KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİ Anadolu Yakası İtfaiye Müdürlüğü 23-25 ŞUBAT 2011

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİ GİRİŞ

Bugün iş yaşamında kalitenin arttırılmasına yönelik programlardan hiç kuşkusuz en önemlisi kalite çemberleridir. İş ile direkt olarak iç içe olan elemanların problemlerin çözümü için hangi değişikliklerin yapılacağı ve bu değişikliklerin nasıl yapılması gerektiği konusunda en sağlıklı bilgileri verebilecekleri düşünülmektedir yani bir işi kim yapıyorsa en iyi o bilir anlayışı hakimdir.Dolayısıyla yenilikler ve iyileştirmeler konusunda danışılması gerekenler de çalışanların ta kendileridir.

düzenli aralıklarla toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Kalite çemberi ; aynı işyerinde çalışan veya benzer işleri yapan işgörenlerin, gönüllülük esasına dayalı, kendi alanlarında karşılaştıkları veya karşılaşabilecekleri sorunları saptamak, kestirebilmek, analiz etmek ve bu tür sorunlara çözüm bulabilmek için oluşturdukları, düzenli aralıklarla toplanan küçük çalışma gruplarıdır.

Kalite çemberlerini işle ilgili problemleri çözmek üzere düzenli olarak toplanan aynı iş kolunda çalışan gönüllü insanlar oluşturur. Gönüllü katılımcılardan oluşması kalite çemberlerini diğer kalite gruplarından ayıran önemli bir özelliktir. Örgütlenme üst düzey bir yönetici, ona bağlı çemberi koordine eden ve yönlendiren, gerektiğinde himaye eden, grubun çalışmalarını kolaylaştıran bir destekçi, grup lideri ve üyelerden oluşur.

Esas itibariyle kalite geliştirmeye yönelik görülen kalite çemberleri, aslında işletmelerin bütünsel verimliliğini etkilemektedir. Başlangıçta kalite çemberinde kalite sorunları ele alındığından dolayı bu uygulamaya “ Kalite Kontrol Çemberleri ” adı da verilmektedir.

Kalite çemberinin arkasındaki temel fikir şu şekilde özetlenebilir; En mükemmel kaliteye ulaşmak İnsana saygı duymak ve iş ortamını iyileştirmek. İnsanların becerilerini artırmak ve eldeki beyin gücünden yararlanmak

Kalite Kontrol Çemberlerinin Amaçları Kalite çemberlerinin ana amacı, kalitenin geliştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi ve verimin yükseltilmesidir. 1) Kaliteyi geliştirmek 2) Çalışanların motivasyonu ve katılımı geliştirmek 3) Ast-üst ilişkilerini geliştirmek 4) Maliyetleri düşürmek 5) İş görenlerin kültürünü geliştirmek

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Gönüllülük Kendini geliştirme Karşılıklı gelişme Bütün üyelerin katılımı Canlılık ve süreklilik Grup etkinliği Ödüllendirme

KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNİN YARARLARI

Kalite çemberlerinin yararlarını üç kısımda inceleyebiliriz. Üyelere İşverene Genel Bunlar; - Bilgilerini arttırma - Birlikte çalışmayı öğrenme - Etkileşimi öğrenme - Moral yüksekliği

- Özgüven yüksekliği - Sistematik çalışma - Etkinlikleri planlama - Problem çözme tekniklerini öğrenme - Problemleri önleyebilme - Daha başarılı tanı koyma - Gizli kalmış yeteneklerin ortaya çıkması - İş tatmininde artma - Yeni beceriler kazanma

- Ürün kalitesinde artma - Araç ve gereçlerin etkin kullanımı - Ürün kalitesinde artma - Çalışanların işe gelmeme oranlarında azalma - İletişimde artma - Daha iyi eğitilmiş işgücü - Daha etkili ekip çalışması - Güven ortamı oluşması - İşe katılım ve motivasyon - İş güvenliğinde artma

KALİTE ÇEMBERLERİ ORGANİZASYONU Kalite çemberlerinin oluşturulmasında, normal ve düzenli bir emir komuta zinciri kullanılır. Hiyerarşinin dışına çıkılmaz. Bir kalite çemberinin organizasyon şemasındaki organlar…….

KALİTE YÜRÜTME KURULU REHBER DESTEK UZMAN

KALİTE YÜRÜTME GRUBU; Üst düzey yöneticiler, bölüm sorumluları ve rehberlerden oluşur. Ayda bir genel durum değerlendirmesi yapılır. Kalite çemberlerinin faaliyetlerini yönlendirecek politika ve hedefleri belirler ve uygular. Kalite çemberleri için rehberleri atar. Kalite çemberlerinin ihtiyaçlarını temin eder. Çemberlerden gelen raporları değerlendirir. Çember önerilerinin uygulanmasına yönelik karar verir.

REHBER; - Grup amaçlarına nasıl ulaşabileceklerini ve bunun için nelerin gerekli olduğunu belirlerler. - Lideri yetiştirirler ve rol değişimleri sırasında psikolojik destek verir. - Lider ve yatırımcılara geri besleme sağlar. - Liderlere işlerini daha kolay yapmaları için yardımcı olur. - Çember üyesi olmayan kişiler arasında çeşitli bilgiler vererek, bir gönüllü grup oluşturmaya çalışır. - Örgüt içinde kurulan birden çok çemberle ilişki kurup koordinasyon sağlar. - Çember faaliyetlerine yönelik ilk plânlama çalışmalarını gerçekleştirir.

