkeleri ve vizyonu ile ilişkili olmalı Hedefler: –Amaçlarla ilişkilendirilmiş olmalı (birden çok hedef olabilir) –Spesifik ve iddialı, ama mutlaka açık, somut ve ölçülebilir olmalı –Tanımlanmış bir zaman dilimi (zaman çerçevesi) belli olmalı –Bu zaman diliminde ulaşılacak çıktıları nitelik ve nicelik olarak göstermeli –Miktar, maliyet, kalite, zaman cinsinden ifadelendirilmiş olmalı

FALİYETLER VE PROJELER Amaç ve hedeflere ulaşma yol ve yöntemlerini içermeli Programlar, projeler, faaliyetlerin detaylı iş planları olmalı Maliyetlendirilmiş olmalı

İZLEME - DEĞERLENDİRME Raporlamalar sadece sonuçta değil, her aşamada olmalı Hedefe ne kadar ve nasıl ulaşıldığı sorularına yanıt vermeli Geri besleme sağlamalı (araçlar, yol ve yöntemler ne kadar amacı gerçekleştirmeye uygunmuş?) Gözden geçirmeye esas alınabilir olmalı Kurumsal öğrenmeye olanak vermeli Hesap vermeyi desteklemeli Açık, net, önceden belirlenmiş performans göstergeleri ile yapılmalı

Beş yıllık olarak hazırlanır İki yıl uygulandıktan sonra gözden geçirilip güncelleştirilebilir (nicel değişiklikler) Performans programları ile desteklenirler (uygulama dilimleri)

KENDİ PROJELERİNİZ DAHİL, HER ALANINDA, KULLANABİLECEĞİNİZ BİR MANTIK VE ARAÇTIR.