Kamuda Bir Finans Modeli Olarak Kamu-Özel Ortaklığının Kullanımı

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
E-MEVZUAT GRUBU ÇALIŞMALARI
Advertisements

Kamu özel ortaklığı nedir ?
T.C DİCLE KALKINMA AJANSI
ENERJİ GÜVENLİĞİ ve ENERJİ ARZI
T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Arapgir Meslek YÜKSEKOKULU
© OECD A joint initiative of the OECD and the European Union, principally financed by the EU Vaka Çalışması Su ve Atık Su Altyapısı Kuzey İrlanda Martin.
TİE Platformu Yürütme Kurulu Başkanı
Kobi Tanımı 150 kişiden daha az çalışanı olan kurumlar
Dünya Ekonomisine İlişkin Göstergeler
-Demografik- Nüfus Analizi
TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu 2012 Yıl Sonu
Atlayarak Sayalım Birer sayalım
Bazı Ekonomilere İlişkin Büyüme Tahminleri
ÇÖZÜM SÜRECİNE TOPLUMSAL BAKIŞ
Diferansiyel Denklemler
1 Türkiye Ekonomisinde Mevsimsellikten Arındırılmış GSYH (2008 Ç1=100) Kaynak: TÜİK.
Küresel Büyüme Oranları (%)
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 05 Eylül 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.

Çölleşme ile Mücadele Dairesi Toplantısı
* Bağlı ve ilgili kuruluşlar hariç. Kamu kurum ve kuruluşlarına ait bina ve tesislerin inşa, güçlendirme, tadil ve esaslı onarımlarına ait, proje, yaklaşık.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU İKİNCİL MEVZUAT
SON EKONOMİK GELİŞMELER
KIR ÇİÇEKLERİM’ E RakamlarImIz Akhisar Koleji 1/A.
MALİYE BAKANLIĞI TÜRKİYE’DE ÇOK YILLI BÜTÇELEME SÜRECİ
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Ülke Sohbet Toplantıları 5 Haziran 2009 İZMİR. GÜNEY VE KUZEY KORE ARASINDA VAKİ SAVAŞ NİHAYETLENMEMİŞ OLUP, HALEN BİR ATEŞKES ANLAŞMASI MEVCUTTUR. BU.
CAN Özel Güvenlik Eğt. Hizmetleri canozelguvenlik.com.tr.
Musa KAYA Dış Kaynaklı Projeler Şube Müdürü
“Dünyada ve Türkiye’de Pamuk Piyasaları ile İlgili Gelişmeler”
HAZIRLAYAN:SAVAŞ TURAN AKKOYUNLU İLKÖĞRETİM OKULU 2/D SINIFI
ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME Dr.A.Tevfik SÜNTER.
YASED BAROMETRE 2006 AĞUSTOS.
Klinik Çalışmaların Üniversitelere Katkıları
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
1 YASED BAROMETRE 18 MART 2008 İSTANBUL.
İL KOORDİNASYON KURULU I.NCİ DÖNEM TOPLANTISI
Hayrettin GÜNGÖR TBB Genel Sekreteri
İmalat Yöntemleri Teyfik Demir
Prof. Dr. Sedat ALTIN Erzincan Üniversitesi Tıp Fakültesi
YEREL HİZMETLERİN GÖRÜLMESİNDE KAMU-ÖZEL ORTAKLIĞI VI. YEREL YÖNETİMLERİN MALİ YÖNETİMİ FORUMU Yrd. Doç. Dr. Hilmi Çoban Aralık 2013.
GÜNCEL EKONOMİK GELİŞMELER VE 2008 OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 10 Temmuz 2008 T.C. MALİYE.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 5 Eylül 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
FİNANS SEKTÖRÜNDE YABANCI SERMAYE ARALIK TSPAKB 2 İSTİKRAR  Siyasi istikrar Uluslararası yatırımcıların güvenini sağlayan tek parti hükümeti 
HARCAMA YETKİLİSİ Harcama yetkilisi kimdir?
Tarım Arazilerinin Sürdürülebilir Kullanımı
PÇAĞEXER / SAYILAR Ali İhsan TARI İnş. Yük. Müh. F5 tuşu slaytları çalıştırmaktadır.
İKS İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER ROL VE SORUMLULUKLAR
Prof.Dr. M.Kamil Mutluer Sayıştay Başkanı 2 Kamu Harcamalarının Tarihsel Gelişimi t 1929 ÖNCESİ t DÖNEMİ t 1980 SONRASI.
Dünya Ekonomisine İlişkin Göstergeler Dünya Ekonomisi Global Büyüme (%)5,23,8 Gelişmiş Ülkeler3,21,6 ABD3,01,8 Euro Alanı1,91,6 Japonya4,4-0,9.
4 X x X X X
MAHALLİ İDARELERİN MALİ ÖZERKLİĞİ
1 FİNANSBANK A.Ş Sinan Şahinbaş Finansbank Genel Müdürü
ANA BABA TUTUMU ENVANTERİ
Bankacılık sektörü 2010 Ocak-Aralık dönemindeki gelişmeler Ocak 2011.
KAMU HARCAMALARININ SINIFLANDIRILMASI
PERFORMANS PROGRAMI HAZIRLIK SÜRECİ Nisan, Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Üzerine Genel Bir Değerlendirme Ana Hatlarıyla Performans Programı Performans.
Bankacılık sektörü 2010 yılının ilk yarısındaki gelişmeler “Temmuz 2010”
AB SIĞIR VE DANA ETİ PAZAR DURUMU 22 Ekim AB TOPLAM BÜYÜKBAŞ HAYVAN VARLIĞI CANLI HAYVAN May / June SURVEY CANLI HAYVAN May / June SURVEY.
İhtiyaçların Toplu Alım Yöntemleri ile Karşılanması
KIRŞEHİR ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ DOĞALGAZ DAĞITIM ŞEBEKESİ VE
Katsayılar Göstergeler
İlaç Sektöründe Ufuk Turu AİFD Tuncay Teksöz Pfizer,Türkiye
Türkiye Bankalar Birliği 49. Genel Kurulu 1 Türkiye Ekonomisi ve Bankacılık Sistemindeki Gelişmeler Ersin Özince Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ VE SON GELİŞMELER KEMAL UNAKITAN MALİYE BAKANI 15 Ekim 2008 T.C. MALİYE BAKANLIĞI.
PÇAĞEXER / SAYILAR Ali İhsan TARI İnş. Yük. Müh. F5 tuşu slaytları çalıştırmaktadır.
Diferansiyel Denklemler
ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKİM TAMAMLANAN PROJELER NoProjenin AdıBütçesiSüresiAçıklama 1 Türkiye’de Hayvansal Atıkların Biyogaz Yolu.
HARCAMA.
Kamu Altyapı Yatırımları: Bağımsız Şirket ve Özkaynak Finansmanı
Sunum transkripti:

Kamuda Bir Finans Modeli Olarak Kamu-Özel Ortaklığının Kullanımı T.C. Kalkınma Bakanlığı Sağlık Sektöründe Kamu Özel Ortaklığı: Yeni Vizyon ve Şehir Hastaneleri Kongresi 8-9 Mayıs 2013 Kamuda Bir Finans Modeli Olarak Kamu-Özel Ortaklığının Kullanımı Yılmaz ILGIN T.C. Kalkınma Bakanlığı Genel Müdür 8 Mayıs 2013, Ankara

Dünya Altyapı Yatırım İhtiyacı (*) 2013-2030 Dönemi Dünya Altyapı Yatırım İhtiyacı (*) 57 trilyon dolar (*) McKinsey Global Institute

Toplam GSYH2 : 2 trilyon dolar Türkiye 2023 Hedefleri İhracat : 500 milyar dolar İthalat : 625 milyar dolar Kişi Başı GSYH : 25.000 dolar Toplam GSYH2 : 2 trilyon dolar

Türkiye 2023 Hedefleri TARIM ENERJİ SEKTÖR/KURULUŞ/HEDEF 2011 2015 - 8,5 milyon ha sulanabilir arazinin tamamının sulanması 5,5 milyon ha 6,5 milyon ha 8,5 milyon ha - Parçalı arazilerin toplulaştırılmasının tamamlanması 2,2 milyon ha 5,2 milyon ha 13 milyon ha ENERJİ - Hidrolik Santrallar 17.210 MW 22.710 MW 36.603 MW - Nükleer Enerji - 10.000 MW - Rüzgar Enerjisi 1.694 MW 20.000 MW - Güneş Enerjisi 3.000 MW - Toplam Kurulu Güç 50.985 MW 62.000 MW 125.000 MW - Elektrik İletim Sistemi Uzunluğu 49.104 km 60.717 km

2023 Hedefleri ULAŞTIRMA EĞİTİM, KÜLTÜR, SPOR SEKTÖR/HEDEF 2011 2015 Bölünmüş yollar ve otoyolların 36.500 km’ye çıkarılması Bölünmüş yollar Otoyollar 21.681 km 19.431 km 2.250 km 26.000 km 23.025 km 2.975 km 36.500 km 29.000 km 7.500 km - BSK’lı karayolu ağı 12.000 km 30.000 km 70.000 km - Yüksek hızlı demiryolu ağı 888 km 3.500 km 10.000 km - Konvansiyonel demiryolu ağı 11.052 km 12.752 km 15.052 km - Demiryolu hatların sinyalli ve elektrikli hale getirilmesi 4.000 km ilave hat 8.000 km ilave hat EĞİTİM, KÜLTÜR, SPOR Eğitimde okullaşma oranları; Okulöncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim (örgün) 45,3 107,1 93,3 35,7 100,0 60,0 Eğitimde derslik başına öğrenci sayısı hedefleri; (İller bazında derslik başına düşen öğrenci sayısı itibarıyla) İlköğretimde 40’ın üzerinde il sayısı Ortaöğretimde 40’ın üzerinde il sayısı İlköğretimde 30’un üzerinde il sayısı Ortaöğretimde 30’un üzerinde il sayısı 15 11 37 42

2023 Hedefleri SAĞLIK DİĞER KAMU HİZMETLERİ SEKTÖR/HEDEF 2011 2015 - Nitelikli yatak oranı Yüzde 30 Yüzde 45 Yüzde 100 - KÖİ kapsamında şehir hastaneleri kurulması 38.000 yatak DİĞER KAMU HİZMETLERİ SUKAP Projesinin yaygınlaştırılması İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu (%) Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu(%) yüzde 98 Yüzde 72 Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payının yüzde 3’e çıkarılması Kamu Payı Özel Sektör Payı Yüzde 1,02 Yüzde 55 Yüzde 1,46 Yüzde 47 Yüzde 53 Yüzde 3 Yüzde 70

KÖİ ile Yapılması Planlanan Otoyol Projeleri Türkiye 2023 Hedefleri KÖİ ile Yapılması Planlanan Otoyol Projeleri

8 YATIRIMLARIN GSYH İÇİNDEKİ PAYI (1998-2013) (*) Toplam Yatırımlar Özel Yatırımlar Toplam Kamu Yatırımları Merkezi Yönetim Bütçesi Yatırımları Yüzde Sabit sermaye yatırımlarının seyri incelendiğinde toplam yatırımlar üzerinde kamu yatırımlarından ziyade, kriz dönemlerinde önemli dalgalanmalar gösteren özel yatırımların belirleyici olduğu görülmektedir. 1998-2011 döneminde kamu yatırımlarının GSYH içindeki payı %4 civarında istikrarlı bir seyir izlemiştir. Yıllar itibarıyla, toplam yatırımların %75-80’lik kısmını özel sektör yatırımları oluşturmaktayken, kamu yatırımlarının payı %20-25 seviyelerinde seyretmektedir. Yatırımların tutarları kadar kalitesi de büyük önem arz etmektedir. Rasyonelleştirme çalışmaları sayesinde son dönemlerde kamu yatırımlarının büyümeye katkı anlamında kalitesinde artış gözlemlenmektedir. (*) Mahalli idare yatırımları dahildir. 8 8

SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (*)

SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (Yüzde) 2011 2012 (Tah.) 2013 (Prog.) Kamu Özel Toplam Tarım 9,8 3,3 4,5   10,5 2,8 4,3 10,3 2,7 4,2 Madencilik 2,3 1,5 1,6 2,5 1,8 İmalat 0,7 42,2 34,5 1,1 40,4 32,8 1,3 40,8 33,3 Enerji 5,7 4,0 4,4 5,8 6,2 6,1 6,7 6,3 6,4 Ulaştırma 41,4 19,9 23,9 39,0 19,6 23,4 31,9 19,4 21,8 Turizm 0,6 5,1 5,5 6,6 Konut 1,7 14,4 12,0 13,8 11,4 2,0 13,4 11,2 Eğitim 12,2 2,2 13,9 2,4 4,7 15,3 2,6 5,0 sağlık 2,9 3,0 Diğer Hizm. 20,5 7,0 7,2 4,1 7,8 TOPLAM 100

2013 YILI KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (*)

2013 YILI KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (*)

2013 YILI KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI (*)

NEDEN KÖİ? TÜRKİYE’DE KÖİ Artan altyapı talebi Yatırımları hızlı ve zamanında gerçekleştirme ihtiyacı Merkezi ve yerel yönetimlerin altyapı projelerinin desteklenmesi için alternatif proje yönetimi ve finansman yöntemleri konusunda arayışları . Kamu kaynaklarındaki yetersizlik Özel sektör finansman katkısı gereksinimi Kamu-Özel İşbirliği Düşük sistem verimliliği Özel sektör işletme ve organizasyon kapasitesinden yararlanma

KÖİ Tanımı ve Kamu Alımlarındaki Yeri Genel olarak KÖİ, bir sözleşmeye dayalı olarak yatırım ve hizmetlerin, projeye yönelik maliyet, risk ve getirilerin kamu ve özel sektör arasında paylaşılması yoluyla gerçekleştirilmesini ifade etmektedir.

KÖİ ile Kamu Alımlarının Farkları Klasik kamu alımlarında riskin tamamı kamu kesimindeyken KÖİ projelerinde risk paylaşımı esastır. Klasik kamu alımlarına 4734 sayılı Kanunda belirlenen usul ve esaslar uygulanırken KÖİ projelerine kendi mevzuatında belirlenen usul ve esaslar uygulanmaktadır. Klasik kamu alımlarına Devlet finansman sağlarken KÖİ projelerinin finansmanından özel sektör sorumludur. Klasik kamu alımlarında ihaleler Kamu İhale Kurumu tarafından denetlenirken KÖİ ihalelerinin denetimini idareler yapmaktadır. Klasik kamu alımlarında idari sözleşmeler söz konusuyken KÖİ projelerinde özel hukuk sözleşmeleri uygulanmaktadır.

KÖİ Mevzuatı ve Kapsadığı Yöntemler Yap-İşlet-Devret; 3996 sayılı ve Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun (1994) 3465 sayılı ve Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun (1988) 3096 sayılı ve 04.12.1984 tarihli Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Teşebbüslerin Elektrik Üretme, İletme, Dağıtma ve Ticaretini Yapmaya Yetkilendirilmesine Dair Kanun (1984) Yap-Kirala-Devret; 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İşbirliği Modeli ileve Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi, ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2013) 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanunu (2010) 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK (2011) İşletme Hakkı Devri / Uzun Dönemli Kiralama; 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun (1994) 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (DHMİ’ye yetki) Yap-İşlet ; 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun (1997) İmtiyaz; 576 sayılı Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanun ile 2813 sayılı Telsiz Kanunu

3996 sayılı YİD Kanunu Kapsamı 6456 sayılı Kanunla Yapılan Kapsam Genişlemesi “Bu Kanun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, (Ek ibare: 20/12/1999 - 4493/1 md.) kongre merkezi, kültür ve turizm yatırımları, ticari bina ve tesisler, spor tesisleri, yurtlar, tema parklar, balıkçı barınakları, silo ve depo tesisleri, jeotermal ve atık ısıya dayalı tesisler ve ısıtma sistemleri, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, trafiği yoğun karayolu, demiryolu ve raylı sistemler, gar kompleksi, ve istasyonları, teleferik ve telesiyej tesisleri, lojistik merkezi, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava alanları ve limanları, yük ve/veya yolcu ve yat limanları ile kompleksleri, sınır kapıları ve gümrük tesisleri milli park (özel kanunu olan hariç), tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında planlarda öngörülen yapı ve tesisleri, toptancı halleri ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.”

KÖİ Mevzuatı ve Kapsadığı Yöntemler Ülkemizde KÖİ mevzuatı dağınık bir yapıdadır ve uygulamada bütüncül ve sistematik yaklaşımdan uzaklaşılabilmektedir. Halen 11 adet kanun ile 6 adet farklı kamu-özel işbirliği modeli uygulanmaktadır. Birden çok kanun ile aynı modelin düzenlenmesi farklı uygulamalara sebep olmaktadır. Mevcut mevzuatla şimdiye kadar yalnızca 8 sektörde faaliyet gösterilmiş olup, eğitim hizmetlerinin eklenmesi ile bu sayı 9’a ulaşacaktır. Ülkemizdeki hukuk sistemi gereği olarak her yeni model/sektör için yeni bir yasal düzenleme gerektiğinden çerçeve bir KÖİ Kanunu ihtiyacı gündeme gelmektedir.

Yap-İşlet-Devret ve Yap-Kirala-Devret Projelerinin Yetki Süreci MALİYE BAKANLIĞI 1) Yetki Aşaması: UYGULAYICI KURULUŞLAR BAĞLI OLDUĞU BAKANLIK KALKINMA BAKANLIĞI YÜKSEK PLANLAMA KURULU BELEDİYELER İÇİŞLERİ BAKANLIĞI HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI

Yap-İşlet-Devret Projelerinin İhale ve Onay Süreci 2) İhale ve Onay Aşaması (Yap-İşlet-Devret): GÖREVLİ ŞİRKETİN SEÇİLMESİ İHALE SÜRECİ TASLAK SÖZLEŞME TEKNİK ŞARTNAMELER ZEYİLNAMELER Söz konusu şema merkezi idareler için oluşturulmuş olup mahalli idareler ve üniversitelerde ilgili bakan onayı yerine üst yönetici onayı gerekmektedir. İLGİLİ BAKAN ONAYI UYGULAMA SÖZLEŞMESİNİN İMZALANMASI

Yap-Kirala-Devret Projelerinin İhale ve Onay Süreci 2) İhale ve Onay Aşaması (Yap-Kirala-Devret): GÖREVLİ ŞİRKETİN SEÇİLMESİ İHALE SÜRECİ TASLAK SÖZLEŞME TEKNİK ŞARTNAMELER ZEYİLNAMELER UYGULAMA SÖZLEŞMESİNİN İMZALANMASI (HARCAMA YETKİLİSİ TARAFINDAN)

İHALE MEB Yap-Kirala-Devret Süreci YETKİ ve ONAY MEB ve BAĞLI KURULUŞLARI MEB YETKİ İHALE SÜRECİ GÖREVLİ ŞİRKETİN SEÇİLMESİ MİLLİ EĞİTİM BAKANI ONAYI İHALE ve ONAY TASLAK SÖZLEŞME TEKNİK ŞARTNAMELER ZEYİLNAMELER UYGULAMA SÖZLEŞMESİNİN İMZALANMASI (HARCAMA YETKİLİSİ TARAFINDAN)

KÖİ Proje Envanteri 2013 yılı başı itibariyle 159 projenin uygulama sözleşmesi imzalanmıştır. 28 karayolu projesinin 24 tanesi otoyol hizmet tesisi projesidir. Uygulama sözleşmesi imzalanmadığından İstanbul Yeni Havaalanı projesi hariç tutulmaktadır. 24

KÖİ Proje Envanteri 2013 yılı başı itibariyle sözleşmesi imzalanan 159 projenin değeri 41,5 Milyar A.B.D Dolarını aşmaktadır. * 2013 yılı fiyatlarıyla Uygulama sözleşmesi imzalanmadığından İstanbul Yeni Havaalanı projesi hariç tutulmaktadır. 25

KÖİ Proje Envanteri Yap-İşlet-Devret en yaygın kullanılan modeldir. 26

KÖİ Proje Envanteri – Güncel Durum İşletmede Olan KÖİ Projelerinin Sektörlere göre Sayısal Dağılımı İŞLETMEDE OLAN PROJELERİN SAYISAL DAĞILIMI Karayolu Projeleri Havaalanı Projeleri Liman Projeleri Yat Limanı ve Turizm Tesisi Projeleri Gümrük Tesisi ve Gümrük Kapısı Projeleri Kentsel Altyapı Projeleri Sağlık Tesisi Projeleri Enerji Tesisi Projeleri Toplam YİD 25 9 3 8 7 2 - 79 Yap-İşlet 5 Yap-Kirala İHD 16 23 46 Sektörel Toplam 19 53 130 Yapım Aşamasında olan KÖİ Projelerinin Sektörlere göre Sayısal Dağılımı YAPIM AŞAMASINDA OLAN PROJELERİN SAYISAL DAĞILIMI Karayolu Projeleri Havaalanı Projeleri Liman Projeleri Yat Limanı ve Turizm Tesisi Projeleri Gümrük Tesisi ve Gümrük Kapısı Projeleri Kentsel Altyapı Projeleri Sağlık Tesisi Projeleri Enerji Tesisi Projeleri Toplam YİD 3 1 5 6 - 16 Yap-İşlet Yap-Kirala İHD 10 Sektörel Toplam 29

KÖİ Proje Envanteri – Güncel Durum İşletmede Olan KÖİ Projelerinin Sektörlere göre Büyüklük Dağılımı (Milyon ABD Doları) İŞLETMEDE OLAN PROJELERİN BÜYÜKLÜK DAĞILIMI Karayolu Projeleri Havaalanı Projeleri Liman Projeleri Yat Limanı ve Turizm Tesisi Projeleri Gümrük Tesisi ve Gümrük Kapısı Projeleri Kentsel Altyapı Projeleri Sağlık Tesisi Projeleri Enerji Tesisi Projeleri Toplam YİD $124 $2.027 $50 $213 $200 $1.307 - $2.680 $6.601 Yap-İşlet $3.938 Yap-Kirala $0 İHD $10.706 $1.474 $7.131 $19.310 Sektörel Toplam $12.732 $1.524 $13.749 $29.849 Yapım Aşamasında olan KÖİ Projelerinin Sektörlere göre Büyüklük Dağılımı (Milyon ABD Doları) YAPIM AŞAMASINDA OLAN PROJELERİN BÜYÜKLÜK DAĞILIMI Karayolu Projeleri Havaalanı Projeleri Liman Projeleri Yat Limanı ve Turizm Tesisi Projeleri Gümrük Tesisi ve Gümrük Kapısı Projeleri Kentsel Altyapı Projeleri Sağlık Tesisi Projeleri Enerji Tesisi Projeleri Toplam YİD $8.128 $466 $78 $58 $160 - $8.890 Yap-İşlet $0 Yap-Kirala $2.508 İHD $279 Sektörel Toplam $11.677

İstanbul Yeni Havalimanının Sayısal Etkisi 7,3 milyar Avro yatırım bedeli ile Türkiye’nin en yüksek tutarlı projesi 25 yıl için toplam 22 milyar 152 milyon Avro (KDV hariç) kira ödemesi ile en yüksek tutarlı kira ödeme anlaşması Uygulama sözleşmesinin imzalanması ile, Toplam KÖİ projeleri bedeli 41,5 milyar ABD Dolarından 51,1 milyar ABD Dolarına çıkacak. Havaalanı projelerinin payı %10,7’den %44,5’e yükselecek Havaalanları açık ara KÖİ modelinin en yaygın olduğu sektör olacak.

Finansman Teminine İlişkin Sorunlar KÖİ projeleri, büyüklük, önem ve sektör açısından yeterince önceliklendirilememektedir. Çok sayıda proje için aynı anda finansman ihtiyacı doğmaktadır. Ülkemizde yakın gelecekte hayata geçirilmesi planlanan 30,7 milyar ABD Doları tutarında 54 adet proje bulunmaktadır*. Kanal İstanbul, çeşitli otoyol projeleri, eğitim kampüsleri, yurtlar gibi projelerin dahil edilmesiyle bu tutarın 100 Milyar ABD Dolarını aşması beklenmektedir. *Yapım, ihale, sözleşme, finansman ve YPK’dan yetki alma aşmalarında yer alan projeler dahil edilmiştir. 3. Maddede geçen projelerin listesi ayrıca hazırda bulundurulacaktır.

Planlama ve Programlama Sürecine İlişkin Sorunlar KÖİ yöntemleri ile kamunun herhangi bir bedel ödemeden yatırımları gerçekleştirebileceği algısı Kira bedeli, hazine yatırım garantisi, talep garantisi, katkı payı, kredi üstlenimi vb. Hazırlık, yetki, sözleşme ve onay aşamalarının tamamlanması için gerekli süreler hesaba katılmadan bütün KÖİ projelerinin derhal hayata geçirilebileceği algısı İhale sürecinin tümüyle ve detaylı şekilde irdelenmemesi nedeniyle sıkça zeyilnamelere ihtiyaç duyulması Gebze-Orhangazi-İzmir (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyolu Projesi Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü İngiltere’de bir KÖİ projesi ihale edilmeden önce geçen ortalama hazırlık süresi 24 aydır.

Projelendirme Sürecine İlişkin Sorunlar KÖİ projelerinin ön yapılabilirlik etütlerinin teknik, finansal ve hukuki analizlerinin yetersiz olması Projenin geleneksel yöntem veya KÖİ modeli ile yapılması durumları için mukayeseli Harcama Etkinliği (Value for Money) analizinin yapılmaması Hazine yatırım garantisi, talep garantisi, katkı payı, kira bedeli gibi ödemelerin gelecek yıllara ilişkin projeksiyonunun yapılmaması

İzleme, Değerlendirme ve Denetim Süreçlerine İlişkin Sorunlar Ülkemizde KÖİ projelerinin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik yapının güçlendirme ihtiyacı Uygulayıcı kurumlardan merkezi kurumlara sistematik bilgi akışının bulunmayışı Ülkemizde uygulanan KÖİ projelerinde uygulayıcı kurum dışında herhangi bir idari denetim ve gözetim mekanizmasının mevcut olmaması Sayıştay Denetimi İşlevsellik + Verimlilik Düzenli Raporlama

Sağlık Bakanlığı Yıllık Kira Ödemeleri-I Varsayımlar Yüksek Planlama Kurulu kararı alınmış 19 proje İhalede kesinleşen kira bedeli rakamları ve ihalesi henüz gerçekleşmemiş olanlar için nihai teklif alanlardaki sapma oranlarının kullanılması İnşaat + 6 hizmet için ödenecek kira bedeli 34

Sağlık Bakanlığı Yıllık Kira Ödemeleri-II Kira Ödemelerinin Net Bugünkü Değeri: ≈ 30 milyar TL (17.2 Milyar $) 35

Sağlık Bakanlığı Kira Ödemeleri-III Öngörülen kira ödemelerinin yıllar itibarıyla artarak yıllık yaklaşık toplam 2,6 milyar TL YPK yetki aşaması ve SB tarafından hazırlıkları devam eden projeler dahil edildiğinde kira ödemelerinin yıllık yaklaşık 5 milyar TL olacağı Düzeltme katsayısının* ve (TÜFE+ÜFE)/2 katsayısının uygulanması ile birlikte daha yüksek kira bedeli ödemeleri ve kur riski Kira ödemeleri global bütçe uygulamaları çerçevesinde gerçekleştirileceğinden ödemeler bütçeden gerçekleştirilecek Döner sermaye gelirleri kira ödemelerini karşılamakta yetersiz 2. Maddede geçen projeksiyon için yatak kapasitesinin 26.000 den 43.000 e çıkması öngörülmüştür. (*) 2006/10655 sayılı Yönetmelik gereğince döviz kuru sepetindeki artış oranının (ÜFE+TÜFE)/2 oranındaki artışın üzerinde olması halinde İdare tarafından ödenecek kira bedellerinde artış sağlayan katsayıdır.

Son 10 Yılın En Düşük KÖİ Pazar Büyüklüğü 2012 yılı KÖİ verileri, AB ülkelerinin oldukça temkinli olduğunu göstermektedir. Toplamın %52’sini oluşturan 4 büyük KÖİ projesi çıkarıldığında ortalama proje büyüklüğünün 90 Milyon € olduğu görülmektedir. Kaynak: The European PPP Expertise Centre (EPEC) Review of the European PPP Market 2012 66 KÖİ projesi Toplam: 11,7 Milyar € Ortalama Büyüklük: 177 Milyon € Kriz yılı 2009 düzeyinin altında 37

Mevzuat Çalışmaları 2013 yılında Sağlık Bakanlığı KÖİ Kanunu yasalaşmıştır. 21/02/2013 tarihli ve 6428 sayılı ‘Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İşbirliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi Ve Hizmet Alınması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’la Sağlık Bakanlığının KÖİ projeleri için temel esas ve usuller belirlenmiştir. Ayrıca 6428 sayılı Kanunla birlikte 4749 ve 3996 sayılı Kanunlarda da Borç üstlenimine ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır.

Öneriler: Genel Politika Oluşturulması KÖİ projelerine ilişkin ulusal bir stratejinin oluşturulması KÖİ modellerine ilişkin çerçeve bir KÖİ Kanunu ile bütüncül ve sistematik bir yasal altyapının oluşturulması KÖİ modeli ile gerçekleştirilecek projelere ilişkin uygulamayı yönlendirecek merkezi bir kuruluşun görevlendirilmesi Projelerin uygulayıcı kuruluşlar tarafından önceliklendirilmesi KÖİ süreçleri ile projelere ilişkin dokümanlarda standardizasyonun sağlanması İlgili kanunları gereğince kamu özel işbirliği modelleri kapsamında katkı payı, kira vb. adlar altında idare bütçelerinden ve/veya idarelerin döner sermaye bütçelerinden, tasarrufları altındaki özel hesap veya fonlardan ödeme yapılmasını gerektiren sabit sermaye yatırımları kapsamında idarelerce yapılacak taahhütlerin 5018 sayılı Kanun ile sınırlandırılması malî disiplinin ve bütçe gerçekleşme hedeflerinin sağlanabilmesi açısından önerilmektedir. 39

Öneriler: Genel Politika Oluşturulması(2) KÖİ alanındaki tecrübe birikimi ile paralel bir proje stoku oluşturulması ve pilot proje uygulamalarına ağırlık verilmesi Uygulayıcı kuruluşlarda kurumsal kapasitenin artırılması Proje finansmanında ve KÖİ finansmanında alternatif finansman yöntemlerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi (proje tahvili, Sukuk ihracı vd.) KÖİ ile gerçekleştirilecek proje stoku ile projelerden kaynaklanabilecek doğrudan/koşullu yükümlülüklere yönelik sınırlamaların getirilmesi İlgili kanunları gereğince kamu özel işbirliği modelleri kapsamında katkı payı, kira vb. adlar altında idare bütçelerinden ve/veya idarelerin döner sermaye bütçelerinden, tasarrufları altındaki özel hesap veya fonlardan ödeme yapılmasını gerektiren sabit sermaye yatırımları kapsamında idarelerce yapılacak taahhütlerin 5018 sayılı Kanun ile sınırlandırılması malî disiplinin ve bütçe gerçekleşme hedeflerinin sağlanabilmesi açısından önerilmektedir. 40

TEŞEKKÜRLER ! T.C. Kalkınma Bakanlığı Yılmaz ILGIN T.C. Kalkınma Bakanlığı Genel Müdür 8 Mayıs 2013, Ankara