LİDER; - Toplantıların tarihlerini ve gündemlerini saptamak - Çember üyelerini eğitmek - Grubu teşvik edici ve etkinliklere katılımı sağlayacak ortamı yaratmak - İlk toplantılarda üyeleri toplamak - Öneriler toplayarak, üyelerle birlikte çemberin üzerinde çalışacağı sorunu belirlemek - Sorunların analizinde uygun teknikleri belirlemek - Çemberin çalışmalarıyla ilgili olarak bağlı olduğu üstlere bilgi vermek

ÜYELER; - Kendi faaliyet alanlarındaki işe, iş süreçlerine ve çalışma ortamlarına ilişkin iyileştirme alanları tespit edilir, - Belirlenen sorunlara çözüm getirilir, - Çözümler doğrultusunda öneriler geliştirilir.

DESTEK UZMANI; Kalite Çemberleri, çalışmaları esnasında gerek duyulması halinde, belirli bir konuda ilgili uzmanlardan yardım alabilir. İstenen yardım verildikten sonra destek uzmanının görevi sona ermiş olur ve çember çalışmalarından ayrılır.

KALİTE ÇEMBERLERİ KURULUŞ AŞAMALARI

Başlangıç; Benzer sektörlerdeki kalite çemberi uygulamaları incelenir. Bu uygulamaların sonuçları ve performansı değerlendirilir.

Pilot plan; Belirlenmiş program küçük ölçüde uygulamaya konur. Bu aşamada amaç; ortaya çıkan ya da ortaya çıkabilecek olası sorunları tespit etmektir. Programın uygulanabilirliği test edilir.

Genişleme; Bu aşamada işletmede çalışan tüm personelin kalite kontrol çemberi programına uyumlu ve gönüllü bir şekilde katılımın sağlanmasına çalışılır.

Büyüme; İşletme içinde yeni çemberler geliştirilmesine ağırlık verilir. İş programları geliştirilerek kalite iyileştirmesi yapılır.

Olgunluk; Mevcut eğitim programları iyileştirilerek motivasyon artırıcı ödüllendirme sistemi geliştirilir.

KALİTE KONTROL TEKNİKLERİ

: Bu süreçte kullanılan KÇ'leri teknikleri ise şunlardır • Beyin fırtınası • Veri toplama yöntemleri • Pareto analizi • Neden-Sonuç analizi

Çemberler : Bir işletmede en alt kademede bulunan örgütlenmelerdir. Çemberlerin başarısı işletmenin de başarısını ortaya koyar. Başarı bir işletmenin, kurumun ana hedefi olmalıdır. Başarısızlık kurumları yok eder.      

KALİTE KONTROL ÇEMBERİ ÇALIŞMA YÖNTEMİ Takımlarca izlenmesi tavsiye olunan çalışma yöntemi şöyle olabilir. 1)Çalışılacak konunun seçimi Çember üyelerinin önerileri Yöneticilerden gelen öneriler Diğer çemberlerden gelen öneriler Çalışanlardan gelen öneriler İşin verimli yapılmasını dolaylı olarak etkileyebilecek konular ( iletişim bozukluğu, işe devamsızlık, vb. )

3)Gerek görülen eğitim ve destek ihtiyaçlarının belirlenmesi 2)Görev dağılımı Üyelerin çalışacakları konu ile ilgili olarak görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi 3)Gerek görülen eğitim ve destek ihtiyaçlarının belirlenmesi 4)Çalışma planının hazırlanması, stratejilerin 5)Hedefin, aktivite detaylarının ve ölçüm kriterlerinin belirlenmesi HEDEF = SONUÇ + BAŞARI GÖSTERGELERİ

6)Planlanan şekilde çalışmaların yürütülmesi Başarı göstergeleri 6 grupta toplanabilir 1. Miktar : Adet % … ‘ den büyük, … ‘den küçük 2. Kalite : daha iyi, … özellikte, güvenilir 3. Zaman : süre, aralık 4. Davranış : beğeni / ortam / algılanma 5. Maliyet : % daha ucuz 6. Kaynaklar : iş gücü azalması, verimlilik daha az kayıp / hurda vb. 6)Planlanan şekilde çalışmaların yürütülmesi Dr. Deming’ in PUKÖ ( Planla – Uygula – Kontrol et – Önlem al ) döngüsü ile çalışmaları yürütmek.

7)Değerlendirmelerle sürekliliğin sağlanması Gelişimin (uygulamanın) izlenmesi 8)Çözülen yada çözülmeyen kalite problemleri üzerinde bölümler arası görüşmeler yapılması, katılımcılığın sağlanması 9)Sonuçlar üzerine rapor hazırlama Rapor içeriği : Çalışma konusu Çalışma planı Yapılan çalışmalar - Toplanan veriler - Analiz sonuçları Uygulama sonuçları Çözüm önerileri

TÜRKİYE'DE KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNİN GELİŞMEMESİNİN NEDENLERİ Ekonomik şartların yetersizliği İş görenlerin yeterince eğitimli olmayışı Koordinasyon eksikliği Motivasyon eksikliği Kalite çemberini yöneten kişilerin vasıfsız olması

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER